Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 47, 22 Nowemapa 1873 — Page 4

This text was transcribed by:	Shaye
This work is dedicated to:	My ‘Ohana

KA NUPEPA KUOKOA,

ME KE AU OKOA I HUIIA.

Ka Nupepa Kuokoa

Come and Join our army.

Pure Diamonds, p. 122.

E hui me makou la, a e naue i ke ao,
Kahi e pua‘i na pua, pua no a mau,
Ola, aloha a mau loa me na anela maikai,
A alii a nani maluna‘e.
Cho. Hui me makou la, hui me makou la,
Hui no a nauwe oli pu, hui me makou la,
Hui me makou la, a e nauwe i ke ao.
2.
A loa e ka ala, nauwe me ke mele ae;
Paa ka hae maemae o Iesu, kau ae iluna‘e;
Paa a puni i ka pono, paio me ka pule nae, a e holo ae na enemi,
Cho. Hui me makou la, etc.
3.
E naue i ka nani, na pokii, na ui nei;
Hui pu a nauwe like i ke ao maikai,
Ane komo i ka lani, kahi pua nani mau,
A loaa na lei mae ole no.
Cho. Hui me makou la, etc.

4.
E hui na makua, me na kumu kula nei,
Oukou hoi na hoaaloha, ku a nauwe e.
Ke pau nei koonei mau pono, me koonei mau pomaikai;
Nauwe i ka nani maluna‘e.
Cho. Hui me makou la, etc.
HAWAII.

O we are Volunteers.

Golden Censer, p. 88.

1.
He poe koa kakou no ka Haku, no ke‘Lii,
E hui pololei koonei mau pokii. Kena mai ka Iesu Kristo e nauwe ae kakou,
E hoouka mau, a e lanakila no.
Cho. Hui mai a paio, e paio no Iesu,
Oia no ka Luna, e ala a nauwe pu;
Ikaika no ke kaua, U‘ala ko ka po,
Iesu mekakou la, e lanakila no.

2.
Ka nani o ka hae, oia no ke akakuu,
Me ke aloha e e paio no Iesu;
A, me kana olelo mana e paio a maikai,
No ka lei mae ole no, lei olino e.
Cho. Hui mai a paio, e paio no Iesu, etc.

Ei‘ae na enemi ke hoopuni mai nei,
Lili, nuku, huhu e, a haakei,
Ino, hae a mana e, makaukau e lele mai;
Kiai mau a pule pu, ku a hoauhee.
Cho. Hui mai a paio, e paio no Iesu, etc.
4.
He paio nani nei no ka Haku no ke ‘Lii,
Paio polloni, paio na pokii,
Paio no mai o a o, mai ka aina a ke kai,
Lanakili ia Iesu a pomaikai e.
Cho. Hui mai a paio, e paio no Iesu, etc. HAWAII.

HAAWINA KULA SABATI.
HELU 48 SABATI NOV., 30.

            Kumuhana. O Iesu imua o ke Kahuna Nui.
            PAUKU BAIBALA. MATAIO 26: 59-68.
            59 Imi aku la ka poe kahuna nui me na lunakahiko, a me ka ahalunakanawai a pau i mea hoike wahahae no Iesu i make ai oia.
            60 Aole nae i loaa. He nui no hoi na mea hoike wahahee i hele mai, aole hoi i loae. Mahope iho hele mai la elua mau mea hoike wahahee,
            61 I mai la, Ua olelo mai oia nei, E hiki no ia'u ke wawahi iho i ka luakini o ke Akua, a e hana hou ae ia a paa i na la ekolu.
            62 Ku ae la ke kahuna nui, i mai la iaia, Aole anei oe e olelo iki mai? He aha ka laua nei i hoike mai ai nou?
            63 Aole o Iesu i ekemu ae. Olelo mai la ke kahuna nui iaia, i mai la, Ke ninau pono akua nei au ia oe ma ke Akua ola, e hai mai oe ia makou, o oe anei ka Mesia ke Keiki a ke Akua?
            64 Olelo aku la o Iesu, Oia kau i olelo mai. A ke olelo aku nei hoi au ia oukou, mahope aku nei e ike no okou i ke Keiki a ke kanaka e noho ana ma ka lima akau o ka Mea mana, a e hele mai ana maluna o na ao o ka lani.
            65 Alaila, haehae iho la ke kahuna nui i kona aahu, i ae la, Ke olelo hoino wale nei oia nei; pehea la e pono ai kakou i na mea ikemaka hou? Aia hoi, ua lohe iho nei oukou i kana olelo hoino ana.
            66 Heaha ko oukou manao? I mai la lakou, Ua hewa ia e make.
            67 Alaila, kuha aku ia lakou i kona maka, a kui aku la iaia, a papai aku la kekahi poe iaia me ka poho lima,
            68 I aku la, e ka Mesia, e ka Mesia, e koho mai oe ia makou, na wai oe i papai aku?
            Pauku Alakai. Pauku 64. Hoopaa naau.
            Pauku hui Lahui. Hebera 7:26. Hoopaa naau.
            Mele, Him. 98 Leo-Nuremburg. (Nuholani.)
            Pule i ola kakou ia Iesu.

NA NINAU.

            P. 59. Na Makua. Aia o Iesu imua owai? Mai hea i alakaiia mai ai? Ma ke ano hea? Ua paa anei oia i ke kaula? Owai ke kahuna nui? p. 57. Owai na kahuna nui? O na poo paha o na papa kahuna he 24. A o ka poe paha i loaa ka oihana kahuna nui mamua-a ua hookuuia. Owai hoi na lunakahiko? Kekahi hapa paha ia o ka ahe lunakanawai nui. Owai ka inoa oia Aha? Sanederina. Ehia lala? 70 Ehia mahele? Ekolu: Na Kahuna nui, Na Lunakahikom Na Kekauolelo. Ua halawai ka Aha nui e imi i ke aha? Ina hoike aha? Ua like pu anei ka manao o na lala a pau o keia aha nui? Aole paha. Ua akaka, elua mea i koe. O Nikodemo, a me Iosepa. Aole paha laua iloko o ka aha i keia wa.
            P. 60, 61. Na Keikikane. Ua loaa a nei na hoike kupono? Aole. Huli no, a huli hou, a hoike lakou, aole nae i like, aole i kupono, kue kekahi i kekahi. A, pehea? Aole enei i loaa na hoike i hoike like mahope? Ae, aka, he hoike lalau no. He aha ko laua hoike? Mahea i kakauia ai? Ioane 2:19
            Na Kaikamahine. Mahea ka lalau ana o keia mau hoike? Ioane 2:21. Kuhihewa laua, o ka luakini maoli ka Iesu i olelo ai, aole ka, o kona kino ia. E pepehi oukou ia‘u, a e ala hou no au iloko o na la ehia? Heaha ka makemake o na hoike? E hoike aku i na mea e make ai o Iesu. Ua kipeia paha laua i na dala he nui i hoike i na mea e make ai oia.
            P. 62. Ua ae kokeia anei keia hoike‘na? Aole, ua ninau ka aha ia Iesu, pehea? He oiaio anei keia mea i hoikeia? Nawai i nainau? No ke aha ka ninau? No ko Iesu ekemu ole.
            Na Pokii. Owai keia paahao e hookolokolo ia ana? O Iesu. Owai ka poe hokolokolo? Heaha ko Iesu hewa? Aole on a hewa. Ina aole on a hewa, no keaha la oia i hookolokoloia‘i? No ka huhu o ka ahahookolokolo iaia. No ke aha ko lakou mau hana. Pehea oukou ke hoahewa mai na makua, na kumu, a hoopai no ke kolohe? Huhu paha, lokoino. A, he kumu oini anei keia e huhu ai?
            Ma na hoike aha e hookolokolo ana keia aha nui ia Iesu? Ma na hoike wahahee. He mau hoike wahahee anei i keia wa, e imi ana i mea e hewa ai ke kumu, kekahi hoa paha? Aole anei oukou i hoike wahahee i kekahi manawa, i mea e hewa ai paha kekahi; i mea e apono ia ai oukou, a pakele i ka hoopaiia? Ae, pela io no. Pono anei ia? Aole, ua hewa makou, Hai paanaau ma i ke kanawai aiwa.
            P. 63. Na Makua. Mau anei ko Iesu ekemu ole? Ka wanana hea i kookoia ma ko Iesu ekemu ole? Isaia 53:7. Ehia makahiki mamua aku o ka hooko ana? No ke aha ko Iesu ekemu ole? No kona ike ana he makehewa ke paneaku. Ua paa ko lakou manao e hoahewa, a e pepehi iaia. Ma ke aha i koi aku ai ke kahuna nui ia Iesu e pane mai? Ina ma o ke Akua ola ke koi ana, pono anei ke hoole, a noho ekemu ole? Oihanakahuna 5:1. Heaha keia ninau nui i koiia ka haina? No ke aha keia ninau? Aole anei akeka o Iesu ka Mesia ma kana mau hana? He ninau hoohihia keia, i mea e hihia ai o Ieau ma kana olelo ana. Naau ino, ea!
            P. 64. Na Keikikane. Pehea ko Iesu pane ana‘ku? Mahea ka ke kahuna nui olelo ana pela. Ma kona ninau ana. Ooe anwi ka Mesia etc.? A, heaha ka lakou e ike ana mahope? Heaha ke ano o ko Iesu noho ana ma ka lima akau o ka Mea mana? Owai ka mea mana? Ua pau loa anei ka mana o ka Makua i ke Keiki? Mahea o Iesu i kapaia ai, "Ke Akua mana, ka Makua mau loa? Isaia: 9:6. I ka manawa hea i hookoia‘i keia olelo a Iesu? I ka manawa i ala hou mai ai oia mai ka malie mai a pii lanakila i ka lani, a mailala mai no e ia nei, a mai anei aku a hiki i ka hopena o keia ao.
            Ka Kaikamahine. Mahea na pauku kokua i ka Iesu olelo? Dan. 9:13, 14. Rom 14:10. I Tesalon. 4:16. Hoikeana 1:7. Heaha kekahi hana a Iesu ma ka lima akau o ke Akua? Roma 8:34. Heaha ka mea nui, ka uwao? Ka hoopai? Uwao anei o Iesu no oukou ke make iloko o ka hewa me ka mihiole? Uwao anei oia no ka poe iloko o ke ahi pio ole? Aole loa no. E paa mau loa ana lakou ilaila. Aohe mea e pakele ai.
            Na Pokii. Ina wawahiia ka luakini maoli, ma Ierusalema, a ma Waimea paha; a ole anei e hiki ia Iesu ke hoala hou ae a paa maikai iloko o na la ekolu? Iloko o na la ehia i hanaia‘i na mea ulu? Na malamalama? Na ia me na manu? Na holoholona me na kanaka mua elua? Iloko o na la ehia i hanala‘i na mea a pau? Wahahee anei o Iesu i kana olelo ana, "E wawahi i keia luakini, a iloko o na la ekoku e hoala hou ai oia ia." Owai ke hoala ana i ka poe make a pau? Ahea? Mahea oukou e noho ai mahope o ko oukou make a ala hou ana?
            P. 65, 66. Na Makua. Ka haehae ana i ka aahu, he hoailona ia no ke aha? No ke kanikau kekahi, a no ka ehaeha a walania o ka naau no kekahi hewa nui kekahi. Me he la ua hewa loa o Iesu i ke aha? Hoino ka o Iesu! He oiaio anei ia? Mahea kona hoino ana ma ko lakou manao, a kupono kona hewa i ka make? Oihanakahuna 24:16. Lalau, ea!
            P. 67, 68. NA KEIKI A PAU. Heaha ka hana ino loa ana ia Iesu? Kuha, kui, papai, olelo, E koho oe i ke aha? No ke aha e koho ai? No ka mea, ua uhiia na maka o Iesu i ole iia e ike. Mareko 14:65. Owai kekahi poe i kuikui ia Iesu? Na Ilamuku. He hana maikai anei keia na na luna aupuni e kuikui i ka poe paahao? Hoomaewa ewa, kui, pepehi, olelo ino lakou ia Iesu, pehea o Iesu? Huhu anei, a olelo ino ia lakou? A in a kuiia oukou, a olelo ino ia, heaha ka pono? E hoihoi aku anei i ka ino no ka ino? Hai paanaaa mai Mar. 5:39, 44. Nowai i hana ino ia o Iesu? No kakou paha. Mau hana ino oukou ia Iesu ma ka hana hewa ana.
            Hai panneau mai i ka pauku Alakai me ka hui Lahui.
            Mele. Him. 97. Leo "Jesus paid it all."
PULE HOOKUU
HAWAII.

NA KALAIMOKU.

            Eia malalo iho nei he wahi leta i kakauia e ka Alihikaua kaulana o Kamehama Kalaimoku.
            E na kanaka opiopio o keia lahui on a. E heluhelu, e hoolohe, e noonoo, a e hoohalike ia aku ka oukou hana me ka hana a keia Alihikana i kaulana ia aku knona inoa i na aina naauao a pau o ka honua nei.
            Oahu, Detemaba 16, 1825.
            Aloha oukou, e na hoahanau a pau, ka poe alii, a me na Misonari, a me na kumu kanaka maoli, a me na haumana, a me na kanaka a pau loa ke noho nei i keia Pae Aina, i ke aupuni hou a ke Akua i haawi mai nei i ohua kakou no Iesu Kristo.
            Eia ko‘u manao ia kakou: E aloha aku kakou ia Iehova, i ka mea nana i haawi mai i ka olelo maikai o e ola; e malama hoi kakou i kona kanawai, e huli hoi kakou ma ka aoao maikai, e haalele hoi i ka aoao ino. E hoolohe hoi kakou i ka olelo pono a Iesu, ka mea nana i haawai mai i kona koko mana i ola‘i ko kakou me ke naau i ka olelo a Iehova, a ko kakou Haku nui o ka lani; E manao kakou ma ka maikai.
            E hoolea aku kakou i ko kakou Akua, ia Iehova, iaia wale no; Aole o kakou akua e ae. Nana wale no kakou i hana. Nana kakou i malama. E pule aku kakou i hana. Nana kakou i malama. E pule aku kakou iaia "i ke ahiahi, i ke kakahiaka" E malama pono hui kakou i ka la Sabati, i ko kakou la e manao ai ia Iehova i ko kakou Akua. E waiho maile ka hana a kakou ia la. Ko ke Akua la hookahi ia. Eono ia e hana‘i kakou i ka kakou hana a pau; "aka, o ka hiku o ka la" e manao kakou i ko kakou hewa, e mihi hop kakou i ko kakou hewa; E hoo mana aku hoi kakou i ko kakou Akua.

Eia hou neia manao, ke hai aku nei au ia oukoul Aia no i ka olelo mai, i ka olelo a ke Akua; malaila, Owau me ko‘u naau, a me ko‘u kino, a me ko‘u manao. Ke hooikaika nei no i ka olelo a ke Akua. Ua haalele i ke naau kahiko. Eia wau ma ka naau hou.

Olelo mai mamua kuu hanai e Liholiho ia‘u e ao wai i ka palapala a me kuu wahine. I mai Keopuolani ia‘u, e malama wau i ke Akua i pono ai ko‘u uhane, i noho pu ai maua me ia, i kahi maikai o kakou mahope aku nei o ke aupuni a ke Akua. Make Keopuolani-Nui ko‘u aloha aku iaia. Makemake hoi au i kana kauohe. A holo aku ke alii i Tahiti-Uwe aku au iaia. A make hot Kaumualii me ka manao maikai, kauhoa mai kela e malama wau ia Kauai, i ka aina i kanaka hoi ke Akua ia kakou. Nui ko‘u manao i ke Akua ilaila. A hala i Niihau, nui loa ko‘u manao i ke Akua; alaila, makau i ka hewa. Mailaila mai ko‘u manao ana i ke Akua e noho nei.

            Ua haawi aku wau i ko‘u kino, a me ko‘u uhane, a me ko‘u naau ia Iehova, i ohua wau nona. Ke mihi nei no hoi au i ko‘u hewa kahiko mamua. Ke hoolea aku nei au i ke Akua i keia manawa. Aia no iaia ke aloha mai. Oia wale no ka i ike i ko‘u hewa. Oia ka i ike i ko‘u kino, a me ko‘u uhane, a me ko‘u naau a pau loa.
            Nui ko‘u makemake e malama na kanaka a pau loa ia Iehova, a me na alii a pau loa, a me ke alii a maua, a me na makaainana a pau loa mai Hawaii an Kauai; E malama pono lakou i ke kanawai o ke Akua, i na kanawai he nui a Iehova i haawi mai ai ia kakou, he kanawai maikai ia no na aina a pau loa. Ke makemake nei no hoi au e paulele lakou ia Iesu Kristo, i ola pu ko lakou uhane iaia.
            Aloha nui kakou, i ola oukou i ke Akua.
            Elua, a ekolu paha leta o na alii kahiko i koe. E makaala. E heluhelu, a e hoomaopopo ia hoi na manao o na Makua o keia Lahui. Me ke aloha.

Ma ke aha e ku hou ai Iakoba?
Helu II.

Ma ka helu I ua hai aku au i ke kumu mua e ku hou ai, e mahuahua hou ai keia lahui kanaka, oia hoi ka lilo ana o ke Pii ka Moi, i Moi maikai, e makau ana i ke Akua, a e malama ana i kona mau kapawai; me kuu paipai ana, e pule na haipule nona, a e oki na luna haole i ka hoowalewale ana, ke alakai hewa ana i ia.

1. Eia ke kumu o keia kumu. Aole he aupuni Hawaii mamua. He aupuni ma ka olelo, aka, he aupuni naaupo wale, he ike ole, he palapala ole, buke ole, kula ole, he naaupo mai ke keiki uuku a i ka Moi. Na na Misionari i lawe mai i ka malamalama, i ka Baibala, a ma ka lakou ao ana, me ka pule ana i hookeikieia‘i keia aupuni naaupo, a lolo i aupuni naauao, e like me na aupuni naauao e ae. Na ‘lii mua ua lawe lakou i na kanawai he uni o Mose i kumu kanawai no lakou. A ua ku lakou imua o Iehova, a hoohiki e malama i na kanawai o Iehova.

            Ua hanaia no na kanawai e ae mahope, aka, ua kukuluia ia mau kanawai maluna o keia Kumukanawai. A ua paipai no na lii mamua i na kanaka e hoolohe, e malama i na kanawai o ke Akua. O na kanaka nai (kekahi hapa) ka i malama i na kanawai, aole na Moi me kekahi poe alii. A, ke hoike mai nei ke Akua i kona huhu ma ka hooemi ana i keia lahui. Aia a hoomano ka Moi, a malama i ka hoehiki o na Noi mua, oia hoi ka malama ana i na kanawai o Iehova, alaila, e haliu hou mai ka maka o ke Aku, a e ae paha e hoomahuahua hou i ka lahui Hawaii. E hoao ka pono i maopopo.
            2. EIA KA LUA, na luna aupuni, mai na Kuhina a hala loa i na luna haahaa loa, e noho pono hoi lakou. Lakou na lala, na li ma, na wawae, na waha, na maka o ka moi. Ina huli ka alii a lolo i alii pono, i alii malama i na kanawai o ke Akua, koe nae na lala on a, na luna, pehea ia?
            Aole paha e ola ana Iakoba - aole e mahuahua hou ana keia lahui. I na liewa ua lala, kokua lakou i ka hoohuli ana i ke poo mamuli o ka hewa.
            E ne luna aupuni mai Hawaii a Niihau, minamina anei oukou i keia aupuni uuku, i keia koena uuku o kanaka Hawaii, a makemake e ola hou ae, e mahuahua hou ae? Ke kumu elua ia e ku hou ai, e nui hou ai o ko oukou malama ana i ua kanwai o Iehova.
            Ma ka lohe, a ma ka nana‘ku, ua malama paha kekahi poe, a ua malama ole kekahi poe. A o ua malama ole nei o kekahi hapa, ua lilo ia i mea e ino ai, i mea e nana ole ai ka hapa i malama. Aia paha ke kuhi hapa iloko o ka inu rama, a noho pono ole, a hehi wale i ka la Sabati, a kena i na kanaka e hele ma ke oihana aupuni ma ua la Sabati. Ke paipai la hoi na luna, na Kuhina i na kanaka e kanu baka a nui, i mea e hanaia'i na ciga, na baka palaga, i piha na hale kuai i na ciga a baka palaga Hawaii, a pau ka laweia mai ka baka o ia ano mai na aina e mai.
            Ka inoa! He paio loihi loa keia ma ka aoao Misionari, o na kahunapule Enanelio no ke kinai i ka baka, keia mea ino loa e emi nei keia lahui. Kanaha a oi na makahiki o keia paio ana! A ke kue nei ke Aupuni! ue ke aupuni o keia ao i ke aupuni o ke Akua! Oia anei ka mea e nui hon ai keia lahui? O ke aupuni i aa e kue i ke aupuni o ke Akua, oia ke hoohioloia ana.
            A, ina o ka hana i ka baka ma Hawaii nei keka hi mea e waiwai ai ke aupuni, pela paha ka hana rama ana. A ane e hoala ia na o na hale puhi rama. A laweia ka baka, me ka rama mai nei aku a i na aina e, i mea ka e waiwai ai ke aupuni e ulu hou ai keia lahui! Aole pia- Eia ka olelo paa loa: Mai hana i ka hewa i mea e puka mai ai ka pono. Mai olelo e kike me kekahi aoao hoomana. Ke koapono nei ka hope i ke kumu. Ina he kumu hewa, ua maika nae ka hope, pono no ke hana. E aihue ka oe, i loaa ka waiwai, i pau ka pololi?
            A, heaha ka pono o na luna aupuni? E hana maikai lakou, e noho pono, e malama i ke Akua, e papa aku i na hana ino, i na hana lapuwale e poino ai ke aupuni, e paipai i na kanaka e hana i ka maikai, e kukulu i na oihana maemae, a mahaloia e ke Akua, a e kokua ikaika i ka hopu ana, i ka hoopai ana i ka poe kue i na kanawai maikai o ke Aupuni. Oia no ka lua o na mea e ulu hou ai keia lahui. A hana oleia, e mau ana no ka emi ana o kanaka, a hala loa i lalo.
            3. Ke kumu ekolu hou ai o lakoba, e ulu hou ai keia lahui. Eia no ia: o ka malama no o na kanaka i na kanawai o Ieheva. Ina malama ka moi, me on a mau luna i na kanawai o ke Akua, a koe nae na kanaka, aole e ulu hou ana keia lahui. O ka Moi ke kumu laau; na luna na lala nui; na kanaka na lalaliilii. A ai na mea ino, na poko na enuhe i na lala, a pa mai ka la, ka makani ino, e maloo ana na lala liilii. A maloo na lala liilii, aole anei e maloo na lala nui, me ke kumu laau mahope, a hina ilalo ka laau a pau? Pela io no. A pela hoi ke aupuni. Ina haua hewa kanaka, na lala liilii a lilo i poe kolohe, hehi wale i na kanawai o ke Akua, me na kanawai maikai o ka aiua. Hehi Sabati, noho manuabi, hana lealea, hula, pepa, piliwaiwai, inu rama, ona rama, haua a kuai rama, kuai a puhi opiuma, a kukulu i ahaaina hilahila, lapuwale, e like me ka nui o kanaka, e maloo ana, e hoopai ana no ke Akua i keia koena kanaka me na hoopai ana e manao ai he pono. Nui wale na ano hoopai iloko o ka lima o Iehova. A, he mea weliweli loa ke haule keia koena iloko o na lima o ke Akua ola. Ke hoopai nei no oia ma ka hookau ana mai i na mai ino, i ka wela o ka la, i ka maloo o na wai, o na kula weuweu, a pilikia na holoholona, me na kanaka. Aka nae, ke mau mai nei ka hewa. Hehena kanaka i ka hana hewa. Mau no ka ona rama, me na hana lealea lapuwale. Ke emi nei no ke koena. A maloo na lala liilii, e maloo auanei na lala nui, me ke kumu laau. Ka hina no ia a pau ke aupuni.

(Aole i pau.)

KA POULI O KA WA POULI.

HELU III.

            Ma ke helu 2 ua lohe oukou, aia Ierusalema me ka aina laa iloko o ka lima o ua Mahomoda. He mea keia i hilahila a kaumaha loa ai na Karistiano.
            Ma ko lakou manao, he poe aia a hewa loa me he poe hoole la i ke Akua na Mahomeda. Aole nae lakou i hoole i ke Akua. He poe hoomana nui lakou i ke Akua hookahi wale no. Ma ko lakou manao, o ka poe Karistiano kai lalau loa ma ka hoomana ana ia Maria, ia Petero ma, i na iwi o ka poe i make. No ka inea, ua paapu na luakini Pope i na kii. A ma ka nana aku i ka poe hoomana, e hoomana ana no lakou i ua mau kii la.
            Ma ke Keneturia umikumamakahi, ala mai ka manao ikaika iwaena o na Karistiano o Eurpoa e hele e hookuu mai ia Iersualema, me ka aina hoano, mailoko mai o ka lima o na Mahomeda. Nolaila, hoomakaukau lakou e hele aku e kaua.
            Ia manawa o Sileveta II ka Pope nana i hookani i ka pu mua no ka hele ana i keia kaua. Mahope iho, kokua mai kekahi hesemeta Moneka no Aminoua ma Farani, malalo iho o ka Pope Usebana II.
            Hooakokoa oia i ewalu haneri tausani koa noloko mai o na moneka, na paahaua, na mahiai, ka poe uhauha, a auwana wale, a hoomaka lakou e hele aku i keia kaua nui i kapai he Kerusade.
            He hele naaupo a kuhihewa keia. Eia ka olelo paipai, a hoolana i ka manao o ka poe i hele; "O ka poe hele a make iloko o keia kaua loa, e kalaia ko lakou hewa, a e loaa ke ola mau loa ma ka lani. Oia ke kumu o ka ae o ka lehulehu o ka poe hewa e komo iloko o keia kaua naaupo.
            A pehea keia lehulehu 800,00? Ua hiki aku anei lakou i Ierusalema? Aole, ua pau ka nui i ka make ma ke alanui. Ua hiki aku nae kekahi hapa, a kaua aku, a hookuke aku i na Mahomeda mailoko aku o Ierusalema, kukulu hou ua Karistiano i ke aupuni Karistiano malaila.
            Aole nae i liuliu a ala hou-na Mahomeda, a kaua aku i na Karistiano, a hoihoi houia Iersualema ia lakou. Ke ala hou no ia o na Karistiano e kaua hou aku i na Mahomeda. Loihi ke kaua ana- kaua aku, kaua mai, a komo aku ua Pope, na Bihopa, na Moneka, na Moi, na lii na makainaua a lilo na makahiki elua haueri i keia mau kaua Kerusade. Pau ka hapalua o na kanaka o Europa i ka make i loko o keia mau kaua. Poho loa ka waiwai a na lii, a o na kanaka he nui wale, a mahuhua loa ku hewa, ke kunlala ana o na kahunapule, me ka naaupo a me ka uhauha ana o kanaka.
            Heaha ke waiwai, ka pomaikai i puka mai, mailoko mai o keia mau kaua loihi i hoihoiia‘i Ierusalema i na Karistiano? He oiaio no, ua loaa kekahi kuleana iloko o ke kulanakauhale hoano, i loko o kahi i hanau ai, a i kanu ia‘i Iesu; A hiki ke kuhikuhi i na malihini, Eia kahi hana holoholona, kahi i hoomoe ia‘i Iesu; eia Kalevari, kahi i kaulia‘i Iesu; Eia ka luakupapau o Iesu a me na mea he nui wala e pili ana i ko Iesu wahi nohol aka nae o ka pie e malama ana ia mau wahi, a e kuhikuhi ana, pehea lakou? He poe haipule io anei lakou? A mahuahua ko lakou noho hemolele ana? Aia anei lakou ma na wahi keikie a ane pili aku ana i ka lani? Kokoke anei ka laui ia lakou? A loihi e aku anei ka lani mai ia kakou aku? Aole paha. Ua like pu paha ke kokoke aua, ka loihi ana, o na wahi a pau ma keia ao i ka lani. Aole kokoke kekahi, a loihi aku kekahi.
            Naaupo maoli kela lehulehu i hele aku e kaua, no ke auppuni Karistiano. Aole ma ke kaua maoli e kukulu ia‘i ke aupuni o Iesu; aka, ma ka hoolaha ana a me ke ao ana aku i ka ke Akua olelo, me ka pule mau i hiki mai ka Uhane Hemolele e hoohuli mai i na Mahomeda, na Katolike, na pegana, mailoko mai o ka pouli, a iloko o ka malamalama.
            Ua lohe oukou i ke ano o ka wa pouli; oia hoi ka wa mawena o na makahiki 606, 15000. Pouli loa no. Ua hoomaka iki nae ka pouli e auhee aku ma ua makahiki 1300, me 1400. Iloko nae o ka makahiki 1500 a me 1600 ka poha nui ana o ka malamalama, a auhee nui aku ka pouli. Malaila i hoomaka‘i ka haule ana o Babulonal a mailaila mai a hiki ia nei ka haule ana, a e mau ana no ka haule ana mai nei aku a hiki i ka manawa e nelo loa ai kona kahua.
            A, heaha ka pouli, ka naaupo e pili ana i na kanaka, i na lii i keia wa? Eia no iam ka noho nanea wale ana iloko o Babulona. Ua lohe no lakou, ua lohe no oukoui ke kauoha, "E hele mai oukou mawaho o Babulona, i ole oukou e lilo i poe hoalawepu i kona hewa , a i loaa ole ia oukou kona mau pilikia."
            Ke nono nei nae ka nui iloko me ka makau ole i ka hiolo ana. E naue e ana ka hale na hale paha i ke olai, a i ka makani, noho nae ua kanaka maloko, aole holo i pakele i ka make. A ke noho la hoi ka poe maemae a mai ole iwaena o ka poe lepera, a pili aku, pili mai me ka makau ole, o lele mai ka mai lepera ia lakou. He moku popopo e piha ana i kaliu, a e poholoana ilalo, pili nae na sela, na ohua i ka moku me ka makau ole i ka make. Ke wela la ka hale i ke ahi; ua minamina ka poe maloko i ka hale, a pili no ia ia, aole haalele a puka iwaho, a pili a wela pu i ke ahi a make. Naaupo loa, ea!
            Me ia hoi ka naaupo o ka poe e noho ana iloko o ka hoomana lalau, e like me ka Moremona, Mabomeda, Roma, a iloko hoi o ka hewa, ka moe pono ole. Hookamakama, manuahi, on a, hula, lealea, lapuwale, e na mea ano haymia a pau. A e pakele ana auei ke mau ka noho ana i laila?
            E ala, e haalele, e puka mai iwaho i ole e hui puia me na poino e kau mai ana maluna o ia poe. HAWAII.

Ka Burumi i hoopoina ia.

            He poe burumi kekahi. He wahi hana haahaa loa ia na ka poe ilihune, na na keiki makua ole paha. He burumi hale, he burumi alanui, he burbumi puka uahi, he burumi aha la kekahi?
            He hana maikai no, he hana hoomaemae. Aole make e hilahila, a hoowahawaha ia hana. Aia a loaa kekahi hana e, alalia hiki ke haalele no ka oihana e oi aku ana.
            Ka burumi i hoopoinaia, nawai ia? A no ke aha i hoopoinaia‘i? No kekahi kanaka me Dubelina. E hana ana oia ma ke alanui i kekahi la me ka nanea wale paha, me ka hoolana paha i kona manao ma ka uku e loaa ‘na ke pau ka hana. Halawai nui kekahi loio me ia, a kau i kona lima maluna on a, a olelo, "Ua ike anei oe, he hooilina oe no na dala he 50 tausant no ka makehiki hookahi?"
            He oiaio anei keia? Wahi a ke kanaka burumi alanui? Ae, he oiaio no; ua lohe pono au i keia lam pane ka loio. Ka hoi ao ia o ua kanaka burumi nei i kona hele me ka poopoina i kona burumi me ka nalu paha aloko, Ina pela, no ke ahala wau e burumi hou ai i ke alanui? E lilo paha au i keonimaua, ma ka loaa ana mai o 50,000 dala.
            He poe burumi alanui oukou ka poe hewa, ka poe lealeama ua mea o keia ao. He hana haahaa loa ka oukou, a he wahi waiwai uuku ka i loaa, a e loaa ana @. Aole anei oukou i lohe, ua make kekahi mea nui oia hoi o Iesu, a ma kona make ana hiki ia oukou ke lilo i poe hooilina no ka waiwai pau ole o ka lani, e oi nui aku ana i na 50,000 dala? HAWAII.

I WAHI PAAKAI UUKU E MIKO AI.

            He mea maikai ka paakai ke lu liilii ie ma na mea ai a inu paha. He mea ino nae ke lu nui ia. Awaawa lo‘a ka mea ai, ku mea inu e like me ke kupa.
            Pela no ka haipule, ka pule, ka hai olelo ka kamailio haipule. Aole make e pule a loihi, a kua kuawili imua o kanaka, a o kamalii paha ma ke pule ohana, pule kula Sabati, pule halawai. Ma kahi mehameha, hiki no ke pule a loihi. Aka, ma kahi akea, e hoouuku i na hua pule, o lilo ka pule i mea awaawa a hoopailuaia i ka poe lohe.
            Pela hoi na haiolelo, na olelo paipai ma kala Sabati, a ma ua halawai, aole make e hooloihi aku, e lu liilii no o awaawa auanei no ka lunui ana i ka paakai.
            O ke kamailo haipule ana, ma ka hale, a ma ka alanui, aole paha i hewa, na haipule Hawaii me na haipule haole paha, ma ka lu nui ana ia paakai. Ma ko‘u ike a lohe ana he kakaikahi ke kamailio haipule, ka ninau no ka noho ana ma ka pono, ka paipai ana e ala, e mihi, e pule, e hoomakaukau no ka lani, o ke kamaiho i lohe nui ia ke hui me na hoa ma ka hale, ma ke ala, oia ke kmailio e pili ana i ke kino a i na mea o keia ao. Uuku loa kahi paakai i luia, he huna hookahi paha, he ole loa no paha. Oia ko kakou hewa nui, oia hoi ke kue ana i kela pauku ma Kolona 4:6. "E hoomauia ka maikai o ka oukou olelo, i miko ai i ka paakai, i ike oukou i ka mea e pono ai ke olelo i kela kanaka, a i keia kanaka." HAWAII.

NA BUKE

I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII

ME KE

KUMUKUAI O KELA ME KEIA.

Baibala Hemolele Nui Ili Gula Nani me na kuhikuhi ma na aoao......$12 00
Baibala Hemolele Nui ili eleele kaekae wai gula.....5 00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula…..8 00
Baibala Hemolele pananaiki iho ili eleele…………4 00
Baibala Hemolele ili eleele…………2 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi.…. 75
Kauoha Hou ili eleele kaeae wai gula……. 75
Kauoha Hou ili eleele…… 75
Kauoha Hou Hapa Haole……75
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai…… 25
Lira Hawaii 1855……25
Moolelo Ekalesia……50
Haiao ili lahilahi………10
Hele Malihini ana……… 25
No ko ke Akua ano……25
Lira Kamalii………25
Hoike Palapala Hemolele….. 25
Moolelo o Heneri Opukahaia…… 25
Hoike Akua……… 20
Wehewehehala…...20
Ninau Hoike ili manoanoa……… 25
Ninau Hoike ili lahilahi…… 15
Kumumua Kula Sabati……15
Buke Lawe Lima……10
He Buke no ka Pope………10
Ui Kula Sabati Helu 3…… 20
Ui Kula Sabati Helu 4……05
Ui Kula Sabati Helu 5……20
Buke Euanelio a Ioane…..15
Himeni Hawaii……1 00
Himeni Hawaii ili nani…..1 70
Kumu Leo Mele……15
Kumu Leo Mele ili nani…..50
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huina o Alanui Betela me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta. J.F. POKUE.
Kakauleta o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanuelio o ko Hawaii Pae Aina.