Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 27, 5 July 1873 — Page 4

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Alema Kapoi
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ka Nupepa Kuokoa

O Jesus Sun, and Sheild art Thou

1          E Iesu e, o oe no

               Ka La, ka Palekaua

            Ka La olinolino mau,

               Ka Palekaua mau la.

            Hoomaamaama ia makou'

               A plae ae i ko ka po.

2          E Iesu e, o oe no

               Ka Wai a me ka Mane –

            Wai.lani a kekahe mau,

               Ka Mane mai ka lani.

            E ai makou, a inu pu,

               A heihei mau mamuli ou.

3          E Iesu e, o oe no

               Ke Olu me ke Aloha –

            Ke Ola no a mau a mau

               Nou mai ke ola o makou;

            Nou mai ke aloha oia mau

4          E Iesu e, o oe no

               Ka Malu me ka Oli –

            Ka Malu, oli oia mau,

               Aole loa e loli,

            Nou mai ka oli o makou ;

               Nou mai ka malu mau a mau

5          E Iesu e, o oe no

               Ke Mele, me ka Ikaika –

            Ka ikaika mai mai nei ae a mau,

               Ke mele a mau ae la

            E mau ka ikaika ia makou –

               Ke mele hoi, e mau loa no.

                                               HAWAII.

HAAWINA KULA SABATI.

HELU 28.  SABATI, IULAI 19.

KUMUHANA – KA HOLO ANA 1 AIGUPITA.

Pauku Baibala – Mataio 2: 13–23

            13 A bala aku la lakou, aia boi, ikea aku la ka anela a ka Haku e Iosepa i ka moehane, i mai la, E ala, e lawe i ke kaiki a me kona makuawahine, a holo aku i Aigupita ; malaila e noho ai, a olelo hoo aku au ia oe ; no ka mea, e imi mai ana o Herode i ke keiki, e pepehi iaia.

            14 Ala ae la ia; lawe ae la i ke keiki a me kooa makuawahine i ka po, a holo aku la i Aigupita ;

            15 Malaila ia i noho ai a make o Herode.  Nolaila, ko ae la ka olelo a ka Haku ma ke kaula, i ka i ana mai, Ua kahea aku au i ku'u keiki mai Aigupita mai

            16 Alaila ike ae la o Herode, na hoe hokaia oia e ka poe magoi, ukiuki loa iho la ia, kena aku la ia, a luku aku la i na kaikikane a pau o Betelehema, a o na wahi a puni e koekoe ana, i ka poe elua makahiki a hala ilalo, i ka manawa i ninau pono aku ai ia i ka poe magoi.

            17 Alaila, ko ae la ka olelo a ke kaula a Ieremaia, i i mai ni,

            18Ua lohea ka leo ma Rama, he pihe, he uwe ana, a me ke kanikau nui ; e uwe ana o Rahela no kana mau keiki, aole loa ia ena, no ka mea, aole ae nei lakou.

            19 A make o Herode, alaila, ikea aku la kekahi anela a ka Haku e Iosepa ma moeuhane i Aigupita ;

            20 I mai la, E ala oe e lawe i ke keiki a me kona makuahine, a e hoi aku i ka aina o ka Iseraela ; no ka mea, ua make ka poe  i imi mai e pepehi i ua keiki nei.

            21 Ala'e la ia, lawe ae la i ua keiki la, a me kona makuahine, a hele aku la i aina Iseraela

            22`Aka, lohe ae la ia, o Arekelau ke alii ma Iudea i pani no ka hakahaka o kona makuakane o Herode, makau iho la ia i ka hele malaila : a aoia mai ai ma ka moeuhane, hoi aku ia i ka moku o Galilaia.

            23 A hiki aku la ia i kekahi kulanakauhale o Nazareta ka inoa, noho iho la ia ilaila : pela i ko ai ka olelo a ka poe kaula, E kapaia oia he Nazarene.

            Pauku Alakai. " E ala e lawe i ke keiki a me kona makuahine, a holo aku i Aigupita ; malaila e noho ai, a olelo hou aku au ia oe ; no ka mea, e imi mai ana o Herode i ke keiki, e pepehi iaia." Mat 2:13.

            Pauku hui lahui. " No ka mea, e kauoha mai no ia i kena poe anela nou ; e malama ia oe ma kou mau aoao a pau." Halelu 91:11

            Mele.   Him. 88–Leo America.

            Pule–nona keiki liilii i malama ponoia

NA NINAU

            P. 13–Na Makua. A HALA AKU LA LAKUU.  Owai lakou ?  Heaha ka na magoi hana mamua o ko lakou hoi ana'ku ? p. 11. Mamua o ko lakou hoi ana i ko lakou aina, ua hele hou anaei lakou io Herode la, e like me kana Anuhea ?   No ke ana ka hoi hou ole ?  p. 12.  Mahea i hoi aku ai lakou ?  Owai ko lakon aina ? He poe pono anai lakou ?

            Na Keikikane.  Heaha kai ikea e Iosepa ?   Ma ke aha ?  Ua launa e anai mamua ka auela me Iosepa ?  Mok. 1:20.  Heaha ke keuaha a ka anela ia Iosepa ?  Aigupita, mahea ia ?  No ke aha e holo ai ilaila ?  Pehea ka loihi o ka noho ana ilaila ?  He wahi maluhia anei o Aigupita ?  Ae aole o Herode mana maluna o ia aina.  Owai kekeahi keiki i laweia a kuai ia'ku i Aigupita i pakele i ka make ?  ka wi ?

            No Kaikamahine.  Imi Herode e pepehi ia wai ?  No ke aha ?   No ka lili paha, aole on a makemake i aha e ae.

            P. 14–Ua hoolohe anei Iosepa i ke kauoha a ka anela ?  Mamua o ka holo ana o Iosepa me ke keiki, ua ahu ia ke keiki ?  Luka 2: 21–23.

            Na Pokii.  Haawi na magoi i ekolu mea i ke keiki ; heaha ia mau mea okolu ?  gula, libano, mura.  Owai ia keiki ?  He mea nui anei oia ?  Pili anei ka hewa iaia ?  Pili a nei ka hewa i na keiki e ae ?   Hewa anei oukou ?  Heaha ka makana i oi aku mamua o ke gola ?  Hiki anai ia oukou ke haawi aku i ko oukou naau ia Iesu ?  Hoooaa naau i keia kauoha, "E kuu keiki, e haawi mai ia'u i kou naau."  Sol. 23 : 26.  Mahea i holo ai Iosepa me ke keiki, me kona makuahine ?  Ma Aigupita.  No ke aha ?  no ka mea, e imi ana o Herode e pepehi i ke keiki.  Owai Herode ?  E imiana oia e pepehi ia Iesu no ke aha ?  E imi ana oia e pepehi ia Iesu no ke aha ?  No kona  makemake ole e lilo kekeahi i mea oi aku mamua on a.  Pela anai no haumana, aole makemake e oi kekaho i mea oi aku mamua on a.  Pela anai na haumana, aole makemake e oi kekahi mamua e kekahi ?

            P. 15–Na Makua.  Noho Iosepa ma, ma Aigupita a make owai ?  Ehia la makahiki mahope, a make Herode ? Hookahi paha, a emi iho a oi iki aku paha ; aole i maopopo loa Heaha ka wanana i hookoin ?  Hosea 11: 1 Ma ke aha i hookoia'i ?  la wai ka pili mua ?  I ka poe Iseraela.  Noho no Iseraela ka makua me na mamo on a ma Aigupita.  Mahope, kahea ia lakou e haalele oiaio, ke keiki hiwahiwa a ke Akua, ma Aigupita, a mahope, kaheaia e healele ia Aigupita.

            P. 16–Na keikikane.  KO HERODE HUHU LOA.  Ukiuki loa Herode no ke aha ?  Nawai i hoohoka ?  Ma ke aha i hoohoka ia'i ?  Kau koua huhu maluna owai ?  Kena oia e pepehiia'i na keiki kane, a koe na kaikamahine ?  A, no ke aha hoi e pepehi ia'i na keiki mai ua makahiki  elua, a malalo iho ?  No kona manao, aia no Iesu iwaena o ia poe keiki.  Nohea ia poe keiki ?  No ke aha i pepehi oleia'i na kaiki ma na wahi loihi aku ?  Makemake oia e make Iesu, no ke aha ?  Ua hoohoka hou ia anai Herode ?  Ma ke aha ?  Ua make ani ke keiki, Iesu iaia ?  Ina ua make oia, pehea kakou ?  Nele anai i ke kalahala ole ?

            P. 17, 18 – Na Kaikamahine.  Nui wale na keiki i pepehiia, a nui ana ?  Mahea i hea i kakauia'i ?  Ier. 31 : 15.  Ia wai ka pili mua ana o keia olelo ?  I na wahine a makuahine e uwe ana no ka lawe pio ia'na o na Iudaio i Babuloua e Nebckaneza, a no ke pepehi ia'na o na kaiki e ia ma ia manawa.  A lilo ia i hoailona no keia uwe ana ma Betelehama no ka luku ia'oa o na keiki e Herode.  Me he la, ua ala mai o Rahela, ka makuahine i kanuia ma Betelehema, a uwe pu me na makuahine e ae, no ka make ana o keia mau keiki ia Herode.

            Na Pokii.  Owai keia alii hewa loa ?  He alii aha ia ?  He alii pepehi wale, kumu ole, i na keiki liilii he nui wale.  Pepehi oia i na keiki no ke aha ?  i make pu Iesu ke keiki alii.  Makau anei Herode i keia keiki alii ?  Ae, makau loa, no ke aha ?  No ka mea, he alii hewa loa oia, a in a e lilo o Iesu i alii, makau o Herode o hoopai, a hoopau Iesu iaia.  Ua make anei o Iesu ia Herode ?  Ma ke aha i pakele ai o Iesu ?  Ma kona lawe e ia'na i kahi e, i Aigupita, a kaawale loa aku.  Aloha koua Makua nui iaia, a hoopakele.  Aole anei e hiki i ko oukou Makua nui ma ka lani ke hoopakele ia oukou i ka make ?  Ae, ke pulele nui makou iaia.  Aole anei o Iesu i make mahope ?  Mahea ?  ia wai ?  no ke aha ?

 P. 19, 20, 21.–Na Makua.  Liuliu anaei a make Herode ?  Aole liuliu loa, he makahiki paha a oi.  Make maikai anei oia ?  Aole, make mainoina loa, he make weliweli lua ole.  Nana ia Ioseputa.  Mahop o kona make ana, heaha ke i ikea e Iosepa ?  Ka ikea ehia keia o ka anela e Iosepa ?  Heaha kana i kauoha'i ia Iosepa ?  No ke aha ?

            P. 22, 23–Na Kaikamahine.  Hoomaka Iosepa ma e hoi i ka aina o ka Iseraela, no ke aha ke hiki ole aku ilaila ?  Make o Herode, owai kona pauihakahaka ?  Owai Arekelau ?  Heaha kona ano ?  Ua like anai ke keiki me ka makua ?  Nawai i ao ia Iosepa e huli ae i kahi e, ole make e hoi i Iudea ?  Ka launa  ehia keia o ka anela me hea Galailaia ?  A noho ma ke kulanakaahale hea ?  Nolaila anei Iosepa laua me Maria ?  Luka 1 : 26, 27–2: 3.  He wahi aha Nazareta ?  He wahi i hoowahawahaia.  Ioane 1 : 46.  Ka olelo aha ka i hookoia ma ko Iesu noho ana ma Nazareta.  Ka olelo a na kaula e hai mai ana i ko Iesu  ano haahaa a hoowahawaia e kanaka, me Isaia 53, a pau ia mokuna.

            Na Pokii.  Launa pinepine na anela me Iosepa, launa anai lakou me oukou ?  Ae, ke noho pono makou,  He poe anela anai ko na keiki ?  Mataio 18: 10.  He poe kiai na anela no oukou, i ole oukou e auwana, a hina, a make.

            Na keiki a pau.  Hai paanaau mai i ka pauku alakai, a me ka pauke hui lahui.  Heaha ka manoa nui e pili ana ia oukou ? 

            Mele. Himeni 86.

            Pule–a hookuu aku.                             Hawaii

Ka halawai umi o ka Aha Euanelio Hawaii, ma Honolulu, Iune 3, A. D. 1873

(Koena mai kela hebedoma mai.)

PUALIMA, LA HANA 9, Iune 13, 1873.  Halawai ka Aha e like me ka hoopanee ana ; o ka Luna Hoomalu ma ka noho Malama ka Aha hapalua hora haipule.  Heluhelu mai o Rev.  W. P. Alekanedero, ka Lunahoomalu o ke Komite no ka Ahahui Euunelio o ko Hawaii Pae Aina .

EIA MALALO IHO KA HOIKE.

            Akoakoa mai ka Ahahui Euaneliio ma ke keena halawai o Kawaiahoa i ka la 3 o Iune, e like me ko lakou i hooholo ai i kela makahiki.

            Ua hiki mai na lala 65, oia hoi, he 45 Kahanapule, a he 16 Elele o na Aha Mokupuni, a me na Lala e ae ; ekolu mau Misionari, a hookahi Iala kahiko o ka Misionari Hawaii.  Ua kuikahi ko kakou mau halawai, a he maikai maoli ka launa pu ana, no ka mea, o ke Poo Nui o ka Ekale aia kekahi i launa pu, e like me kana olelo hoolana, a hoopumehana mai i ko kakou naau me kona aloha.

            Ua ao pinepineia mai kakou i ka makahiki i hala, "O kau mea e haua'i, e hana oe me kou ikaika." Ua kii mai ka Haku i kekahi mau hoalawehana o kakou, na mea i haawi ia lakou iho e alakai i keia lahui i ke ola mau loa.

            O Wini wahine, he 53 makahiki kona lawelawe pu ana me kakou.

            A o Rev. A. Bihopa ka i halihali i ka Have o ke ola maluna o ka pa o ko Hawaii ZIona, no na makahiki he 50.

            A o ka wahine a Kauka G. P. Judd, ka i noho pu me kakou he 45 makahiki.

            A o ka wahine a Rev. T Coana kahi, ka i hooikaika mai i na makahiki he 38, e alakai i na uhane io Kristo la.

            Ua hui me lakou nei o Rev. J. A. Kahookaumaha,, ke kahu o ka Ekalaesia o Kealakekua, Hawaii, o laua pu me kana wahine ; a o ka wahine Rev. J. Ahia kekahi ; aia ke waiho la ma Apaiana, kekelii o na Mokupuni o Gilipati.

            Ua hoomaha keia poe a pau i ko lakou luhi, a ke hahai nei no hoi ka lakou hana an mahope o lakou.

            He pono kakou e hoolohe i ka leo e hea mai ane, "E kaei i ka puhaka, e noho makaukau, no ka mea, he pokole ka manawa."

            NA EKALESIA.  Aole he makaala nui o na hoahaunau.  Ua kau mai ka palaka, a me ka makemake i ko ke ao nei maluna o na kihapai, a ua hu-nui na hana ino iloko o kekahi.  Aole i malama pono ia ke ola o ka nui o na kahu ekalesia.  O ka ilihune o na hoalaunau paha kekahi kume o keia hemehema.  Aka, o ke kumu nui, oia ka manao uuku i na mea o ka uhane, a me ke aloha nawaliwali i ko kakou Haku.

            O kekeahi mau ekalesia nae, ua hooko maikai nae i ko lakou i hoohiki ai, a na kuanoono maikai ko lakou mau kahu.  Ke holo hoi imua na hana maikai a kakou e malama nei.

            Ua haawi olioliia mai na dala he $2,729 e lako ai kahi kahua no ko kakou kula kahuna ; a na loaa na hale e oluolu ai, kanoho ana malaila o na haumana he 20, a he 30 paha.  Ma ia kula, aole he nui na haumana e noho nei, eiwa wale no.  Aka, ke holo maikai ia kula, a ke laua nai ko kakou manao e loaa auanai malaila uaa kahu no ko kakou mau ekalesia kahu ole, me na elele e lawe i ka enanelia i na aina pouli.

            He nui keia hemahema e noho nei, eia ia kakou na kihapai kahu ole he 12.  Eia hoi, ka pae mai nei ka leo, mai Makedonis mai mai ka Paeaina Nuuhiva mai a mai Mai konisa mai, "E hele mai, e kokua ia makou."   No laila, mai hooki kakou i ke noi aku i ka Haku nona ke kihapai, e hoouna mai oia i na paahana iloko o kona kihapai.

            NA KULA–Ke holo maikai na kula apana na, na kula aupuni ; he makaala, a he ikaika ke Kahu kula aupuini ; he makaala, a he ikaika ke Kahukula Nui.  I ka pau ana o kela hapaha keia hapaha o ka makahiki, ua hoohuiia na kumu a pau iloko o na kula kumu, a ua lili ia hana i mea hoeueu ia lakou.

            Ke mau nei ka maikai o ke Kulanui o Lahinaluna, malalo iho o Rev. S. E. Bihopa, Bev. A. O. Poewpw, Rev. J. Makaimoku na kunmu.  Pela ke Kula hanai o Hilo, malalo iho o Rev. D. B. Laimana, e kamau ana me ka holo imua.  Ke ulu nai no hoi ka ikaika a me ka maikai o na kula kaikamahine ma Kawaihao, a me Waialua ma ka mokupuni o Oahu ;  Makawao ma ka mokupuni o Maui.

            Ke orioli nei no hoi kakou i ka manao okaika o na Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Hawaii, e hookumu koke i kula kaikamahine like ma i amokupuno.

            KA HOKUAO –Ua holo aku nai ka Hokuao i akakou e hui ana, a ua lawia Rev. H. Binamu, laua me kana wahine, e lawelawe hou ma ko laua kihapai, ma na mokupuni o Gilibati ; oiai, e holo aku ana ka moku e kaapuni ma na mokupuni Makala a me ko Karolaina ; a i k kukulu Komohana hou aku.

            Ke hauoli pu n'ai kakou i ko lana lawe pu ana i ke Kauoha Hou okoa, ma ka olello Gilipati.

            Ke hoi aku nai no hoi o Rev. D. Kapali me kena wahine, i ko laua kihapai mua ma na mokupuni o Makala.

            O Kekuewa laua me kana wahine kekahi, e holo pu ana e lawelawe pu me na paahana ma ke Paeaina o Makala.  Ua lana ka manao i ko kakou hana misionari, i ka ike ana i ka manao nui i kauaka i kaia hana.  He lehulehu ka poe i akoakoa mai e hui iloko o ka haipule ana, a me na hana aloha, i ka la i holo ai ko kakou moku.

            Aole e hoopoinaia na hoa e hole aku nei ; he nui na mea e hoomanao ia lakou i kela la keia la, i ko lakou kukuli ana imua o ka mea i olelo hoolaua mai ; " Owau me oukou a hiki i ka hopena o keia ao."

            KA MAI LEPERA.  He mea weliweli ka laha ana o ka mai Lepera ma kaia pae aina.  Ua oluolu nae ko kakou manao i ka hooikaika nui o na Luna o ke Aupuni i ke kinai i keia mai luku ; a ke lana nei ko makou manao, e hiki no ke kinai ia ke kokua pu na makaainana me lakou, me ka manao lokahi.  Nolaila, us maopopo ko kakou mau kihapai, i hoopakeleia mai lakou i keia poino nui.

            Eia hoi, e makaala kakou, a hooikaika, i malama io ia mai ka la a kakou i hooholo ai, i la hookeai, a haohaahaa imua o ke AKua uo ka mea, ua mua ko kakou Akua e hoolohe i kona poe kanaka, "ke imi lakou iaia me ko lakou naau a pau."

            Ma ke noi a na Rec. B. W. Pareka, me T. Koana, ua aponoia ka hoike o ke Komite.

            Helehelu mai o Mi.  Koana ka Lunahoomulu o ke Komite, no ka palapala hoohalahala a Rev. W. Kahookaumaha imua o ke ia Aha–Penai–

            "Ua manao ke Komite no keia hoopii, a ma ka ike ana, e hoomoe i keia hoopii ma ka papa, no keia mau kumu.

            (1.)  O ka mea hoopii mai, aole on a hoike e hooia mai ana i ka oiaio o kona hoopii, e pale aku ai i ka olelo hooholo o ka Aha Lunakahiko.

            (2.)  Aole hoi oia i hai aku i kona manao hoopii i ka Lunahoomalu o kela Aha ana i hoohalahala mai ai. a i hiki pono ai hoi i ke kakauolelo ke lawe mai i ka Buke Moolelo o kela Aha.

            (3.)  O ka mea hoopii, aole oia i imi mai i ke Komite, e hoalala pomo mai i ke ana o kana hoopii.

            (4.)  O na kumu pale hoi ana, ua hilinai oia no ka loaa ole o kahi hoike, a mau hoike ikemaka e ae e kokua ana i ka olelo a ka wahine, i manaoia, ua hana oia i ka hewa me ua wahine la.  He kumu pale ano loio ia."

            Ma ke noi a Rev. H, H. Pareka, ua apono ia ka hoike a ke Komite.

            Heluhelu mai o Rev. L. Kamika, ka Luna hoomalu o ke Komite, no ke Ola Kahu.

            Ma ke noi a Mi. Koana, ua aponoia ka hoiae a ke Komite ; a ua hooholoia e hoopukaia ma ka Nuepa Kuokoa.  Eia no ia :       

NA MANAO O KE KOMITE NO KA " HANAI KAHU EKALESIA."

            Pomaikai na ekalesia i loaa mai na kahu naauao e noho pu, e wehewehe i ka olelo a ke Akua, a e hanai ia lakou i ka berena e ola'i.  No ka mea, aole mea nui e ae e like me ke ola o ka uhane.

            O ka hookohu ana i kekahi kanaka i kahu no ka ekalesia, ua ane like me ka mare ana o ke kane mare e aloha, a e malama pono i kana wahine ; a o ka wahine hoi e aloha, a e malama hoi i kana kane, i ko laua wa e ola nei.

            Ua pomaikai na mea mare, ke noho pono laua me ke aloha, a launa pu, hana pu, hauoli pu, a uwe pu, i ke kau ai, kau wi, i ka wa mai, a me ka wa mai ole.

            Pela ke kahu a me kona ekalesia.  Pomaikai lakou ke noho pu, haipule pu, a hana pu me ke aloha, i ke kau ai, a me ke kau wi.  Popilikia nae lakou ke launa ole, a kokua ole kekahi i kekahi.

            Eia kekahi mau manao o Paulo ia Timoteo, kekeahi hahuna pule opio.  A i ka manao o ko oukou komite, ua pili pono i na kahuna pule, a me na kahu ekalesia ma Hawaii nei.  Eia no ia.  " Mai hoowahawaha kekahi i kou opiopio ana ; aka, e lilo le, i ka olelo ana, a i ke kamailio ana, a i ke aloha, a i ka manao, a i ka pulele, a i ka maemae."

            " E manao oe i na mau mea la ; a e hoolilo loa malaila ; i ikea kou poni ana i na mea a pau."

            "E malama oe ia oe iho, a me ke ao ana aku.  E noho mau ma ia mau mea ; no ka mea, ma kau hana ana ia e hoola oe ia oe iho, a me ka poe a pau e hoolohe mai ana ia oe."  I Timoteo 4 ; 12–16.

            No na kahu ekalesia keia mau pauku Ina pela ka noho apa, a me ka hana ana o na kahu, ua pomaikai na ekalesia i ko lakou kahu.

            Eia hoi kekahi mau manao i na ekalesia He pono ia lakou ke kahea i ke kahu naauao, kupono ia lakou ;  a e hoohiki e haawi i ka uku makahiki kupono ia ia, me kona ohana ; a e haawi io mai no, me ka ale ole, i kela hapaha makahiki keia hapaha makahiki ; i ole e ike auanei lakou, ua pilikia ko lakou kahu a me kona ohana, a ua hana a piki lakou ia lakou iho.

            Eia kekahi Rula nui a maikai a Iesu i haawi mai no na paahana o kona aupuni.

            "He pono e ukuia mai ka paahana."  Luka 10 ; 7 " He pono ke loaa i ka mea hana i ka ai nana."  Matio 10 ; 10.

            Eia hoi ka Paulo i ko Korineto.  " Aole anei oukou i ike i ka poe hana ma na mea laa, ua ai lakaou ma na mea laa ?  A me ka poe lawelawe ma ke kuahu, ua ai lakou i ko ke kuahu ?  Pela no hoi i kauho mai ai ka Haku, i ka poe i hai aku i ka Euanelia, e ola no lakou ma ka Euanelio."  I Koreniko 9 ; 13, 14.

            Eia hoi kekahi manao o ko oukou komite.  E koho kela Ahahui Mokupuni keia Ahahui Mokupuni, i kekahi luna e kaahele, a kamalio pu me na kahu, a e paipai i na ekalesia no keia mau mea, i ikea ke kumu o na pilikia aie ; a mahope e hoike kela luna  i kona Ahahui ponoi.

            Oia kekahi mau manao o ko oukou komite, me ke aloha i na kahu, a me n ekalesia.  Me ka mahalo.

                                                                        ( L. Kamika,

                                                          Komite, ( D. Baldwin

            Hapai ka Aha i ka noonoo ana no ka wu e halawai hou ai ka Aha, iloko o ka M. H. 1847.  A ua hooholoia, e halawai hou keia Aha i ka Poalua mua o June M. H. 1847, ma Honolulu nei.

            Ma ke noi o Rev. T. Koana, ua malama ka Aha i wa haipule.

Hooholoia ; e malama ka hebedoma mua o Januari M. H. 1874, i wa haipule i ke Akua, no na ekalesia mai Hawaii a-Kauai ; a me ka Poaha hope o Februaru, i la pule i ke Akua no na kula a pau.

            Heluheluia na moolelo, a aponoia.  Hoepanee ka Aha, a halawai hou i ka hora 3, auina la.

            Hora 3, auina la halawai hou ka Aha.  Malamaia ka Ahaaina a ka Haku.  Na Rev. J. D. Parisa laua me Rev. J. Kauhana i lawelawe ma ka papa ahaaina a ka Haku.

            Hookunia ka Aha me ka pule a Rev. T. Koana laua me Rev. E. Kekoa.

                                                                                                                        E KEKOA

                                                                        Kakauolelo paui hakahaka.

Na olelo wehewehe no na Oihana a na Lunaolelo.

Mokuna X.

            P. 23    "Alaila hea aku la oia ia lakou, a hookipa mai la–hanai aku la ia lakou i ka ai, a me ka haawi pu aku ia lakou i wahi e moe ai.  I ka nana aku, ua mekaukau no ia e hele ana a i kekahi la ae. " A hele pu no me ia kekahi poe hoahanau no Iope." Ua ike kakou ma ka mokuna 11:12, eono ia poe hoahanau,

            P. 24. " A ia la ae, hiki lakou i Kaisareia," oia ka la mahope iho o ko lakou haalele ana ia Iope.  He kanakolu mile ka loihi o ia wahi.  Ma ia wa aole i oi i ka iwakalua, a iwakalua kumamalima pha ile, ka mea i hiki i ke kanaka ke hele i ka la hookahi.  Ua kahea mua o Korenelio i kona ohana a me na makamaka, a ua akoakoa pu lakou, e kali ana no ka hiki aku o keia poe.  Ua manao oia e loaa ana iaia ka pomaikai uhane a nui, no loko ae o keia hele ana 'ku o Petero, ma ka hooponopono ana o ke Akua, a ua ake nui oia e hoolawa pu ia keia pomaikai no kona poe makamaka a pau, i loha pu lakou i ke ao ana o Petero.

            P. 25.  "Moe iho la kela ma kona mau wawae, a hoomana aku Ia."  Ua manao o Korenelio he elele o Petero mai ke Akua mai, he mea i oi ae mamua o ke kanaka, in a aole pela, aole oia e hoomana aku.  No ka mea, ua maa ka poe Roma i ka hoomana pela i ke Akua wale no.

            P. 26. "Hoala mai la o Petero iaia, i mai la, e ku iluna ; no ka mea, he kanaka no hoi au."  No ke Akua wale no ka hoomana, aole no hoi i ae o Petero e hoomana ia mai oia ma ia ano.  Pela no ka anela i hoouna ia'i i o Ioane la, i hoole mai ai i kona hoomana ia aku.  Hoike 19: 10, me 22:9.  Ua ae o Lono, (Kapena Kuku,) i ko Hawaii nei e hoomana iaia, pela no hoi kekahi o na pope, ua ae lakou e hoomana aku kanaka ia lakou.  Aole keia hana he mea e mahaloia ai lakou e like me Petero, in a no ua hoole lakou i ko lakou hoomana ia aku.

            P. 28.  "Ua ike no oukou, he mea kapu i ke kanaka Iudaio e nonoho pu,  a me ka hele aku i kekahi o ka aina e."  Ua ike pono o Korenelio a me kona poe hoa i ka manao kue o na Iudaio i ko na aina e.  Ua manao hookamani lakou ma ke Kanawai o Mose i papa i ko lakou launa ana me ko na aina e ; aka, aole i ikeia kela mea iloko o na hoke i kakauia e Mose.  He hiki no la lakou e launa pu a hana pu, aole nae hiki ke komo i ko lakou mau hale, aole hoi hiki ke ai pu.  O ko lakou papaia aole e launa me ko na lahui e, he kanawai ia i pakui ia mai e lakou mahope iho o ka Mose ; na hana ia keia e na kumu Iudaio, e like me ka Kanawai.  "E inaina aku oe i kou enemi."  Mat: 43.  Ua pakui pinepine mai ka poe rabi i na mea ano like me ia " Aka, ua hoike mai ke Akua ia'u ma ka h@@o, aole e kapa aku i kekahi kanaka he pono ole, a he haumia."  Ma ia hope aku, e hana ana oia i na kanaka a pu me he mea la he poe hoahanu lakou, aole oia e hoano okoa mawaena o na Iudaia me ko na aina e.

            P. 29  E like me ko Petero ao ia ana ma ka hihio lani, pela ia i hana aku ui.  Ua hele koke oia i ka wa i kii ia mai ai, me ka hakalia ole.  O ka hoolohe koke, oia ka hoolohe pino.  Oiai ua kii ia oia, ua hele, koke mai me ke kali ole, alaila, ninau aku la oia i ke kumu o ko lakou kii ana iaia.

            P. 30  Ke hai nei o Korenelio i ke kumu o kona hoouna ana e kii ia Peter.  "Eha la mamua aku nei, e hookeai ana au a hiki i keia hora."  Ua hookeia oia a hiki i ka hora ekolu oia auina la.  Ua malama ia ka hookeia e na ludaio, ma ke ano hoomana, o kekahi hana hoomana no ia o lakou.  He pono ke hui paia me ka pule a me na hana maikai.  E nana ma Isaia 58:6,  7, a me Mat.  6:16–18.  Ua hooikaia ka manaoia ma ka pule me ka hookeai Mat. 17:21 Oiai oia e pule ana, ku mai la kekahi kanaka imua on a me ke kapa alohilohi.  Ua kapa oia i ka anela he kanaka, no ka mea, i ka nana ana, me he kanaka, no ka mea, i ka nana ana, me ke kapa alohilohi.  Ua kapa oia i ka anela he kanaka, no ka mea, i ka nana ana, me he kanaka la kona ano.  Ua aahu ia ola i ke kula keokeo, e like me na mea elua i ikea e na haumana i ka wa i ala hou mai ai o Iesu.  Mokuna 1:10.  O ka anela nana i olokaa ae i ka pohaku ma ka puka o ka halekupa puu o Iesu, ua aahuia no i ke keokeo. Mat 28:3

            P. 31. 32.  Hai aku o Korenelio i ka olelo a ka anela.  "Ua loheia kau pule." Oia ka pule ana i pule ai ika wa a ka anela i hiki aku ai i on a la.  Ke i mai nei ke Akua, Oiai lakou e olelo ana e lohe no au.  Isaia 65:24  "Ua hoomanaoia no hoi kau man hoomanawalea ana imua o ke AKua."  Ua ike mai ke AKua, a ua hoapono in a me ka manao pono.  O ke aloha ke kumu pono na hana a pau.  I korenito 13 ?

            P 33.  "Ua hana pono oe i kou hele ana mai.  Ua mahalo o Korenelio i ko Petero hele koke ana  mai.  "Eia hoi makou a pau loa imua i ke alo o ke Akua."  Aole lakou i mano e lohe i na olelo e ae.  E kali ana lakou a pau e lohe i ka olelo a ke Akua mai a Petero mai, oia ka eleie o ke Akua.  I ka wu e akoakoa ai na kanaka e hoemana i ke AKua, pono ke like ko lakou mau manao me keia poe, me Korenelio ma.

                                                                                                                                                                        (Aole i pau.)

Na Manu ano okoa.

            Hookahi no mea nana i hana na manu a pau, oia hoi ke Akua ; aka, okoa kekahi manu, a okoa kekeahi, aole i like.  Me he ano kanaka mea noomoo la kekahi, e hoa mahui ana i ke kanaka ma ke kameilio ana, ma ka malama ana i na keiki, ma ka maalea a apiki ana kekahi.  Ina makemake oukou e ike i ke ano kupanaha o kekahi mau manu, e nana a heluhelu i ka hai ana  malalo iho :

            Aia ma Auseralia kekahi manu, he manu Pelehu.  Hanau ka Palahu wahine i na hua, a ahu a paila nui.  Alaila, uhi iho oia i ua paila nei i ka lepo, me na lala laau liilii.  Kau na kukuna la maluna, a mehana na hua, a kikiia.  Aia ka Pelehu kane, e kiai ana, e wehe ana i ka lopo ke manao oia e wela pono ole ana ; a e uhi hou ana i ole e maalili pono ole.  A puka mai na kaiki mawaho o na iwi hua, ua uhiia lakou i hookahi la a ulu na hulu.  Ma ka la elua hele iki aku na keiki, a hoi koke mai o a uhi honoia e ke kane.  Ma ka la ekolu a ua ulu hoa na hulu, a hiki ke lele e like me na makua.

NA BUKE

I KOOLAHA IA E KA PAPA HAWAII !

–ME KE–

KUMUKUAI O KELA ME KEIA.

Baibala Hemolele Nui Ili Gula Nani me na kuhikuhi ma na aoao…………. $12 00

Baibala Hemolelel Nui ili eleele kaekae wai gula.  5 00

" " uuku iki iho, "  " 8 00

" " Pananaiki iholii eleele…………. 4 00

Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi …… 3 00

"   " eleele kaekae wai gula ……. 1 00

       "      "    "     ………… 75

Kauoha Hou Hapa Haole …………… 75

Lira Hawaii 1848 me ke kanawai  …………… 25

    "  "  1855 ……………….. 25

Moolelo Ekalesia ……………. 50

Haiao ili lahilahi ………………10

Hele Malihini ana ……………… 25

No ko ke Akua ano ………………….. 25

Lira Kamalil……………….. 25

Hoike Palapala Hemolele ………………… 25

Moolelo o Heneri Opukahaia ……………. 25

Hoike Akua …………………………………..25

Wehewehehale………………………. 25

Ninau Hoike ili manoanoa ………………… 25

             "       "  lahilahi …………… 10

Rumumua Kula Sabiti ………………….. 10 

Buke Lawe Lima ………………………. 10

He Buke no ka Pope …………………….. 25

Ui Kula Sabiti Helu 3 ………………… 25

         "       "        " 4 …………………… 06

     "           "        " 5 ……………… 25

Buke Euaneilo a Ioane ……………………. 10

Himeni Hawaii ……………………………….. 1 00

Himeni ili nani Hawaii ……………………….. 1 75

Kumu Leo Mele …………………………. 10

Kamu Leo Mele ili nani …………………….. 50

NA KAUOHA HOU PAKEKE. 

Ili Gula nani ……………………….. 1 50

Ili eleele kaekae nani ……………………. 35  

Ili eleele ………………………………. 35

KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU

Ili Gula nani ……………………….. 1 75

Ili eleele kaekae gula ……………………. 60

Ili eleele …………………………. 50 

Buke wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano.

Buke Wehewehe ano Matalo.

NA HALELU PAKEKE.

Ili Gula nani ………………………… 50

Ili eleele kaekae gula ……………………. 30

Ili eleele …………………………. 20

Ka Have hoonani (Buke Mele) ……………….. 25

EIA NA BUKE HAWAII WALE

Palapala Liilii–

Helu 4–Makemake anei oe i ke ola?

Helu 6–E hele i o Kristo la.

Helu 7–Ka hoi ana mai o ke Keki Uhauha.

Helu 11–No ka hoohiki wahahee i ke Akua.

Helu 16–Ka Ehia ana o ka Ahaaina a me ka Bapetizo ana.

Helu 17–Mai hana ino i na holoholona.

Helu 18–No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.

Ka Davida Malo Kumumanao.

Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.

Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huinu o Alanui Betla me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta.

J. F. Pokue.

Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Enanelio o ko Hawaii Pae Aina.