Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 48, 29 November 1873 — Ma keaha e ulu hou ai keia lahui kanaka? [ARTICLE]
Ma keaha e ulu hou ai keia lahui kanaka?
Helu IV. Ma na helu i pau, ua hoikeia kekahi man mea e ulu hou ai keia lahui ; oia hoi na hana e pili ana i ka Moi, na luna aupuni, ai na kanaka. Aia a ala mai na 'lii, na luna, na kanaka, a mihii ka hewa, a malama i na kana.wai o lehova, alaila e haliu hou mai paha ka maka o ke Akua i ke koena o keia lehui, a hoomahuahua hou ae. 4. Heaha la kekahi mau mea e ae e nlu liou ai keia koena? Eia paha kekahi mea | noi e pili ana i na ekalesia Euanelio. [ Pono ke hoomaopopo lea kakou, he mea nni ka ekaleeie, oia ka huioa o ka poe i kapaia he poe haipule. Ua like ka ekaleeia ma keia aO me ke ake mama o ke kino. Us ike kakou i ke ano o ke kino. He nui no ua lalo, ke poo, me ooa man lala, na lima, na wawae, me na io, na olona, na aakoko, naaa-liilii hoie holoholo ana io, ianei a puni ke kino. Hookahi mea nui nae e I pono ai, e ulu maikai ai, a e ikaika ai ke kino. Aia no ia maloko, he mea nalo, aole ike maka ift; oia' ke ake mama. fie mea hoomaemae koko keia. A maemae ke koko p holo mau ana maf ke ake mama a i na wahi a pau o ke kitto, alaila maikai ke kino, ulu pono, ā ikaika hoi. Ina naie' ua ino ke ake-Jiama, he mai konā e like mri ko ka poe mai hokii, alaiU, aōle hiki ia ia ke hoomaemae pono ike koko. Holo no ke kdko ino ma na aa-koko, a ino ke klao, mai, na waliwali, kalanalana, hioa, ao ka make paha ka hope. Ina mee lapaauia ke ake mama i mai a ola, aiaiia maikai hou ke kino, ikaika hou, a holo pooō hou kaaa mau oihana.
Ma ka hoopili ana. Oke anpuai Hawaii, oia hoi ke koena o k«ia lahui, oia ke ki no ; O ka Moi, ua luna r n:ii kauaka, oiu na lala, ke poo, na limn, na virawa(>, na aa-ko ko ;- A o ka ekalesia, oia b;e ake-tr.am«. Na ka ekalesin e !> ina, e hoomaemae ike koko, oia hoi na han«, na olelo, na manao o kekupnni Ina inaemae, n mai ole ka eka leaia, alaiia maemae ke koko e holo ana ma na aa-koko o ke aupuui. Ikaika ke aupuoi, ulu hou ae koun man lala, oia hoi na keiki, na kanaka. 8010 pono ua haua. AKa, ina ua ino ka ekaleaia, ua haumia, ua palaka, ua hiamoe, ua lilo i na mea o keia ao, a ane like hoi ia me ko keia ao, alailk, ua ino ke koko e holo aoa mai keia ake-inama aku. Ua maimai ke aupuni, maimai na iala, ikbika ole, ulu ole, emi no, maKe no, a pau ioa oo ke Hiipuni, e like rae ke aupuui o ka poe l8 Tuelti. Ūa lohe kakou, ua heiuhelu hoi no ke aupuni. oka Iserael i. Maikai ia aupuui, ikaika, uiu a uui. holo pouo ua oihaua i ka wa e noho ma6mae ana ka ekaleaia me ka malaiua pono ike Akua. Aka, aia a hewa ka ekaleaia, haumia, hele Ulau m&muli o na akua e, alaila, ino ke aupuui, hoopilikia ia, lawe pio mna kaoaka. Ini alahou na kanaka, na hoahanau, ka poe lnij)ule, a mihi a hoomaemae ia lakou iho, ala hou ke aupuni, ulu hou ka pono, inahuahua na kanaka. No ka hoi hou piuepine nae oka ekblesia Iseraela, i ka hewa, ika hoomanakii, i ka hookuli i ka ke Akua, ua hoopauia ia aupuai, a lilo ia ia hai E nd ek»ilesia Euaoelio o Hawaii nei, na ake-mama o keia aupuai, ke niaau mai uei aaei oukou ; " Heaha ka mea e ulu hou ai, e mahuahu» hou ai keia lahui ?" Eia ka haina. E hoomaemae ia oukou iho. Ma kn lohe, a ma ka ike maka hoi, ua ino ke ake maina. aole ke ake-inama a pau, aole na hoahai)QU a pau, aka o kekahi hapa, ku hapa nui paha. Nui ka he.vn ilok<* ona ekaiesia ; nui ka palaka, ka hiainoo, ka hoopili ana i ke ao nei, ka hookamani, ka hoohalahala, ka ohumu, ka olelo ino, ka hehi ana i ke Sabati tne na kanawen e ae o lehova. Ina pihu e weheia a hoike nkaka in na hewa ekuleaia, ina e hil ihila ana ka la, na lani, a e hoonalo i ko lakou malamalama. He mea haohao anei, he mea kupanaha anei ka emi ana o keia lahui, ke kau ana mai o na pilikia hooweliweli, ine he la ua kokoke ka hopena ? Aole paha; he niea haohao ka lokomaikui, kei ahonui o ke Akna eka mau iki nei ke koeaa. Pau Sod itna ma i ke ahi, no ka loaa ole o na huipule io he uini Pakole Uawaii nei, a hooloihi iki ia kekahi h»pa ona kanaka, no ka loaa ana o oa haipule io he uini a oi aku.
Ua koe kekuhi hapa o ke ake mama, aole i pau loa ika mai. Ka mea iu e loiln iki jii ke ola o ke kino. O kela hapa o ka ekalesia i koe, aole i iilo i t;a hewa, ka mea e kamau iki nei keia aupuni, u koe iki (u kaoaka* Ina pau loa kti ekaliesia ika hewa, ina pau koke paha-keia koena kanuku. 1 na ikaika ka makemake o kakou e hooiiiauia keia koena, a e lilo ia i kumu lau e ulu hou ai, a e mahuahua hou ai kanaka, pono ke lapaauia ke ake-manm, e hooinaeinaeia ka ekaleaia okoa, e hooipnaia na puupuu ioo, na kikohukohu liewa, e hookaawa leia 'ku ka haumia, ka hihia, ka hewa a pau mai ka ekalesia aku. O oukou ka hapa maemae, ka hapa mai ole, na haipule i<>, e lilo oukou i poe k;uika oana e lapaau i ka hapa mai, ma ke ao ana, paipai ana, pule ana. A ola ole, e oki aku, 4 like paha me ke oki ana ika hapa mai o ke ake-mama, i hiki i ka hapa mai ole ke hoomaemae i ke kolio a hooloihi i ke ola o ke kino. Mai hiamoe nn haipule io i keia wa pilikia. Ke keg nei ke ola me k:i make o koia lahui maluna o oukou. Mai kahi hewa ua kaawale oukou, oa maemae, uole pili ke koko i ko oukou mau a»hu ke make ke ia aupuni. ua aupuni i make oo ka hapa, a no ka nele paha ika poe haipnle io ; a no ka hewa paha o ka hapa nui o oa ekaleaia. No ka nui o na haipule e hoomaaia nei kekahi mnu aupuni, me Amenik» Hui, Beritania, Farani, Gerem»inia, ltalia, Rusin, Denemaka &e. Oia hoi kekahi mea e'mau ai, a nui hou ai keia aupuni. E nla na kahu, ha Inua. na ekalesia, e hoomaemae ia oukou iho, i muemae a maikai ke koko e holo ana & komo iloko oke kino, oia hoi ke aupuoi. i hoomauia u ulu hoo ae. (.Aoleipau.) WELIWELI KA NUI OIA IHAPA-UMI l Lawe kahi keiki i ka hapaumi, a hookokoke iki iu i kooa maka, a hooho : " E .mmna, ua oi aku ka nui o kuu hapaumi mamua o keia mmi. A hookokoke hou oia a ane pili ka hapaumi ika maka, " Aia, ua oi aka kuu hapaumi mamua o ko vraho a pau loa," wahi ana. Pela na kanaka o keūi ao i huna'i &ke Akoa, ia lesu, | ka la hookolokolo, i ka lani, i kn po, ma ka hookoimo ana mawaena i kekahi lealea iki, i kekahi waiwai iki e pau ana i Ma Ja, e paa <ii oa imea a pau o keia ao ' ke Ahea oukeu e naaoao, a imi i ka waiwai pau ole ma ka laoi ? . Hawau. Aole,ma ke aooli, aole ma ke kai, aole hoi ipa oa wawae o na mauna, aote ma keia ao a.pau i.ikeia'i he wahi <a hookouia'i ke kanaka mai ka haoa aoa i ka haoa ioo. u oieio Hineāu. ■' Mahea Ia wau e hele ai mai kon uhane aku ? Mahea la wau e p®e aku ai mai koo al ° Halelu (39.