Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 42, 18 ʻOkakopa 1873 — Ka Haiolelo ano nui a Rev. W. Frear, i haiia maloko o Kaukeano, ma ke ahiahi o ka la 21 o Sepatemaba 1873.-Roma 13: 1-4. [ARTICLE]

Ka Haiolelo ano nui a Rev. W. Frear, i haiia maloko o Kaukeano, ma ke ahiahi o ka la 21 o Sepatemaba 1873.-Roma 13: 1-4.

(Koena mal leela pule mal) A ke nana nei a ke kiai nei no o ke Akua i ke ola o na lahuikanaka a me na anpuni. ona lahui ame na aupuni ka i hana i na mea nui ma koiia hoola ana iko ka honna nei—a pili pu ana no ka pōuo aupuni kino, i na pono o ke aupuni uhane. Ua kiai no oia ia lakou ma ko lakou ano a pau loa, aole poina ia lakou ma ko lakou ulu ana a ikaika, e hoomanao ana i ke kumn o ko lakou ikaika a me ko lakou nawaliwali, a hoolilo i na aupuni kino o ka honua nei i mea kulou mai a kokua hoi i kona aupuni nhane. ona wanana a Dariiela, he man moolelo, na ke Akua i kakan mamua loā, ria na lahuikanaka kahiko i ko lakou pili aha i kona anpuni nhaneAigupita, Babulona, Pelesia, Suria, Helene a me Roma keia mau aupuni a pau ka i kokua i ka hoomakaukau ana i na lahui o ka hoana nei no ka hiki anamai o na J3oola nui mai ka lani mai—O lakou a pau- loa, me ko lakou hoomanao ole, aka, malalo o ka lima o ke Akua na hana no ka mea nni ma ka hoomakaukau i na lahui no keia kau naauao a ano Ka£istiancu O keaupuni o Helene ia kakou f, keia manawa, he ano kuokoa ma kona pla a nre kona mana, a nui loa no ko kakon aie i kela lahuikanaka, no ko lakou auo naaaap a ike hoi ma na hana akamai a noiau hoi.

Nni ko kakou aie i ke aupuni 6 Roma ma na hana naanao, hana kalai aina a me na hana pili i ka oihana kana. O keia mau aupuni mana a kaulana a pau ma ka lakou, ke ola hou nei. Aole hiki ia kakou ke ana a ke kaupaona i ka nui o ka pomaikai a me ka waiwai o ko ka honua nei i .ke ola t> kela a me keia lahuikanaka. I mea e maopopo ai keia,

e hooinanao kakon, ina e hoopaii ia ka hana, ka naauao a mo'ke ukamai o na lahuikanakā e kamailio nei i ka olēlo Beritauia—aole aiiei e hoi hope loa ka lionua nei, a poho loa ka hapa nui o n>i pono, o na lahuikanaka o ka honua nei. Ua wehevr'ehe aku au ma keia i maopopo ia kakou he hana, a he kuleaen.ko. na, lahuiMnak*i ame iia aUpnni a pau iloko~olro ke Akd<t hana ma ka honua nei—a me ko ke Akua nana an:i i na lahuikanaka he mea ihiihi ua aupuni ma kona aloha, a me kona hoopom-ii-kai ana, ma kona malama ana, a manao ihiihi ana, he kumn alakai no kakou e manao nui ai e malama a e kokua i ke aupnni, a e makau kakou o hoonawali wali i koha mana. E lioololi no ika poe noho ma na oihana aupuni ina tta pono ole lakou, a ina haumia i ka hewa, e hoomaemae iaia, ina e nawaliwali, e hooikaika iaia ; a ina e lilo na luna aupuni i-poe manao 010 i ka pono o ka lehulehu, e kapae ia lakou,aka, e malama aloha alii n me ka malav : -»>ahe}e mau i keia raav .. • o ka'le!f; ' i? l' ;••'■■ I(», UJ; m V, • n : .. haU&aelo ka \:iw h- -n kn weliweli inaiana ona mea a pau Be ! oii.io no', o keia aupnni, he wahi kike ] mawiuMi'! o na ka ho-1 nua nei; ao ra ** - Uke'no: paha ka u.uku mawaona ona - «, oI e Akua ; aka, he kuleana no kona iiia na han» o ke Aklia, ina e loihi konaola ka- i okoa nna, a pokole paha.. He hana no kona—o kona moolelo, e kuhikuhi ana i no ia i kekahi mea iloko o ko ke Akua aupnni a me ka holo imua o na-lahuika i naka oka honua nei. E haawi ana no ka moolelo o keia aupuni i mau haawina maikai no na lahuikanaka o ke ao nei-—He oiaio, ke haka pono nlai nei no na maka ō na lahui a p iu loa i keia wahi aupuni liilii. Ua hoolilo no ke Akua i keia aupuni i mea nana nui ia no ko* ua hoolilo ana i keia lahui i lana e hoike ai i kona mana hoola a me kona lok'omaikai. A.o ka mana o keia lahui maluna o na moku aina o keia moana nui, a maluna o ka manaoio o ka poe Karistiano a puni ka honua, a maluna lioi o na lahuikanaka e noho ana ma na aina nui o ka homia nei, e oi aku ana mamUa o' ko kakon manao ana. Eia ka mea maopopo, he uUko no paha, aols no paha he mea nui iwaena 6 na aupuni nui, aka, ina he ftupn<ii kō keia man moku aina, he mea pono ia kakou a pau e malama i kā pono, aole no ke kanaka hookahi, aka, o malama pono no i ka mapa aupuni a me ka ikaika ihiihi oke kanawai. oka pono a me ka pomaikai o ko kakou aupuni, 4ia kupono no a ua waiwai ia kakon, e like no me na aupuni nni o ka honua nei. 0 knh v 1 '«ee kana\vii ; , na }:■■■■ . •. r - •«•.. >

i» aupiK-' • ■ V.' > n*aupian •..!», O \m> :»■',;■> •' i,OiPiia o ke k.*nav/s»; un ~i; , o ainkni koke r.n«,ia lako<; i i-;-. r,-ionrfc|« • a n-H k«- ' Sfa k'o ».»>o o k«\on | 0 noi'o IK>:, -w' . -•: r jr«. '. . i!. "' .i; ! na rn>"< i.-. •'; a hoohaunaele kekahi ano kaiiaka i kekahi, a e ao ana ia~ lakon i ke kno i ka mana kanawai, aote ia he mēa hoOpilikia i ka kekahi man Knhlua, aka;efao6pilikia ana i ka m&na kanawai, ā mataa aupnni. Oia ka mea e pan ai ka malnhia, a e hoomakaukau ana no na pilikia he nui ma keia iiope akn. Tna e manao ana kekahi e hana like me Sāmekona, i kona hoohiōlo ana 1 na kia o ka hale, e maopTopt) no ia laleon, e pau pu ana no lakou me ka lehulehn i ka make malalo o ka hale a lakou i hoohiolo ai, Ua maopopo no pahaia kakoa a pau, he mea nui a. he mea knpono loa no na pono a pauma keia aina, ke malama mau lea ia ka mana a, me ka ihiihi oJce auppni. Aole o ka manao naaopo i na alii, aka, o ka manao hoom&ikai i ke kanawai a-me ka manao hoopono i ke aupuni. Aole

nae;i e ae e hooikaika a hookupaa i ka lahuikanaka e like me keia hooraatao a malama i ka pono kanawai, aole hoi he mea e ae e hooneooeo koke ana i ka . na, a e hookahali aua i ka pono aupoi e like me ka eueu ana o na kauakn manao hoohalahala e kue i ka pono m l>uni. oka manao hoolohe kanaw. ua oi loa aku ia mamua o ka manao i V kulana alii Ina ua ihiihi ke kiuo o alii, o ke kuintf no keia, Oia no ke a me ke kumu o ke aupuni. Ein no kekahi mea maopopo ma keia mau manao : He mea pono no kein aupuni, apela na aupuni a pau loa. he hoolilo iaia iho i mea mahaloia, a i mea e ike ia ai kona ikaika a mana imma o ka lehulehn ; ina e hoonawaliwali, e pau ana kona ano ihiihi ma ka mea e pili ana i ke aupuni, alaila, pau no ka mana, a iilo ke aupuni me he Komite la i koho wale ia, i mea ao aku a i mea hooko. - E kau ana maluna o kela a me keia aupuni oiaio ka pono e hoooko i kona mana ame kona ihiihi. Eiano ka haawina a ke Akua i haawi iaia, e hoomau i kona mana iho, a e hana i na liana po- ~ wiwo ole i mahaloia mai oia iwuenn »-o.„*nana iho. Ua haawi « rnn'\ m'; A, • • ihooko k4Ti«>*. i-.\, ; i . . • man:*.o pin?r>irHi ♦ • Uana uui. O pono i\mo k ~ i. .o'naU 1 i k t le« ImUihu. oiu iie - I< pono ihiiui onu ■ - — ho v aupmii pau i ka ; p hooko ; mana, h e iiele i kt ikaika, alaila, ua mnWahewa ki* !*,t, aku iaia he aupuni, he- . u no. ' pono Lani no kela a me keia aupnmi e hoopakele iaia iho, a e hoomahi iaia iih©. ; He mea pono ole i ke aupuni e noho ! me ke ano nawaliwali ma kona mau ha- ! hana, a imua hoi oka lehulehu. Aole : iaia ka hookahe koko ma ka manao hoo- |

hanohano wale no, aole no he mea pono iaia ke hana ma ka hele ino, hele naaupo iloko o na hana lioia ikaika. He me mea pono no ke hana me ka hooma* nawanui a mo ke kukakuka akahele, ina paha e hoepakele i ke.. ola o na kanaka, a malama i Tca malulna, afra, noilē pono i ke aupuni gae ako i kekalii e kue a hoowHhawahft r i kp.Da mana a me kona pono. He mea pono i kona lima e hopa aku, a e hoomalu i na mea kue mai i kona mana. Oke akahele loa no ka pono ma keia hana, aka, pono no e hana me ka wiwo ole. Aole pono e hana me ka lima ikaika, aka, pono no iaia e noho me ka makaukau e hoopio i na mea a pau e hookiekie ana ia lakou iho maluna oka ponokanawai. Aole pono i ke aupuni e ae aku i na kanaka apiki a ae hoi e hnna e like me ko lakou makemake kupono ole. He mea pono i ke aupuni e hoike mau aku i kona mana e hooko ina kupono. Pili nn lr«i» ano i na aupuni o kela a

; ' 'Oia s la;i ao . V r- - ~ trr«T w*iho W-\ - f-:| :nV : kon-l%Vai, *ō!o 11*6 -- o iu» :* kanavro\ ? '.v-. * « ?•• hoowa-hwwehaia K* an-p*-r.i mina. -oh. ; i \rr!atoti Ira«m- - ?ho ; rt u.»» *a kumi* ahkai. £nsn»o U:-Mchii, ■ ho 036* ]lilii . .0«, aOio Oiuu) poii no aLO lliiiui O ke puni. B nana kakon i kekahi «ie* e hoomaopopo ana i keia mea. Oko ka* kou «upnni nei rio na makahiki he nui malalo o kela a me keia man alii, na hooholo i man kanawai hookapn no ke knai rama ame ke knai opinma; a o keia mau kanawai kapn, na manaoia he mea knpono loa no ke ola keia lahnikanaka. Ano na maopopo ia kakoa a pan, o ka palaka loa o keia anpoai ma, ka hooko i keia man kanawai t 4 Kiiiia ana i na mea pono ole, na mea ktl f make iwaena o keia keia kumn, ua oili mai ka a a me ka make maluna o keia lahoi. Aka, o ka palaka ma k ? iain& kinaWai, ni hoopnka ina?i akn ka poino i kela, ojgfhoi keia, o ka 'haopio loa.mH ka nhao 0 na<kaoakait49 Maiii6 Oiahalo a ihiihi ika ponoajqpiH)i., s ... (4oUipau.)