Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 43, 26 ʻOkakopa 1872 — Ka Baibala. [ARTICLE]

Ka Baibala.

E na makamaka e, ina he mea nui hookahi iioko o keia ao, oia ka Baibalaa ke Akua, nui ma he kumu, nui nia ka manao, nui mn ka olelo hoopomaikai, nui ma ka nani, nui ma ka hoopuka manao, nui ma ka mana, nui ma ka hooko ana ! Ke kau la ia me ke kaula guia mai ka noho alii o ka Mea Kiekie loa, a mai laila mai i haule ai ka lama a pau o lia lani, ke ola, ke aloha, ka lokomaikai i men e pono ai kakou—maloila ia o kau la me he lira lani la, « hele ilaila na kaikamahine a ke kaumuha e hookani ae, a 010 mai na leo hooluolu—a pa ka lima o ka oli maluna ona, a kupu mai ka 011 lani iloko. Muokokoke aeka iiwehali iluila, a haiia mai na hua no ka mihi, a no ke ola. Haliu ae ka pepeiao o ka haipule i kona kani ana, n lohe no ka Mea uwao, no ke Aupuni mau loa. Hoopa ka mea e make ana i kona lima haalulu maluna ona, a komo inalu iloko keia mau olelo hoopomaikai. Aia hoi, owau no me oukou i na monawa a pau, a hiki ika hopena o keia ao." " A hele oe ; mawaena o ua wni, owau pu no me oe ; a maloko hoi o na muliwai, aole oe e hoolana ii e lakou—ia oe e hele ai maloko o ke ahi, aole oe e wela." "Ehooiana oukou ; ua lanikila wau maluna oke ao nei." «• Oka enemi hope loa, o ka make, e hoopauia no in." »• E hookomo keia palaho ika palaho ole, a me keia inake i ka make ole, a ealeia ka inake e ka lanakila." Auhea ka olelo hoopomaikni, auhea ke akeakamai, auhea ke mele e like me keia? E hoonui i ka olelo a ke Akua. Rev. E. E. Adams (unuhiia.) Ma keia hapa haioleio a keia kahunapule, Kev. E. E. Akamu, ua hooiiloia ka Baiba!a i inea nui loa, i buke oi aku ma ka maikai i na buke e ae a pau loa. ina peia, heaha ka pono ? Eia, e huli mau ; i ka Paiapala Hemolele, i akaka na mea a pau iloko, me ka inalama hoi. I kumu paipai, a hoeueu ia oukou e huli, e heluhelu i ka Baibala, ke kakau nei au i wahi moolelo pokoie no kekahi kanaka no Pevon€sire, »na ka aoao hema o Enelani. ; He kanaka mnhiai, a hana pa laau, i mea e , loaa'i kona oia. He wahi ike iki no kona ; ua ike i ka heiahelu, a me ke kakao hma, : aole nae i naauao loa. ! I kekahi !a, ua kuai kekahi kanaka t ke- ! kahi buke, a haawi mai ia i keia kanaka ha- ,• na pa laau, me ka olelo ia ia, aia a pau keia ■ buke i ka heloheluia e ot», alaila e hoihoi, } mai īa ia'u. Lawe no oia iua buke nei ine i |ka ike oie i kona aoo. H«ohiki nae oia aole | | oīa e hoihoi ako a pau ia i ka heluheiuia e j } ia. Malama oia ika buke—a i kekahi la, I [hoea mai he kankka ludaio, a hoike oia ia | • bolte ia ia. Olelo ka ladaio, he Baibala He- | bera keia ; oia hoi ke Kauoha Kahiko mai I Kinohi a Maiaki, ma ka olelo Hebera, oia ihoi ka olelo iudaio. A, nīonu ke kanaka ha- | na p>* pehea ia e ioaa*i keia olelo ia'o ? <fiaj kemake au e loaa, i hiki ia'o ke heluhelu i | keia Baibaia, no ka enea, ua hoohikiau, aole |ao e hoihei ake i keiii iwke i ka oea moa a pau ia i ke heluheluia e a'u. Oielo ka ludaio, e kuai oe me a u i kekahi buke liīlii, lie Helrew Giammar, (ha piil olelo Heheia) i mea kokua ia oe i ke ao ana i ka oielo He- | besra. A lraai eia iua bake nei eo ka hapaha. Hoemaka koke oia ike «o ana ia boke. Lik» kooa »aa ahiahi a pau, a rne aa la Se* bati i ka huli a&a ia palapain.

A, tft*hope iho/ hoea hoa ro4i om Kuhlo n«i, i ba»«i mai i beVe hoo, he Hebre«r Uiieo»» be buke b«i » ke »no o m huaoiel© Hebera, * te ©i* e hookipa i ua lodaso nei m» kona hil« i OWO no keia buke hoa. Hooikiiika !«» o Wtlaro« (P»« k* ino» o ua kiiiMka ha»a p« oei) e loaa ka ike i k* ol*!o Hiebera. Mina oia mi ka Baibsl» Hebeni, a roa k» Bnt»1« Beretaoia, i «k*k» ke »00, 4 k:i io«a ana. Unohi no mailoko niti oka olelo Hebera, & iloko oka olelo Beretania.' Nani loa ote koaa hooikaika ana ! A pehea ? Ua ioaa anei ? Ae—a haia na makahiki hc uini, oa loaa ka oielo Hebera, un inakaokau r i ka heluheia ana i ka Baiba!a Heheni mai ; mua a hope. Ua hele no kekahi malihini no Amenka e ike ia īa, a e iohe i kooa heluhe-' }u ana i ka BailwUma ka olelo Hebera. Kahaha loa oia i ke akamai o keia kanaka h»na psi i ka heiuhehi aoa i ka olelo Heber». Kak.iiknhi loa na Uahunapule i hiki k* heluhe* iu i ka Haihiia Hebera e like rae keia. He kauwa ka. Wilama na ke kanaka i haa* wi mai nana, kn Baibila Hebera. He k»ne wahine ole oia—lilo ka Ba?bala Het>era me he wahine m»re la nana. Makeinake b» oia i ka Baibala, kai olei'o a ke Akua, ma ka olelo mus i kakauui'i. Ua inake 0 Wilama mamua aku nei. Ua hahao pu ia me kona kupapau ua Baibali H.ebera nei, me na buke Htbera elua a ka ludaio i haawi v,nai ai, iloko o ka pahu hoo* kahi, a kanu pu ia ma kona lua kupapau ma Devonesire. £ na mjkatniska, na kanakn Hawaii, e ao ia oukou e Wiliania ma kekahi mau mea. E hoohaiike me ia ma ka huli ikaika ana i ka B »ibala, aole nae ma ka olelo Hebera, aka, ma ka olelo Hawaii., K hoolilo ina po kuowaie he nun wale, i wn e heluhelu ai i ka B»ibala, i wa e hoomakaukau ni, e huli ai, e hoopnanaau ni i na haawina no na Kula Sabati, na Kula Baibala. He pnni maikai ioa no ia no na hula, na haua iealea, na kamaiiio lapnwiile, na pakaulei wale ana i kauhale ma na pa. ui ka hemahema ma ka helunelu Baibala ana !—nui ka lalau ! Ma ka heluhelu mnu e pau ai ia a loaa ka heluhelu holopono. Hawah.