Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 37, 13 Kepakemapa 1873 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]
Nu Hou Kuloko.
| Ua nonoiia mai makou e hoike aku, o na olelo i hoolaha wnleh no ka hele nna o kekahi Kuhina a mau Kuhina o ka Moi e noi i kokua mai ki poe o na Aina e mai, a o kekahi mea e ae paha malalo o ke aupani, he olelo oiaio ole a.kumn ole ia. j [TRANBLATION.] j We arc authorizcd by Hi? MfljeBty'a Minieters to ' g.ay that the report in circulation th"at onu or more | of Hls MajcBty's MiniBtcrB havc Laked for fureif;n iutervention, nr bave requeBtcd His Majcsty to eeek for ioreign aid, o" that any pcrson having authority liae made any aueh requcet, is uttcrly uutruc. Ma ke ku ana mai a ke Kilauea i k;t P<>•»ouo iho nei, ua kau mai maluna ona ke'Lii Kiaaiua wahine R. Keelikolani. |CP Ma ka auina la Poa'na nei i holo aku ai ke kialna birigi, ke Ao Magclana,~ me ka piha ko paa, m»lakeke, no Aukalana ! i S dane ! IC3* Ma ka Poaha nei i lohe hou mai ai | makon, ua pioloke hou ae la na kon ku ! mflu, no kekahi mea a makon i lohe maopopo nono ole mai ai. fffi»\fa ka Poaliina nei makou i lobe hope inai ai ; ua pani kn ia ka ai, wai, a me ka ia, aolee liaawi, a hoolako aku i na k<n kn mau o uoho nei ma ka Hale Koa*; inamnli o ke Kanoha. • Na Hanau —Ma ka Poaono, Sept., 6, hanau fo»i 1« o Mere Ana Kauwalu, na J. P. Kauwalu me Mrs. Kauwalu. iMa ka la S-ibrtti ne, hanan mai ln<o Jane Cox, na Johu Cox a me Mrs. Din i Cox. Na Mahe.—M« ka po o ka la 4 o Sepa- } temaba, uid Waialua Oahu, uu hoohuiia ! ma ka berita inare e ka Rev. S. C Damon, j knhn ekaleaia o Polelewa, o Mr. C F | Wolfe 1119 MlBB* Nina P. tioodale. | —Ma U wa no ia po, «ia noohuiia e ka j Rev. J N. Paikuli, o Harry Kamaki ine j M*bs. A. Lokai Manu. Maihko o'ka lua-1 akini o Waialua keia po£ kahi i mareia'i. ; E oa opio, inai kapae i kein hipuu no ka i wa uilani o ke kino, uka, e pia uo a paa. |
0 ka Paikini hou ona wihme Hi*raii ma Bonolulu nei i keia mau la ; he jpapale louln, a makoloi paha, i kn [lipine uahenahe keokeo me nla ak&ia muhenane. Ke nan'i aku hoopooonohu lua.
|cj» Ua lohe mai makou, holo ako i Wamlua ka Hepe L >io Knhina, e imi pono ai i ke kumu i make ai o ke kaikamahioe ma ke kula kaikamahine u Waialua, a ma> kmi i hoolaha aku ai i kela pule
§37* Ma ka Ponha iho nei i noho si ka Ahn Hookolokolo Hooponopono Waiwai Hooilina, no ka hoolohe ana i k* noi a KmhoukuH, i koha kuleana i k« waiwai o M. Kekuanaoa i inake, ina kona ano «pilikoko. Ua lohe mai makou, ua hauleo Kahoukua, a e hoopii hou ana nae. Ma ka aiiina la Poakahi nei, ua palu ae la ke alelo o ke ahi i kekahi hale ma Waikahalulu, ma kahio Kanihina loio. U.i kikeke ae ku leo onb brle o ke kaona
nei, e hai ana he ahi ke.a mai la. Ua holo aku iih kaa kinai uhi i kahi oka ene/ni ana olp, a na oki kokeia kona lanakila ann. Ua lohe mai makou, he ahi i pnhi huwaia e Kanihina ua ahi la, no ka miliia o kana ipuliulu e kahi p&laualelo. -
ICP ka Halaw»i Makaainana ma Kaumakapili, i ka po Poakahi oei, na ano maluhia pono ole ke anaina no ka pioloke 'oa Ao ke kumu oia halawai ana, no ka Olelo Hooholo i kuka mua ia e kekahi poe Rkatnai omilnmilu, a o ke ano nni oia olelo hooholo : E koho na makaaintna i.Hooilina ho ka Aole li-a i mahalo i kela olelo hooholo. he mea la pah'i o Mr. A. KilauH keKuni alnkai oiu oiiumu E pouo e kauia keia mau huaole« lo ma ka paia ona keena : " Mamaa oko oukou hapai aoa i kekt»h» haoa, e noonoo mua i ka hopeua oia hana."
Haūnaele ma ka Hale Koa—M* ka la 7 o kei* oiniiiiiH, u;» hoomaka ihh ka hale { koa. Aole akaka loa na kumu o keia bana, me he mea la ua ul•» mni kei*a mea mai na lima liilii i hao ua iloko o ua malania i hala ae, am«ka la S *bitt iho uei ua hu mai. Ma kekahi kolainu o keia nupepn, j ua liaiia ka hope o keiu haun-iele. E«a ko makou manao mu keia nea : o ka wa kupono loa keia e pane i keia puka nui o ka waihooa o keia Aupuni. Make hewa ka maluina ana i na koa, aole kakou WHiwai, aolo hanohano ke Aopuni ia lakou. E.hoomahuahun i ki i ka nui o ua Makai oke kuluuakauhale nei, a e hookuu aku i oa koa Ua haawi ka Ahaolelo o k<i makahiki 1872 i Kannonokumainawalu Taus» i Dala I he $68,000 uo ka poe ko». Na>ii no k§| #,r6ir ®St>i liu o ko kakou Moku Aupuni I E keia puko. I haunaele ole ko kakou Ku lanakauhale Alii.
Makk Emoole —M» ka auina 1« PoakoIn nei, make iho la o Mokulehua Lota, nonwaena o ka huina o Monikahaae, a me ka Netina, ma Alunui Hotele ; rrte ke kino 11 iii wahine' maikai, mai ole, a nawaliwnli ole no hoi. Ika Poakoln oka hebedom»i i hala ae, ua haalele keia mau wahine elua la Napoopoo no Honolulu nei, no ke kauk Pake, no -ko laua mau kina like he maka hapopo. rae ka manno na ka loea o keia kauka e kahiau aku keia hapopo ann. A mamua iho o kn hora i mnnao oleia he hora make ; he man oleio akaaka ku ika lealea no oa ouli okapo i hala iho Ika hele. ana o keia mau wahine elua me ka lokahi o ka m%nao e ike i ka pake ; hoo kui e mai la kekahi o laua mn ke ala me ia eleele oka make, a nana i hoihoi mai i kona hale t hele aku ai. " Elua wahine I e wili ana, laweia kekahi a koe kekah»." | Pakelo nae keknhi mai rAake, oiai e lele | iho ana e a na ka nui o na lomi aira i j uwao ae lu» paha uu pau pu helu papaI lua. I ka Ponhaae i hoi ai ku lepo ika lepo, ! me ka ike ole o kana kane aloha
Na Mea Hou o Maui. —He p» maloo loa ma Ulup<tlakua, ke unai la ka hahana o ka la i na eka ko a ko laila mahiai nui ; a ma Makawao oa wahi kulu wai ua i lelehunu fiho ai a Elehei wale ae h no. —Ua hu ae la ka waha o kekahi On • |Vlahiko o Mnkawao i ke kuamuamu .no ka iiele ika ua, a oia iho la ka ka mea eua l>i oka hoonaukiuki aku ika mea iaia na |>uka wal •• Kulanihakoi. "Huaela ka waha o ka aia i ka lapuwale." —Ma Lahaina i kela mau la-aku nei, ka , a 29 me 30 o Augate, ua uhia pa ia ae la <*a malu U(u ld e ka lepo a ka makani, aka, he lepo ula no nae ia a ko laila kini i aloh? nui ai. —U > hauoli loa ko Lahaioa poe i ka lodiia o kahi kolii waikahe mai na kuinu mai ; aka, ua hoohalahala mai nae '&a mea kakau, no ka lawe ole mai o ka M?ai ina p^uku. wahie a me.na oopu. He |>alaualelo loa no ka paha oia i ka lapula- | u wahi wahie aku, «a i ka hele aku no hoi f kahakai e kaaliaahiki aku ai.
—Ma na 1000 mai Maui mai, ke okooko 5 e lu ka aa o k<s dhi o ka inu wai ona ma i.ihaioa ; heaha no la hoi ka mea e ikaika ftM oei keia inea ino ? No ke ku t*ua he muu hule hoaion waiona ke kumu ; a o ke ieolohe o ka mea i ue i», ma kona kuni aku ku rama ina kanaka Haw*ii. £ aho ka o ke Aupuni i na dala o ka Uikim ka mea oana kii mai e kuai aku ; ae loha ae oia i ka lehnlehu a ka waiona e ioomaewaewa la.
Kumimi NUi—Eia ke waiho nei ma na Halekuai Buke o H. M. Wini, kekahi holoholohona moe kai o ka a»oan«,-he roea n» hoi a ka poe inaana kahino i momoa nui •). E ua Kounmi 1» ke makaikai akn.
Ka Hale Aupu.n'i Hou. —KLe pii ae oei kona uani maloku, mamuli oka mikioi o ka hana o kona mau paahana, a ke lawa pouo na hana e hoonaniia nei (> e kilaftila ana o Mililani, a koe wale n« k* p«haa o kon» kiuo me he pahu huinahalike la, ke kiloui aku mawaho.
No Kauai —E halawai ana ka Ahahni Knla Snb iti o k;« Mokopuni o Kanai ma Waioli i Hanaloi Kanai '; a na makemake nni ia na Kahu Kkaleaia, Kahu KnU Sabati. na Elelo, na Knmn, a me ih Ihlu a pi-n e «koakoa mu ka Poaouo Oct. 11. 1873 Pehi mai o J. H. K. Kaiwi, Kakauolelo
Inoa e pau ana ka haunaele, aole ka, o n:i koa Kuuiau, na lawe hou ae la lakon i ko lakou Kulaue me ka makau* k*n'e pale mai i na hana hou aku a ko Wiho nei ; Ua oluolu loa na lono o ka Poakolu nei i ke euii pu aua iho a eia ka hoi ke okalakala hou inai nei.
Ma ka Poaha iho nei ka la haoao o Ua M 'i o Rusia, ua hukna ae na hae a paii nn na paliu hae o ka aina a me na moku ma ke h*fra. Aua ki ia n« pu ike «wakea, mai Puowain» a me ka munuwa Rukini inai "A he w*hi painu hoomana<> ka i haawiia ma Papakoneoe ; malaila pu ka poe pohi ohe o <<a M«»i.
Ka Boke Hoike Honpa Hojj.—Ke makanKao p»no loa nei keia Buke maikai o na Kula Aupuni, a aole e loihi na la, a e miliimli no na kakou mau keiki i keia buke nani. Ua hoonaniia ua buke nei me ua kii ; i he buke kupono no na ke ki Hawiii ma ke ao ana, ua oi ae kona maikai i ko kaiiuke Hoike Honua o kela wa. Ua ka> paia ka buke hou, Ka Buke Mua o ka Hoike Houua. Pomaikai wale na kula Hawaii
Ke Okaikai v ka Halekoa.—Ma ke awakea oka la Subuti aku nei, ua ulu ae he haunaele iloko o ka Haleko,t, mawuena o ke Kapena Koa a me na ko». He ewalu pahn ka nui o na koa i hoopaaia no kiihi hewa-ma ka rula koa, a i ke kapena ii* heie ai ia awakea, ua pāpa la ke kiai puka eole e hookuu i na pnahao a hoi mai oia ; | n lialiu aku kooo hele ana, o k» hoomaka imi lanoiA o ka hookoluhe «o u» poe la, a nn ka -U n»n > r. , 4 puka, oko lakou la <:> 'a a }■■ ' ke f»ani me na mea i a \ weltt#6lrf ke pani,* » ■-> ■ kahi i noho ai. A *.>■ ■*< * <■•.-?» ' ! kapena, ua ulu pnoi ' ■ & " ' hu, a lele aku la ma liou, o ka wa nAai ln no o kekahi o lakon i hopn mai ai i ke kapeua, a iloko n ka pilikia kona hemo ana t a holo aku la. I ka luhe ana o ke Kiaaina me ka Akukana Kenela i ka hannaele, hele mai la b«i laua me K<» mnnao ua oi ko lakon mana me kn ikaika i.:imna o kein poe, me ke ake e hoopo-1 nopono ponoaehoopaa hou ia Ukou. Ma ia bo|>e iho, ua lokahi like ae la na koa a pau iloko oka haunaele. Mh ka Poaknhi ae, ua lawe aku lakou i na pukaa me keh ( pukuninhi keleawe, ame na lako kaua a pnn, e hoolnwa ana ia lakou me ia mau mea eba, i men pale mai no ka poe e lele aku malunao Inkpu, ma keahiihi poeleele o ka Pnakahi, Ua akoakna k« poe Kaua lio ma Halemakeke, mamuii oke kauoha u ke Kiaaina ; a no ke aha la hoi ? ua puu i ka holo kahi poe. Ma ka auina la Poalua'e, ua loaa mai la hoi ke kauoha i ><a Pnali Kaipala, a ua kai aku iakou i ka hale koi me na koa lio kakaikahi, a me na wahi makai, me ka manao «• hopu kino i ka poe boohaunaele. Ua laweae la ka poe rifles i ko lakou kulana mua maloko o ka pa pohaku
m» ke alo ponoi o ka hale koa, a no ke mo oia kulana, ua nee ae la lakou ma ke kua o-ua pa la ma ke alanui ololi, malaila fakou i ku waki ai, a o na wahi kaua lio, ua hoonoho puia me na makai, ma kela me keia poo o ke nlanui, a i ka poe'eele ana iho, ua hoihoiia na koa lio ma ka puka mauka oka hale koa. Oia maa kulaua elaa a oarifl' j S iku ai aia imua oka pilikia lod, me ke koe ahni louo ole, ina e manaoia e hoao i ka mana o ka bauda. aka, ua malie ioa na Koa ka mau Ma kakahiuka Poakolu ae, uh hoohoihoi makuahonowai ae kp Puali Pnkaa f>u popopō, i hiki ole ke hilioaiia he pono ko ka lehulohu ina o lakou ke okaikai loa m«i, a no ke aha la hoi ? ua pau nui i ka hoi me ka oiaki ole aka i ka hale koa. Ma ke awakea .«na oe, ua hiki m»i kē Kaooha Alii e hoopau, a e hoihoi nku i na poe koa lio, na makai a me oa koa raipala kanaikahi ; a pela i pau ai keia okaikui ona Koa ku mau. E mahalo aku ma« kou i na Lani, no ke pahu ole o ka bauda, a me ke kulu ole o ke koko, a hoopauii» oei haunaele. Oko makou e makeuiake nei, e imiia ka maluhia o ka oihana, raa ku imi ana e loaa nu poo o ka Oihana Koa i ma kemakeia a i aloha nniia hoi e ka poe kou. ■Ma ke ahiahi loa o ka Poalua, ua t>kiia ka w»»i o na koa aupuni, ma ke kauoha paha a ka Lon » wai ; «sa manaoia e hookii pu aku i ka ai, uole nae he manao pela o ka mea nana e kahu ka m oka hale koa, ua hoo lako ako no oia, oa lilo i mea oie ia keakea ana.
Ka Halawai >> ka Ahahui Euanelio o Oahu.—U'i keii» Ah ) ma K»t»efhei i»h i>. ekolu, 9 10, 11, O keia mahina. O Rpv. Paalulii k;i Lunaliooiniilu, o Rev. H. H. P«reka ke Kakuuoleio. Em n« hano ano nui i > |>on »■;» :— Ho< hi'Loia. U. hoop.iuia ksi Rev H. K iuiihih» !;»• 9cltwp hi>:i ik i oihuii'i Kahu EkaU'aia no Haunln, » ua oki pu 11 sku kona kulonn» iloko o n»i Ah i E" i'ieli » ;» pan. Ua hoo*<uu: i o Rev P. W. Khqwb mai ka eknieai.i 'ku <i W-.ikine Koqlaupoko, a rr»ā ka ekaleai'» o Wai«nae Uou» hapai nna ma keia hope ak-u. Ua kohoin hoi o Rev. E Kekoa, e mal inia » ekalaaih o Huuula, n o Rev. J. Mnnuela i kn ekales«a <» Wmkaoe. O R*v. Paaluhi o K ilihi me Moanalua, e lawelawe pu rne Rev J. F. Pokue, ika ekalesia o Ewb. O ke kaheu a ka Ek:»lesia o Waihee ia Rev J. N. Paikuli i kiih»| ua haule, roa ke koho aua o ka mea • kahea ia, e noho no l Waialua. Ua kaumaha na h<>« o ka Ahahui i ka lohe ana. ua ae im k;iu wahi rumi o ka luakini o Waialua i rumi kula no ke kumuku la o ka aoao Katorika i Hooi>onopons hou ia, e kul» ni i kana kula, m<; ka ukn nae i k:i ekiileai^