Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 42, 18 ʻOkakopa 1873 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]

Nu Hou Kuloko.

Ma ka wanaao Poaha nei ua haule iho he wahi kuaua keiki, ma Honolulu nei, no kamailu ole i kapaia ai pela. Ua holapu ae ke ahi i ke kolanā* kanhale o Kikako ma ka Ia 17 o Sepate* maba, a ua pau he 64 mau hale, a ua poho he 0200,000 iloko oia maewaewa. Manmaoa no ka hoi ka pilikia ia laila. Hale noho hou o ka hoi.—Ua paa loa ae nei ka Hale Laau uoho aekai o Kalani Lunalilo ma Waikiki kai, a koe wale no na puka komo, ke kali nei oka hiki mai, alaila hoopaa loa. No Kikane*—Ua hoolahaia ae ma na pipa alaoui. e holo hon ana ka mokn kuna Hawaii Mtrt Poka no kela awa maluna ae ma keia la a apopo paha. E lawe hou ana no i na ko ilaila e kuaiia ai, no ka mea, na hele o Kapalakiko a knineki ko pan. Ma ka hora 11 o ka Poakolu iho nei, ua hoolana ia aku iloko oke kai mai kahi kapili mokn aku ma Ulakoheo, ka moku knna nuko kapili hou a na kamana Tibbets a me Sorrenson me ka makaikaiia eke anaina ooi ona ano kanaka a pao. E malama ana ka Ahahui Hoole Wui Ona Heln 1 o Honolulu nei, i Ahaaina Fea ma ka la 15 o Novemaba e hiki mai ana, no ka pomaikai o ia Ahahui maikai, he hoole i na mea awaawa. |CP Ua lohe mai makoo, e kokolo ana ko Lahaioa poe he kalepa. Oka makou hoi keia, mai hookae oukou i ka poe e ae e makeoake ako ana e lawelawe pu mamoli o ka ookoo mao alakai aoa. O kela kiapa Conuta i holoholo iho nei he moku lawe leta mawaena o kakoo nei a m» Kapalakiko i oa makahiki i hala, ua lohe mai makou, i ka Moana Auu Akau akn nei oia kahi i holo ai e piepiele, aua loaa ma kaoa huakai, he $17.000 ke kumukuni o kana mau waiwai e hoi, ae la i Kapalakiko. Ua lawa N iho la paha ia mau loaa no kana hoakai i holo ako la. W&* I holo ako nei ka manowA Portsmouih e nana a e ana i ka Pokoa ma ke komohana aku o Niihau, i kanaloaia kona ikeia e kekahi poe kapena aka, oa ikeia nae e Kapena James Kamika. E hele ana ae ana ka moko ia mao moknpnni a me oa koaao e kokoke mai aoa ma ia moali ma ka hema a ma ke komohana ako o kakou nei, a hoi hoo mai paha ianei iloko o lanoari aenei. ■ |C7* Ua lohe mai nei makoo, oamikiala ae ka ekaleaia o Waioee e hoana e i kekahi mau noho o ko lakoo loakioi ihiihi a Hoapili ma i kukulu ai. Ua haoaia ua mao ooho la no ka kakou Lani a me ka poe me ia, malalo ooa lilo he $126 00 ; a oa makaokau lakou e hookipa ako ma ia mao paia inawa a pao i oiuoluia. Mahalo no makoo ia oukou, a e opo alii noi iho, mai oaoki hoi ke paa, i ka hoao koke ole ia.

$C3~ Ua lohe nope lo*a mākoa mal ~Lahaina mai inehinei, ua holo aku o Mr. Pat. Shaw ma maluna o kona wahi kiakahi, a oae ia pu o Keoni k., he ano opiopio* A i ka pae ana i Kahoolawe, ua lilo i ka pupale a ulala, (?) Aole i loaa a biki i nei wa. Ma ka la 4 o keia malama, ua hoohunu o W. H. Kamoaoa o aeia kulaoakaahiale me Haoa Kalanlalii, e Rev. J. N. Paikoli, kahu ekaleaia o Waialaa, ake laaa nei ko makou manao, e hahaiia ana ko laua mau la mua aku nei, e ka pomaikai. " Pku u * —0 ia ka olelo hanoli a ke« kahi Pokalo ke pai la aku oia, " ke makemake nei uo kanaka iaoe," alaila panemai ln, " Pelu ea." Mai olioli oe ina mea oka wa e nalo ana, "no ka mea oka ino o ke* kahi la, ua nui ia nona iho." CFa manaoia o ku mni ana ma Honolulu uei ke kuna Fdnny nona ka ohua Gol. Steiuberger i haukawewe lau makani raai ai, he Komiaina nana i ka pana o Hawaii nei, a kakou i ike maka iho nei, hie neo. i He hana akahele. —Uu lohe mai makou , mailoko mai o ka nui aluka kahuna Hawaii i noi mai i laikini lapaao, he hookahi wale no i aeia e loaa iaia ka mana lapaau, a o ka nui o ka poe noi, ua hooleia no na kuina he lehulehu aele kupono e hoike aku maanei. E kapa no paha aaanei ke kanaka elua alelo e neho ana ma Kapalama, he ike ole. E ole hoi.

Kuaua mua o ka h ioilo —Ma ke ahiahi 0 ka Poaouo aku oei i hala, uahoopomaikai mai ko ka Lani ia kakou, mamuli o ka haawi ana mai i ke kuaua uiua, a me he mea la, aole paha e loihi na la hou ako, alaila, e hookilihuoe hou ia kakou, a pau loa hoi ka pa maloo la. Manawa hulo o Kilauea. —Ua hoololi ia.ka munawa e holo ai o Kilauea ma ke ahiahi o kela a me keia Poakahi una ehaalele ai ia Honolulu nei, mai ka hora 5£ a i ka hora 5 poooi. Nolaila, ina keia hope nku, e hoomaopopo na ohua a pau, o ka hora 5 ponoi ka wa e holo ai. Mai hoopoioa nni o haule hope ouanei. Kiure haoi.e —M* ka Poakahi iho nei, ua noho mai o Luaakanawai Hartwell no na hihia kiure imua o na kiure haole, a o ka hihia mua i hanaia, oia no ka hoopii a ke 'Lii kue ia J. Wataon no ka hoohiki wahahee - (Ja hookuuia mahope o ka noonoo pono ana o na kiure haole. A ua noi pu ia hoi kaua keiki i hoopaahaoia e hookuu mai, aka, aole, i loheia ka hookuaia 'na. He huli momi.—Ma kekahi la o ka he< t)edoma i hala, ua holo akn ke kuna Hawaii Waiola malalo o ka noho alii moku ana o Kapena Inaliki, mamuli o ka hoolimalima ana a kekahi mau keonimana e!ua e holo e huli momi, a laua i manao ai e loaa ana ma kekahi mau wahi, a ka nui iikeoleai. Ina e oiaio ana ko lauo lohe, alaila, e pooiaikai c;ua paha laua. Ua lako ka mokn no na mei e kokna ai i ka laua hana. Hoohuiia. —Mahope iho o ka hora 11 o fe;a Poakahi iho nei, maloko o ke Keena Hookipa o ke Kula Kaikamahioe o Binarnu, oa kuikui limaia ae o Rev. T. Koana 1 me Miss L. D. Binamn, kumukula nui o na Kaikamahine, e Rev. W. Frear malaj[o o ka hoopaa ana o ka berita hoano o ka mare. A na ikeia laua e ka poe he kanakolu paha a ken ma ia keena, i waeia mailoko mai o ka poe hapauea misionari e ola nei. Ma ke ahiahi ana iho, ua kau akn la laua malona o ke Kilauea, a holi hoi aku la i Kaaakanilehoa. Nelk loa io no.—Ke naokiia mai nei ka E. Mikalemi haiolelo no ke Knikahi Panai Like. Ke hele nei i ke eono paha o oa hebedoma, aohe no a makankau iki. Malia paha ua pau loa ka manawa i ka holi i na olelo pane ano ole. Ku io no hoi keha o ua kanaka naanao nei, e koi ai e heihei. Aohe heihei mua i ka ka lehulehu akaawale, alai U, heihei pakahi mai. Aohe no hoi e hookomo iho i na pnpu mauu a nolunolu, alaila, olohewa ae ka waha, ,# o ka noho a'u e noho nei, he ooho Moi no ia." Alua Moi, oiā nei, a o ka mea i hala. Na Hapakui o " Ka Hawaii Ponoi."— Oiai, akahi no a hele uenei keia wahi kamailii, he kupono paha e hoomanaoia kona man hapakne, a e helu e mai kakon o iiui aku anaoei. Akahi.—O kona hoohiki " pan pele pan eaano" ma ka helu akahi o kooa poka ana, imna o ka Lahui Hawaii, aole oia e kuomnamu, hailiili a pela akn, a e ao aku ana oia i kona poe kakau mai, aole e knamuamn. Makena nae oa mea i papaia e puka mai nei ma kona mau kolama. He haule mua keia o Ko Hawaii Ponoi mai kāna hoohiki mna mai. Alua. —O kona knkala ana mai ma kela hebedoma aku nei, aole e hoopuka mai i na manao pili hoomaoao kekahi mea kakao mai Hauula mai, e pili ana i ka Eka* loeia Kanaihiio Aka, komo iho nei no nae i ka la 15 o Okatoba. He hanle alua keia. Akolu.—O kona kuhikohi ana mai nei, na makon i kakau me ko makou pulima ka palapala pane i kahi Pake Asinigo o Kekaa. He hapakne akolu keia, a me he mea la, e make aua lakou iloko o ko lakou kohihewa. E pooo e pane akn makou me ka oiaio, aole na keia pnlima i kakau ia pane, ho mea okoa loa no. He kino ko ia kanaka, he inoa ko ia kanaka, a he noonoo hoi ko ia kanaka. Nolaila, e pelu na kiali ilalo a e mihi i paa i ke kalaia aka.

' LunākakaWai Apaka. o Makawao. —Ua hoopania aenei o P. Nui o Makawao mai kona noho ana Lonakanawai Aponn no ia ua hookohnia o J. D. Hav©kb3t ma ia hakahaka. 1 ka uwapo o Būrua ma, makai iho o Hale Makeke, halawai iho la kekuhi kaikamaliin- me ka mai knhewa, a mamull oka nui ona lima lomilomi, ua pohala ae la. I hele aku ka oia e ike 1 kana ipo maluna o "Uilama, w oiai kona ku ana mal ma ke kakahiaka Poakolu iho nei. Ma ka Poaono aku nei i hala, na laweia mai la i Honolulu nei, kekahi o na pna'lii wahine i hele aku nei i ka makaikai houua, oia hoi o Mrs. Kiliwehi Hoapili Kaanwai, mai Wailuku mai, me ke kino mai, a eia oia maloko o ka Haleinai Moiwahioe kahi e lapaauia nei. Nui kona mau hoaloha i kona wa ikaikai, aka, i keia wa, na hemahema paha oia no ia laau lapaao. ■ Ka noi ona Mohemona.—Ua lohemai makou, ma ka la 6 o keia malama ua malama oa Moremona a pau mai Hawui a Kauai, i halawai nui ma Laie wai, Oahu. Ama na hoike a na luna, ua loaa mai ko lakou huina penei ka nni: 778 na lona kaahele, 3 541 na hoahanau kane &. na wahine 148 na keiki i hooluu wai ia, 4.467 Huina pau mai Hawaii a Kauai. Ekolu na la i malamaia ai keia halawai, a hookuuia. Lilo ka papalk piva.—Ua menemene makou i ka lohe ana mai, kokoke e poino ke keonimana Puha o ka Malu Ulu o Lele, ame kana lede. I kekahi Poaono aku nei 1 hala, e holo kaa lio'ana laaa, aka, i ko laua hiki ana ma ka huioa o Panaewa, aia hoi, ua puiwa koke ae la ko laua lio, a holo pukaka aku la iloko o ka lanai waina e pili koke ana. Ike kaa e laweia ana eka lio me lana iluna malalo ae o ka lanai waina, aia hoi, ua kaili ae la ua lanai waina la ika papale piva a koe no ke oia. lua paha i loihi ae iluna ina ua paa pu Ika loaa ana aku no hoi o ke kaa, aia hoi, ua haikea kana lede no ka makao. Pomaikai maoli laua, mai poino.

Ua lohe mai makoo, ma ka po Poaono aku oei i hala, ua waihoia mai la he mau olelo hooholo iloko o ka Ahahui Opiopio, maloko o ka Hale Kula Anpuui ma Kaomakapili, e makemake ana e hoolilo i ka hale waiho nkana o na mokuahi ma Ainahou, i haie halawai no lakon, no ke kukakuka aua i kekahi mau kumu a lakou i manao ai, oia keia : I—E koho i Hooiliua Mei. 2—E koho i mau Alii no ka Hale Aha* olelo. 3—E hoopau i nā Kuhina. Aia ma keia po e noonooia ai a hooholo, a hoole paha. No Waimamalo mai.—Ua laweia mai i o makou nei ka lohe mai kekahi kanaka i hilinai loa ia mai o kela wahi maluna ae, no na mea e pili ana i ko " ke keiki o ka makani Olauniu " maoawa e noho haiolelo'na malaila. Ai ka hoolohe #na aku, he mea menemene ka uha-ai ia ana o na da!a a na hapauea a me na luwahine o ia wahi ma oa ahaaioa hoohainu ki, aohe be hope. Aloha ino lakou ! Mai ka luhi mai o nahapanea a luwahine, ua hooliloia aku la ka lakou hookopu ana no ko ia la lealea. Aohe ke Akua e hoonaikola ana i ka luhi o kona poe. Malia no ka paha oia lt» e apoipoi nei i ke komo ana aku o ka poe e ae me iakoa la, o ikea ke au iki me ke an nni.

Pau Ahi Nūi.—Ma ka hora 8 o ka po Poakola iho oei, Oct 16, ua holapu ae ke ahi i ka Hale nohoo ke Kiaaioa Wahine o Hawaii Ka Mea Kiekie Ke Alii R. Keelikolaoi ma Pelekaoe, Honolalu nei. He nni na moolelo oo ke kamu i pao ai i ke ahi. Olelo kekahi, he ahi no ka ipokukai maha i pahaia a hanini akn ika papahele. O kekahi lohe hoi, he ahi mai na ke kolohe, a o kekahi hoi oa kamalii. Nolaila la, 11 a makehewa keia maa lohe, aohe like. Aka ua mioamina makoa Ika loho ana, o na mea malama loa ia a oa alii i make, e laa na kapa ahuula, na ipu laau, a pela aku ua lilo aka la i leho ahi, a hookahi mea i pakele he paha dala, o ka nui aohe mea lawe. Mamaa iho aae oka pao ana ike ahi, he wahi makaoi lauwili kai pa e iho A mamali o ka ikaika o na keiki o ke ahi aole i hoopalahalahaia ka a ana aka, ua pau iho la no malaila. Ua ioho wale ma kon i ke poho, me -he mea ia, aia mawaeoa o ka elima a me ka eono tausaui dala.

"Hb Taata iti Motati." Oia kekahi ona mamala olelo i wiiwa mai n>;i ke kala aamoe o ka po Poakahi nei, mai oa paia mai o kekahi lanai ahaaina mauka ae o Kawaiahao, wahi ako makoo " Lawe f ka on hou" (c«rry the newa) i lohe koliolio ako ai, a i kooa hiki kino ana e boomaopopo i kahi oka leo i wawalo mai ai eia ka he Aha hola. He nni wale na legeooae mamolu aoa, a mawaeoa oia poe he mau ili pnakea kekahi. Iwaena o ka poe e hola ana, oa ike akn la oia he hapa maikai nonohe kekahi e oni mai ana i o a ia nei. Ke minamina nei makoa i kona kino maikai i ka loaiele wale iho no ma ia mea lapuwale. Ua hoomaoia ko lakoa wawa ana a ma-o iho o ka hora 9 o ia po. O ka hoaolelo malnna ae, be maoa-pani ia no ka hoopau ana, alaila, pnana ae "he taata iti motati w a e puana mai kekahi roe he ano popoki la he ti ti ti. M Ke oana | aku ka " ino mahi moa."

TNA PALAPALA I KB "