Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 39, 27 September 1873 — Page 3

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA

Pane ia Ioba K. Mahina.

E ka Nupepa Kuokoa ; Aloha oe : --

            E ae mai oe ia'u i kehahi o kou mau kolamu, e kamailio ae ae me Ioba K. Mahina, kahi manu alae e kokua nei i ka huna ana i na hunahuna ahi i opaha ai ka Lahui Hawaii ; a ke hoao nei kela e huna kele loa i ke kee of Moolau, a ke lalama ae la o ua I. K. M. ma kekahi mau kolamu o ka Nupepa Hawaii Ponoi me ka manao paha e nalo ka noa a lakou : aole e nalo he imu na kamalii, he paa kapeke ke poi ana ; he loa maia hoi na ka lonona, he pala onukunuku.

            E hoolohe mai e Ioba K. Mahina, ua ike au in a ka Nupepa Hawaii Ponoi i kou hoohalahala i ka N Kuokoa, no ka hoike pololei ana i ka lapaauia o ka mai lepera ma ka Halemai Moiwahine, ma ia mau helu o ua pepa 'la i puka ae, ua piha i na manao opala au ; manao paha oe, he hoihoi makou ka poe heluhelu nupepa i kau mau ea hoopuuipuni, oia nae paha, i punahele oe i na kauka o ka Halemai, no ka mea, o kou home ia i keia mau la.

            He makehewa wale kou huna ani i ka oiaio, me ko ike no ke lapaau ia nei no i keia manawa kekahi poe mai lepera, hoole no nae oe.

  Ke ku nei au me ka hamare o ka oiaio, me ka makaukau e hahau uku ma ka pahu kani o ko pepeiao i lohe pono, a kilou aku hoi i na io kaekaamaka i pau ka hualu a ike lea oe i ka lapaauia o ka lepera ma ka Halemai Moiwahine.

            Owau new me kekahi poe e ae a lehulehu kai ike i kekahi poe i aneane e eono, e hele nei i ka Halemai Moiwahine e pena ia 'i na papalina puupuu epera oiaio, a me kekahi mau laau e ae e haawiia mai ai. O ko lakou ano ke nana aku, ua haumanu, a opehupehu ula na papalina i kile loa, a i oi aku mamua o kekahi poe i hala i Kalawao.

            E pane mai no anei oe e I. K. M., he Syphilis ko ia poe e lapaau ia nei. E ! mai hahaki hou oe i kekahi lala o ke Kumukanwai of ke Akua, oia keia, "Mai hoike hoopunipuni oe" &c. He oi loa aku kou maemae ke puana ae oe i ka oiaio.

            Ua lapaau io ia no, a ke lapaauia nei no ka mai lepera ma ka Hale Mai Moi Wahine. Aole loa au i kuhihewa i ke kapa ana 'kui keia he lepera; ina e hoopaakiki oe ma ka haole ana i keia poe lepera oialo, a kapa aku oe he Syphilis ko lakou mai, a kokua mai kekahi mamuli ou, alaila, o olua na mea kue kanawai. Ke manao nei au, aole i ike ke kauka Frani i keia poe, no ia mea, e hakilo ae oe e ka "Papa Ola" i keia poe, a e hookaawale aku ia lakou.

            He kumuhinu nui keia e kann hoe ai iwaena o ka lehulehu, in a e waiho ia ana pela.

            Ina e kapaia keia e na kauka he Syphilis, alaila, e olelo no au me ke kaulu ole : he Syphilis kekahi e lawe ia nei i Kalawao aole he lepera wale, no ka mea, he hookahi-ke ano of ka mai maluna o keia poe, a me kela poe ma Kalawao.

            O ka lapaauia ana o keia poe i pono ke hoohuoiia, he lepera oiaio, he hoike akaka lea ia e hooia mai ana, ua lapaau io ia no he lepera ma ka Halemai au e I. K. M. e hoole nei.

            O na helehelena o na mea au i kamailio ae ai mamua iho nei, oia o Kaluna a me Opealu i hala aku la i Kalewao, he mau helehelena lepera ke lau i ke komo ana mai, a pela no i noho ai a hala na malama elua, a hiko hoi i ko laua kaawale ana 'ku.

            O kau olelo e I. K. M. "He Syphilis ko laua mai i lapaania 'i, a mahope puka mai ka  mai lepera, " he huna ia ou.

            O ka mai lepera, aole he mai ioli koke i na mahina elua, he loihi loa kona nee malie ana e hoopoino i ke kino, he makahiki, a mau makahiki, he wa loihinae, alaila, oili mai kona mau ouli, a aole he mana hiki ke hookuemi hope aku i kana huakai hoopoino.

            He haohao loa ki'u i kou kue i ka hoike oiaio a ka N. Kuokoa, me he mea la he kauka lapaau oe. Ea, ihea kou wahi i ao ia'i i ka lapaau, e hiki ai la hoi ia oe ke hoomaopopo i ke ano o ka lepera a me ka ole? Ea! mai wehewehe oe i ka mea hiki ole i kou lolo ke auamo. Heaha ka mai au e oleleo nei he Syphilis, ehia on a ano? E hai mai, a  i loaa ole, e ninau 'ku i ou kokua; aka, he mea hilahila loa nae ka hilinai maluna o ko hai akamai. Ua ike no paha oe aohe ou ike i ke ano o kela me keia ano mai, walaau wale iho no oe ma ka nupepa K. H. P.

            He wahi taaka no wau i maamaa iki i ka nana ana i na ouli o ua mai ino nei, ua hakilo mau, ua ninau pinepine i ka poe i loohia i ua mai nei; a ua hoomaopopo i kona mau hiohiona, a me ia ano au i koho ai ia poe ua loaa io i ka lepera.

            Ua hele aku no wau ma ka Halemai i kekahi mau la e imi ai i ka oiaio o kau mea i pane ai i ke Kuokoa ; a ua ike, ua hewa loa oe i ko huna, a ua pololei loa ke Kuokoa. olaila, mai pane hou oe, o kolekole loa ka noa a oukou, no ka mea, ua ahu wale. Ke hoi nei ke keiki o ka ia ka kehau o Konanui, e walea i ka ua ukiukiu. E aloha auanei ke Kuokoa, a me kou mau Keiki Ulele-waihui-wai of Hiilawe. Me ka Mahalo. --H. K. Makaikuhia.

            Kunawai, Sept. 17, 1873

            Ke hoike mai nei kekahi nupepa o Felorida, ua hiki i kekahi moo nui ke ai i ehiku mau keiki paele i ka wa hookahi me ka palale ole ae o ka hunahuna mawaho.

Hunahuna mea hou o na Aina e.

            Aia he wahine he 191 na makahiki, ua hele oia he 200 mile i ka la, oki he 10 paila wahie, a eli a hoopiha he 50 pahu uala, a i ke ahiahi hoomaka ka lealea Europa.

            O ka nui o ua koa o Beritania, he 96 mau mahele nui, oia hoi he 58,000 ma ka pakahi. A mailoko mai o ia poe, he 41,728 wale no maloko o na aupuni hui o Beritania.

            Ua make kekahi kanaka wiawai o Sandusky nona na dala he 25,000, aka, ua hookaawale nae oia ma kona palapala kauoha, aole e oi aku mamua o $7.50 na lilo no kona hoolewa. [ Kuli-paa no nei Taata. ]

            Ma ke kulanakauhale o Bangor, ua kakauia na inoa o na keiki liilii ma ke apo leiai, a hooleiia ma na ai.  A molaila, in a e hle keia mau keiki a nalowale ke alanui, alaila, na ka makai e nana ma na lei ai, a hoihoi i kahi o na mankua.

            He kanaiwa kuamahiku na wahine hanau keiki i puka aku mai ka hoikeike keiki aku i malamaia ma Nu Oliana, ua hele a hehena i ka ka mea o ka piha i ka olioli no ka loaa ana o na makana.

            Ua manaoia o ka poe Hule Dala ma na Banako, o lakou ka poe waiwai koke, aka, make aku nei nae he haole kiai no ka po o ka banako of Bulinatona i Veremoneta, aia hoi ua waiho iho oia mahope nei, he $150,000, o ke kiai po wale iho la no ka hana.

            Ma ke anaina haipule maloko o kekahi luakini ma Berkshire, a iwaena hoi o ka haiolelo a ke kahu, ike aku la oia ia ka hapa nui o ka poe hoolohe ua pau i ka hiamoe. Nolaila, popoi iho la oia i kana hai olelo, haalele i ka pule hookuu, hopu iho la i kona papale a huli aku la hoi. Nolaila, mai hana na anaina haipule Hawaii pela ke ano, o haalele ku ia auanei e na kahu.

            E malama ia oukou iho mai noho a hiamoe ma na keena Kudala, o like auanei me kekahi haole i hiamoe iloko of ka wa kudala, aka, i kona ala ana ae, haalele iho la ia a hoi i kauhale. I ke kakahiaka ana ae ua haohao ua kanaka hiamore a i ka hiki ana aku o ka bila he mau haneri ka aie. I kuhi paha ka luna kudala i ke kunou hiamoe mai, e ae mai ana i ka ka mea kudala, nolaila, he hoopaa wale no ma ka inoa.

            Aia kekahi kanaka mai e hele ana i Minesota, oiai oia e naue ana ma kana huakai, ua lawe pu ae la kela i pahu kupapau nona. Iaia nae ma ke alaloa, make iho la oia, a na kekahi mea e ae i hookomo iaia iloko o ka pahu, a hookomo aku la i kona wahi. Aloha ino no ka hoi kona hapai hele anai kona wahi hale ina.

            KA HAAWINA O KA MEA MIKI. Aia ma kekahi aina, he keiki alii, (Duke) ua hoona ukiuki oia iaia iho, a nolaila, na hele kela a olokaa i kekahi pohaku nui, a waiho ma waena konu o ke alanui, ma kahi kokoke i kona hale. I kekahi kakahiaka ae, hele mai la kekahi kanaka kahu pipi me kana kaa pipi, a hiki ma ua wahi la, olelo ino iho la: "Kahaha, owai la ka mea nana e olokaa aku i kaia pohaku, a keia poe molowa i olokaa aenei?" A hoomau aku la oia i ka hailiili ana no ka molowa o kanaka. Aohe i emo, hoea mai ana he koa, ua nana ka a-i ihope, aohe ike iho i ka pohaku, a ku ana i ka pohaku walawala ana mamua. Ia wa, huli ae la oia a nukunuku aku la i ka poe kuaaina e kuku aku ana, no ka haalele ia pohaku ma ke alanui. A hele aku la ia. Puka mai ana he poe kalepa maluna o na lio. A ia lakou i hiki ai ma ua wahi nei, o ka hele o ke alanui a olowi loa, nolaila, ua hele pakahi lakou ma kela a me keia aoao o ua pohaku la.

            Hooho ae la nae kahi o lakou : " ua ike anei kekahi i ka makemake o kela pohaku nui e ku la ma ke alanui a hala keia kakahiaka i makemake ole ai kekahi e kiola ae ma kapa?" He ekolu hebedoma o ke ku ana o ia pohaku malaila, aka, aohe mea nana e aa e olokaa ae ma kahi e. Nolaila kukala ae la ua Duke nei i na kanaka o ka aina, e hele ma kahi o ua pohaku nei e akoakoa ai i kekahi la, no ka mea, he mea kana e olelo mai ana. Hiki iomai la na la nei, a ua akoakoa mai he aha kanaka nui. Malaila no hoi, ua kahu kaa pipi nei me ka poe kalepa. He kani ana na ka ole kai loheia aku, a hoea mai ana, he puali lolo lio nani, e hele mai ana i kahi o ua pohaku nei, eia ka auanei o ua Duke nei kekahi o loko. Iho mai la oia mai kona lio iho a ku ilalo, a kamailio mai la i na kananka: "E na hoaloha o'u, owau no ka mea nana i olkaa i keia pohaku maanei, he ekolu hebedoma i hala ae nei. O ka poe a pau i maalo ae, aole lakou i hoonioni iaia, aka, nuku wale lakou i ko lakou mau hoaloha mua i kaalo iho, no ka olokaa ole ae ma kapa alanui," kulou iho la oia ilalo, a hapai ae la i ka pohaku. A malalo pono ae o ua pohaku la, he poopoo ua kalaiia, a maloko o ia poopoo, he eke ili dala, kau ae la ke Duke i ua eke la, i ike ia mai ai na hua palapala i kakauia. "No ka mea nana e hapai i ka pohaku na pomaikai." Palahuli iho la oia i ka eke, a haule iho la he koma gula nani a me iwakalua dala kini ulaula. Nolaila, ua nele ka poe i miki ole e olokaa i ka pohaku.

E IKE OUKOU E NA KANAKA A pau, Haole, Pukiki, a me na ano kananka a pau ke nana mai, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ua kapu hou ka pa aina mahi kalo, e waiho nei ma Mokauea, Klihi-waena, mokupuni o Oahu, aole e hookuu wale ia na holohplona Lio, Bipi a me na ano holo holona a pau, aole hoi e nakiila na holoholona ma kahi o ke konohiki i papaia. O ka mea a mau mea e hookli i keia, e hopuia no, a e uku ia no l $1.00 no ke poo hookahi. A in a e uku ole mai, e lawe ia no ma ka Pa Aupuni. E lilo keia i Kanawai paa mai keia la aku e puka ai ma ke kuokoa a mau loa aku. S.H. KAUWENE, Luna Malama Aina.

  Sepatemaba 24, 1873.           617 3t˚ 519

Make I Aloha nui ia.

E KA NUPEPA KUOKOA E : Aloha oe;

            He wahi ukaua ka'u e ooili aku ia oe, a nau hoi ia e lawe hele aku, i ike mai ai na makamaka o ka mea i make. Ua hanauia o Mrs. Rahela Maioho ma Keanae i Maui, i ka makahiki 1846. Ua hoohuiia wau me ia ma ka berita mare i ka la 4 o Okatoba, o ka makahiki 1859 ma Koloa i Kauai. A ua make oia ia ka la 14 o Sepatemaba, M. H. 1873, ma Kalaheo, Kauai. Nolaila, o ka nui o na makahiki of kona ola ana ma heia ao ma-uha, he 27. Ua lawe aku ke Akua i kana o ka uhane, a ua haalele mai la ia'u, a me ka maua kamalei aloha, a me ka ohana a pau.

            Ua hookomoia oia i ka hoahanau i kona wa opioopio ma Keanae Maui, mamua o ko maua mare ana. He wahine oia i aloha nui ia, he hookip, he heahea mai i na malihini, he wahine aloha kane, a he noho pono malalo o ke kane, a me ka maluhia i nonoho pu ai maua. "A i ka poli no ke hoa la a iilo." A no ka nui o ko'u aloha, ua haku ia ae he wahi mele kauikau nona.

Kanikau he aloha keia la,

Nou no hoi e Rahela la,

Ona wale mai no ke ala la,

E mapu ae nei i kuu alo la,

Me he mea la e i mai ana la,

Eia ke aloha ia nei la,

Ia nei iho no kaua la,

Hui puuwai olu ke aloha la,

He loaa i ka lau lihilihi la,

I ka welelau o ka anoi la,

Ke anoi ae nei ka manao la,

I lei kohu no mi nei la,

Mi nei o io kai ice la,

I ka ua liilii noenoe la,

Hoopulu i ka lau laau la,

I ka liko ohia i ka wao la,

He nahele paoa i ke ala la,

I ke onaona o ia pua la,

I aloha ia no ia pua la,

I ka hoolailai malie la,

A'u i kui ai a lawa,

I lei hoohie no ke kino la.

Kanikau he aloha keia la,

Nou no hoi e Rabela la,

Ua hala e aku nei oe la,

I ka hora hoi o ke awakea la,

Ke nono nei no hoi au la,

Me ka u hoi me ka minamina la,

Kaumaha luuluu ka manao la,

Paila ae nei kuu kino la,

Naeele ana hoi i ka iwihilo la,

Lokuloku an i ka puuwai la,

Nawai e ole ke aloha la,

I ka pili no a hele aku la,

Hele hookahi aku nei oe la,

I ka hale anuanu o ke kino la,

Ke nono nei no hoi au la,

Me ka luhi lei o kaua la,

Kaua pu no kai ike la,

I ka mea nui hoi he aloha la,

I aloha ia no ka wahine la,

A he hoa pili no kuu kino la,

O ua aina anu nei la,

A ke aloha i noho ai la,

  Ka poe nana i haku : --Mrs. Kaikina, Mrs. Mere Mama, Mrs Hoopii.

  A. W. KAPUEKELA, Kakauolelo.

Koloa, Kauai, Sept 17, 1873

OLELO HOOLAHA

KE PAPAIA AKU nei ua Kanaka a pau, aole e oki i na laau a wahie paha maluna o ka aina o ka Moi, no ke kauai aku ia hai, a lawe aku paha i kahi e, mai na aina aku; a ua papa puia no hoi ka maihi ana i na ili aau.  C.R. BISHOP.

  Honolulu, Sept. 25, 1873.  617 3ts 619

WAI! WAI!

NO KA UUKU MAI O KA WAI, Nolaila, ke papa ikaika loa ia aku nei, elua wale no hora i ae ia e hookahekahe i ka wai mai na ohe wai aku o ke Aupuni, a hiki i ka wa e hoolaha hou ia mai ka hora 5 a i ka 6 o ke ahiahi.

            E malama loa ia kaie kauoha. Ke hookapu loa ia aku nei, aole e hoo mau wai ma na alanui.  THOS. LONG.

  617 3ts 619  Luna hooponopono Wai.

DR. C. T. SINGKEE!

ENA HOA O'U MAI HAWAII a Niihau, i loaa hoi i na mai, ia ke Kauka Lapaau Ola o ke keiki o ka Aina Pua, e kipa mua i ona la a mahope na kauka e ae. Owau, ua lapaauia e na Kauka haole, aohe ola, o kuu dala kai pau, a ia Dr. Singkee iho nei, ua ola loa. E hle mai i ike maka.

  617 4ts 620  Z. P. POLI

Mau Bipi Kauo Kuai!

E KAUAIIA AKU ANA I KA POE makemake mai, he 6 mau bipi kauo, i hoohana ia a maikai i ke kauo, me na lei a ia me ke kaa bipi pu, i kokoke e lilo i mea hou a ma ke kulana maikai. No na mea i koe, e ninau ia o Waialua, a i ole ia E. P. Adams. GASPER SILVA,

  N. B. Ina aole e lilo e i ke kuai ilako o ku malama hookahi mai keia ia aku, kuai kudalaia no.  617 3ts 619

MAU PA AINA KUAI.

AIA HE MAU PA AINA E WAIHO NEI MA Kulaokahua, makai pono iho o kahi o Kimo Lemona i pa iho nei nona na helu penei, Na Pa Aina Helu 180, 181, 212, 213, 214, 214, 257, 258 ma ke ana-aina a ke Aupuni, a no ka waiwai hoi o Mrs. M. P. Wini-wahine i make. O ka palena o ka aina, mai ke Alanui Beritania a i ke Alanui Moi, e pili la me ke alanui o Piikoi, mauka o Kewalo, ma ke alo o Alanui Alii, he 242 kapuai, a ma Alanui Beritania, he 225 kapuai, a no lakou ka huina i 3600 anana, oia hoi he ekolu eka a oi aku. Eha o ia mau aina i huinaha likeia. E kuai ia aku no lakou in a ke Apana hookahi a paina paha o na pa pakahi, a i ole ma ke kuai pakahi pa okiia paha e like me ka makemake of ka poe kuai. No ke kukulu hale ana, aole wahi i oi ae e like me ia, a ke pii ae nei ka nee ana o na hale ma ia aoao. Ina aole e lilo e i ke kuaiia mamua ae o ka la 22 o Novemaba, alaila, e kuai ia lakou ma ke kuai kudala. No na mea i koe, e ninau ia.

  D. B. DOLE,

a i ole ia H. M. WINI.  617 1n

WAIWAI PAA KUAI!

O NA APANA AINA MALALO IHO NEI E waiho ia ma ke awawa o Waimea, Kauai, no ka waiwai mai o Mrs. M. P. Wini-wahine.

            APANA 1--Aina o KAKALAE, makaweli, Kauai, nona ka ili he 39 a me 31-100 na eka. Ke kahe la ka wai mawaena aku o ka aina. Aia maloko olaila, he 24 loi kalo a laiki. He aina maikai loa ia.

            APANA 2--MAHAIHAI, ma ke awawa of Makaweli, nona ka ili he 5 a me 7-100 na eka, a ua paa i na kumu niu.

            APANA 3--KANUWAHINE; nona na loi kalo nui elua a me ka aina kula. He 3 a me 22-100 na eka. He aiana maikai loa keia, a ua makemake loa ia hoi.

            APANA 4--HULUMOA, he loi kalao a me kahi e ku ai ka hala, e pili ana i ka Helu 3. Ili o ka aina, 2 ruda a oi.

            APANA 5--NAMOOEHA, he élua mau loi kalo a me ka aina  kula, nona ka ili, he hookahi eka a me 1 ruda a keu.

            O NA AINA a pau malua ae, he mau aina waiwai, a ua ku ma kahi maikai e pili ai a e emi ai ka waiwai io. Ina aole o lilo e i ke kuai ia mamua ae, alaila, e kuai kudalaia ana ma Waimea, i ka Poaha, Novemaba 20, ma ke kumu kuai kiekie e waihoia aku ana. E ninau ia V. KANUDSEN.

  Waimea, Kauai.  617 2m

EIA ILOKO O KA PA AUPUNI o Pauoa Apana o Honolulu, 3 lio e kuai kudalaia ana ke hiki aku i ka la 30 o Sepatemaba, Poalua, hora 12 awakea. Eia na ano me na hao malalo nei: 1 Lio w ulaula lae kea iki, 4 wawae keokeo hao akau me hema, hao ano e. 1 lio w puakea, aole hao, no Kainapau. 1 lio k keokeo hao akau Ji, no Ioane Ii. 1 lio k ulaula, kukala ma ka Poakahi, Sept. 6, hora 12 awakea. He mau Bipi hou mai no kekahi: 1 bii k ulaula me na opea no, na Wala haole lole bipi, hao hem. M G. 2 Bibi k kauokaa, na Lolena, ela na ano, 1 bipi kane puakea nuku moo, ua okiia ka ai a lewalewa ilalo o ka umauma. ua moku na pepeiao, m ai hema. + mahope hema ano e. 1 bipi k ulaula kua keokeo a hiki i ka huelo, keokeo ka umauma,, ua okiia no e like me keia bipi ka lewalewa malalo, hao O K hema anoe e, ai hema + 1 Bipi w eleele nk. 48. He mau lio hou mai no kahi. I lio k lokia maikai, hao ak. K O AK. 1 lio w eleele hao ak. H.

  W. Panihale

  Luna Pa Aupuni o Pauoa Apana o Honolulu.

  Sepatemaba 25, 1873.   617 lt*.

OLELO HOOLAHA

E IKE auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia Olelo Hoolaha. O makou o na Kahu o ka Hui Kuai Aina o Wainiha, Ke kauoha aku nei makou i na lala a pau o keia Hui e akoakoa ae iakou noa ka Hale Hookolokolo o Waioli, apana o Hanalei, me ka makaukau i ke koena dala i koe o keia hui, a in a e hiki ole mai ana kekahi iaia, a mau lala paha me ka makaukau ole i ke dala, i ka Poaono hope of Sepatemaba, old ka la 27, e hookaa ai i ke kala i koe o keia aina, alaila, e nele ola i kona kuleana aina ma ua aina la, me ka loaa ole no hoi iaia o kona kuleana dala; a i ole ia, e moraki ia no hoi kona mau waiwai a pau i mea e kaa ai ke koena dala o lela Hui. O makou no o na Kahu Waiwai of Ka Hui Kuai Aina o Wainiha.  D. KAUKAHA, D. NUUHIIWA, E. PAHUWAI. A.S. WILCOX, Z. SETA.

  617 lt*

KE papaia aku nei na kanaka a pau aole e hele wale malua o ka aina o Heeia, ma Koolaupoko. E hanaia ka poe komohewa e like me ke Kanawai. O na kanaka e hele ana maluna o ia aina, ke hoaoia aku ne lakou e hele ma ke alanui. JOHN McKEAGUE.

  Sept. 20, 1873.  616 3ts 618

Hoolaha Luna Hooponopono

Waiwai.

OIAI UA HOOKOHUIA MAI KA MEA NOna inoa malalo iho, i Lunahooponopono no ka waiwai o J.B. SAUNDERS, M.D. o Wailuku Maui, i make aku nei, nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe a pau ana i aie aku ai, e hike koke mai me na hoike oiaio, ina he mea kahi maloko o na malama eono mai keia hoolahaia ana aku, a i ole, e lilo i mea ole ; a o ka poe a pau i ale iaia, e hookaa koke mai ia  THOS. W. EVERETT,

  Lunahooponopono Waiwai o J. B. Saunders M. D.

  Wailuku, Maui, Sept 16, 1873.  616 4ts 620

KUAI A KA LUNAHOOPONOPONO

Waiwai o ka Waiwai Paa

MA KA WAIWAI O VICTOR CHANCEREL, i make.

  Ma ka mana i haawiia e kuai, i hoopuka ia e ka Aha Kiekie, ma ka la 7 o Iune A.D. 1873, e ka Hon. E. H. Allen, ka Lunakanawai Kiekie o ka Aha Kiekie, e kuai aku ana ka mea nona ka inoa malalo iho ma ke akea, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, ma ka POAONO, la 18 o OKATOBA, A. D. 1873, i na pono, kuleana a me na pomaikai o V. Chancerel iloko a e pili ana i ka waiwai paa malalo iho nei. e waiho la ma Ewa, mokupuni of Oahu, nona ka palena malalo iho:

  E hoomaka ana ma ke kihi kom. ak. ma ka pohaku nui palahalaha ma ke kihi e pili ana me Pohe a me huia no Manuela; alaila e holo ana iuka mawaena o ka Pa Hale o Manuela. Ak. 27 1/4˚ hik. 2.70 k. h. pili me kula no Manuela ; hem. 35˚ hik. 6.0 k. h. pili me kula no Puukapu I ; hem. 44˚ hik. 1.24 k. h. pili me kula Puukapu I ; hem . 35˚ hik. 2.24 k.h. pili me kula no Awawaloa ; hem. 30˚ kom. .28 k.h. pili me kula no Awawaloa; hem. 51˚ hem. 2.06 k.h. pili me Awawaloa; hem. 65 1/4˚ kom. 3.37 k. h. pili me kula no Kaakauwaihau ; ak. 20˚ hik. 59 k. h. pili me kula no Kaakauwaihau ; ak 44 1/2˚ kom. .44 kh. pili me Kaakauwahia ; ak. 20˚ kom. 1.24 kh. pili me Kaakauwahia ; ak. 67˚ kom. .52 kh. pili me Pohe ; ak. 46 1/2 ˚ kom. .77 kh. pili me Pohe ; ak. 34 1/4˚ kom. 1.19 kh. pili me Pohe ; ak. 27 1/4˚ kom. .50 kh. pili me Pohe ; ak. 25 1/2 hik. .20 kh. pili me Pohe; ak. 5˚ kom. 1.04 kh. pili me Pohe ; ak. 59 1/4˚ kom. 1.29 kh. pili me Pohe, a hiki i ka hoomaka ana ma ka pohaku nui palahalaha. He 2 85-100 na eka.

  Me na pono kuleana a me na pomaikai o ka mea i make iloko, a e pili ana ia waiwai paa.

  O keia aina maluna, he kokoke he aina mahi KALO wa le no a pau, (2 eka) a e kuaila ana mai ke kumukuai aku he 8325, 3 hoomaka ai.

  E ikeia no ke kila a me ke kii o ka aina ma ke Keena e ka mea nona ka inoa malalo iho.

  W.C. PARKE,

  Lunahooponopono Waiwai o V. Chancerel i make.

Honolulu, Sept. 6, 1872.   616 4ts 619

HOOLIMALIMA MA

KE KUDALA!

MA KE KAUOHA a ke Kuhina Kalaiaina, e kuai kudala aku o au ma ke akea, ma KAILUA, Hawaii, ma ka

Poakahi, - - Okatoba 20

ma ka hora 17 awkea,

i ka hoolimalima o ka hapaumi i lilo o ke Ahupuaa o

KOHANAIKI!

KONA AKAU, HAWAII,

no ka manawa he 15 makakahiki. E aku ia ka hoolimalima i kela a me keia makahiki.

  @

  Luna Kudala

HOIKE HIMENI NUI!

E WEHE ANA KA

AHA HIMENI O MAUNA OHUOHU!

i Aha Himeni nui imua o ka lehulehu

-- MA KA --

Luakini o Papalaua, Lahaina,

ke hiki aku i ka Po o ka POAONO, Okatoba la 4 e hiki mai ana, malalo o ke alakai ana a F. T. STEVEN TAUA, i kokua ia e Miss L. Kekuikahi, o na puukani o ke Ehukai o Puaena. A ia Wa no hoi e lohela ai ka leo houheuhene lua i ka papa lohi o Maukele, ke kani kohakoha, ka nunuiu a me ke oeoe o ka hoene lea o ka pila a

MISS EMADAI A. AKINA,

ka eleu a Helu i hoi o Pekina

Nolaila, ke kono ia aku nei na makamamaka a pau o ua malu ulu nei, e ala, e kipa, hookahi no waiwai o ka hale o ka ike maka, nolaila, mai noho oukou, o lohe pepeiao auanei "i ka po lea o Halalii." A na na manu inu wai pua kepawao o ka uka o Halona a me Maunahoomaha, e hoohaihai malie iho i ko oukou mau puuwai, a hele wale kela a "pulu pe ka liko o ka lehua, i ka noke mau ia e ka ua Paupili" o ua aina lai nei--e Aloha.

E loaa no na balota ae komo ma ka lima o Rev. M. Kuaea.

E hamama ana ka puka ma ka hora 7 ahiahi.

Hoomaka na hana ma ka hora 7 1/2 o ke ahiahi.

UKU komo no na noho i hookaawaleaia,  $1.00

 "       "           kanaka makua,                        50

"        "             kamalii,                                 25

616  2t 617

Amara a me ke kapili kapuai Lio!

UA WEHE AE NEI KA MEA NO.

na ka inoa malalo iho nei, i Hala Amara,

Ma ke Alanui Moi, e kokoke la ia ka uapo

a Hooliliamanu, a ua makaukau oia e hana i na ano a pau ma ia laina.   R. WILSON.

  607 3m 618

Ohi Aie, Mahele Olelo, Kokua I

na Pilikia o ka Lahui Hawaii!

AUHEA OUKOU E NA HOALOHA O KE KUlanakauhale Alii, eia no ke keiki o ka ua "Ukiukiu" ma kona Keena, makai aku o ke keena o S. B. DOLE (Kole). O ka poe a pau i loaa pilikia me na kanaka ili keokeo, hawawa i ke kamailio-ma ka olelo paheehee o na KAMEHAMEA, e naue mai maanei, a na'u e nemunemu me lakou, a pau ka pilikia. Pela no na hoa i pilikia ia ka loaa ole mai o ka aie, na kuu lima menemene e wehe i na hipuuu o na Eke Dala a ka poe aie, a lu mai na pohaku Ala e olioli ai na maka, E launa mai e na makamaka o Hawaii Ponoi, me ko oukou hoa aloha, me        J. PORTER GREEN.

  AUGATE 18, 1873

MAI KAIA LA A MAHOPE AKU, o na kanaka pau e loaa e hele wale ana ma ka aina Mauna o  Kamaioo, ma Molokai, e hoopalia no lakou e like me ke Kanawai. A pela no i na ilio e hele wale ana ma ua aina Mauna la, me kuu ae ole aku, e pepehiia no. A o ka poe mea Lio owaho, ke komo hewa ma ua aina la, e hopu ia ana no.   J. McCOLGAN.

  Honolulu Sept. 8, 1873.                                            615 3ts 617

E IKE AUANEI NA MEA A PAU, UA HOOkohia ka mea nona ka inoa malalo iho, i Lunahooponopono no ka waiwai o Kapaaluhi (w), o Honaunau, Kona Hema Hawaii, i make. Nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe ana i aie aku ai a me ka poe hoi i aie iaia. E hoike mai i ko lakou kuleana iloko o na malama eono mai keia la aku.

  D. H. NAHINU,

  Lunahooponopono Waiwai,

Hookena, S. Kona, Aug. 16, 1873  615 3ts 617

E IKE AUANEI na kanaka a pau, o maua o ANANA a me MANCHUT, ua lilo loa ae nei ia maua ka Hale Puhi Palaoa o W. C. Akana a me Aona, e ku la ma ke kihi o Alanui Nuuanu a me Beritania. A o na mea a pau i aie ia laua, aole he kuleana e hiki ai ia maua ke uku aku. A ke koi aku nei maua i na mea a pau, e kipa mai ma ko maua Hale Kuai Palaoa, e kuai mai ai, a e loaa no ia oukou na palaoa maikai loa.  ANANA & MANCHUT

  Honolulu, Sept. 8, 1873  615 ts 618

E IKE e na mea a pau ma kaia, ke papa ia aku nei na mea a pau, sole e hookuu wale i na holoholona o na ano a pau maluna o ke kula o Kewalo kai, a me ke kula o Kukuluaeo, oia na kula e waiho la ma ka Hikina Hema aku o Honolulu nei, a e hoopaiia ka mea uona ka holoholona, he $1.00 no ke poo, ke loaa aku ia Naeole a me Mia ka maua mau Luna. E lilo keia i olelo paa, mai ka la 12 aku o Sepatemaba 1873.  KAMATI a me P. NAONE.

Honolulu, Sept 9, 1873  615 3ts 617

JUDD & LAINE (Alani a me Laine.)

NA MEA KUAI MEA AI o na lako ai a pau, na mea ulu, a me na mea hoomomona lio. Halekuai malalo o ka Hale Mu, Alanui Papu, Honolulu.  564 ly

OLELO HOOLAHA

L. MAKALE.

HE LOIO, a he kokua no na hihia o kanaka, (koe na hihia hewa.)   Aia kona keena ma ka Hale Hookolokolo.  607-6ms

AI HANAI i KA MOA ! --mai keia wa aku, e kuai makepono loa aku no au i ka ai e hanai ai i ka moa, i ka poe e makemake ana, a e  loaa no ma Ulakoheo, Honolulu. CHULAN & Co.  Honolulu, Mar 25, 1873. (581 ly) (Kiulana ma.)

KAUKA O. S. CUMMINGS,

he Lapaau Homeopathica.

O ke ano o ka haawi ana i ka Laau i

kupono no na mai

HUI, RUMATICA, FIVA,

a me na mai kaa loihi wale.  Aia kona Keena Oihana ma ka Hale Kauka o Kenede, Helu 63, Alanui Papu, Honolulu. 589 ly

CHUP YING !

[HOTELE LILIIKAWAI.}

E WEHE ANA MAKOU I KA HOTELE O Liliikawai i keia la, i hale paina, inu ki a inu kope, i na manawa a pau. E loaa no hoi malaila, na keena hoolimalima i na ano lahui a pau, e noho a e hooluolu ai. Honolulu, Iulai 12, 1873.  606 3ms

Olelo Hoolaha Akea.

OWAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ko poloai hou aku nei au i o'u mau hoa'loha o Kauakanilehua o Hilo, Hamakua a me Kohala, Hawaii, e nana iho i keia Olelo Hoolaha Akea. Oia Kela: --Ua makemake au i ka poe a pau i AIE in a kuu mau Halekaui Maluakiiwai Hale a me ka Hale Kaleo e ku nei ma Hilo, a'u i hoolaha pinepine aku nei mamua, a me  kuu Halekuai ma Kukuihaele, Elelo, Hamakua, Hawaii, e hookaa a uku koke mai i ko oukou mau aie kahiko o na makahiki i hala a hiki i kaia makahiki e hele nei imua, e hookaa pololei mai oukou la'u. aole hookaa a haawi hoi ma ka lima o kekahi mea e aku, a'u e uku pono mai ai, a e loaa no au ia oukou ma ka Halekuai ma Hilo. Oiai, ua hoomanawanui loihi no au no ka waiho an i manawa no oukou e imi ai a loaa hookaa mai, ano ua kokoke ka manawa, e wiki a e uleu mai oukou i ka hookaa ana, i loaa ia oukou na makana manuahi ; a ma ka manawa e hookaa mai oukou ia mau aie kahiko, e kuai kudala manuahi hapa kuike a hapa hoaie, nolaila, mai kakali ka hookaa ana, o manuahi pau ia i ka poe kuike o na Kenikeni. I ko Hamakua poe makamaka ; --E pau ana ko kakou kuai ana ma ka Halekuni ma Eleio, a e nee aku ana ko kakou Halekuai manuahi ma Waipio e ku ai, a e wehe ana wau i ke kuai ana ma ka la 12 ae nei o Sept. E naue nui mai oukou e ike i na anoi a ka manao. O ka poe i aie, e pono e hookaa lakou ma ka lima o Mr. Kaikaina, a ma la lima o ke Kupakako ma ka Halekuai ma Waipio. Ina ua nele i ke Kenikeni ole, e hookaa no ma ka Bipi, Ili Bipi, Kope, Pepeiao laau, a pela aku. Pela hoi oe e Kohala ; --E i aku no ko kakou Halekuai manuahi ke ku la i Halawa ; e naue no ilaila e kilohi ai, e wae i ko oukou mau iini, a o ka poe i aie, e hookaa aku ma ka Halekuai i ke Kupakako, a i ole, ia'u ke hiki aku i keia pule ae. Owau o ko oukou makamaka ahonui.   C. Y. AIONA (PAKE.)

  Maluakiiwai Hale, Sept, 1, 1873   614 2ms 623

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

Mokuahi Hawaii

KILAUEA!

SEPT. 29 …………………………………………………………..HILO

OCT. 6 ………………………………………………………KONA

         " 13……………………………………………………………ILILO

    " 20………………………………………………………..KONA

" 29 ……………………………………KAAPUNI IA KAUAI

NOV. 3 ……………………………………………………………HILO

  Kuike na uku ohua. --Ma ka hale oihana wale no e loaa ai na palapala holo. Aole e kau ka hewa maluna o ka moku uo na ukana, aia wale no a ua kakau inoaia ka loaa ana mai.

  614-2my-621  SAMUELA G. WAILA, Agena.

E HELUHELU I KEIA

O KA POE A PAU I MAKEMAKE E LOAA

@

O ko lakou

MAU HOALOHA  a me na MAKAMAKA,

O ka wa wale no keia e loaa ai ma na

Kumukuai Haahaa loa!

MA KA HALE PAI KII O

  DICKSON,

612 y  Helu 61 Alanui Papu.

OLELO HOOLAHA!

O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA E hoouna Dala aku i ko lakou mau makamaka a me na hoaloha ma Kalawao, ua hiki no ke waihoia mai ma ka lima o ka mea nona ka inoa malao iho nei, a e haawiia na palapala kikoo dala ia lakou, ma ka Hale Kuai ma Kalawao. Aole mau lilo e ae.   S. B. WAILA.

  Augate 6, 1873  610 3m 621

HALE PAI KII NANI,

MA ALANUI NUUANU !

UA PAU KO AKIONA HUI ANA ME AHI

ma ka

Hale Pai Kii Hoolele-aka--Helu 65,

ma Alanui Nuuanu. Nolaila, ma keia hope aku, e pai aku no au i na kii me ka maikai loa a me ka uku makepono no hoi, ma ia wahi kahiko no. O na lole komo i ka wa e pai ai, eia no ia!u, kupono no na wahine a me ua kane--kuka paina ioloa, kaula wati, komolima, kamaa buti, papale, a pela aku--pela no hoi ko na wahine, ua lako i na lole, peahi, komolima, gula pepelao, na pua hoonani, a pela aku. O ka oni ole i ka wa e pai kii ai. oia ka maikai loa. I ka wa e palia ai, e haawi mua ia ka hapalua o ka uku, a pau ke kii i ka hana ia, a kii mai, alaila, hookaa pau loa. I keia wa e hoolauleak u ana au a nui na hoa'loha, aole hoi e like me ka wa a hi kapena mua ka piena. AHI (pake).

  Honolulu, i kai 9, 1873   607  6m

E IKE auanei na kanaka a pau loa o MAKOU o ka poe nona na inoa malalo nei, ke papa loa ia'ku nei ka poe mea holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Kekake a me ka Puaa, aole e hele wale maluna o ko makou mau apana aina ponoi a me na aina ! hoolimalimaia e makou e pili pu'la ma Walhalulu, Ahupuaa o Waihee, Maui. Ina e loaa kekahi o na ano holoholona i haiia maluna ia makou; a i ko makou mau hope paha, oia o Kahele, Hao a me Kanohokuahiwi, e uku ia ka on a nona ia holoholona i ke Dala Hookahi no ke poo, in a ua hoopoinoia ua mea kanu, alaila, e kaupaonaia e like me ka nui o ke poho a me ke kokua an o ke Kanawai. E lilo keia i olelo oialo mai ka la e puka ai ma ka Nupepa Kuokoa, a mau aku. O makou o

  J. K. KAIANUI,

  APELA MAHOE,

 T. KAHUIKE.

  Waihee, Augate 27, 1873.   614 4ts 617

AKIU PAKE.

HANA I NA KAMAA

HILA AULII MAIKAI

ALOHA OUKOU e na kanaka Hawaii a pau a me na wahine maka onaona o Honolulu nei, na Iwa kiani o Paliuli. Owau o ko oukou hoa aloha, ka meo nona ka inoa malalo nei, he kumeka kamaa e noho ana ma ke Alanui Nuuanu, ma ka hale no na ka Helu 65 malalo o ka Hale Pai Kii Hooleleaka.

  Na Kamaa Buti maikai loa i hanaia me ka ili Farani maikai loa, no ka uku haahaa me ka oluolu.

  Na Kamaa Wahine maikai loa o kela a me keia ano, no na ili Farani maikai loa no ka uku oluolu.

 No ka hana ana i na hila o ke kamaa me ka paa loa, a maikai kupono i ka makemake me ka uku oluolu loa--A no ke poho ana i na kamaa nahaehae me ka maikai loa no ka uku oluolu loa.

  Na ili noho lio o kela me keia ano--he nui wale na ili maikai loa. Eia hoi kekahi, o na kamaa a pau a'u e hana ai, a i na ua ikeia, ua kapakahi, a nohae, a kahuli a puka paha iloko o ka makahiki hookahi, e hoihoi mai a na'u no e hana meka uku ole. A o na kamaa i waihoia ma kuu lima a hala na mahina 3, e kuai kudala aku no au no ka loihi loa. Nolaila, e hele nui mai oukou ma kuu hale hana kamaa, e ike maka i na hana a pau, i pau ke kuhihewa, a e hana no au e like me ko oukou makemake, ka aulii hulali o na kuihao malalo o na hila, e uheuhene ana i ka papa o Maukele, e aloha ana i kona hoa, ka uwe a ke kamaa ke hanaia.

  590 6 n@

HOOLAHA HOOKOLOKOLO.

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina, ma ke Keena, Ma ka wiawai o PUNINI k, o Alewa, Honolulu, i make. Oia i, ua waihoia mai he palapala noi no ka hooilina o PUNINI i oleloia maluna. e hoopuka ia na palapala kauoha no Kanawai, nolaila.

  Ke kauohaia aku nei, o ka Poalima, la umi o Okatoba A. D. 1873, ma ka hora 10 A. M. o ia la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, mokupuni o Oahu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hooiaio ana i ka palapala kauoha a me ka hoolohe ana i ke noi, a ia wa no hoi e hoike mai ai ka poe a pau he kuleana ko lakou e kue i ua palapala hooilina la a me ka hoopkka ana i ka palapala kauoha.

  Ke kauoha hou ia aku nei no hoi. e hoolahaia ke kauoha o keia ano no na hebedoma ekolu iloko o ka nupepa Kuokoa a me Au Okoa i haiia, he nupepa i paiia ma Honolulu.

  Ke kauoha hou ia aku nei no hoi, e kenaia na hoike i kakau inoa ma ka palapala kauoha a me na hooilina, e hle mai a e kue ia hooilina i oleloia i ka wa i kohoia.

  Kakauia, Honolulu, H. I Sept 18, 1873.

  H.A. WIDEMANN.

Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Ikea: --Jno, E Barnard Hope Kakauolelo.

 616  3ts 618

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAwaii i'ae Aina ma ke Keena. Ma ke noi a ke kahu malama o KAPULE KALUKINI, o Molokai, he keiki i oo ole. He noi a ke kahu malama e kuai i ka aina.

  Ma ka waiho a me ka heluhelu ana i ke hoi a Maikai (k). o Honolulu. Oahu, ke kahu malama o ke kino a me ka waiwai o KAPULE KALUKINI, o Molokai. he keiki i oo ole, e noi mai ana i kauoha e kuai ai i kekahi waiwai o ua keiki nei. me ka waiho mai i na kumu kupono e kuai io ia ai ua aina la, nolaila.

  Ke kauohaia aku nei na pilikana kokoke loa a ino ka poe a  pau i pili, he kuleana ko lakou ia aina, e hele kino mai imua o ka Aha Hookolokolo, ma ka Poalua, la 7 o Okataba, A. D. 1873, ma ka hora 10 A. M. ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa a hoike mai ai in a he kumu io e hooleia ai keia noi e kuai.

  Ke kauoha hou ia aku nei no hoi, e hoolahaia kekahi kope o keia kauoha no na hebedoma ekolu, mamua ae o ka wa e hooloheia ai, ma ka olelo Hawaii, iloko o ka aupepe Kuokoa, he nupena i paiia a hoolahaia ma Honolulu.

  Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Sep. 13, 1873

  ALFRED S. HARWELL,

Ikea:  Lunakanawai o ka Aha Kiekie

Jno. E. Barnard, Hope Kakauolelo.  616 3ts 618

AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA, Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina. SS. Olelo Kauoha e koho ana i ia e hoolalo ai ka Paiapaia. Kanoha, a no ka hoolaha ana. Ma ka waiwai o KAAIKAULA, (k. no Pauoa, Oahu, i make.

  No ka mea, ma ka la 9 o Sepatemaba, M H 1873, ua waiho mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia oia no ke Kauoha Hope Loa o Kaaikaula (k) i make aku la: a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia palapala kauoha, ua waihola mai e Naonoaina (w).

  Nolaila, ua kauohaia, o ka Poalua, oia ka la, 30 o Sepatemaba, M H 1873, ma ka hora 10, ma ka rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Honolulu, Oahu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia'i ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana  mai, a me ka poe a pau i pili, e kue an ia plapala kauoha a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko. A ua kauoha hou la, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu, iloko o ke Kuokoa a me ke Au Okoa, he nupepe i paila a i hoolahala ma Honolulu. A ua Kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Honolulu, e hele mai e kue i keia palapala kauoha i ka wa i oleloia.

  Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, 9 Sep. 1873.

     HERMANN A. WIDEMANN,

Ikea:   Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

  Walter R. Seal,

  615 3 ts  Kakauolelo of ka Aha Kiekie.

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAwaii Pae Aina. Ma na mea e pili ana i ka waiwai o S. PUHI, i make, Imua o ka Lunakanawai Hartwell, ma ke Keena.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a J M Kanoa, o ka mukupuni o Molokai, e olelo ana, o kekahi palapala e hoike ana, oia ka palapala hoike hope loa a S. Puhi, o ka mokupuhi o  Molokai i make, ua hooia la e ka Hon. Hermann A. Widemann, ma ka la 9 o Dekemaba 1872, a ma ua palapala hooilina la, e kau ana ka la 9 o Maraki 1869, aka, o na palapala hooilina la i hooilina aole oia ka palapala hooilina hope loa a ua S Puhi ia, no ka mea, ma ia hope mai, penei: Ma ka ia 23 o Novemaba 1871, ua hana ua o S Puhi, i kana palapala hooilina hope loa la, i kona manawa noonoo kupono, e kapae ana i kana palapa hooilina mua, a oia kaia e hoikeia aku nei i ka Aha, a e hoi mai ana ua palapala hoopili nei a J M Kanoa, o hoonoho ka Aha i wahi a i manawa no ka hoolohe ana @ kumu, ina he kumu oiaio ko kalou, e ae ole ia ai ua noi la. A o kaia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, no na pule ekolu ma ka nupepa Kuokoa a me ke Au Okoa I hulia.

  Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. Okatoba 22, M. H. 1873.    A. S. HARTWELL.

  IKEA,   Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

  Walter R. Seal, Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

  617   3ts 619

MA KA WAIWAI O Namakaiona (k). no keanae, Maui, i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni, o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

  Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Rev. S Kamakahiki, e noi ana, e hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Namakaiona k, no Keanae, Koolau, Maui: Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 6 o Okatoba, M. H. 1873, in a ka hora 9 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo o Makewao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hooolohe i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikeia.  ABR. FORNANDER,

  Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.

  Lahaina, Sept. 10, 1873.  615 3ts, 617

MA KA WAIWAI O Kamoku (k), o Makawao, Maui i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

  Ua heluhelu a ua waihoia ka palapala noi a Makole w. e Kamoku k, no Makawao Maui, H P A i make aku nei. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 6 o Okatoba, M H 1873, ma ka hora 10 o Kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo o Makawao, oia ka ia a me kahi i kohoia no ka hoolohe i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikeia.  ABR. FORNANDER.

  Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A.

  Lahaina, Sept. 9 1873.   615 3ts 617

MA KA WAIWAI O Hulululu k, o Honuaula, Maui i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

  Au heluheluia, a ua waihoia ka palapala noi a Kamakai (k), e noi ana, e hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Hulululu k, no Honuaula, Maui. H. P. A. i make aku nei. Nolaila, ke kauohaia aku ne na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 2 o Okatoba, M H 1873, ma ka hora 9 o kakahiaka, ma Ulupalakua, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana mai i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.   ABR. FORNANCER,

  Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A.

  Lahaina, Sept 9, 1873.  615 3ts, 617

J. NOTT & CO.,

NA MEA HANA

TINI, KELEAWE,

A HAO PAPAA,

HELU 9 : : ALANUI KAAHUMANU

Ua hiki ia laua ke hana i na ano a pau e pili ana i keia laina, e like me ka

Hoomoe ana i na Piula Wai,

HAO A PIULA PAHA.

HAWAI PIULA NO NA HALE LAAU.

EIA HOI KEKAHI

Eia ma ko laua wahi i na wa a pau,

--NA--

LAKO PIULA!

O KELA ANO KEIA ANO.

KAPUAHI HAO,

O NA ANO A PAU

A ME NA KUMUKUAI A PAU,

Papaa Kepau, Piula Wai,

  Paipu Hao, Papaa Ziniki,

    Pauma Wai, Ili Wai,

NA KAPU A ME NA PAKEKE HAO!

  Papa Holoi, Na Ipu-hao,

    Iliwai Laho Lio, Pa Palai,

      Kui kakia moena,

  NA PAPAA HAO KAUPAKU HALE  26X84

Na Palaki hamo puna me Holoi hale,

  Na Ipukukui hele po,

A me na mea e ae he nui wale ke hele aku.

  1 yr.