Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 3, 17 January 1874 — He Hawaii aia i Amerika Hui! Aohe makemake Hoohui Aina o Amerika! He Palapala Ano Nui! [ARTICLE]

He Hawaii aia i Amerika Hui! Aohe makemake Hoohui Aina o Amerika! He Palapala Ano Nui!

(Koena mai ktfa rmU moi.) Eia ke knmn, aohe mukemake o ka labai Amerika e lnmkanliilii hou ako i ka jahoi i o ianei. Aohe i pib* ka aioa, ao ka nana mna ka lakon hana i ka lilo o kekahi hana, mamaa o k% lawe hoohaoa aoa ako. Oka lakon ninan moa, E pomaikai ana aoei kakou ke hoohni mai o Sana Doopiiaigo me kakon ? Ano ka mea no hni, aa ike lakoo, be nni ka Hlo o ka malama ana ako ia lakon, mamna o kahi loaa mai ia aina m&i Nolaila, olelo lakoa a pao, "mai ae aku kakon e hoohni mai ia aina me kakon Pela no <> Hawaii. Ina e hele mai ana kekahi Elele o Hawaii, a kikeke ma ka poka oka Ahaolelo o Amenka, a ni>i oku, "mai Hawaii mai nei aa, ua hele makou ;t ilihun«, a nawaliwali, e oluoln mai oukou ia makou e hoohni akn V* E pfine mai auanei ka Ahaolelo a me ka lahui, "E oi akn <*ua anei ko makou pomai» kai, a e nni aku ana palia ko makoo mao liit» ? E pane mai uu ananei lakon iKa Elele a ka laliui Hawaii, e ku ana ma ka puka, Ua minamina makou ia oukon, no ko oukou ilihune a uawaliwali, eka, aole o makou makemake e hoohiii mai ia onkou ine makou, no ka mea, e nui auanei ko niakou mau lilo i ka malama ana ako ia oukou. Nolaila, e ike ia auanei ko kakou naaupo i ka makau wale aku no ia Amerika, me ke koho hewa o ka manao, e ala-

poho ia ana o Hawaii ; a iua no e noi mai ana o Hawuii o hoohui, a he oi loa akn o ka hoole ia, no ka mea, ua lohe nuiia manei, aohe makemake o ka lahui Hawaii e hoohui moi tne Amei'ika Huipuia. E oi loa nkn aua ke poho o Amerika, ke hoohniia mai o Hawaii, uo ka mea, o na auhau keia, e hoohaahaa loa ia iho ana a like pu me koonei, a e uui nna na puu dala e hoolilo ai no ke kapili ana i mau papu a nie ka hoouoho ana i na koa i poe ioalama ia lakou, ka uku ana i na luna aupuni a me ua hona e ae. Nolaila, ina e lohe ana oukou i na olelo hoonuinui a kekahi poe e kamailio ana no ka poino ke hoohui aupuni, he pono e akaaka henehene aku ia lakou, no ka mea, he makoni wale no ia mau kamailio ana. Oia mau ninan elna, he mea wale no ia i okomoia mai i mea e kuhauia ai ke kuikahi panai like. Ua ike an ika oiaio 0 ka'u mea e kamailo nei, no ka mea. ua kukakuka nui aku au i keia kuinumanao 1 kekahi poe e aku a lehulehu, ua heluhelu i ua nupepa aua maopopo maloko mai o lakou, na manao o ka heluna nui o ka poe a'u i kamailio pu ole ai, mawaho ae o keia Ua ike maopopo au i ka mana o keia lahui, a ua like me ka'u mea i hoike ae la maluna. Ua ike no hoi au i kekahi poe e olelo aua, "E ae aku kakon ii Hawaii, e hoohui mai," me ka olelo pu, "E kaili inai kakou ia Cuba a uie Canada a me Enelani a me Enropa holookoa a pau !" a e '•huro kakou e kamalii ! E hoohui mai kakou i ke ao holookoa a lilo i hookahi wale no Amerika Huipuia !" Aka, aole oukou e manaoio naaupo aku aua ia auo olelo, a manao kuhihewa paha, oia ka olelo a ka hapanui o keia lahui, a o lakou la ka enea uui o ka noho hoomaiu ana o keia aina*. Aoo koke no, he hewa mainoino kai hoapaiia maiuna o na Amerika ma Cnba, a pela ma ke ao nei a puni. 0 Cuba, ua oi ako ko Amerika pomaikai iaia, a ua oi aku ka nui o ka poe e makemake ana e hoohui mai ia Cuba me Amerika Huipuia, mamua ae o na aiua e ae o ke ao nei, aka, no ka nui o ka pioloke a me kapilikia, malia o leleia mai o Cuba, ke olelo mai nei ka poe naauao, ''E ahehele, ua oi aku ko kakou pomaikai ia Cnba, aka mai kaili hewa wale mai kakou, a nolaila he pono ia kakou e noonoo mna mamua o ka iawe ana mal, malia paha o oi lea aku ka hewa mamua oka maikai." No ia mea, ke ho ao nei lakou e hoopau i ka pilikia mawaho ae oke kana, a aole hoi make ake aku e komo mai o Coba lioko o ka ooho ana ohaoa ou& mokoaina hui. Ano, i ko'u ike paka ana i na mea a pau, ke manao nei au he haua pono aoei ke hoalaala i ua manao inoa hohu, no iiea mea, ke olelo nei kvbi poe, "Ua makemake o Amerika Huipniae hoohui mai ia Hawaii ?"

Aka, aia no he manao ano hou i hoikeikeii ma Hooolola, i kekahi mao malama aeeei i hala, a aa mamao loa ako ka hahaoa a roe ke kaumaha mamaa o oa mea a pao, a he mea paakiki ke kaiia aoa alm. Ua hiki ia kakon ke hakaka aka he kioo a he kino, kamailio ako ia lakoo a hoolohe ako i ka lakoa kamailīo mai, aka, aole e hiki ia kakoa ke hakaka ako me ke akoa •lapa, aole e hiki ia kakoo ke oki ako i ke akako, ke kii o ke ao kalelewa, a i ole o ke ao lahilahi paha. 0 keia akako, oia oo ka oanao lili mawaeoa o oa kaoaka o kou aioa haoaa a me oa haole. O kekahi poe mea o Honolalo, oa kokoa lakoo i kela maoao lili. Ua haoa lakoo e like me ka poe i poka mai, mai ka haoa aila ana e a ana ke ahl, oana e holapo ako i a« mea a paa m»moa ona, • o kekah» poe hoi, ao)e lakoo i 'pakoi aka e kokoa i kaa aoa o keia «oanao ioo. Ke maoao oei ao oa boolltftikm k<i>kahi poe e •• a pawela, a

aoo weliweli. Ak», o»»i o keu loanao, qa like i« me ke diabofo a me ke akako, aole ao e kakalo nanao ana maliila, aka e bo* ao a hoomalielie ako. Ua ike no ao, oa hookomaia, aka, aa nebe ole n«e, oo ka ro*a, he knkat'<cahi ko'u !obe ika oleloia Kiit wa!e no ka*a e olelo ako, aole hoi aa e ku palon i!elo wale ako e aaoa, oia» na ha<>!e e haoa oolea aoa a pii ae k« lakou w»iwai, aka e aoho pono ka lahai, haua hookanaka,, e nnho kooo, haalele loa i ua naea ona a me oa ioo «> ia papa, e heokomo i ka manaoio hana a me ka hooauoawaoni, ti e nonnuo no ka holomaa. Oka roana a me ka mnnao hilinaiia o fea haole, mai makao, no ka mea, eoi ae ana ko ka lahai make~ make ia mea. Aka, e hooki an a e kalokalo ako, alo* ha (adieo). Ke hooman»o m:»n nei an ia Hawaii, o ko'u home ia, oia ka oī o na aina naui a ka la i hohola piha ai i kona uialamalama ; he aina o na m»*a n pau epooo ai ke hoomaikai aku, a nona hoi ka mana hilinai niaikaiia e hohoia akn ma ka loa a me ka laula o ka Pakipika kai l »na malie, ioa e hoopaa ana ka lohni pela. Ke aui aku nei ua lahni a pao a nana ia Hawaii, oia ka nina nona na paia pouliuli i komo loa ia e ka malamalama-ke !a ka naaupo imua o ka hoonanuaoia, a hihi i ka wa o ka hooko pololei aua a nee ke kanawai e malamaia ai, alaiia, aole e kapa hou ia he hauniana, eao aku ai i ke ao holookoa. O e Hawaii e! e kapae ae ana anei oe i keia meolelo aiaiou, a hoihoi hon mai i ka makapo o ke ao kahiko ? Aolē loa au e manaoio aku ana. Eae mai ke Akna o na lalinikanaka a me ka mana e ki»i a malama me k-t hilinai i ko kakou huaolelo kumu, "Ua mau ke ea. oka aisa i ka pono !" Me ke aloha pan ole. Wilk R. Kakeh.