Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 15, 12 April 1873 — Page 2
This text was transcribed by: | Nersa Miller |
This work is dedicated to: | Manuwai Peters |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA
Ua hoolimalimaia ka Hale Pai Aupuni mai ka la 1 aku o Aperila, 1873, ia Mr. Henere M. Whiteney, me ka pomaikai pu o na nupepa ka HAWAIIAN GAZETT a me KE AU OKOA, o nona wale no na pono o ka hoopuka ana i ua mau nupepe la; a aole e pili i ke Aupuni kekahi mau hoakaka manao ana ma ua mau nupepa la, koe wale no na mea i ikeia malalo o ke poo “Ma ke Kauoha.”
EDWIN O. HALL
Kuhina Kalaiaioa
Honolulu, Mar. 26. 1873
Ua hookohuia aku o Dr. G. Trousseau i keia ia, i Kauka Kapaau no ka Halemai Pupule ma Kunawai, Honolulu, ma kahi o Dr. E. Hoffman i waiho mai.
EDWIN O. HALL
Kuhina Kalaiaina
Honolulu, Apr. 7, 1873
I keia la, ua hookohuia o Dr. R. Oliver e ka Papa Ola, i Kauka Aupuni Kaahele no ka mokupuni o Hawaii, koe nae na Apana o Lahaina mokupuni o Maui, a me ka mokupuni o Lanai, ma kahi o His Ex. P. Nahaoleloa i waiho mai.
Ma ke Kauoha a ka Papa Hoonaauao.
W. JAS. SMITH
K.P.J.
Honolulu, Apr. 7, 1873
I keia la, ua hookohuia o Dr. R. Oliver e ka Papa Ola, i Kauka Aupuni Kaahele no ka mokupuni o Hawaii, koe nae na Apana o Hilo a me Puna.
CHAS. T. GULICK
Kakauolelo
Honolulu, Mar. 26, 1873
Ma keia la, ua hookohuia o C. J. Lyons a me J. Moanauli i mau Komisina no na Pa no ka Apana o Kona, mokupuni Oahu.
EDWIN O. HALL
Kuhina Kalaiaina
Honolulu, Mar. 26, 1873
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku ia Hon. Jno. M. Kapena i Lunakanawai Kaapuni no ka mokupuni o Oahu.
EDWIN O. HALL
Kuhina Kalaiaina
Honolulu, Apr. 1, 1873
Ke hoikeia aku nei, ma ka Poakahi i hala, Maraki 31, 1873, ua malamaia ke koho balota maloko o ka Hale Kula Aupuni ma Kawaiahao, Honolulu, no ke koho ana i ke Kolu o na Lala o ka Papa Kula o ka Apana o Kona Honolulu, mokupuni o Oahu, a ' ua koho ponoia o Rev. Hermann Kockemann no ia oihana no ka makahiki e hele nei.
W. JAS. SMITH
Luna Kula Apana o Kona, Oahu
Honolulu, Mar. 31, 1873
Ua hoo-mana pihaiaia aku o Mr. J. O. Carter e ohi mai i aie a pau e pili ana i ku Papa Pai Aupuni; a o na palapala hookaa ma kona ino, e apoinoia e keia Oihana.
EDWIN O HALL
Kuhina Kalaiaina
Honolulu, Mar 26, 1873
Ua hookohuia o Mr. J. W. Smith o Kona, Hawaii, i Agena no ka Oihana Hooiaio Palapala, e hooiaio i na palapala, no na Apano o Kona Akau a me Hema, Hawaii, ma ka la 24 o Maraki, 1873.
THOS. BROWN
Luna Hooiaio Palapala
Keena Hooiaio Kope, Mar. 24, 1873
Aponoia: EDWIN O. HALL
Kuhina Kalaiaina
I ka Lahui Hawaii
Oiai, ma ka Poaha i hala, Maraki 27, ua lele ae la kea ho o ka nupepa Ke Au Okoa, a ua pau kona kaalo maka ana aku imua o ka lehulehu, nolaila, ke hoike aku nei makou, e ae ia no ka poe a pau e makemake hou mai ana e lawe i ke Kuokoa no na malana eiwa i koe o keia makahiki, e hoomaka ana mai ka hebedoma mua aku o Aperila 1873, no ka uku. -
HE DALA HOOKAHI ME HAPALUA WALE NO.
E hoomau aku ana no hoi makou i ka unuhi i ka Moolelo o FEREDERIKA KA NUI, e paiia maloko o kekahi pepa manuahi, a e haawi wale ia aku i ka poe heluhelu Kuokoa i hookahi papa nona na aoao elua, i kela a me keia malama.
No ko makou ake nui e hooholo ia Hawaii imua, nolaila, ke manao makou, ina e hiki ana ka nui o ka poe lawe i ke Kuokoa me ka uku pono i kona ola, i ka 5,000 inoa, alaila, e pai no makou a haawi wale aku i hookahi pepa manuahi i kela a me keia hebedoma. HENERE M. WINI
HE KUHIHEWA NUI KEIA! - Ke manao nei makou, ua nui paha ke kuhihewa o kekahi poe lawe Kuokoa no na makana. Ua hai moakaka aku makou mamua aku nei, o ka poe i loaa na helu mua, mai ka helu 1 mai, e loaa no ia lakou na makana ke hookaa lakou mamua o ka la hope o Ianuari i na Dala Elua o ka nupepa hookahi. O ka pau hoi i hoouna @@ ka lawa @@@ mai @ 4 a 5 mai, ua @@@ lakou @@ hiki @ ka la hope o Feberuari. Nolaila, ma keia pu-e-o @@@@@@ o @ me ka nana pono i ke kuhihewa. E hoopololei oukou i keia, aole o ka @ hewa.
KA NUPEPA KUOKOA
ME
KE AU OKOA
I HUIIA
PUBLISHED EVERY SATURDAY - $2.00 A YEAR
REGULAR EDITION - 4,700 copies
NA PEPA PAI MAU IA, HE 4,700
HENRY M. WHITNEY,
Publisher and Editor (Luna Hoopuka.)
JOS. U. KAWAINUI,
Associate Editor, (Luna Hooponopono.)
HONOLULU, APERILA 12, 1873
Ka Mana o ka Papa Pai.
Ma ka nupepa Advertiser o ka Poaono i hala, ua heluhelu makou i kona manao pepa no na paahao. Maloko olaila, e hoahewa ana oia i ka hoolimalima ana o na paahao e hana ma na hana o na kanaka e auhauia nei e malama i ko na paahao ola. He maikai keia hoikeike ana mai i na manao o keia ano, no ka mea, he ku ole i ka pono i na paahao ka lawe ana aku i na hana a ka poe lima hana mawaho nei i manao ai e loaa ia lakou na hana, He pono i na mana aupuni ke hana i keia hoohalahala maikai ma ko na kanaka paahana aoao.
O ka Nu Hou hoi, ke puhi nei no i kanaole, nona iho, i loheia mai ai. Me he mea la i ka nana aku, e pai ana no iaia iho i ike ia mai ke Kahuhipa e ka lehulehu, a ina aole ia, he noi oihana aupuni paha. Oiai oia e kamailio nui ana no ka poe haipule, malia paha o haawi mai ola ia kakou, i moolelo no “ka ekalesia no na la hope” a me ko ke “Kahuhipa,” oia iho no, ka mea i ike mawaena o lakou.
He manao okoa kekahi maloko o ka Advertiser i hala, e hoonowelo ana i ka hana, a ka Lunakanawai Kiekie, no ka hihia o ka pake i hoopaahaoia a kala ia kona hewa e ka Moi, hoopii hou ka haku hana e hoi hou me ia e hana ai. Nolaila, ua huikalaia, aole nae i lanakila.
Ua ike iho makou i ko ka nupepa Friend, o Aperila nei, e kope ana i kekahi mau mea waiwai o ka moolelo o ka H. S. Stanley huakai imi ia Kauka Pohakuola. Ua hookomo pu mai hoi oia he manao e hooia mai ana, o ka nui o na Moremona, he poe Enelani wale no.
Ua puka ae ka Lau Oliva o Aperila, ma kona ano mau, he nupepa ohana no ka Ekalesia o Kawaiahao. He wahi haawina kekahi ana e ano mai nei, no ke ola kina. He pono i ka poe hoomaauea i ka malama ola kino e nana, i loaa ka laau lapaau.
Ua puka mai hookahi kope o ka nupepa a Rev. G. B. Snow, kahu o na hipa o Ebon, i paiia a hooponoponoia ma ka olelo haole e ia malaila. O kona inoa, Life from Ebon.
He pane ka ka nupepa Hawaiian Gazette, i kekahi malama olelo a ka mea kakau ma ka nupepa Avertiser o ka la 29 o Maraki a me Aperila 5, “o ka lilo ana i kupa Amerika, o ka lilo ana no ia i kauwa kuapaa.” Ua hele ae no hoi kona wehewehe ana no na Mahiko.
Ma na aoao maloko o ko kakou pepa, ua hoololiia ke poo penei: “Ka Nupepa Kuokoa i Huiia me Ke Au Okoa,” i kumu e mana ai na olelo hoolaha Kanawai. Aka, o kona kulana, e mau ana no ia.
NU HOU KULOKO
Oahu.
Ke kahea aku nei makou i ka poe heluhelu a pau, e nana mau ae i na olelo hoolaha e puka mau nei.
AIE KAA OLE: - Ua lohe mai makou, ua paniia ka hale kuai lole o Lama lana pake ma Lahaina, no ka aie i hiki aku i ka $5,000.
NO KAUNAKAKAI. - Ma ka Poakahi iho nei, ua holo aku ke kuna Neti Mela no kela wahi maluna ae me ka ipuhao puhi aila holoholoana.
NO MOLOKAI. - Ua lohe mai makou, ma kekahi la o keia hebedoma ae, e holo aku ai ke Kiaaina o Oahu nei i kela mokupuni maluna, i ukaliia e kana Aliiwahine.
HE KOMITE NANA MAI PAKE. - Ua lohe mai makou, ua hookohu aku ke Kuhina Kalaiaina ia Hon. J. Moanauli oia kekahi o ke Komite Nana mai pake no ka poe i laweia mai i Honolulu nei.
MAI MOKUAHANA. - Ua lohe wale mai makou, e aneane mokuahana ana paha na hoahanau o ka Ekalesia o Lihue ma Kauai. Eia ka makou, mai hoohalike me ke aupuni i mokuahana iaia iho, o malu ole auanei.
Ma ka Poakahi iho nei, ua noho ke Kau Kiure o Honolulu nei, a o ka hikia i hanaia imua o ka Aha, oia ke ' lii kue ia Koi, no ka aihue bipi. Ua hookuuia ka paehae no ka lawa ole o ka olelo ike.
“HE HOOKAE ALII IO NO.” - Ua loaa mai ia makou kekahi leta mai Lahaina mai, nona ke poo e kau ae ia maluna, e pane mai ana i ko Kiaaina o Maui, no kana olelo ma ka nupepa Kuokoa, o Maraki 15, e pale ana iaia iho mai kana mau hana mai o ka la 31 o Ianuari, imua o ka poe i hele aku e ike iaia. Ina he oiaio keia pane hope, alaila, ke waiho aku nei makou, na ko Lahaina e noho Lunakanawai iho no lakou, a e hoopaa i ka oukou mau elele e like me ko oukou ike.
A keia Poakolu ae o hiki mai, e holo ana o Kilauea e kaapuni ia Kauai a hoi mai ia nei i ke kakahiaka Poaono
Ua lilo ae nei o Kauka Trousseau (Farani) i kauka lapaau no ka Halemai Pulupule ma Kalaepohaku.
Ma ka Wauwiki huakai mua aku nei hoi mai i ka Poalua iho nei, aole oia i hiki i Kalaupapa hoi hou mai no i ka aina nei, no ka nui o ka ino o ka moana.
Ma ke kakahiaka Poakolu iho nei, ua lawe hou aku la o Wauwiki, he poe mai pake hou no ka Panalaau o Kalawao.
KA LUNA KULA NO LAHAINA. - Malalo o ke poo “Ma Ke Kauoha” o ka pepa o keia ia, e ikea ai ua hookohuia aku o Rev. A. O. Forebe i Luna Kula no Lahaina a me Lani.
PILI KINO. - Ma ka holo ana aku o ke Dacota inehinei, ua holo aku o S. B. Dole Esq. o keia kulanakauhale i Amerika. E kii ana paha oia i kokoolua nona.
OIAI, ua ola ae nei ko ka Moi onawaliwali, nolaila, o ka nee koe o kana huakai alii makaikai i kona mau mokupuni a me na makaainana aloha alii ona.
AIA I KE KEENA O S. B. DOLE. - Ua lawe ae nei o Keo Kaaka i ke keena hana o Dole, ma ke kihi o na huina alanui Papu a me Kalepa. Malaila oia e loaa ai i na wa a pau ma keia hope aku.
Ua lohe mai makou, ke makemake nei ka Papa Ola e kuai i na mea kuleana aina a pau o Kalaupapa, i hookaawale ia ai ia aina nui no ka poe poino. Ke hoopii loa nei kamaaina i ke kumukuai aia he $50.00 o ka eka.
NA LAIKINI LAPAAU E PAU ANA. - Ma ka la 11 o keia Aperila, e pau ana ka manawa i ae ia mai ai o Mahoe o Manoa, Kona, Oahu e lapaau. Ma ka la 12 ae hoi, e pau pu ana ka manawa o ko Poholopu laikini lapaau, o Lahaina, Maui. E nana pono i keia.
MAI EBONA MAI. - Ua loaa mai kekahi leta mai ka mokupuni mai maluna ae ma ka Pae Aina o Makala, e hoike ana, ua huli nui na kanaka i ka pono, a ua huli kekahi mau alii. Ua makemake hou ia i elua mau kumu Hawaii, a ua hoopiha koke ia kela noi.
Ma keia hope aku, e nele ana kakou i ka Laina Mokupuni ole mawaena o Honolulu nei a me na Panalaau ma ka Hema. O ka moku hope loa o ka laina o Uwepa, oia ka Nebaraka. Ke hoi mai oia, e hoi loa aku ana i Kapalakiko.
KA POALIMA MAIKAI. – O nehinei, oia ka Poalima a ka aoao Katolika i manao ai, he la maikai, ao i hoomanao ia hoi e ke au i hala aku nei. Aole pela i keia was, he ahona loa aku no ko kakou waiho ana aku ua ka aoao hoomana ia e lawelawe, aohe aupuni Katolika ko kakou.
HE HUAKAI KAAPUNI. - Ma keia la, e hoomaka ai ko kakou Lunakanawai Kaapuni hou, e hele e kaapuni ia Oahu nei mamuli o e kana oihana. A oiai, akahi no oia a hele ma kana hana hou i hookauia aku ai, ke lana nei ko makou manao, a e-e ia mai ana no oia e ka lehulehu.
HE HOOHOIHOI KA! - Ma ka hoike a ke Kahukula Nui i waihoia imua o ka Papa Hoonaauao, ua ikeia iho, he wahi hoomaha ana no e manao aku ai, aole e make loa o Hawaii nei, e like me ka poe alunu olelo o hoonuinui wale nei ma ke kamailio ana. Ua nui ka poe keiki malalo o na makahiki he 15 a me 6.
HE HOA HUI HOU. - Ma ka olelo hoolaha a Judd & Laine e puka nei ma ka pepa o keia la, e ike ai kakou, ua hui ae nei o Alani Kauka me kekahi hoa hou, a ke hana nei malalo o ka inoa hou maluna ae. Ke kono ia aku nein a mea a pau i nele i na mea ai e hele ilaila.
A PAU I KE AHI. - He hoopuiwa hale pau ahi ka na hele i hoohikilele ae ai ma ke ahiahi Poakahi iho nei, aka, mamua o ka hiki ana aku o na kaawai, ua pio e ke ahi. Ua eleu na keiki o ke ahi, hoe nae paha ka helu 4. Aia ma Kamanuwai kahi nona keia hoohikilele ahi.
PELA PAHA, AOLE PAHA. - Ua lohe mai makou, ua hoopaeia ka na mai Pake ma ke awa o Kalaupapa mawaena aku o na nalu. No ko makou lohe pono ole mai i ka mea oiaio, no laila, ko waiho nei makou @ lohe hou. Aka, ina nae he oiaio keia lono, alaila, e aho no ke waiho a malie, alaila lawe aku.
PELA ANEI NA WAILUKU? - Ua palapalaia mai ia makou kekahi leta, e hoike ana i ka hana a ka Hope Lunakanawai ma Wailuku penei: Ua hoopiia mai i mua o ka Aha o Wailuku o Kihamahana (k) me Mailehaulii (w) no ka pepehi mainoiao ia Hulupii (k.) Ma ka hookolokolo ana nae, ua hookuuia na mea i manaoia na pili ka hewa ia laua. “E ole hoi, he iwi kuamoo ponoi no ka la koho balota.”
KINO KAKI. - I ka Poakolu iho nei, ua laweia ae imua o ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu nei, ka mea nona ka l@ @ @ @, no ka hihia ma ke ki pu ana i ke Kauka Trousseau i ka Poakolu o ka hebedoma i hala. Oiai, he like ole no ike no hoolima loaa a me ka ole i ka mai lepera, @ anoninoni na manao nona. Aka, @ @ io o Kimo i ka @ a kakou a ka @ kona hopena ia, alaila, heaha la @ ka mea kupono e hookolokolo aku ai @ @ @ @ @ @ @ @.
HE NUPEPA MAIKONISIA. - Ua loaa mai nei he nupepa haole i paiia a hooponoponoia e Rev. B. G. Snow o Eboa nona ka inoa, Ke Ola Mai Ebona Mai. Maluna mai o Dakota ka loaa ana mai ma ke ala ae o Sidane. Aole no ia he wahi nupepa maheahua, aka, ma like nee paha me Ka Lau Oliva.
NA MAI PAKE. - Ma ke kakahiaka Poalua iho nei, ua laweia mai i Honolulu nei, maluna o ke kuna Ka Moi, he 36 of ka poe i manaoia ua loaa i ka mai pake, he ekolu o lakou i hookuuia, no ka manaoia he mai e ae. Ua nana na Kauka Trousseau a me Hoffman a me Hon. J. Moanauli ia lakou, a me he mea la i ka makou ike aku, aohe paha e komo ana iloko oia poe mai ka hoohalahala, no ka mea, ua waeia kekahi kanaka Hawaii ma ko lakou aoao i loheia ai ko lakou leo. Aka, ua lohe makou i na leo e noi mai ana, “e hele pu mai ka ' u wahine,” a me “ka ' u kane.” He nui ke aloha, aka, mamuli o ka hookoana i ke kanawai, ua manao makou, e @ oluolu mai ka poe a pau i hoopoinoia ma ka loaa ana i keia mai, e waiho i ko lakou mau ohana.
- Ua lohe mai makou, ke malama nei ke Kauka Farani he iwakalua paha o na mai i kanalua a o ua mai pake nei kai a lakou mamuli o kona lilo ponoi. Ke mahalo nei makou iaia i kona lawe ana e haawe ia kaumaha o ka poe i hoopoinoia ma ia ano.
E MAKAALA. - Ke kokoke mai nei ka halawai o ka Aha Euanelio Hawaii ma Honolulu, ma ka Poalua mua o Iune 1873, o ua halawai nei, nolaila, e hoike koke ia mai na “Dala Kula Kahunapule” a pau a me na “Dala Pule Malama Hou” a pau, i ka Puuku o ka Papa Hawaii, i hookomoia ai ka nui o na hala i luluia e na Ekalesia i ka makahiki i hala ae, i ka Hoike Makahiki a ka Puuku, mamua mai o ka la 15 o Mei. Mai kali! Mai hoopanee! Mai noho wale a palaka, ' e na Kahu a me na Puuku malama waiwai o na Ekalesia.
Eia kekahi; e hoopiha ia na “Papa Hoike Helu" e na Kahu Ekalesia. Ina i nele kekahi Kahu Ekalesia, aole i loaa iaia ka “Papa Hoike Helu,” pai hakahaka, e kii koke mai, a i ole, e palapala koke mai i ke Kakau olelo o ka Papa Hawaii, alaila, e loaa no. Mai molowa, mai hoopanee a hiki i ka wa halawai o ka Aha, o hemahema ka Hoike Kihapai. J. F. Pokue, K.P.H.
NU HOU!! - Heaha la? He Kahuhipa. I hea la? Ma keia Pae Aina o Hawaii nei. He Kahuhipa hoi, ano like me ka Makualii o Aberahama! Oia anei? E nana i ka nupepa haole “Hu Hou” kona inoa. Pomaikai kakou! O ka Makualii o Lanai, a o ke Kahunapule ano like Aberahama! Heaha ia ka mea i koe? Malia paha ua lawa Nana paha i hookele i ke aupuni, a i alakai paha i ka lahui o Hawaii i kela kapa o ke Kai Ula!! He wahi nina nae: Aia la mahea ke ano like o ko kakou Kahuhipa me Aberahama? He Kahuhipa noho ole anei o Aberahama me kana ohana hip? Haalele wale anei o Aberahama i kana mau hipa ma ka nahelehele, a noho mai i ke kulanakauhale kokoke? E makaala oukou, e na Hawaii e! Ua oi loa aku ka waiwai o ka hana i ko ke ao ana ' ku, ke ku like ole ke ao ana ' ku me ka hana. Aole me ka olelo a kaena wale, aka, me ka hou o ka lae oe e ai ai i kou ai a make. KAUAI
MAI PAKE. - O ka mai keia i kapaia ma ka Baibila, “mai Lepera.” Aia ma ka Buke Wehewehe Huaolelo Baibala i ike ia ai na mea i oleloia ma ka Baibala no ia mai ino loa. Penei: O ka mai lepera i keia wa e noho nei, he wahi mai unahi o ka ili, okoa no kona ano, okoa hoi kona ino. Ua hooili mai i ia mai, mai ka makua a i ke keiki, a i ka hanauna aku, a ua emi mai no nae. Ua like no ia me ka mai i hoikeia mai ma Oihanakahuna 13:14. Ua maopolo no nae, o ka lepera kahiko, he mai hahao ia mai ke Akua mai. Kanawailua 24: 8, 9. Makau nui ka poe Iudaio ia mai lele a haumia, a me he mai hahau la mai a Iehova mai; pela io no, i kekahi manawa, i ka mai ana o Miriama, Nahelu 12: 10; o Gehazi, 2 Nalii 5: 27; a o Usia, 2 Oihanalu 26: 16-23. Aohe ola i ka lapaau ana. Ua Hoounaia ka mea mai i ke Kahunapule, aole i ke kahuna lapaau; a ua hookaawaleia mai kanaka aku; a ua launa pu na lepera me na lepera, 2 Na ' lii 6: 8; Luka 17:12. A o kela mai hoi i kapaia “Ka ino lepera,” aole pipili i ke kino kanaka wale no, aka, i ka hale hoi, a me ka lole Oihk 14:34. Ua hoike mai keia mai i ka popilikia loa o ka noho haumia hewa ana o kanaka. Aka, hoike mai o Iesu i Kona Mana e hoola ai i ka mai o ka Uhane, i Kona hoola ana i na lepero ma ka olelo ana. Luk. 17: 12-19.”
Ua ikeia keia mai ino, weliweli ma keia Pae moku. A ke imi ikaika aku nei “ka Papa Hoola” i mea e keakea ai paha e alalai ai i kona laha ana io a iea nei. Eia nae kekahi me kapaianaha, ke kue nei kekahi mau kanaka i keia hana maikai a “ka Papa Hoola. He pono anei keia au, e na kanaka Hawaii? Aole anei pono ke imi i na mea e hoomaikai ai ka lehulehu o keia lahui i koe? Aole anei pono ke kokua ikaika mamuli o na manao o ka poe i manao mai e hoopakele ao i keia lahui i ka poino e hiki mai ana maluna o kanaka ao ka laha ana o keia mai ino loa mawaena o kakou? Kainoa he poe kanaka malama kanawai keia lahui o Hawaii nei. Ae, pela no i na makahiko i hala ae mai. I keia na manao a maikai, mai lilo @ e na hoa aloha e, i poe hana i na mea hoohenehene wale mai ai na lahui e ia kakou. E noho malie kakou. Mai noho kue kakou i na kanawai. Mai kue kakou i na luna o ke Aupuni i ka hapai ana i na hana a lakou. Mai hoohalike ka kakou hana me kekahi poe i kapaia he naauao ma Europa, a ma Amerika. E kokua ikaika aku kakou mamuli o ka pololei, a me ka pono, a na ke Akua kakou e hoopomaikai. Ma o Iehova la wale no ko kakou paulele ana, a nana kakou e hoomalu mai. F.
Ma ke kakahiaka Poakolu iho nei, ua lapaauia kahi oeoe hookani o Ulakoheao, a malia paha, ua ola ae la kona puo kakana a ua mohala mai kona leo, aole hoi ke kakana loa.
MAI NO ZILANI MAI. - Ma ka auina Poaono aku nei i hala, ua ku mai ka mokuahi lawe leta Dakota mai kela panalaau mai iloko o na la he 16.
Me he mea la, ua hoopomaikai mai ko ka lani ia kakou i keia makahiki, mamuli o kona hoomau ana mai i ka hookilihune i na paka ua.
I KA HALEMAI MOIWAHINE. - Mahope iho o ka hora 12 o ke awakea Poakahi iho nei, ua komo aku la ke ' Lii ka Moi, i ukaliia e Kona Puuku a me ka Akukanela Generala, e makaikai i na keena mai, a ua makaikai a puni.
ILALO O EWA. - He hebedoma paha i pau i ke ana awa ana a kekahi mau alii moku o ka manuwa California i ke awa o Ewa, a ua pau. O ka W. D. Alekandero aua awa ka kakou e ike.
I KA POE KAKAU MANAO I KE KUOKOA. - O ko makou ka hoolawa like i na mea a pau i kakauia mai i ke Kuokoa. Eia nae ka hewa, o ka hoonuinui olelo wale iho no, he uuku wale no kahi io. Ua koe hookahi ka nupepa, a he pono e hoomikololohua mai ke kamailio ana, aohe ke kualehelehe wale aku.
KE KAU KAAPUNI O KAUAI
Ua noho iho nei ka Aha Kaapuni o Kauai ma ka la 26 o Maraki, o keia makahiki ma Nawiliwili.
Ua hoopihaia ka Aha e Hermann A. Widemann, a me Duncan Mc. Bryde na luanakanawai, A. F. Judd ka Loio Kuhina, Hon. D. Kaukaha, H. J. Wana, J. Kauai na hoa o ka Papa Loio i hiki ae. Eia iho na hihia.
Ka Moi kue ia Hoolaumakani no ka pue. Ahewaia eono malama e han ' i ma ka hana oolea a me na dala $5.00. Loio Kuhina no ke ' lii, D. Kaukaha no ke pale.
Ka Moi kue ia Kahiamoe, he kuai wai ona. Ahewaia hookahi makahiki e hana ' i ma ka hana oolea, a i ole ia $100.00 ka hoopai. Loio Kuhina no ke ' lii D. Kaukaha no ke pale a me Wana.
Ka Moi kue ia Davida no ke puhi ahi. Ahewaia ekolu makahiki o hana ' i ma kahana oolea. Loio Kuhina no ke ' lii, H. J. Wana no ke pale.
Ka Moi kue ia Haluaiki, imi loaa hoopunipuni. Ahewaia he $50.00. Loio Kuhina no ke ' lii. Kaluaiki nona iho.
Ka Moi kue ia Kaluaiki, paipai hoike wahahee. Hoopau waleia. Loio Kuhina no ke ' lii, Kaluaiki nona iho.
Ka Moi kue ia Maulaia, wawahi hale. Hoopau waleia.
Ka Moi kue ia Kinikini pake, aihue waiwai i haawiia e malama. Ahewaia eono malama e hana ' i ma ka hana oolea. Loio Kuhina no ke ' lii. Wana no ke pale.
Ka Moi kue ia Kipi, kokua hewa. Hookooia. Loio Kuhina no ke ' lii, D. Kaukaha no ke pale.
Solomona Kamahalo kue ia Debora M. Kamahaio, he oki mare. Ua okiia. D. Kaukaha no ka hoopii. KUHIAU.
Ka weheia ana o ka Aha Kaapuni o Oahu nei.
Ma ka Poaono i hala aku nei, ua hoomaka ka Lunakanawai Kaapuni hou ma kana oihana. Mamua ae o kona hoomaka ana, ua heluhelu mua ia kona palapala hookohu ma ka olelo Beritania e ka Hamuku; a ma ka olelo Hawaii e ka Maheleolelo. I ka pau ana o ka heluheluia ana, ua ku mai la ka Lunakanawai hou, a haawi mai la i na manao malalo nei imua o ka Papa hou:
“ I na keonimana a me na hoa o ka papa loio;
Ma ka lawe ana e hoopiha i ka noho a me ke kuiana i konoia mai ai au o auamo me ka hooko ana i na pono kaulike o ka lehulehu, - he mea maopolo no hoi, he oihana hanohano a koikoi io no keia e hoelemakule ai i ke kanaka opiopio, a e hooponopono ai i na hooko ' okolo a me na kaana ana o ke kanaka makua. He oihana kamaaina ole keia ma ka lalani o na hana a me na oihana i maa mau ai i ko ' u mau lawelawe paka ana, a o oukou hoi ka poe i kamaaina i ka lalau ana maloko o keia mau paia o ke kanawai, he mau Lunakanawai oukou e nana a e hakilo mai ai i na hana o ko ' u mau la makamua o ka puunaue ana aku i ka pono o ka lehulehu - no ka hemahema a me ke makaukau kupono ole paha o ka leina o kinohi. E like me ke ano malihini o kela a me keia mea ma ka hoomaka ana o kela hana a me keia oihana, pela no e ano apuepue a pahemahema ai o kona hoomaka ana i kinohi; a o ka mea kupono loa iaia, o ka hooikaika ana e holoi, a e hoopau aku i kona mau ano pahemahema o me la mua o kona hoomaka ana, i hiki kupono ai iaia me ka poloei ke kaana a ke kaopaona, a ke hooko me ke kau kapakahi ole i na pono a me ma pomaikai o ka lehulehu maluna o ka mea ana kaupaona o ke kauawai a me ke kaulike.
Aka, ma ko ' u ano malihini i ka hoomaka mua ana ma keia oihana hoihoi o ka aina ke poloai aku nei au i ko oukou mau kokua like ana mai, e hoopau ae i ko ' u mau ano hemahema o na ia kinohi, a ke manaolana nei au ma e ko kakou mau ike kamaaina i ka wehewehe ana i na kanawai. Ke alakai kokua kiekie ana o na Lunakanawai Nui, a me ko ' e hooikaika pu ana hoi e imi hawawa aku i na mea huna poliuliu o ka oihana kanawai. O keia iho la paha kekahi mau kumu e hiki ai ke hoomolaelaeia na hana a ' u e lawelawe ai o na la e hiki mai ana, a e hoopau ai hoi i ke ano pahemahema o ko ' u mau la mua o ka hoomaka ana.”
I ka pau ana o kana, ua pane mai la na hoa o ka papa loio ma o J. W. Keawehunahala la penei:
“E KA MAKUA O KA LEHULEHU: - O makou na kamaaina o na Aha Hookolokolo, ano ke haawi piha aku nei makou ia oe, i ko makou manao mahalo i hoopihaia me ka hauoli, no kou lilo ana i hea kaana pu ma ke kanawai. He oiaio, o ka oihana i haawaiia mai ia oe e ka lokomaikai o ko kakou Moi Lunalilo, he koikoi, a ua ili mai ke kaumaha o ka oihana ilona ponei o ka lolo.
He oihana kiekie a hanohano hoi kau e auamo ai, aia iloko ou ke oli a me ka make o ka lehulehu, a o na opuupuu e kuia ai ka hele ana, e pau ana ia i ka paholoia, mamua o ka halawai ana o na hoku o keia po. A ke molia aku nei makou i ka makou mau pule i ke ' Lii o ka maluhia loa, e haawiia mai ia oe ka naauao i kupono i ka pomaikai o ka lehulehu. Me ka mahalo.”
O ke Kuikahi Panai Like mawaena o
KEIA AUPUNI A ME AMERIKA,
ua pono anei ke hapai hou la?
(Koena mai kela mau pule mai.)
Ina o keia ka hopena oiaio o keia mau manao, aole pono kakou e ae aku no na alakai apuka ana no ke Kuikahi Panai Like.
Mai hoopoina oukou i na alakai mua ana a ko kakou Aha Kuhina mua, “E kokua ' ku i dala no ka Laina Mokuahi, alaila, pomaikai kakou, a pela pu no na kalepa o keia kulanakauhale e apono pu ai: “a heaha mai nei hoi keia e olelo mai nei, e pilikia hou ana kakou, aia ka i kuikahi panai like, alaila, loaa hou mai ka pomaikai? A ku auanei hoi kakou iluna o ke Kuikahi e manao ia nei me ka lilo pu aku o ke awa nani o Puuloa i kela aoao. alaila, e olelo hou ia mai, e pilikia ana no, a o ka Hoohui Aupuni ka hana i koe; a o ka pau loa ana ia o kou ano Aupuni Kuokoa.
O na hana mua i alakai iho nei ia kakou, he mau mea e hoao ana i ko kakou mau manao; a ua ike ia mai la kakou, me he poe keiki la i puni wale i ke alakai ia e hai.
Mai hopohopo e Hawaii no keia haanuiia, “E ilihune ana kakou, a e nele ana i na hana no ke poho o na mahiko.” Aole oiaio o keia, he oiaio no, e hoopuiwa io ana no lakou ia kakou, aka mai makou wale kakou @ ae wale aku.
No ka mea, ua hoonoho ia kakou e ka mea nana i hana keia mau mokupuni, i poe e pomaikai mau ana, a e lilo kakou i mau puka e komo mai ai ka waiwai, a i puka e hemo aku. Ua hoonohoia kakou i oioina no ka poe hele, i makamaka no na malihini i poe kokua no ka poe nele. Ua hana no ka luna hana nui, i ea oluolu no ko kakou aina, a he mea no ia e kahea aku ana e hele mai na lala kamahele o ka honua nei, a e hele mai ana no lakou. Ua hana no ke Aku ia kakou i poe maikai, a malama i ka maluhia o ko kakou noho ana, a me na malihini e noho pu nei me kakou. A auhea ke aupuni e like ai me kakou ma ia ano? aohe. Ua hoomomona no ka mea Nana i hana i ko kakou mau lepo i mea e ulu nui ai na mea kanu, me ka anoni ole ia me lepo manu a na moku e kii nei; a pehea la oukou e manao ai, e holo io aku ana ka waiwai mai o oukou aku? aole.
Ua haawi mai no ko kakou mea nana i hana, i mau awa nani no na moku e komo ai a poino ole. Ua huhia ma ka moana nei, aohe awa e like ai me Honolulu nei a me Ewa hoi. Ma ka mokupuni o Midway, ua hoao ko Amerika e hana i awa, a ua anoano paha he $250,000 i lilo, a hookahi no manawa o ke kai, o ka lilo no ia o na mea a pau i mea ole, a noho iho la. Ua pau ka manao a ko Amerika poe e hoi hou aku ilaila, a ke oleloia mai nei, aia kekahi awa maikai loa ma ka mokupuni o Tutuila i ka Pae Aina o Samoa. Ma ka olelo ia mai, he wahi haiki loa; aohe no he wahi e ae o keia moana e like me ko kakou kulana e noho nei. A he pono anei ia kakou ke haawi aku i ka mea a ka mea nana i hana i haawi mai i wahi no kakou, a e haawi kakou ia hai! Mai hana naaupo lakou pela.
Ke mai no wale ia nei, e hoomoe ia ana i waea olelo moe moana, mawaena o Kalefoni a me lapana a me Kina, aole no he wahi kupono a ae o keia hana o keia moana o Hawaii wale nei no; a ina no e ae ole aku na kakou e panai aku i ke awa o Puuloa ma keia kuikahi, e hiki mai ana no ia i o kakou nei ka waea ma keia hope aku, a pela ka ' u e olelo nei, he poe no kakou i makana mua ia no na pomaikai o keia ano, e ka lokomaikai lani.
O ko kakou ae aku i keia panai awa komo moku no Amerika, he mea no ia e koi mai ana ia kakou e haawi aku i kahi panai ano like pela i na aupuni e ae e noho kuikahi nei kakou, a ina e ae ana kakou i awa no ko America o Puuloa; a o ke awa anei o Kooko Beritania? a o Hilo anei ko Farani? a o Lahaina aneit ko Mea? a o Kaawaloa hoi ko Mea, a o Kawaihae anei ko mea aku; a o Hanalei hoi no mea; a o ka pau no nei o na wahi awa komo moku o kakou, a koe na makamaka o lakou, a he pono anei ia kakou ke ae me keia? he hana kapakahi loa keia. He