Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 10, 7 March 1874 — Ike alii ma Halealii Iolani. [ARTICLE]

Ike alii ma Halealii Iolani.

I ka la 2 ibo nei, oia ka Poakahi, ■« k » Holealii, oabtwi aka ke Ahi ka Moi i aonioa e ikeia eaai ai Oi«, i ot Lona Noi » oa Aupuui e, na KaoikeU, na Kapena,

me oa Aiiioioko ooa Aomoko K-»u* e ko nei uia ae a»j Ua akaliit &» Moi eKa M«ta Kiekie ke Keiki Alii Leieiohoku. Ka Mt a Kie*:eoa Ka->ina, ke Kiaaioa o a me oa Alii Ukali

Ma ka bor* 10 kakahiaka, aa hoikeiaeia ae K* Me« Kieiia H, A Peiiroe, ko A nerik« Hui Kufina Noho m» ke Alo Alii o

Hnwaii uai, aia wa oj i haawi aku ai oia i ka Moi i keia mau olelo :

E Ka Moi —Ua l<»aa roai la'a ka hanohauo e ha»vi aka ai i ua hoomaikai mahai<> aoa a me na manao iiui eaamuli o Kou kuu aaa aenei ma ke KaUuuu ; a me ke ku kaU kokeia ana o Kuu Pukii Alii, VVilam» Pilll LeUiokoku e pani i Kou h tk*baka, ke oluolu i ke Akua Mani Loa e hookaha ka hou inai ik» Nuho Alii. E hoopih* pomoia oa makahiki a me ka btnoha»o o Kou Noho Aiii ana e ka Moi ; a e lo »a hoii i Kon lahui na hoopomitk*i paleua o!e o l(a mtluhia, Ka oluolu a me ka hol«>mua "

Ua oluolu i ka Moi e paue akii e like me keia malaio iho nei :

" U.k piha Aa i ka haaoli no ka loaa ao* ooa i aOe nni ona mmoo lioolannlaoa •« me n i hoo.naikai ana Au i waiho koke mm nei no Ko'u tioho ana ma *e K.«l innu i me ka hookohu e ia an« o Ko'u Pokn e pm»i No'u. Aole loa Au e poin;i no Kou elen a ine n* Aiiimoku o na noHiniwu Ainerika e ku n»'i ma ke awa, i ka pahola kone aoii i na kokua, i k'i wa o na man.i au puni roa ka U 12 aku nei o keU inalam i i hala i k«he<t aku ai, ina ka hoopau ana i ka hiuuaele i alupuni koke ae, h i halia e ole ia inamna aia i<* U. a Nou a me ua Kipena Belknap a me Skerrett, ke ponui hou a4u nei Aa i na inahalo »na no aa mea » Ko'u vrahi Aupuui uuku e ku aie nui lo • nei i h* Repnbihki Ntu. ka mea hoi iimn i liookupAa mat i Ka «ra i liila i 111 pi»umkai o ka maluhU, ka oluoln a ma (c» Uolutnu », Au e ake nei e ko i Ko'u wa e Noli > Alii nei." lla wa. oka hoikeue aku la 110 ia o ke KuhiiM Nono o A'iiei'iH » i k i Moi i na K.tpeua Mopkina •» k » Benicia, p o ke Tuscarora, a me Siverrett o k» Portsmouth\ a nnahope o Ukou, u-i hooUunai* aku i ka moi keU m4ii aliiiiinku iniUio ilio nei ; G F Ktuz, Wiliki nui o k« Bouec>a. L J Allen, Wiliki uui o ke T'iHCir<>r*. H S Piikin, Kank» o ka Benec«.i. l£dwio Polna/n, Puukn o k • Be »eci ». W H Whituig M »Uin» uoku o Be >ect < LewiB Olrrk, L«Jtauela a MaUmamokn nui o ka Benecia. II JoneB, Kauka <> ka Portaineuth. Jf H Hara>otiy, Kokua Wiliki I o TuBCarora, J G Hobbs, Pauui «> TuBCiror«. Albcrt G Eug«rd, Kok. Wihki I Ben'cia G A N«»rria, L-it«neU o Tuscir <r» T M Sy uonds. L<it ineU u ToBc%r.»ra, IC K Mo »ro, Lut«ncU P<*rtsinouth. Frfd S »ger, wahi • lii keiki P«»rtsnoouth H G Ellsw rth, Lut uei.i U. S M ). M D Byd»» t Li«e H»f T»iBcar««ra \I» ka hr. Io£. u. Ko »kipa mai ka M<»« ta .Mekia J H Wodoi »use. ko Ber»tauia Nuii Komiaiua ui <«nei, me oaolelo mai ka Mekia mai peoei: 'E EA M i.—E ae mai i Ko'u haawi »nt aku i na hooiuaikai paoiehana n > Kon noho aoa k» mi KaUanu o Hawaii nei, a me Ko'u maoiohaa i na wa a pao, aole e hoonioiii im na lanni aluha an* i kokuloi* o» wae«a o Ko* mau mna iho a eoe na Mo«, u me ke Aup »ni •> Berttauia Noi, « • bo paa ia i ka wa ()«» e Nohoalii an» e ka Mo«, A'u hoi e puie uei • hooioihiia * e hoppomaik.*. Ko, nobo<«lti tna. w U a oloola i k« Alii k* Jloi ka p<uio an« ak« peooi: *' Ke lawe mat nei Aa me ka hauol» i K*«i «111 bo4»<»atkāi mamali oKo'a k»u ana »e mm ke Kalaonn «» H»waii nei. Aole lo« A« • kanalua, o na hipuo o ka laa- *•* nloha aoa i hoopaaia o Ko'i man Maa a oae oa Moi • me ke Anpani o feerit*nta Noi e hoikaUnaUoa ia «na oiai Aa e ooko M<>» an«. Aole A« e hookna ako i keii wa malkfti • Ka«a • !at*« aei, Ml< hoike o(« ako ia Ck, ik» mmi o Kt'« lieh Ote MekU Woiehow, «> Km ele« kmo v aae k« m iii» «ai e hiXMwl« i ks h«oa»«fe mm ka 12 ii ka m&Uaaa i hnU t •«e Ko'o m«helo » k* hiki koke am mw ma kapa h«MMRa ma.ia i», • L«taaela Bt»«ailo«V mme mm •lii«M*«. » fc«* **i jk» «fc» k«p«m * A« imlm« • C«o ma<t e«w K«»a I» ««.Ihm ,4g •

la t>o t* i a* alih»oka BerSaat« ataUlo ilio: P H Broaiiov, Uuneia Koa, B D ielaml, Lat«oel». J N Ij«taaeU J G Hj§rz«rd, koka* LoUnela. R W Jw*e«, Kokua L«taneia. A Heoderaoo, Pikiuiaoa Hookete moka. Ha 15 miaale ««inaa a« u ka Ih r« 11 ( u« huikeike ae U o M«>oa Btliiea kt» Paraai Kooiiaioa «aaoei, iat«a oka 31 ot ote ka baujieio pokole aaai a iaia mai peuei : " B *a Moi—U» oluuia ImAi i ka Uwe aua i ke>» »< i ha»wīi» a»at Su f o, e heiae aku i» Oe eka Moi i K«/u mali»lo. 0 Ko'a ake aoi, oko ke Akoa hnoloihi mai i Kuo OU aaek« uoho ali 1 aaa pom» c kai ; a i k« Uoike ana aku i keia mioao ia 0«*, ke niaoao nei Au oia po na itai !okah> •> Far»ui a pau. 9 No keia olelo, oa oluo!o ka Moi • paoe pokole akn peoei : "'U* lo»a la'n ka olioli m« keia launa pu aoa, i ka apo ana ako i» Oe e Mona. Biilieu, ko ke Aopuoi F«r»oi Elele Kiekie me ka manaoio ; ua loaa l»*o o» iini maikai a me na pulo a Kou kino ponoi, a me ka Uhui o Far.ini, oo Kn'o noho alii loihi a pomaikai. Ke hilioai oei Ao, nna laaua uiakaiuaka aoa uiawaeoa o Kou Aioa a toe Ko'u wa e uohu alii aua. e Uke U eoe ko Ko'u mau Mua iho. Aohe aina eae A'u e pomaikai nui ai m* ka launa aloha i me ka mauao maakai ao» e like me F-ram." AluiU boikeik#»ia aku la ko ke Komiaina Farani Kakauolelo, <>ia hoi u M*>na Pernet Ma ka h« ra 11, ua hookip.i mai la »»a Moi i ka Poai o na Knoikela, a oa Mr T C Hoika, k«> Gereinania Kaoikela a me ko Denemaka, ka mea kahiko o ia pual>, i haiololo pokoie aku imoa o ka Moi ina ka moa o oa Kanikeia, a penei n<> ia : E K& M»I.—E ae mai Oe e k» Moi e la> we .»ku io* hoomaikai uin o na KanikeU o tia Aupuni e u>ai A'u aku, uo Koo n lio ana ae nei makeKalauou. Ua hoohuiia o Hawaii oei me ua hipau o kt noho hoaaloha aua me ko ke ao a pau, a aole loa oia e htule hope «nia ma na mea he nui iloko o Kou wa e ooho alii ana, ioa e like me na hiohiona mua e ikeia akn nei Me ka hilinai, e kokua mai ana Kou Aupuni ia M ikou e ki Moi, oia hoi ma ka Maknn bana e hnoikaika nei, o ka hoomahuahua ae i ka launa kalep-i ana mnwaena o Kou aina a me ko nn hae nona M«knu * hoikeike aku nei. Oko Makoo m.tu manaoUni a me na makemake a pau, o ka hooloihiia ma> o Kou nohealii ana e ka Moi." E-u ka pane aka Moi ika Puali Knni* kela: "Ua hanoli loa ia ao ooa keooimana, i ka Uwe aoa m»i ika oukou mao himmaik«i ma keia wa. Ke -te oei au i k» waiwai io o ka noho aoa hoaloh t me ko ke »o a pan h« mea la e hoopii ae ai i ka waiwai o Ko'u aupuni Aole o'u kaunlua, e haoa ole &oa Ko'n aupum ma oa mea a pau e hiki ai i kona maoa ke hoohoihoi i ka Uuna kiiepa ana mawaena n keia aina ame na aiiiH pakahi nnna na hae a oukon e hoi keike mai nei, a ke ake nui nei no hoi au e ike i ka launa mahuahua ana o ia mea he kalepa, no ka mea, he mea ia o hnomahoahua ai i na waiwai o keia anpuni, a malona o ia kumu wale no e hilinaiia al ka pomnikai a oakoo • ake nei i Ko'u waeooho Alii ana " Mahope o keia, alaila ua hoikeik* paka* hiia aku U na Kaoikela malalo ihn : E HeAP'iiann, P, B*iining. C. S. Birtow, F. A Schaefe* v C. S MaUooo, T. H. Diviea f J S Chr:«ie, J C Glade. J. W. Pfluger. A. J. Cartwright. Ua mtik»*i ka la, ua kalae na kuahiwi o ka la ike alil o ke Alii a Keohokalnle. MalaiU pu oo hoi ka pne pubi ohe i hodbooehooe ai i ka lakoa mao mea kani.