Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 52, 28 Kekemapa 1872 — NUHOU KULOKO. [ARTICLE]

NUHOU KULOKO.

Oahu. | Ua oleloia, ma ka huakai mua aka ! nei a Mere Poka ii Hilo, ua holo oia he eha wale no hora, meii ka lae aku o Kaoio a i I Honoipu. He puhipuhi maoli ka hana a keia moku. lty I ka hoopuka ana a ke kuna Jertnie i ke ahiahi Poalua iho nei, ua ili oia ma waikiki iho oka Hale Ipu Kukui o ke awa o Honoiulu. Malaiia oia kahi i paa ai, a pii ke kai, hemo. Kaaponi hou " Kilacea."—A keia PoaI kahi, e holo kaapiini hou ana ke Kilauea i mokupuni o Hawaii, a e hului pau ana paha i na ohua a rne na lunamakaainaua no ka hoolewa aiii i ka ia 7 ae nei. _______ (C7* Ua loaa he ekolu pake nana i aihue i na waiwai o kahi o Bila Holo 1 loaa no ka lawe ana i ka waiwai aihue a malalo o kahi o ke Kauka Kuhina Kaluiaina e huna ui. 0 kekahi pake a u.a Kauka la, kekahi i koii)o pu iloko o keia kolohe. [£7* Ua haohao makou i ka nele ana o ka pauila o na pu o Puowina i ke aumoe Poalua iho nei, po hannu o ke Alii o ke Ao nei. Malia paha he pau no ka mana Katolika o ke poo aupuni. 37* Ua makaikai makou i ka pahu kupapau o ke alii make, i kekahi ia o keia hebedoma, aua ike miakou. E hiki ana gaha 4 kona knumah* i ka eIirKST paona.'ke pau ikn hana ia. Aole he pahu nui eae i ike ia mamua, e like me keia. Ua manaoia, ina e koino ke kino iloko, e hiki ana paha ke kaumaha, ma ka e!lua tausani paona. (C7* Ua pahupahu bihodi o Keoni Robrkana me H. C. Orndoff ma ka po Poaono aku nei i hala no ka helunn ai he 1000. Ma ia hana ana, ua loaa e ia Keoni Kobikana ka 1000 ai, oioi ho», he 145 ai i koe a kooa kokoolua alaila hiki aiku i ka tausani. O Mr. Omdoff nae ka mea o laua i holo a he 96 ai Ika paho hookahi ana. Oka Keoni holo kiekie ina he 84. ; (£7" Oiai, ika hookuuia ano oka Aha- | olelo 1 hala, ua loheia mai, ua pupule keka- ! hi o na lunamakaannana, ua ohi oia i na auhau me ia ano pupuie, oia hoi ka uku o koha hoopili kuhina, nolaila, ke manao nei niakou, aohe lunakanawai e ae nana e noonoo ī kona kupono ke noho mai, o ka Ahaolelo waie no. Hoipuia.—Ua lohe mai makou, ua nukuia kekahi o na kanaka Hawaii e ku paa kahiii nei no ke kinoalii make, no ko lakou kakau inoa aoli malalo o kekahi palapala e kahea ana e halawai na makaainana e koho i Komite no ke koho bailota Moi ana ma ka la 1 0 lanuari 1873. Ke papa aku nei makou i ka waha naoa i kileoi ae ia nukuouku ana. Aohe nao Ai.—Ua lohe mai makou, ua halawai na makaninana o Waiaiua i kekahi la o ka hebedoma i haia no ke koho i Moi. Ua koho ka poe « pau i akoakoa malaila i ke Keiki Alii wale irio t hookahi mea kue oJ. Amara, a he aiii okoa kana i aiakeenako ai. Ua noke ia ka ia i Ira heneheneia a hookikiia, a heaha la kooa hopeoa iloko o ia nui ieo ? - Na Kopono b lilo lo ai i Moi.—Ua waiho ioarkekahi ]poe i na, kumu kuponoe lila ioai ke Keiki Alii Williama C. Lunalilo 1 Moi ma ke ana, do ka akahiakahi a lohe ta kela mao komu i mua o ke aoaina, ke waiho nei mikou malalo : Akahu—Np kona piii ioa i na ioai haie nohaaupooi. Aiua.—No kona kapukapu alii no ke hele mai i na w#a pau, aole e like me kekahi poe e ae ka moalaala. Akolu.— No ka mea, oia wale ao ka iooa Keiki Alii e ola nei, a i hookohoia raai aohe mea e ae. Aha.—Xo konakokua mau ka i na mi»kakinana i na Kaa Ahaolelo a paq. Ma na heemi aohaa kaumaha o ka lahoi,' oia ka hikimua ma ka aoao o oa a!it. [He oiaio i k#i.] Ina he mao leomu keia a oukou i ike | »iai .h aoao oka laikoO Keiki Aiii, o hele | mi il» la koho bak»ta. a e hoo ikoo» waie I no, aole ka mea,e ae» PooJtolii la 1 o iano- ' aii, oia ka !a koho bu!ota Moī. ' Lm- <~i

IASCA*rH, 1373 e btki mai aoa. o» ka' lai K* He Ketki Alii WiUkma | C. Lanahio. i mi ai e koho i M*i oo ka4oa e like me Nolailn, k hiki nti ia U, mai fco Koia oei poe a p«u i Hraas»!a oei e ko6o ai i Moi. aoie ke loni w»b«||e okt» oloko. Aia m ka lUk Kadals <* E. P. Ad&ma £ kofc o ai. lofee meī makoo. ke hoepiUpili | "£ei lekahi maa Haw»ii mt ke Alo Alii o ke • i Keiki Pelekaee, a ma ka lakoei knoa olelo I eoa, oa heiiai lakoa ia. bkovi iho ma ke| aoo kaoak-a ooim, aka, ioa e kaawale ae )m-1 koo maikila mai, a pili «e me kekahi ahi e,; alaila. o ka hoopiii ako la no ia maohpe o kekahi &!i i e, aole hoi ke aiii mua. Heaha ! ke aoo o na kanaka Hawaii e hana ana pela ? Oa like loa keia hana ine ki la o ke kai l|a Moheeu Ho!o i ma* a i hope. Ina niakemake ke kaoaka ma ka poloiei, hele malaila, a lioakila, aole ka hoopilimeaai. i Mn poina.—O ke koho ba!ota ana o na liakaainaoa no ka Moi a lakoo i makemake ; v, e malmma» ana ma ka Poakolo, luouari £ma ka Halekudala o Adamu raa Honoluiu» mai ka bora 3 kakahiaka a hiki i ka hora 5 a&ahi. Mai poina i ka hele a lao-o i ko ouSoa balotsi oo ka Moi i makemnke ai, aka, 00 ko maliou ake oui i ke Keiki Aiii Wiliama C. Lunaiilo mamua ae o kekahi poe, ke kukala aku nei makou e hele a e koho nona wale no. Aiaiia, na ka Ahaolelo e hooiaio mai i ka makemake o na makoainanaa koho io iaia e iilo i Moi. Ko kakou Inoa maikai. —Ua ikeia iho ma na nupepa Elele o Oregona, kekahi hunahuna e pili ana ia Hawaii nei, a penei no ia : u ke eiupuni o Hawaii ma ke kuamoo o ka sye kaa o!e. Ke ulu apihipihi nei ka ia* hui i keia a me keia makahiki, oiai na liio o ke auj}uni e hoio mama ana ma ka nui launa ofe. No ka lahui he 60.000, aia he pu* alu> rta lunakanawai Kiekie he iwakalua kagjbamaono, ma ka SJO,OOO pakahi, ke hoo- " |a la me ka ratio o na Aha Hookolokolo haonaaa iho. Aohe e emo a lawe ae o Kaaehameha i ka" hoohiki a ka mea aie ilihune, u eiik<? me ke ano o na mea e hele nei. Ua ikg*ka ko waho i ko kakou ilihune, ke olapa e iniu nei no. l I !fA nakaainana.—Ua lohe mai makou, ke hele nei kekahi mau kanaka ma kuaainn, me naptl»pala hoopii e kakau inoaia uo ke koho #na i Alii e ae« aoie o VV. C. Lunaiilo ka Moi, me ka hoikeike oie i ka inoa o ke AliUnona ka palapala hoopii. Ano, he.mea ke kakau ipoa ma ka palapala hooie||hi Aliieae, nae i na 'Wi lakou mea i kakau ai a me ke AHi a jakou i makemake ai. « O ke apoipoi < i^^pka, aohe O fcaynakou e kauiaiiio nei, e makaala loa oukou i ka oukou Alii e kakau inoa ai. O ke ala pono e heie oukou i ke koho balota ma ka Poako* lu, lanuarii 1 a e ho-o i ko oukoui balota. Na Lona Nana Koho Balota.—Ua koho na makaainana o ka Apana o Evi?a, ia J. H. Koni, G. M. Keone, D. Keoahu a me S. Kamai, i Komite nana i ke koho balota Moi ma ka ia 1 o lanuari 1873. Ua ae pu hoi ko lakou lumamakakaaina e hele mai i Honolulu nei, a e kohoia Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii Wiiiiama C. Lunalilo i Moi no ka lahui. E mahaloia kolaila lunamakaainana ina o kona ae io ia > Ma Waianae, ua koho kolaila mau makaalnana i Komite Nana Koho 6aiota Moi, a eia ha inoa o iakou : Kekaula, Keaona a nie A. Kaolike. O Kooiaupoko ka Apana hiki mua ma ke koho Komite Luna Nana Koho Balota Moi. a eia ko iakou Kemite : J. K. Kaoiiko. J. W. Pii a me G. Barenaba. He iiokuahi Lawe pakk.—Ma ka auina la Poalima aku nei o ka hebedoma i ha|a, oa ku mai ma ka nuku o Mamala ka mokuahi ltalia Glensannoz t iloko o na ia he 33 mai Makao, Kina mai me na pake pauua he 680. 1 komo mai keia mokuahi e kuai lanahu a lakoai no keia huakai lawekanaka. Ua piii ae oia ma ka uapo o Ainahou i ka Poaiua iho nei, aole nae i ae ia inai na kanakaa e pii aku emakaikai, a aole hoi i hoolele ia mai napake i uka nei e hoomaha ai. Lna paha he mau pake kuokoa keia o ka iaweia ana mai, ina ua hookuuia mai na ohua, aka, me he mea la he ano paaoa ia la, ka aua loa ie. O ke Samaria nei keia i haule aii mawaena 0 ni powa, x maalo wale ae ai ka levi ? fis MANA KOHO Moi AHEI KO NA KCHINA ? Oiai o i ia hooua, ke manao nei makou, e weele e ke pulu, a ke ninau aka nei. He maha koho Moi anei ko na Kohina iioko o ka Hale Ahaolelo hui o na Aiii a me na lunamakaainana ? Ua manao makoo, he mea pono ke hoonaaaaoia na lonam%kainana ma ka4tooponopono ana i ka lakou mnu hoa iho 1 kem.wa ano noi o ke aopani, a e haawiia ka maoa koho i ka pee kopono wnle no.|He oia»o ma ke komokanawai, oa ae ia oa Kuhina o ka Moi e noho mai iiokoo lia Ahaoleka lakoo oihaoa, mawaena o na Ain. i k?ia wa, o na kahina, he mau kaho aoponi lakoū, e oana a e malama aoa i ko lakou; malahia. A oiai, o ka Ahaolelo* ka ako«ko« aoa o oa aiii i hoooohoia e ka Moi a mka Poeikohoia e na makaainaoe, e oo* ho po aoa, Eiohila, e oana ia ka inana o ka oohe aoa mni o keh & me keīa lala o ka Haie Ahaolela Jl«ia oa nalowale a oa nele ka palapila hookeho ahi o kekahi pi« e noho mai nei, mai ae ako e noho mai iioko o k t

Haie Ahaolelo. He haoa nei ken,« he po-; oo 9 ka poe moi koleji*» ke lnwekwe. Oiaī j 0 ka Ahaolek» ka o»» <Mi» e Bißt noo« ib©, 1 ke watbo nei onkoa an S«koo e koopoaopono. i Hs itvi Ka ka !—Oa ike ibo m*koo m% kai oopepei «oponi o k» Po&ha ibo nei, tn leo nai nai lakoa oo ke ioo o kekahi poe kanaka e I«mdo oei iioke o ka pt Hak Alīi, me ka peipa mai e kipakoia kela poe. fw he makemake Ke Jim Okwm e pau ka iooa ioo oaloko ola pa, he pooo ia ke oielo aku, e pao keia hola aoa ika wa kanika*. Oa ike no ka lima oaoa e hoopooopooo oei ia pepa» aohe he haoa kupooo ka hok i ka wa kinikau. A heaha kooa mea oielo ole me ka ikaika pela? He hana aoei keia oa ke au naaoao ? O kekahi kama kem i aMkemnke 001 !ca i« ai ke Keiki Ahi e opu ia oes e noho ma ke kalaonu. No ka mea f «oie oia laon» i na hana kahiko o Hawan nei. e like me kn halo, a ao!e boi hookekena i kooa ]poe ohua e hana pela. He hoailona keia no ke alii naauao a me kona kulana hanohano. Kakiokio a ka Evfaewa.—No kekahi • ka mnkou mau hooahoaa e pili aoa i ka H*le Paī Aupuni. Ma ka hoopuka aoa ioa p<'pa iiiiii hoiooioo a iakou ike Keiki Aiii. Ua puka enai ka lakou pane no ia mea, a oia lke« ia : " E ka lehulehu makaainaoa i nana a ike i kela mao huaolelo inaiuna ae, mai mannoio iki ookou i kela mau o!eto. Aole k>a ma> kou i apono i ka hoopuka ana i kela mao palapla i paiia no ka pono o kekahi po<i a me ka makemake o hai, e like me kela mau olelo pa-e wale e pane mai nei. Aole lou e hiki ke manaoia o na manao i hoopukaia no ka pomaikai o kek&hi kanaka, a o kekahi poe paha ma ko iakou makemake īho, no ka Hale Pai ia manao kahi i hoopukaia ai o ia mau mea. He mea akaka kei», ona mea a pnu i kauohaia mai e pai me ka ukuia mai, aole e lilo mai ana ka pono oia mau mea no ka Hale nana i pai. Oko makou makem&ke nui, o ka ka lehulehu e koho ai oia iho la ka mea e lilo i panihakahakn no ka Noho Alii. Aole me na hookikina, aole hoi me ke kijpe. O ko na makauinana kuleana nui keia, ik o ko kakou hoi a pau, E koho me ke kupan." Aole pili i na paahana ka makou olelo. Ina aole oukou i apono. no keaha ia oukou i ae aku ai e pniia maluna o ko oukou papa fspi 1 Ina o ni loaa o na hana a pau oia ano, i uku ia mui e like me na pepa liilii a oukou,i ae aku ai, aole ia mau lona no ka Papa Pai eiupuni. alaila, nowai ia ? na pakeke paha 0 oukou ea ī He kahoaka pabo keia no na la 1 hala.