Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 37, 13 September 1873 — Page 2
| This text was transcribed by: | Linda Cavis |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
UA hoopaneeia @a Knla Ao Kumu, a hiki i ka malama o Dekemba e hiki mai ana.H. R. HITCHCOCK, Kahukula Nui
Keena Olhana. Sept. 4, 1874. 614
HOOLAHA--Ke kauohaia aku nei na Lunakanawai Hoomalu a me na Lunakanawai Apana ma keia, e hoouna mai i ke Kuhina Kalahaina, i ke kope o na olelo hoike i waihola mai imua o lakou, no na hoopli no kekahi mea pupule i haawiia aku e lakou ka paiapia hoopaa ma ka Halemai Pupule. EDWIN O HALL, Kuhina Kaiaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 1, 1873 614
O NA mea a pau i hoike ole mai i ka nui a me ke ano o ko lakou mau auhau, no ka makahiki 1873, ke kauohaia aku nei, e hoike koke mai ano. E loaa no ka Luna Helu ma kona Keena ma Alanui Marine (Aienui), i na Poalua, Poaha a me Poailma, a hiki i ka la 20 o Sepatemaba.
C. H. JUDD, Luna Helu.
Honolulu , Sept. 2, 1873. 614
I KEIA LA, ua hookohuia o R. A. Lyman, S. Kipi a me J. Nawahi, i mau Agena no ka Oihana Kalaiaina, e koho ai i ka waiwai io o na aina ma ko ke aupuni hapaha ma ka mokupuni o Hawaii. EDWIN O. HALL,
Keena Kalaiaina, Aug. 22, 1873. (613) Kuhina Kalaiaina.
UA hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho, e na Kiaaina o na mokupuni, e
ae a pau, i mau Luna Ohi Auhau no keia makahiki.
OAHU.....Honolulu..............G. H. Luce
Ewa a me Waianae..D. Kekoowai
Waialua....................R. F. Bickerton
Koolauloa.........Paukealani
Loolaupoko........W. C. Lane
MAUI .....Lahaina...........L. Aholo
Wailuku...........H. Kuihelani
Makawao...........N. Kepol@ai
Hana..............J. K. Hanuua
MOLOKAI A ME LANAI.........D. Kaopeahina
HAWAII ...Hilo..............G. W. A. Hapai
Puna..............T. E. Elderts
Kau...............L. E. Swain
Kona Hema.........Moses Barrett
Kona Akau.........Geo. F. Carsley
Kohala Hema.......S. F. Chillingworth
Kohala Akau.......Jas. Woods
Hamakua...........S. T. Wiltse
KAUAI ....Hanalei...........A. S. Wilcox
Anahola...........S. Kaiu
Lihue.............S. W. Wilcox
Koloa.............F. Bindt
Waimea............J. Kauai
NIIHAU .....................Kahu Kanoa
ROBERT STIRLING, Kuhina Waiwai
Keena Waiwai, Augate 26 1873. 613
I KEIA LA, na hookohuia o Mr. D. Kamai, i Komisina e noho ma ko ke Aupuni
aoao, no na hooponopono palena aina o ka Apana o Hilo, ma kahi o Mr. J.
Nawahi i waiho mai. EDWIN O. HALL, Kuhina Kalaiana.
Keena Kalaiaina, Aug. 25, 1873 613
NO KA BAKA.-- i men e maopopo ai ka palapala hoolaha no ka Baka, ke hoakaka nei, aole kuai ke Aupuni ka baka a kanaka; aka. i mea e hiki mai ai ka mea ike ka hana ana o ka baka ma kekahi hana okoa, i ike ole ia maanei, oia hoi e like me ka hana ana o kahi haole o "Culp." noa Kaieponi. nolaila ka haawi ana o na dala i hoopukaia ma na nupepa. E. O. HALL, Kuhina Kalaiaina.
Oihana Kalaiana, Augate 8, 1873.
KE HAIIA ak@ nei ka lohe i na kanaka a pau i loaa ole ka lepera, mai keia la aku a mahope aku nei, ua hookaawale loa ia na aina o Kalaupapa, Waikolu, a me Kalawao, ma ka aoao makani o Molokai, e ka “Papa Ola,” i wahi e noho kaawale ai no na mai lepera; a ua kapu loa a mea e ae a pau aole e hele aku, a o ha moku a pau, na waapa a me na waa ke papaya aku nei, aole e ku a pae nia ia mau wahi, aia wale no a ae aku ka Papa Ola; ua hookapu pu ia no hoi ke alanui e moe ia maluna o ua mau aina ia, a ua papa ikaika loa la no hoi na kanaka a pau, aole e hele maiaila me ka ae ole o ka Papa Ole a o kona agena paha. Ke konoia aku nei no hoi ka lehulehu, e naua I ka Pauku 5, A, o ka Mokuna xxxiii o na Kanawai o 1870, penei:
PAUKU 5 (A.) Aole no e aeia kekahi moa i ioaa ole ia ia ka mai lepora, ke hele aku a e nolio paha maiuna o kekahi ai: a, wahi, a iioko paha o kekahi pa I hookaawaleia e ka P p @ Ola, no ka hookaawale aua a me ka hoomalu ana i ka p e mai lepera, ke ole e loaa mua ia ia ka palapaia ae a ka Peresidena o ka Papa Oia, a i ole ia o kekahi luna; hookohuia e ka Papa Oia; a ina i loaa kekehi hanaka maluna o ka aina, wahi a pa paha i oielo mua ia, me ka palapala ae ole, ina i ku ka hewa iaia imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a A pana paba, e hoopaiia i ka uku aole e emi mai maialo o na daia he umi, aole hoi e oi aku i na daia he hookahi haneri no keia p me keia hewa; a i uku oie i ke daia, alaila, e hoopaahaoia nia ka hana oolea a kaa ka uku hoopai a me na koina o ka A ha.
E hookoia ke kuhikuhi maluna ae me ka ikaika mai keia ia a mahope aku nie.
Ma ke kanoha a ka Papa Ola. CHAS. T. GULICK, Kakauoielo Papa Ola.
Keena Kaiaiaina, Lune 18, 1873.
E HA WIIA ANA I MAKANA HE HOOKAHI TAUSANi i’ALA i keiahi hui a kipaka paha, oia hoi ka mea nua e hoomaemae maikai ai ma ka mea hana a “Culp,” i na lau paka maolii hoouluia ma Hawaii nei, a lawe aku i waho o ka aina i na paona he iwakalua tausani (20,000;) me ka hoomaopopo nae, o ka poe e ake ana i keia makana, e hoike e mai lakou i ke Kuhina Kalaiain, mamua ae o ka la I o Maraki 1874. EDWIN O. HALL.
Kuhina Kalaiaina, Honolulu, Mei 26, 1873.
Ka Nupepa Kuokoa
-ME-
Ke Au Okoa
I HUIIA.
Published every Saturday, $2 a year.
REGULAR EDITION, :::::4,872 COPIES.
NA PEPA PAI MAU IA, ::::HE 4,872.
HENRY M. WHITNEY,
Publisher and Editor, (Luna Hoopuka.)
JOS U. KAWAINUI,
Associate Editor. (Luna Hooponopono.)
HONOLULU , SEPATEMABA 13, 1873.
O KA omaimai ana o ko kakou Moi Lunalilo ka i hooeueu i na manao a ka poe aloha Alii no ka hemaliema o ka noho Alii ke make emoole ka Moi, me ke hoho ole i hoilina no ka noho Alii.
I kaia wa ua oluolu loa no ka Moi; aka, aole pono e hoopanee hou aku i kaia hana. Aole like loa keia manawa, a o keia noho ana me ke kau Kamehameha V i noho ai--i kona make ana aole kaualua iloko o ko kakou manao no Luualilo; no ka mea oia wale no kai ku ma kona kulana alii. Oiai aole oia i hoolaha ia i Moi, ua makemake no ka lahui okoa, a mena haole, a haawi aku ia ia ke aloha, a meka mahalo Moi.
O ka hoilina a Lunalilo i koho ai, oia no ka mea e noho ana ma ka noho Alii, ke make o Lunalilo, a ina make e na hoilina la mamna o ka Moi, he mana no kona e koho i hoilina hou no ka noho Alii. Ua makemake no na mea a pau i ka malohia, a e hoolohe ana lakou i na mea ku i ka meluhia a me ka pono-- Ina e hana kekahi i ka mea ku e i ka manao o ka Moi, no kona hoilina noho Alii, i ka i ke kumukanawai, na ka lahuikanaka no e hoole i kona hana ku e, a kau malona oua ka hope o kona hana pono ole. Ke manao nei makuu, e hoopuka ana no makou i ka iini o ka hapa nui o keia lahui okoa, ma ka makuu olelo nei. O ka wa kupono keia e koho, a hoolaha aku i hoilina no ka noho Alii.
No ka maopopo ia Kamehameha o Lunalilo no kona hoilina oiaio maoli, nolaila, ua palake oia ma ke koho ana i hoiliua nona. Aka, ke manao nei makou, aole pono e hahai i keia kumu. He nui ka lilo, a nui paha ka pilikia e hiki mai ai ma keia waiho ana i keia hana nui. E ulu aku ka pono, a mahuahna o ka ikaika o keia aupuni ina Hawaii nei, a ina na aina e hoi, mai ka la i hoolahaia ka hoilina ka naho Alii. Aole kupono ko kako aupuni no Ke’Lii koho, acle no hui wakewake na kanaka e haalele i ko lakoa hana, a me ko lakou kulana ka@. O ko kakou mau Lunamakaaiuana, aole e kubo ia i mau luna hooalii i ke kahi mea, e like me na luua koho alii o Amerika Huipuia, nolaila aole paha ku ko lakou koho ana i ka makemake o na makaainana.
E koho no lakou mamuli wale o ko lakou makemake kupono ole, manao hoomauhala manao hoopilimeaai, a i ole ia, e hooweliweli ia ana lakou, a e kipe ia lakou. Aole no e hiki ia kakoo e hilinai nui aku i ka poe i koho wale ia no kekahi hana e, e lawe pono i keia mana nui o ke koho i Moi no ka noho Alii Aole kupono keia hana i ke aupuai koho Alii, aole no hoi i ke Aupuni hanau.
Ua maopopo no ia kakou a pau he nui no ka poe Lunamakaainana o kakou o Jan. 1873 i hawai i ko lakou hoohiki maoili e hoho i ka mea a kanaka i makemake ole ai a ina aole o lakou i hoomakau, ia ina ua koho no lakou pela, nolaila, pono ola ke loaa hou mai ka pilikia i like me kela. Aole no pono ia kakou e kahikuhi aku i ka mea kupono i huiliha Alii. Aka, ke manao lana nei makou, e koho ia mai ana ka meapono, aole ka mea e ae ana, i kukua ia mai oia e kehahi poe hui ma ke ano hoopilimeaai, me ka nana ole ia o kona kupuno no keia oihana nui. Aole no hoi i kupono i ka mea e huikaika uni me ke ake no elilu ia ia keia wahi hanohano.
Halawai Makaainana ma Kaumakapili
KE ahiahi o ka Poakahi, la 8 o keia mahina, na akoakoa kekahi poe makaaina@ ma ka hale pule ma Kaumakapili. Ua nane wale aku no an e nana i ka hana mal@ile, ma ke ano hooanea wale. Ua mahalo no au i ka pule a ka Luna Hoomalu a me kona loomalu ana i ke anaina kanaka. Aka, na pono ole loa na Olelo Hooholo. He mau olelo hoehaeha loa i ka naau o ko kakou Moi i aloha nuiia He mau olelo mahaoi wale aku i kona hana a me kona kulana alii, a he mau olelo naaupo loa no. Na ke keiki o ka na Ukiukiu i unuhi i ka pahikaua o ka hoohenehene i ka makua o keia man olelo hooholo; a no ke kupono o @ana olelo ua ane limaikaika mai l@kou laia, aka, na ka Rev Mr. Pilipo i papa i na kanaka e noho malie, a ua uumiia ua man olelo hooholo la, e ka hapa uni o ka hale, ma ka waiho ana ma ka papa.
E na hoa o ke one hanan hookahi, o ka aina nani o na Kamehameha, mail hoohilahilo ia oukou iho nia na halewai iwaena o na lahui kanaka naauao, a naanpo paha, i ka halawai ana o na makaninana e nonoi i ka Moi, e koho mai i Hooilina no ka Noho Alii, oiai e ola ana no na Moi la. I keia halawai wale no ma Kanmakapili
NU HOU NO! - He wahi olelo ma ka olelo Beritania, i ku i na hana o keia ano:
“The wish is father to the thought”
“O ka makemake oia ka makua o ka manao.”
E hoopau loa i na halawai ohumu o keia wa, e hookanaka ia kakou iho no ke kuokoa o ko kakou aupuni, a mai ae aku i ka poe e ohumu ino ana i ka MOI LUNALILO.
E MAU KE OLA O KA LAHUI HAWAII
Nu Hou Kuloko.
UA NONOIIA mai makou e hoike aku, o na olelo i hoolaha waleia no ka hele ana o kekahi Kunina a mau Kuhine o ka Moi e noi i kokua mai ke peo o na Aina e mai, a o kekahi mea e ae paha malalo o ke aupuni, he olelo oiaio ole a kumu ole ia.
[TRANSLATION]
We are authorized by His Majesty’s Ministers to say that the report in circulation that one or more of His Majesty’s Ministers have asked for foreign intervention, or have requested His Majesty to seek for foreign aid, or that any person having authority has made any such request, is utterly untrue.
Ma ke ku ana mai a ke Kilauea i ka Poano iho nei, ua kau mai maluna ona ke’Lii Kiaaina wahine R. Keelikolani.
Ma ka auina la Poaina nei i holo aku ai ke kialoa birigi, ke Ao Magelana, me ka piha ko paa malakeke, no Aukalana i W dane.
Ma ka Poaha nei i lohe hou mai ai makou, ua pioloke hou ae la na koa ku mau, no kekahi mea a makou i lohe maopopo pono ole mai ai.
Ma ka Poalime nei makou i lobe hope mai ai; ua pani ko ia ka ai, wai, a me ka ia, aole e haawi, a hoolako aku i na ko@ ku mau e uoho nei ma ka Hale Koa; mamuli o ke Kanoha.
NA HANAU - Ma ka Poaono, Sept., 6, hanau mai le o Mere Ana Kauwalu, na J. P. Kauwalu me Mrs. Kauwalu. Ma ka la Sabati ae, hana@ mai l@ o Jane Cox, na John Cox n me Mrs. Dina Cox.
NA MARE - Ma ka po o ka la 4 o Sepatemaba, ua Waialua Oahu, ua hoohuiia ma ka berita mare e ka Rev. S. C. Damon, kahu ekalesia o Polelewa, @ Mr. C F. Wolfe me Miss Nina P. Goodale.
- Ma is wa no ia po, ua hoohuiia e ka Rev. J. N. Paikuli, o Harry Kamaki me Miss A. Lokai Manu. Maloko o ka loaakini @ Waialua keia pue kahi i mareia’i. E na opio, mai kapae i kein hipuu no ka wa uilani o ke kino, aka e paa no a paa.
O ka Paikini hou o na wahine Hawaii ma Honolulu nei i keia mau la; he papale loulu, a makoloa paha, kauia i ke ipine uahenahe keokeo me @ ala akala nahenane. Ke nana aku hoopunonohu lua.
Ua lohe mai makou, ua holo ako i Waialua ka Hope Loio Kuhina, e imi pono ai i ke humu i make ai o ke kaikamahine @a ke kula kaiamahine o Weialua, a makou i hoolaha aku ai i kela pule
Ma ka Poaha iho nei i noho ai ka Ahu Hookolokolo Hooponopono Waiwai Hooilina, no ka hoolohe ana i ke noi a Kahoukua, i kona kuleana i ka waiwai o M. Kekuanaoa i make, ina kona ano pilikoko. Ua lohe mai makou, ua haule o Kahoukua, a e hoopii hou aoe nae.
Ma ka anina la Poakahi nie, ua palu ae la ke alelo o ke ahi i kekahi halee ma Waikahalulu, ma kahi o Kanihuna loio. Ua kikeke ae ka leo o na hele o ka kaona nei, e hai ana he ahi ke a mai la. Ua holo aku ua kaa kinai ahi i hahi o ka enemi ana ole, a ua oki kokeia kona lanakila ana. Ua lobe mai makou, he ahi i unhi huwaia e Kanihina ua ahi la, no ka miliia or kana ipuhulu e kahi paiaualelo.
Ma ka Halawai Makaainana me Kaumakapili, i ka po Poakahi nei, ua ano malubia pono ole ke anaina no ka pioloke loa. A o ke kumu oia halawai ana, no ka Olelo i kuka mua ia e kekahi poe akamai omilumilu, a o ke ano nui oia olelo hooholo: E koho na makaainana i. Hooilina no ka Nohoalii. Aole lea makou i mahalo i kela olelo hooholo. Me he mea la pahu o Mr. A. Kalauli keaahi alakai ola ohumu. E. pono e kauia keia mau huaolelo ma ka paia o na keena: “Mamua o ko oukou hapai ana i kekahi hana, e noonoo mua i ka hopeua oia hana.”
HAUNAELE MA KA HALE KOA. - Ma ka le 7 o keia mahina, ua hoomaka ma ka hale koa. Aole akaka loa na kumu o keia hana, me he mea la ua ule mai kaia mea mai na hana liilii i han@a @loko o na malama i hala ae, a me ka la Sabat@ iho uei ua hu mai. Ma kekahi kolamu o heia nupepa, ua haiia ka hope o keia mea: o ka wa kupono loa keia e pane i keia puka nui o ka waihona o heia Aupuni. Make hewa ka malama ana i na koa, aole kakou waiwai, aole hanohano ke Aupuni ia lakou. E hoomahuahua i ki i ka nui o na Makai o ke kulanakauhale nei, a e hookuu aku i na koa. Ua haawi ka Abaolelo o ka makahiki 1872 i Kanaonokumaninawalu Tau @ i Dala@ he $68,000 uo ka poe koa. Naui no kei@ liu o ko kakou Moku Aupuni! E pani koke keia puka. I haunaele ole ko kakou Ku lanakauhale Alii.
MAKE EMOOLE - Ma ka auina la Loakoin nei, make iho ia o Mokulehua Lota, mawaena o ka huina o Monikahaae, a me ka Netina, ma Alanui Hotele; me ke kino nui wahine maikai, mai ole a nawaliwali ole no hoi. I ka Poakolu o ka hebedom@ i hala ae, ua haalele keia mau wahine elua ia Hapoopoo no Honolulu nie, no ke kauk Pake, no ko laua mau kiua like he maka hapopo, me ka manau na ka loea o keia kauka e kahiau aku heia hapopo ana. A mamua iho o ka hora i manao oleia he hora make; he man oleio akaaka ku i ka lealea no na ouli o ka po i hala iho I ka hele ana o keia mau wahine elua me ka lokahi o ka manao e ike i ka pake; hoekui e mai la kekahi o laua ma ke ala me ka eleele o ka make, a nana i hoihoi mai i kona hale i hele aku ai. “Elua wahine e wili ana, laweia kekahi a koe kekahi.: Pakele nae kekahi mai make, oiai e lele iho ana e uwe, a na ka nui o na lomi aue i uwao ae lua, paha ua pau pu helu papalua. I ka Poaha ae i hoi ai ka lepo i ka lepo, me ka ike ole o kana kane aloha.
NA MEA HOU O MAUI - He pa maloo loa ma Ulupaoakua, ke anai la ka hahana o ka la i na ela ko a ko laila mahiai nui; a ma Makawao na wahi kuiu wai ua i lelehuna @ho ai e Elehei wale ae @ no.
- UA hua ae la ka waha o kekahi Ona Mahiko o Makawao i ke kuamuamu no ka hele i ka ua, a oia iho la ka ka mea e ua @ o ka hoonaukiuki aku i ka mea iaia na @uka wai o Kulanihakoi. “Hu ae la ka waha o ka aia i ka lapuwale.”
- MA Lahaina i kela mau la aku nei, ka a 29 me 20 o Augate, ua uhia pu ia ae la @u walu Ulu la e ka lepo a ka makani, aka, he lepo ula no nae ia a ko laila kini i aloha nui ai.
- U, hauloi loa ko Lahaina poe i ka lo@ ana o kahi kolii waikahe mai na humu waihi mai; aka, ua hoohelahala mai mae ka mea kakau, no ka lawe ole mai o ka wai i na pauku wahie a me na oopu. He @alaualeelo loa nu ka paha oia i ka lapula@u wahi wahie aku, a i ka hele aku no hoi kahakai e kaakaahiki aku ai.
-Ma na lono mai Maui mai, ke okooko e la ka aa o ke ahi o ka inu wai ona ma Lahaina; heaha no la hoi ka mea e ikaika @o@ uei keia mea ino? No ke ku @ua he mau hale hosi@n waiona ke kumu; a o ke kolohe o ka mea i ae ia, ma kona kuai aku @a rama i na kanaka Hawaii. E aho ka aalele o ke Aupuni i na dala o ka laikini ka mea oana kii mai e kuai aku; ae loha ae oia i ka lehulehu a ka waiona e ioomaewaewa la.
KUMIMI NUI - Eia ke waiho hei ma ka Halekuai Buke o H. M. Wini, kholoholohona moe kai o ka moana, he mea ne hoi a ka poe anaana kahiko i momoa nui ai. E ikeia no ua Kumimi la ke makaikai aku.
KA HALE AUPUNI HOU. - Ke pii ae nai kona uani maloku mawuli o ka mikioi o ka hana o kona mau paahana, a ke lawa pono na hana e hoonaniia nei, e kilakila ana o Mililani, a koe wale no ka pahaa o kona kiuo we he pahu huinahalike la, ke kiloui aku mawabo.
NO KAUAI - E halawai ana ka Ahahui Kula Sabiti o ka Molopuni o Kanai ma Waioli i Hanalei Kanai; a ua makemake nui ia na Kahu @kalesia, Kahu Kula Sabati, na Elele, na Kumu, a me ua lala a pau e akoakoa ma ka Poaono Oct. 11. 1873 Peha mai o J. H. K. Kaiwi, Kakauolelo
Ka inoa e pau ana ka haon@ele, aole ka, o na koa Kumau, na lawe hou ae la lakou i ko lakou kulane me ka makauk@ e pale mai i na hana h@u aku a ku waho nei; Ua oluolu loa na lono o ka Poakolu nei i ke emi pu ana iho a eia ka hoi ke okalakala hou inei nei.
Ma ka Poaha iho nie ka la hanau o ka Moi o Rusia, ua hukiia ae na hae a pau m@ na pahu hae o ka aina a me na moku ma ke @wa. A ua ki ia na pu i ke ewakea, mai Puowaina a me ka manuwa Rukini mai. A he wahi paina hoomaua@ ka i hawaiia ma Papakanene; malaila pu ka poe puhi ohe o ka Moi.
KA BUKE HOIKE HONUA HOU. - Ke makaukau pono loa bei keia Buke maikai o na Kula Aupuni, a aole e loihi na la, a e milimili no ka kakou mau keiki i keia buke nani. Ua hoonaniia ua buke nei me na kii; @ he buke kupono no na keiki Hawaii @na ke ao ana, ua oi ae kona maikai i ko ka buke Hoike Honua o kela wa. Ua kapaia ka buke hou, Ke Buke Mua o ka Hoike Honua. Pomaikai wale na kula Hawaii.
KE OKIKAI O KA HALEKOA. - Ma ke awakea o ka la Sabati aku nei, ua ulu ae he hau@aele iloko o ka Halekoa, mawaena o ke Kapena Koa a me na koa. He ewalu paha ka nui o no koa i hoopaaia no kahi hewa ma ka rula koa, a i ke kapena i hele ai ia awakea, ua pupa ia ke kiai puka a ole e hookuu i na paahao a hoi mai oia; a liuliu aku kona hele ana, o ka hoomaka mai la noia o ka hoohauene hookolohe o ua poe la, a no ka wei@ @@@@ puka, o ko lakou la @@@@ ke pani me na mea i @@@@ weluwelu ke pani, a @@@@ kahi i noho ai. A @@@@ ke kapena, ua ulu poni @@@@ hu, a lele aku la ma@@@@ hou, o ka wa mai la no o kekahi o lakon i hopu mai ai i ke kapena, a iloko o ka pilikia kona hemo ana, a holo aku la. I ka lohe ana o ke Kiaaina me ka Akukana Kenela i ka haunaele, hele mai la hoi laua me ka manao ua oi ko lakou mana me ka ikaika @amua o keia poe, me ke ake e hooponopono pono a e hoopaa hou ia lakou. Ma ia hope iho, us lokehi like ae la na koa a pau iloko o ka haunaele. Ma ka Poakahi ae, ua lawe aku lakou i na pukaa me keh pukuniahi keleawe, a me na lako kaua a p@u, e hoolawa ana ia lakou me ia mau mea eha, i mea pale mai no ka poe e lele aku maluna o lakou, ma ke ahiahi poeleele o ka Poakahi, ua akoakoa ka poe Kaua lio ma Halemakekee, mamuli o ke kauoha a ke Kiaaina; a no ke aha la hoi? ua pau i ka holo kahi poe. Ma ka auina la Poalua’e, ua loaa mai la hoi kee kauoha i ka Puali Raipala, a ua kai aku lakou i ka hale koa me na koa lio kakaikahi, a me na wahi makai, me ka manao e hopu kino i ka poe houhaunaele. Ua lawe ae la ka poe rifles i ko lakou kulana mua maloko o ka pa pohaku ma ke alu ponoi o ka hale koa, a no ke ino oia kulana, ua nee ae la lakou ma ke kua o ua pa la ma ke alanui ololi, malaila lakou i ku wak i ai, a o na wahi kaua lio, ua hoonoho puia me oa makai, ma kela me keia poo o ke alanui, a i ka poeleele ana iho, ua hoihoiia na koa lio ma ka puka mauke o ka hale koa. Oia mau kulana elua a oa rifles i ku ai aia imua o ka pilikia loa, me ke koe ahai lono ole, ioa e manaoia e hoao i ka mana o ka bauda, aka ua malie ioa na koa ku mau Ma kakahiaka Poakolu ae, ua hoohoihoi makuahouowai ae ka Puali Pukaa pu popopo, i hiki ole ke hilioai@a he pono ko ka lehulohu ina o lakou ke okaikai loa mai, a no ke aha la hoi? ua pau nui i ka hoi me ka @aki ole aku i ka hale koa. Ma ke awakea ana ae, ua hiki mai ke Kauoha Alii e hoopau, a e hoihoi @ku i na poe koa lio, na makai a me na koa raipaoa kakaikahi; a pela i pau ai keia okaikai o na Koa ku mau. E mahalo aku makou i na Lani, no ke pahu ole o ka bauda, a me ke kulu ole o ke koko, a hoopauia ne haunaele. O ko makou e makemake nei, e imi@a ka maluhia o ka oihana, ma ka imi ana e loaa na poo o ka Oihanu Kua i ma kemakeia a i aloha nuiia hoi e ka poe koa. Ma ke ahiahi loa o ka Poalua, ua okiia ka wai o na koa aupuni, ma ke kauoha paha a ka Lona wai; ua manaoia e hookii pu aku i ka ai, aole uae he @nao peia o ka mea nana e kahu ka ai o ka hale koa, ua hoolako aku no oia, ua lilo i mea ole ia keakea ana.
KA HALAWAI O KA AHAHUI EUANELIO O OAHU. - Ua noho keia Aha ma Kaneohe i oa la ekolu, 9 10, 11, o keia mahina. O Rev. Paaluhi ka Lunahoomalu, o Rev. H. H. Pareka ke Kakauolelo. Ein na hana ano nui i @ po@a: - HOOHOLUIA.
U@ hoopauia ka Rev. H. Kauaihilo lawelawe aoa i ka oihaua Kahu Ekalesia so Hauula, a ua oki pu ia aki kona kuleans iloko o na Aha E@eli@ a pau.
Ua hookuuia o Rev P. W. Kaawa ma@ ka ekalesia aku o Waikane Koolaupoko, a ma ka ekalesia o Waianae kona hapai ana ma keia hope aku.
Ua koboia boi o Rev. E Kekoa, e malama i ka ekalesia o H@ala, a o Rev. J. Manauela i ka ekalesia o Waikane. O Rev. Paaluhi o Kalihi me Moanalua, e lawelawe pu me Rev. J. F. Polue, i ka ekalesia o Ewa.
O ke kahea a ka Ekalesia o Waihee ia Rev J. N. Paikuki i kahu, na haule, ma ke kohn ana o ka mea i hahea ia, e noho no i Waialua.
Ua Kaumaha na hoe o ka Ahahui i ka lohe ana. ua ae ia kau wahi rumi o ka lua. kini o Waialua i rumi kula no ke kumuku la o ka aoao Katorika i Hooponopono hou ia, e kula ai i kaua kula, me ka uku nae i ka ekalesia.
OLELO HOOHAHA.
MAI KEIA LA A MAHOPE AKU, o ua kanaka a pau e loaa e hele wale ana ma ka aina Mauna o Kamaloo, ma Molokai, e hoopalia no lakou e like me ke Kanawai. A pela no i na llio e hele wale ana ma ua aina Mauna la, me kuu ae ole aku e pepehiia no. A o ka peo mea Lio owaho, ke komo hewa ma ua aina la e hopu ia ana no. J. McCOLGAN.
Honolulu , Sept. 8, 187e 615 3ts 617
E IKE AUANEI NA MEA A PAU, UA HOO kohuia ka mea nona ka inoa malalo iho, i Lunahooponopono no ka waiwai o Kanaaiuhi (w), o Honaunau, Kona Hema, Hawaii, i make. Nolaiia, ke kauohaia aku nei ka poe ana i aie aku ai a me ka poe hoi i aie iaia. E hoike mai i ko lakou kulenna iloko o na malama eono mai keia la aku.
D. H. NAHINU,
Lunahooponopono Waiwai.
Hookena, S. Kona, Aug. 16, 1873 715 3ts 617
E IKE AUANEI na kanaka a pau, o maua o ANANA a me MANCHUT, na lilo loa ae nei ia maua ka Hale Puhi Palaea o W. C. Akana a me Aona, e ku la ma ke kihi o Alanui Nuuann a me Beritania. A o na mea a pau i aie ia laua, aole he kulenana e hiki ai ia maua ke uku aku. A ke koi aku mei maua i na mea a pau, e kipa mai ma ko maua Hale Kuai Palaoa, e kuai mai ai, a e loa@ no ia oukou na palaoa maikai loa. ANANA & MANCHUT.
Honolulu , Sept. 8, 1873. 615 4ts 618
E IKE AUANEI na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa ia aku nein a kanaka, haole, pukiki pake a me kela keia ano kanaka, nole e hookuu wale i na holoholona bipi, lio, hoki, miula maluna o kuu aina o Pauniu, e waih@ la ma Wailuki, Maui. Ina e loaa i kuu luna ia Kaimiua. E hooukuia no i $1.00 no ke poo hookahi o kela ano keiai ano holoholona. A o ka mea kue i keia, e hoopiiia no ia ma ke Kanawai.
Mrs. KELIIKANAKAOLE KAOLOHE.
Honolulu , Sept 13, 1873. 615 2t@ 616
E KIK e na mea a pau ma keia, ke papa ia aku nein a mea a pau, aole e hookuu wale in a holoholona o na aao a pau maluna a ke kula o Kewalo kai, a me ke kula o Kukuluaeo, oia na kula e waiho ia ma ka Hika Hema aku o Honolulu nei, a e hoopaiia ka meu @ona ka holoholona, he $1.00 n@ ke n@ ke l@ aku ie Naaol@ me Mia ka mana @ @ @ @
KAMATI a me P. NAONW
@ @ 615 3@ 517
@ @ @ @ @
@ @ @ @ @ ia maiuna o ua aina ia $1.00 no ke poo, a no na holoholona hele wale me ke kahu ole, ina he iio, pipi, kekake, he hapalua ka uku no ke poo; a no na kao, hipa a me ka puaa, pakahi henikeni no ke poo, a me ka uku e ae no na poino ma ia hana ana a na holoholona. Hanaia e a’u ina Hilea, Kau, i keia ia 28 Augate 1873. (615 1ts) KAPELIELA KAIWI.
EIA ILOKO o ka Pa Aupuni, o Pauoa Apana o Honolulu, 1 Lio e kuai kudaiaia ana ke hiki aku i ka Poakahi, la 22 o Sepatemaba, hora 12 awakea. Eia kea no a me ka hao: --Lio k eleele laekea iki, he 3 wawae keokeo ak. H hema BD@ Eia na kio e kuaai kudaiaia ana ke hiki aku i ka Poakolu, Sepatemaba 24, hora 12 awakea; kea no me ka hao maialo nei: I Lio k hulupaia lae kea, elua wawae keokeo mahope ak UK 1 Lio w eleele lae kea, he leokeo na wawae hope ak UK hao KL Lio hou mai no kahi 1 lio w lokia ak. I) 1 lio IL w uianuia laekea iki keokeo nwawae hope hema ano e ak. HU hau manamana anoe malalo iho, no Napoliana ia lio 1 Lio w puakea aole hao. 1 Lio w keiki aole hao. He mau pipi hou mai no kekalu eha. 1 pipi w puakea momole ak. hao ano e. 1 pipi w eleele hema hao ano e ak. ano e i pipi keiki momole @s@ ak. 1 pipi keiki momole kua keokeo iki ak. @s@ no Kahapula keia pipi, pono e ku koke mai ka poe nona keia mau holoholona. O iilo i ke kudalaia. W. PANIHALE. L. P. Aupan@i
Honolulu , Sept. 11, 1873. 615 1t@
HOOLAHA HOOKOLOKOLO.
MA KA WAIWAI O Namakaiona (k), no Keanae, Maui, i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni, o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Rev. S Kamakahiki, e noi ana, e hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Namakaiona k, no Keanae, Koolau, Maui: Nolaila, ke ka@oha ia aku nein a kanaka a pau ke pi@, o ka Poakahi, oia ka la 6 o Okatoba. M. H 1873, ma ka hora 9 o kakahiaka, ma ka la Hale Hookolokolo o Makawao, oia ka ia a me kahi kohoia no ka hoolohe i ua nonoi @a a me na mea kue ke hoikeia. ABR. NORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.
Lanaina, Sept 10, 1873. 615 3ts 617
MA KA WAIWAI O Huluhulu k, o Honauula, Maui i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuui o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Ua heluheluia, a ua wai holia ka palapala noi a Kamakai (k), e noi ana e hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Huluhulu k, no Honuaula, Maui, H. P. A. i make aku nei Nolaiia, ke kauohaia aku nein a kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 2 o Okatoba, M H 1873, ma ka hora 9 o kakahiaka, ma Ulupalakua, oia ka in a me kahi i kohoia no ka hoolohe aua ma ii ua nonoi ia a nie na mea kue ke koikeia. ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A.
Lahaina, Sept. 9, 1873. 615 3ts 613
MA KA WAIWAI O Huluhulu k, o Honuaula, Mau i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuui o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Ua heluheluia, a ua waihoia ka palapaia noi a Kamakai (k), e noi ana, e hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Huluhulu k, no Honuaula, Maui, H. P. A. i make aku nei. Nolaila, ke kauohaia aku nein a kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka ia 2 o Okatoba, M H 1873, ma ka norn 9 o kakahiaka, ma Ulupalakua. Oia ka ia a me kahi i kohoia no ka hoolohe aua ma ii ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A.
Lahaina, Sept 9, 1873 615 3ts 613
MA KA WAIWAI O Makeha (w), o Hilo, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ua heluheluia, a ua waihoia ka palapala noi a J. N. Gilman, e noi ana e hoonoho ia o E. G. Hitchcock i Lundahooponopono no ka waiwai o Makehau (w), no Puueo, Hi-Hawaii H P A i make aku nei. Nolaila, ko kauoha aku nein a kanaka a pau, ke pili o ka Poalima, oia ka ia 10 o Akatoba, M H 1873, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo oia ka la a me kahi i kohola no ka hoololie ana i ua nonoi la, a me na mea kue, ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakahawai Kaapuni Apana Ekolu H P A.
Hilo , Hawaii , Aug 30, 1873. 614 3ts 616
MA KA WAIWAI o M. Kaaloa (k), no Hilo, Hawaii, H P A. i make. Ma ke Keena o ka Lunakanawai Aaapuni o ka Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ua heluheluia, a ua waihoia ka palapala noi a Kaniana Kukoa (2), e noi ana, e hoonohoia o E. G. Hitchcock, i Lunahooponopono no ka waiwai o M. Kaaloa (k), no Hilo, Hawaii, H P A i make aku nei. Noiaila, ke kauoha ia aku nein a kanaka a pau, ke pili o ka Poalima, oia ka ia 10 o Okatoba M H 1873, ma ka hora 10 of kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i kohola no ka hoolohe ana ma ii ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikeia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu H P A.
Hilo , Hawaii , Aug. 30 1873. 614 3ts 616
CHUP YING !
[HOTELE LILIKAWAI.]
E WEIIE ANA MAKOU I KA HOTELLE O Liliikawai i keia la, i hale paina, inu ki a inu kope, in a mauawa a pau. E loaa no hoi maiaiia, na keena hoolimalima in a ano lahui a pau, e noho a e hooluolu ai.
Honolulu , Iulia 12, 1873. 606 3ms
HOOHAHA HOOKOLOKOLO.
A HA KEIKIE O KO HAWAII PAE AINA, Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina. SS. Olelo Kanohae koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha, a no ka koulaha ana. Ma ka waiwai o Kaaikauia (k), no Pauoa, Oahu, i make.
No ka mea, ma ka la 9 o Sepatemaba, M H 1873, ua waiho mai imua o ka Aha, kekahi Ualapaia, i oielo ia @a no ke Kauoha Hope Loa o Kaaikauia (k) i make aku la; a m@ ka palapula hoopii e noi ana. @ hooiai ia kela palapaia kanoha, ua waihoia mai e Naonoaina (w).
Nolaiia, ua kauohaia, o ka Poaiua, oia ka ia 30 o Sepatemaba, M H 1873, ma ka hora 10, ma ka rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Honolulu, Oahu, oia ka la me ka hora, @ hooiaio ia ii a palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia nui ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko. A ua kauolia hou ia, e hoolaha no ia mea no na puleukuiu, koko o ke Kuokoa a me ke Au Okoa, he nupepa i palia a i hoolahaia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopukala na palapala kena no na hoike no ia palapaia kauoha, a me na hoo@na o ka mea make, ma Honolulu, e hele mai e kue i ke@a palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia nia Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, 9 Sep. 1873.
HERMANN A. WIDEMANN
Lunakanawai o ka Aha Keikie.
Ikea:
Walter R. Seal,
615 3ts Kakauolelo o ku Aha Kiekie.
A HA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ha men e pili ana i ka waiwai o S. Puhi, i make. Imua o ka Lunakanawai Hartwell, ma ke Keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka paiapaia noi a J M Kanoa, o ka mokupuni o Molokai, e oielo ana, o kekahi palapala e hoike ana, oia ka palapala hoike hope loa a S. Puhi, o ka mokupuhi o Molokai i make, ua hooia ia e ka Hon. Hermann A. Widemann, ma ka ia 9 o Dekemaba 1872, a ma na palapala hooilina la, e kau ana ka ia 9 o Maraki 1869, aka, o ua palapala hooliina ia i hoo@a@, aole oia ka palapala hooilina hope loa a ua S Puhi la, no ka mea, ma ia hope mai, penei: Ma ka ia 23 o Novemaba 1871, ua ha na ua o S Puhi, i kana palapala hooi@na hope hoa la, i kona Manawa noonoo kupono, e kapaeana i kana pal@pa hoolii, na mua, a oia keia e hoikeia aku ne ii ka Aha, a e noi mai ana ua palapala hoopii nei a J M Kanoa, e hoonoho ka Aha i wahi a i Manawa no ka hoolohe ana i ua palapaia no@ nei, a e hoo@aba kupono ia, e hoopaula a kupae ia ha hoolaia aua o ka palapala hooilina mua, a e hooponoponia ka palapala hooilina i waiho ia mai ano.
Ke kauohaia aku nei, o ka Poakahi, oia ha ia 22 o Sepatemaba, M. H. 1873, oia ka Manawa i kohoia no ka hooiohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o ia Aha ma Honolulu, a nia ia Manawa, a ma ia wahi e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike ma ii ke kumu, ina he kunmu oiaio ko lakou, e ae ole la ai ua noi la. A o keia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, no na pule ekolu ma ka nupepa Kuokoa a me ke Au Okoa i huiia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Sepatemaba 3, M. H. 1873.
A. S. HARTWELL,
IKEA, Lunskauawai o ka Aha Keikie.
Walter R. Seal, Kakanoleelo o ka Aha Keikie.
614 3ts 616
A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii PA@ Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kui o Kahookane, Honolulu, Oahu, i make kano@ ole. Imua o ka Lunakanawai H. A. Widemann.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala @c@ a Kahaulama (k), o Hanalei. Kauai, e hoike mai ana o Kui (k) o Kahookane, Honolulu, make hauoha ole ma Kahokane, a e i ka wa kokoke ana paha i ka@a--o Okatoba. M. H. 1861, a e noi ana, e haawiia ka palapala hookohu i una hooponopono Waiwai i ka men noi, ia Kahaulauia k.
Ua kauohaia, o ka Poalua, ka ia 23 o Sepatembaba, M. H. 1873, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi ia, imua o na Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o ia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he kumuoiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia oleio kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, no na pule mau ekolu, maloko o ke Kuokoa a me Au Okon i huiia, he nupepe i paiia ma Honolulu.
Kakaula ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Sepetemaba 4, 1873.
HERRMANN A. WIDEMANN,
Lunakanawai o ka Aha Kiekie
1 KEA: Jno. E. Marnard, Hope Kakauolelo. 614 3ts
A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii PA@ Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kaaikaula (k), o Auwaiolimu. Honolulu, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai II. A. Wideman.
Ma ka heluhelu ana a me waiho ana mai o ka palapala noi a Mahiai a me Keeaho, o Honolulu, e hoike ana o Kaaikaula o Auwai oiimu, ua make kauoha ole ma Honolulu, i ka la 26 o Sepatemba, M H 1872, a e no@ mai ana e haawi ia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia laua.
Ua kauohaia, o ka Poallua, ka la 23 o Sepatemaba, M. H. 1873, oia ka munawa i kohoia no ka hooluhe ana i ua noi ia, imua o ua Lunakanawi ia, ma ke Keena Hookolokolo o ia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu,lua he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o kela olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, ekolu pulle mau maloko o ke Kuokoa a me ke Au Okoa i huiia, he nupepa i paiia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, k@ Hawaii Pae Ama, Sepatemaba, 4, M. H. 1873. HERRMANN A. WIDEMANN.
Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
@@@@@
MA KE K@ @@@@ Wa@ @@@@ na kana@a a pau, ke pili, o ka Poaha, oia ka ia @ o Sepatemaba, 1873, ma ka hora 12 o ke awakea,ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, oia ka ia a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaap@ui Apana Elua H. P. A
Puuko, Molokai, Augate 14, 1873. 612 3t 615
A HA Hookoloholo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii I'ne Aina, ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o Kamaili, o Wuhiawa, Kauaw, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakamawai D. McBryde.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka palapala noi a Kaio, o Koloa, Kauai, e hoike ana, ua make kauoha ole o Kamalii, o Wahiawa, ma Koloa, i ka la 2 o Augate, M. H. 1873, a e noi ana, e haawila aku ka i'a@apala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Kaio.
Ua Kauohaia, o ka Poalima, ia 26 o Sepatemaba, M. H. 1873, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi ia, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa, a @a ia wahi a ma ia manawa hoi e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, a ina he kuinu oiaio ko @akou, e ae ole ia ai ua noi la.
A o keia olelo kauoha, e hoolahala ma ka olelo Hawaii, no na hebedonia niau ekolu ma ke Kuokoa, he nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Wahiawa, P. H. Aug 30, M. H. 1873.
DUNCAN McBRYDE,
614 3ts 616 Lunaka@awai Kaapu@ Apana Eha.
A HA Hookolokolo Kaapuni Apana El@a @ ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o Pilipo, no Kualau, Kauai, i make. Ma ke Keena, imua o ka Hon. Duncan McBryde.
Ma ka heluheiu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike waiwai a David Kaukaha, ka Lunahooponopono Waiwai, o ka waiwai o P@ipo, no Kalalau, Kauai i make e nonoi ana, e nana ia a e apono ia, a e kauoha ia e maheleia ka waiwai e paa nei iloko o kona lima, no ka poe i kuleana ia waiwai, a e hookuu iaia a me koua mau hope, mai ka noho ana ma ia ano.
Ua kauhaia, o ka Poaono, ia 27 o Sepatemaba, M. H. 1873, i ka hora 10 kakahiak@ imua o ka Lunakanawai i haiia, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa oia kahi a me ka manawa e hoolohe ai i ua hoi la, a me ka papa hoike waiwai, a o ka poe a pau i pili, e hele mai a e hoike, ina paha hee kumu oiaio, e ae ole ia ai ua noi ia, a na lakou e hoike mai, owai la ka mea kuleana ma ia waiwai.
A o keia kanoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, a e pai ia ma ke Kuokoa, he nupepa i paiia a i hoolahaie ma Honolulu, no na pule ekolu inamua ae o ka manawa e hoolo, heia ai.
Kakauia ma Wahiawa, P. H. ia 30 Augate M. H. 1873.
DUNCAN McBRYDE,
614 3ts 616 Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
A HA HOOKOLOKOLO Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o Hiram Fredinberg, no Koloa, Kauai, i make. Ma ke Keena, imua o Hon. Duncan McBryde.
Ma ka heluhelu ana a me ka waiho ana mai o ka palapaia noi a Paul Isenberg a me Wm. @. Wright, na Lunahooponopono, me ka palapaia hooli@ina e pui ana, o ka waiwai o Hiram Fredinberg, o Koloa, Kauai, i make e hoike ana, o kekahi mau kuleana i ka waiwai i haila ae la, i hoakakaia ma ka papa kuhikuhi i hoopi@iia me ka palapala noi i hai ia ae la, ua waihoia mai e laual, u e noi ana, e kohaia kekahi la, i ia e nana ai a e hooponoponoia ai e ka Aha.
Ua kauohaia, o ka Poalima, ka ia 2@ o Sep@temaba, M. H. 1873, ma ka hora 10 kakahiaka, imua o ka Lunakanawai i Wahiawa, oia kahi a me ka manawa e hoolohe ai i ua nooi ia, mu io, e ae ole ia ai na noi ia e ka Aha.
A o keia kauoha, e hoolahaia ma ka oielo Hawaii a me ka olelo Enelani, maloko o ke Kuokoa a mee ke Gazette, he mau nupepa i paiia a i hoolahawia mu Honolulu, no na hebedoma ekoiu mamua ae o ka mauawa e hooioheia ai.
Kakauia ma Wahiawa, P. H. i ka la 3 o Aug. M. H. 1873.
DUNCAN McBRYDE,
614 3ts 616 Lunakanawai Kaapuni Apana Eha
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Eha o ko Hawaii Pae Aiua, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kehe, o Nawiliwili, Kauai, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai McBryde.
Ma ka heluhelu a me ka wai@o ana nai o ka palapaia noi a W H Rice, o Lihue, Kauai, e hoikee ana o Kehe, o Nawiliwili, ua make kauoha ole, ma Nawiliwili, i ka la @ o Aperila, M H 1873, a e noi ana, e haawiia ka Palap@la Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia W. H. Ric.
Ua kauohaia o ka Poalima, ka la 26 o Sepatemaba, M H. 1873, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi ia, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena o keia Ah@, ma Wahiawa, a ma ia wahi a ma ia manawa no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai @ noi la.
A o keia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, no na hebedoma mau ekolu ma ke Kuokoa, he nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu,
Kakauia ma Wahiawa, P. H. Aug. 30, 1873.
DUNCAN McBRYDE,
614 3ts 616 Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
MA KA WAIWAI O Pahee (k), o Hilo, Hawaii, i make. Ma ka keena o ka Lunakanawai Kaapuni, o ka Apana Ekol@ o ko Hawaii Pae Aina. Ua heluheluia, a ua waihoia ka pallapala noi a E. G. Hitchcock, e noi mai ana, e hoonohoia o Uaia (k), i Lunahooponopono no ka waiwai o Pahee k, no Mokuhonua, Hilo, Hawaii, H P A i make aku nei. Nolaila, ke kamohala aku nei na k@ka a pau, ke pili o ka Poalima, oia ka la 10 o Okatoba, M.H 1873, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma l@ilo, o@a ka la a me kahi i koho@ no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue, ke hoike ha.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekollu H P A.
Hilo , Hawaii , Aug. 30, 1873. 614 3ts 616