Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 43, 26 October 1872 — Page 4
| This text was transcribed by: | Shylo Ligsay- Iopa |
| This work is dedicated to: | Dr. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kaokoa.
Hills Of Heaven.
Silver Song.
1.
Ma o ae he aina nani,
Ku na puu olino e ;
Owe nani na wai lani,
Pua mau na pua maikai ;
Luli ae na pama nani
I na abe ani mau,
Oli mai na manu lani,
Uli mau la na laau.
Cho. --- Ma na puu olino lani.
Maha mau ka poe lualua
Pau ka luhi, Mele nani,
Maba lani me Iesu.
2.
Ma na puu onlino lani
Ku ka noho Moi mau ;
Pupi ihi i ka nani
Ia kauhale kamahao.
Kei na puka aiai nani,
Ku hemama a mau no ;
Kau ka la olino lani,
Ole lo-a e kau ka po.
Cho. --- Ma na puu olino lani, &c.,
3.
Poai mau na kini lani,
Me na lole aiai e,
Ma na puu olino nani,
Puni i na lei maikai.
nani e, ka Mililani
Me ka alo o ke Lii ;
Pa na lina, o ke kani,
Kupuinai, o o-li e ;
Cho.--- Ma na puu olino lani, &c.
4.
nana, e na hoa ikaika,
I-ikēa na puu ma o ;
Aia hoi ! ke hōea mai la
Kahi nani o lakou,
Kupaa mau, a nauwe nani,
A mamuli, ke kakou
Ma na puu olino lani,
A po-ai a mele pu.
Cho.--- Ma na puu olino, &c.,
HAWAII.
Na olelo Wehewehe no Oihana a
na Lunaolelo.
MOKUNA VII.
P.51. "Pe ai oolea" --- pe paakiki nia ka neau, e a ole ana e lawe i ka nuumo a lesu maluna o lakou. Mat. 11 : 29-30. "Poe i okipoepoe ole ia ma ka naau, a ma ka pepeiao" --- makemke ole i ka oiaoia, nole hoi unukemake e hooluhe ia mea. "Ua mau loa ko oukou pale ana i ka Uhane Hemolelo." E hooikaika ana ka Uahane Hemolele ia la- kou ma o ke kanawai Ia, a me na Kaula, a ma o Iesu la ka Haku, e hoolohe, a e ma- naoio ; aka, e like me ka pale ana o ko la- kou poe makua, pela lakou i pale ai ' pela lakou i hoike ai ia lakou iho he poe kanaka ni oolea. Kanawailua 9: 13.
P. 52. "Owai kekahi mea o ka poe kupu-na ?" ua olelo aku oia, ua pale lakou i ka Uhane Hemolele ; ana hoi, i mea hoike no ka oiaio o ia olelo, ke ninau net oia, "Owai kekahi mea o ku poe Kaula i hoomaau oleia e ko oukou poe kupuna ?" Ua olelo mai i a kaula e like me ko lakou ao ia e ka Uahane Hemolele, II Petero 1:21, a ma ko lakou hoomaau ana i na kaula, ua pale aku lakou i ka Uhane Hemolele. Pela no i hoahewa ai o Iesu i ka poe ludaio. Mat. 23: 34. Ua hoomaau lakou i kahi mau mea o ka poe kaula, a ua pepehi lakou i kekahi, ka poe nana i hai mua mai ka hiki ana mai o ka Mea Hemolele ; a iwaena o ka poe olelo ho-pe ia iho la o Isaia, ka mea i oleloia, ua oloia a kaawale. hebera 11:37. Aka, ua oi ko oukou hew i ko na kupuna, no ka, "Ua oukou i kumakaia & i pepehi hoi ka Mea Hemolele," ka Mesia, ka mea i ha mua ai mai e na Kaula Kona hiki ana mai.
P.53. A ua oi loa aku ko oukou hewa no ka mea, "ua loaa ia oukou ke kanawai," a o ke kanawai, he kumu alakai ia i o Kristo la. Galatia 3:24 O na mohai i oleloia ma ke kanawai, e kuhikuji ana lakou ia Kristo. A ke hai mai nei o Iesu, "lua ua manaoio oukou i ka Mose, in a ua manaoio oukou ia'u ; no ka mea, ua palapala mai ia no'u. loane 5 : 46. "Na ka poe anela i hoolaha mai." "Hoolahaia ae la e na ane- la." Galatia 3:19. " I olelo ia mai ma ka poe anela." hebera 2:2. Aole i maopop loa ka na anela hana ma ka haawi ana mai i ke kanawai ; aole no hoi he mea ano nui ia kakou ka ike ana i ke ano o ko lakou la-welawe ana ma ka hawai ana mai i ke kana-wai i ka poe Hebera. . Ke olelo mai ne o Mose, "Mawena mai o na umi tausaui hai- pule (na anela hemolele) oia i hele mai ai ; mai kona lima akau aku ke kanawai ahi no lakou." Kanawailua 33: 2. Pela hoi ma Halelu 65:17. "Aole nae oukou i mala-ma." Oiai ua oi ke pomaikai o ka poe Hebera i ko na lahui e ae a pau, no ka loaa ana mai o ka kanawai ia lakou, mai ke Akua mai, a oiai no hoi ea haawi ia mai na kapa-wai la me na hoailona nani, a weliweli loa, aole nae lakou i malama ia. (loko no o na oule eoao, a oiai lakou e hoomana ana ma-lalo iho o ka mauna, kahi a lakou i ike ma'ka'i i na hoike weliweli o ka mana o ka Mea Mana Loa, holi hope ae la ho lakou anau na'au mamuli o na kii a lakou, a i aku la lakou la Aonoali, " E hana oe i anau akua ao ka- kou," paaka 40. Aka nae, ua kaena mau u na ludaio ma ke kanawai, oiai lakou e uhai mau ana ia mea. Roma 2 : 23.
P.54. "Waiania iho la kp lakou naau." piha iho la i ka huhu. Oia no kekahi hua o ka hoike ana 'ku i ka oiaio i ka poe hewa, nana ma ka mokuna 5 : 33. "He oi nui ko Olelo a ka Akua mamua o ko ka pahika- ua oi lua," a he oiaio kana olelo, Hebera 4 : 12. "Nau iho la ko lakou mau kui iaia," e like me na holoholona hihiu huhu. O ko lakou ano ia wa, he huhu, me ka hookano, e konokono ana ia lakou e hana aku me ka li-ma ikaika, a e pepehi aku.
P. 55. "Piha o ia i ka Uhane Hemo-lele; " nolaila, ua lana maile kona manao, nole pihohoi i ka huhu o kona poe enemi. Ua loaa iaia ka malu aloha i haawi ia e Iesu i kana poe haumana. Ioane 14 : 27. Ua hoike ia ma on a la ka olelo a ka mea haku ma Halelu 119 : 165, " Ua nui loa ka ma-luhia o ka poe i makemake i kou kanawai, aohe mea e hina ai lakou." "Haka pono aku la ia i ka lani." Ua ike oia aia kona kokua ma o ke Akua la. E like me ka mea haku Halelu. "Ua leha aku kona mau ma- ka i na mauna mai kona kokua i hiki mai ai," Halelu 121: 1. A iaia e leha pono ana 'ku iluna, hoea mai la imua o kona maka keka-hi hihio kamahao. "Ike aku la ia i ka na-ni o ke Akua, " he malamalama nani ano e e hoike ana malaila ke Akua. "A me Iesu e ku ana in a ka lima akau o ke Akua." He mea maa kakou ka hehuhehu ana no Iesu e noho ana ma ka lima akau o ke Akua, Mat. 26: 64, Mareko 16: 19, Epeso 1: 20 ; aka maanei ua hoike ia ma oia e ku ana, me ka maknukau e kokua i kana kauwa, a e hookipa iaia iloko o ka lani.
P. 56, " Ke ike aku nei i na lani e ha'mama ana." Aohe mea, e alai mai ana ia- ia ma ke ala e pii ana iluna i ka hale o ko-na makua. "A me ke keiki a ke kanaka e ku ana" --- oia hoi ka mea i papa iaia iho, oiai oia ma ka ao nei, "Ke keiki a ke kanaka ; ka mea hoi nana i hai mai i kona poe haumana, he nui na wahi e noho ai ma ka hale o kona makua, a hai hoopomaikai mai, e hoi hou mai no oia a e lawe aku oia ia lakou e noho pu me ia. Ioane 14: 2-3 Ke kali nei oia no'u.
P.57. "Uwa aku la lakou me ka nui"-- aole lakou makemake e lohe hou mea a lakou i papa ni he olelo hoino Akua, noalaila manao lakou e hoonalo i kona leo me ko lakou uwa ana. A i mea hoike i ko lakou hoowahawaha i kana mau olelo, a me ko lakou makemake ole e lohe hou, "pa-pani iho la lakou i ko lakou mau pepeiao," "a lele lokahi mai la maluna on a," e like me na ilio have pololi e ake ana e inu i kona koko.
P. 58. "Kiola aku la iaia mawaho o ke kulanakauhale." Ua kauoha ke Akua e la-we ia aku ka mea olelo hoino iwaho o ke kulanakauhale, a e hailuku ia i ka pohaku malaila. Olihanakahuna 24: 14. .Pela o Setepano i lawe ia mawaho o ke kulanakau-hale. "Waiho iho la ma mea hoike, i ko la- kou aahu" -- na kapa komo mawaho ae o na aahu e ae, i ole e hihia na lima i ka noa ana i na pohaku. Na ka poe hoike e haliuku i na pohaku mua. Kanawailua 17: 6. "Ma ka wawae o kekahi kanaka ui, i kapaia o Saulo" --nana e malama. Ua hai mai oia, ua ae aku ia e make o Setepano, a nana hoi i maluma na aahu o ka poe nana ia i pepehi, mokuna 22: 20. O ka mua keia o ko ka-kou ike ana i ka inoa o Saulo, ka mea nona na hana a me na palapala i kakau ia ma ka inoa i ike ia e kakou o Paulo, na mea hoi e hoopiha ana i kekahi hapa nui o ke kauoha Hou. He hana haunuele i ku ole i ke kana-wai, ka pepehi ia ana o Stepano ; no ka mea, ua papa ia ka poe ludaio e ko Roma mau kanawai, aole e hoopai ma ka lawe ana i ke ola. Ua ae aku ka poe ludaio i keia poe i mua o Pilato, " Aole o makou e pono ke pepehi aku i kekahi kanaka. Ione 18: 31
P.59. "E kahea ana" i ka Haku Iesu. E noi ana, e i ana " E ka Haku, e Iesu, e hookipa aku oe i kuu uhane. " Ma keia mea ua hoohalike o Setepano me Iesu i kona make ana, i aku la ia " E ka makua, iloko o kou mau lima ke waiho aku nei au i ko'u uhane." Luka 23:46. He mea pono kapule ana i ka Haku Iesu me ka waiho ana aku i ko kakou mau uhane iaia, i ko kakou wa e make ai. I ka wa o Setepano i waiho aku ai i kona uhane i ka Haku Iesu, ua hoike oia i kona paulele loa maluna on a i Hoola mana loa.
P. 60. Alaila, nonoi hou aku la ia ; o kana noi hope ia ma ka honua nei ; pule aku la ia no ka poe nana ia i pepehi. noi aku la ia Iesu, " E ka Haku, mai kau oe i keia hewa maluna o lakou."
Ua like no hoi key noi me kekahi a lesu, " E ka Makua, e kala iho oe i ko lakou nei hewa, no ka mea, aole o lakou i ka lakou nei hewa, no ka mea, aole o lakou ike i ka lakou mea e hana nei. Luka 23:34. "Hiamoe iho ia ia"--- hele aku la ia me ka maluhia. "E noonoo i ke kanaka hemolele, e nana hoi i ka mea kupono : no ka mea, o ka hope o na kanaka la, he pomaikai no ia. Halelu 37: 37. Pololei maoli ko Setepano hoolohe ana i ka olelo a Iesu, " Mai makau i ka poe pepehi i ke kino, a mahope aku, aole o lakou mea e hiki ke hana, Luka 12 : 4. Iwaena o ka huhu aui a me ka hana ino o na eneiai, aole kakoa i ike ua hopohopo oia. No kekahi wa pokole loa ko lakou mana maluna on a, alaila kaewale aku oia mawaho o ka palena o ko lakou mana. Pomaikai ka poe i like me Setepano ma ka manaoio luli ole iliko o ka Ka Haka Iesu. (Aole i paa.)
Ka Nupepa Kuokoa
Ka Moolelo o ka hoomaemae ana o
Ka Ekaleaia ma Enelani e
REV. J. BIKANELE.
(Koena mai kela pule mai.)
Peni ka moolelo o kana hana: I kekahi o na makahiki hope o ke Keneturia ehiku, holo aku la o ua Egbert nei i lona, mai Enelani aku. Ua hookipa oluolu ia oia e na hoahanau. Mahope o ka haawai ana ia lakou na makana i hoounaia mai e na Alii O Eelani, a me Irelani, i aku la oia ia lakou, " He elele au mai ke Akua mai, a ua kanoha ia au e hoohuli ia oukou malalo o ka Pope. I manao au e hele pa me kekahi poe kauhuna, a e hoohuli i na pegana ma Geremania. Mamua nae o ko makou hele ana, hiki mai kekahi uhane hoano, mai ka lani mai, io kuu hoa heke, a i mai iaia, " W olelo aku oe ia Egbert. e hele i lona, e hoopololei i ka oopalau o ka Ekalesia malaila, no ka mea, aole i pololei ka lakou oopalau."
Aka, hookuli au, me ka papa aku i kuu hoa, mai hoike i keia hihio. A i ko makou holo ana ma ka kai, pa mai la ka makano ino ikaika, a holo mai ka moku iuka ma ka aina, maka'u iho la au i keia, manao iho la au no'u keia makani iuo, a ua like au me Iona ke kaula, o ko'u huli koke no ia a hele mai io oukou nei, a eia au. Nolaila, e ae oukou i keia leo mai ka lani mai, a e huli mai malalo o ka Pope."
No ka manao, he oiaio keia olelo a Egbert i hai aku ia lakou, ae iho la na hoahanau e noho malalo o ka Pope. Haule iho iho iho la o lona. O ka lili no ia o kona malumalama, a me kona kuokoa ana malalo o Iesu. Aloha ino !
Ka puluki ana keia o ka pouli o ka pope ia Beritania Nui holookoa. Pakaawili ka lahuikanaka iloko o keia pilikia uhane, a haula kekahi mau haneri makahiki, alaila, hoea hou mai ka malamalama o ka Euanelio.
I waena o keia mau haneri makahiki, aole no i nele na hoike a ke Akua. Ua ku mai kekahi poe i hoomalamalamaia e ka Uhane, a hoole i ka Pope. Oloane Wiekiliffe ka mea i kaulana loa.
Ua hanauia oia ka M. H. 1324 ma York shire, Enelani ; a ma ke kula nui o Oxford i hoonaanaoia'i.
I ka M.H. 1345 kekahi mai ahulau ino. Ua oleloia, ua lukuia e ia ka hapalua o na kanaka ma Asia a me Europa. I ka hoea ana o ua mai nei ma Enelani, hoopuiwaia ae la o Wickliffe, a lilo nui oia ma ka pule ana i ke Akua e kala mai i kona mau hewa, a mahope, loaa iaia ka maha, a me ka lana ana o ka maeao, ma ka huli ana i ka Palapala Hemolele, 'ne ia manaolana i loaa iaia malioko mai o ka huli ana i ka Palepala Hemolele, hoomaka ae la oia e ao i ka Euanelio, ma na la noa, lilo kona manawa i ka paio ana me ka poe naauao, a ma ka la Sabati, haiolelo oia imua o ka lehuluhu. No ka oi o kona naauao, a no kona ano hemolele n hoi kekahi, ua mahalo nuiia oia e na kanaka, kue ikaika oia i na kahuna, a me na moneke o ka lakou mau hana hewa, a no ko lakou hoonalowale ana i ka PalaPala Hemolele, aole i haiia ma na halawai. O na kaao wale no a kanaka ka i haiia.
I ke kanaha o kona mau makahiki, loaa iho la ka hoopaapaa nui iwaena e ka Pope a me ke aupuni Enelani. Ke kumu o keia hoopaapaa ana, oia no ka olelo ana o ka Pope Urban V, he panalaau O Enelani no Roma, a he kuleana ko ka Pope iloko o ka noho alii o ia aupuni. Kokua o Wiekiliffe i ke aupuni, a ua laweia kana mau olelo pale imua o ka Ahaolelo Alii. No ka mahalo, koho mai la ka Moi Edward III, ia Wiekliffe i jahuna haiolelo ma ke alo alii; a mahope, haawiia mai kona kihapai ma Lutterworth.
He kahuna wiwo ole o Wickliffe. Ma kana mau haiolelo ana, o ka PalaPala Hemolele wale no kana i hapai. "He mea ole ka Pope" wahi ana. No keia mau olelo kue i ka Pope, ala mai la o Courtenay, ka Bihopa ma Ladana, a hoopii ia ia imua ka aha kahuna i hoonohoia ma ka Luakini O Sana Paulo.
Ma ka la 19 o Feberauri 1377, akoakoa mai la ma ia Luakino, he ahakanaka nui. Ua kokuaia O wickliffe e ka haku Percey, ka Luna makai nui o Enelani, a me ke Duke o Lancaster, ke kolu o na keikikane a Edward III, I ka hiki ana o Wickliffe imua o na Bihopa, ioaa koke iho la ka hoopaapaa ino iwaena o Courtenary ka luna hoomalu o ka aha, a me na Duke o Lancaster, o ka uluaoa ae la no ia o ka ahakanaka, a hiki ole ka hana hookolokolo ia la, ua hookuuia nae o hana hookolokolo ia la, ua hookuunia nae o Wickliffe me keai olelo papa, "mai hai hou ia ka olelo kue i ka Pope."
Aole o Eickliffe i hoolohe i keia kauoha a ka poe Bihopa. Ua oi loa aku kona ikaika mahope mai i ke kue ana i na hana ino a ka Poe Moneke. A i ka malama o Iune 1377, palapala pakahi mai la ka Pope Gregorio XI i ka Moi o Enelani, ke Akibihopa o Canterbury, a me ka Kula Nui o Oxford, e kauhou ana ia lakou e hookolokolo ia Wickliffe me he knaka hihia karaima aihue la. Aole ka Moi a me ka Kula Nui i ekemu ae. O ka Akibihopa wale no kā mea i hoopii ia Wickliffe.
I ka la i hooholoia ao ka hookolokolo ana, hele aku la o Wickiffe i ka luakini o ka Akibihope ma Lanaberta. Oia wale no ma keia hele ana. Aole he alii i hele pu me ia e like me ka hookolokolo mua ana. Aka, iwaena o na hoomakaukau ana a na Bihopa e hookolokolo iaia, hiki mai la imua o ko la. kou aha, o Sir Louis Clifford, ka elele a ka Morerwahine kanemake, a papa mai la ia lakou, mau hookulokolo ia Wickliffe. Kulou iho la na Bihopa i ko lakou mau pp ilalo me ka makau. O ko Wickliffe hoi aku la ao ia i ka hale.
He nui ka Wickliffe mau mea i hana ai no ka pono ; aka, no ka makemake e hoopokole i keia moolelo, nolaila, aole hiki ke hai pau aku. O a hookoa papalua ana i kana mau haumana ma na kulanakauhale o Enelani e hai i ka Euanelio, a me ka hoolaha ana i ka Baibala i waena o na kanaka, o kana mau hana keia i oi. Ua kaulana oia no keia mau hana.
No ke ao ana, aole ka berena ahaaina a ka Haku, he kino maoli no lesu, hoopii hou ia oia.
I ka malama o Nevemaba 1382, hele aka la o Courteny i ke Kula Nui o Oxford, a hoakoakoa oia malaila i na Bihopa, na Kumukula, a me na haumana Kula. Kahea ia o Wickliffe e hele mau imua o lakou e hookolokoloia. I keia manawa. anenane haalele mai na mea a pau iaia no ka makau. Ua elemakule loa o Wickliffle, aka, ku wiwo ole oia imua o Courtenay, a me kana aha hookolokolo, a hai i ka olelo kue i ka lakou mau hana ino. I ka pau ana o kana haiolelo ana, huli oia, a e like me lesu ma Nazareta, hele aku la mawaena o lakou, aole he mea i aa e keakea mai iaia. Hoi loa aku la oia i kona kihapai in a Lutterworth. Ua kali no oia me ka manao e hookaheia ana kona koko ; aka. i ka lokomaikai o ke Akua, ua pakele oia, a ua make oluolu no mawaena o kona ohana hipa i ka la hope o Dekemaba 1384.
"Pomaikai ka põe make, ke make ilk o ka Haku, ma key hope aku ; he oiaio, wahi a ka Uhane, e hookah lake i ko lake luhi ; a ke hahai nei no hoi ka lake liana ana mahope o lake." Hoikeana 14 : 13.
I ke Keneturia 16, i ka hoea ana ae o Lutero ma Germania, ua makaukau kekahi poe he nui wale e apo i kana mau olelo ao. O ka wa nae i hoomakaia'i ka hoomaemae ana ia Enelani, oia keia wa a Wickliffe i no oi i ka Euanelio. BIKANELE.
Ka Baibala.
E na makamaka e, in a he mea nui hookahi iloko o keia ao, oia ka Baibala a ke Akua, nui ma ke kumu, nui nia ka manao, nui ma ka hoopuka manao, nui ma ka mana, nui ma ka hooko ana !
Ke kau la ia me ke kaula gula mai ka noho alii o ka Mea Kiekie loa, a mai laila mai i haule ai ka lama a pau o ka lani, ke ola, ke aloha, ka lokomaikai i mea e pono ai kakou---malaila ia e kau la mehe lira lani la, a hele ilaila na kaikamahine a e kaumaha e hookani ae, a olo mai na leo hooluolu -- a pa ka lima o ka oli maluna on a, a kupa mai ka oli lani iliko. Hookokoke ae ka lawehala ilaila, a haiia mai na hua no ka mihi, a no ke ola.
Haliu ae ka pepeiao o ka haipule i kona kani ana, a lohe no ka Mea uwao, no ke Aupuni mau loa. Hoopa ka mea e make ana i kona lima haalulu maluna on a, a komo malu iloko keia mau olelo hoopinaikai. "Aia hoi, owau no m oukou i na manawa a pay, a hiki i ka hopena o keia ao." "A hele oe mawena o na wai, o wau pu no me oe ; a maloko hoi o na muliwai, aole oe e hoolana ia e lakou -- ia oe e hele ai maloko o ke ahi, aole oe e wela." "E hoolana oukou ; ua lanakila wau maluna o ke ao nei." " O ka enemi hope loa, o ka make, e hoopauia no ia." "E hookomo keia palaho i ka palaho ole, a me keia make i ka make ole, a e aleia ka make e ka lanakila."
Auhea ka olelo hoopomaikai, auhea ke akeakamai, auhea ke mele e like me keia? E hoonui i ka olelo a ke Akua.
Rev. E. E. Adams (unuhiia.)
Ma keia hapa haiolelo a keia kahunapule, Rev. E. E. Akamu, ua hooliloia ka Baibala i mea nui loa, i buke oi aku ma ka maikai i na buke e ae a pau loa.
Ina pela, heaha ka pono ? Eia, e huli mau i ka Palapala Hemolele, i akaka na mea a pau iliko, me ka malama hoi.
I kumu paipai, a hoeueu ia oukou e huli, e heluhelu i ka Baibala, ke kakau nei au i wahi moolelo pokole no kekahi kanaka no Devonesire, ma ka aoao hema o Enelani. He kanaka mahiai, a hana pa laau, i mea e loaa'i kona ola. He wahi ike iki no kona ; ua ike i ka heluhelu, a me ke kakau hema, aole nae i neauao loa.
I kekahi la, ua kuai kekahi kanaka i kekahi buke, a haawi mai ia i keia kanaka ha na pa laau, me ka olelo ia ia, aia a pau keia buke i ka heluheluia e oe, alialia e hoihoi mai ia ia'u. Lawe no oia i ua buke nei me ka ike ole i kona ano. Hoohiki nae oia aole oia e hoihoi aku a pau ia i ka heluheluia e ia. Malama oia i ka buke--- a i kekahi la, hoea mai he kanaka Ludaio, a hoike oia la buke ia ia. Olelo ka Ludaio, he Baibala hebera keia ; oia hoi ke Kauoha Kahiki mai Kinohi a Malaki, ma ka olelo Hebera, oia hoi ka olelo ludaio. A, ninai ke kanaka hana pa, pehea la e loaa'i i keia olelo ia'u? makemake au e loaa, i hiki ia'u ke heluhelu i keia Baibala, no ka mea, ua hoohiki au,aole au e hoihoi aku i keia buke i ka on a mua a pau ia i ke heluheluia e a'u. Olelo ka ludaio, e kuai oe me a'u i kekahi buke liilii, be Helrew Grammar, (he Pili olelo Hebera) i mea kokoua ia oe i ke ao ana i ka olelo Hebera. A kuai oia i ua buke nei no ka hapaha. Hoomaka koke oia i ke ao ana ia buke. Lilo kona mau ahiahi a pau, a me na la Sati i ka huli ana ia palapala.
HAWAII.
HAAWINA KULA SABATI.
1872, Hapaha Hope. Olelo aoa Daniela
HELU XLIV. Novemaba 3.
Na Koa Ur.
Pouku Baibala. Daniela 3 : 13--15
13 Alaila, kauoha aku la o Nebukaneza, me kona huhu a me kona ukiuki loa, E alakai mai ia Saderaka, a me Mesaka. a me Abedendego ; a ua alakaiia mai no keia mau kanaka imua o ke alii.
14 Olelo aku o Nebukanezi, i aku la ia lakou, Ma ko oukou manau anei ia, e Saderaka, a me Mesaka, a me Abedenego? Aole anei oukou e malama i ko'a mau akua, aole hoi i hoomana i ke kii gula a'u i kukulu ai?
15 Ina hoi e noho makaukau oukou, i ka wa a oukou e lohe ai i ka leo o ka pu, a me ka ohe, a me ka lira, a me ka hokiokio, a me ka dukima, a me ka violaumi, a me na mea kani a pau, a e moe iho oukou e hoomana aku i ke kii gula a'u i kukulu au, ua pono ; aka, i ole oukou e hoomana aku, ia hora no, e hooleii'i oukou iloko o ka umu ahi e aa ana. A owai la ke Akua nana oukou e hoopakele mai kuu lima aku?
16 Olelo mai la o Sadareka, o Mesaka, a me Abedenego, i mai la i alii, E nubukaneza, aole o makou mea nan e pane aku ai i kau ma kea n'ea.
17 Ina pela, o ko makou Akua ka mea a makou e malama nei, e hiki no iaia ke hoepakele ia makou mai ka umu ahi e na ana, a a e hoopakele no hoi ia makou mai kou lima aku, e ke alii.
18 A i ole ia, e ike nuanei oe, e ke alii, aole makou e malama i kou mau akua, aole hoi makou e hoomana aku i ke kii gula au i kukulu ai.
Pauku Alakai.--O ko kakou Akua, ka mea a kakou e malama nei, e hiki no iaia ke hoopakele ia kakou.
Kumu noonoo.--Ka hoole loa ana o keia poe i ka o olelo a ke alii.
Ninau ano Nui.--Pela anei i ko kakou hoopaa ana i ka pono, me ka makau i ka pilikia?
MANAO WEHEWEHE.--E pono no ke heluhelu mua ka hapa mua o keia mokuna, a in a he papa pokii ka ke kumu e hai maopopo aku i ka moolelo a pau. O ka mea ano nui mailoko ae o keia haawina, oia ka oi o ka pono o ka maleina i ke kanawai o ke Akua mamua o ke ola. Aole no i ike pono keia mau keiki, e pakele ana ke ola.
Penei, ua kaena ke alii o Nebukaneza, Owai ke Akua i hiki ke ho
opakele mai kuu lima. A ua pane mai lakou la. He mea hiki no i ko makou Akua ke hoopakele. A in a no aole ia e manao pela. in a no e make io ana makou, aole no makou e hoomana ana i kou Akua wahahee. Aia ma keia olelo hope ka manaoia ikaika o keia poe keiki. Ina paha pela ko kakou, in a paha aole e lili ke kahi o kakou i ka hewa.
NINAU.--Owai ka i hoonohoia ma na oihana hanohano o Babalona? Nana mokuna 2, pauku 49? no ke aha?
Mahea kai i kukulu ai o Nebukaneza i kii nui? Pehea kona keikie? O ka hoomana ana i keia kii he hana aha ia? Pane ; He hana aupuni, he mea hoohanohano Moi? Aole anei i pono i kela poe keiki ekolu ke hoomana aku ma ko lakou anokauwa no ka Moi?
Aole a nei i hiki ia lakou ke kau aku i ka hewa o ia hana maluna o ka Moi, nana e kauoha mai? Pehea la ka hana o kekahi poe o ia ano i keia manawa? Ua hoo@@ anei ke Akua i poe i hana hewa no ke kauohaia e hai?
Pauku 13. Heaha ke kauoha mua a Nebukaneza?
14 Heaha kana ninau i keia poe keiki?
15 Heaha ke ano o keia hoomana? Heaha ka mea i loheia? Heaha ka hoopai weliweli i haiia ke hoole lakou i ka olelo a ke @? Pela anaei ka mana o na alii o keia manawa? He mea pono anei ka haawi ana i ka mana o ia ano ma ka lima o ka mea hookahi e @ ke pu me ko ka wa kahiko?
16 17 Pehea ka pane a lakou no ka mana o ke Akua? Ua hoole loa lakou; no ka manawa anei e hoopakeleia ana? No ke aha ko @ kou hoole?
Heaha ka mea i oi, o ke ola kino o ka malama i ka ke Akua? Ma keia haawina heaha keia mau keiki?
________
Eleele, Wiwo ole nae.
_______
Hele kekahi Luna cooper, (kupa) i kekahi kanaka eleele ma Ohio, a makemake e @ kekahi mau laau e hana pahu. Ninau ke kanaka eleele i ke ano o na pahu ana e kana ai? Pane mai kela penei; "ua ae aku au e hana i hookahi tausani barela no ka whiskey " (wai ona.)
I aku la oia penei; "Eia no ia'u na laau kuai, a ke makemake nei au i na dala ; aka, aole au e kuai aku i ka laau ia ia he "nigger," (negero.)
"Oiaio no" wahi ana: "he negero no au aole hiki ia'u ke hoole ia mea; aka, e @ no ia'u ke hoole i ka kuai aku i ko'u @ laau no na barela whiskey, a ua paa ko'u manao i ka hoole.
W.C.
No na mahina he Imikumamalua !
$1.00 no na mahina eono,
ME KA HOOKAA MUA MAI.
Na Olelo HOOLAHA-- aole i oi mamua o 10 lalna ae ia ke,
Puka hookahi ana. $1.00 ; alea komo ana, ke $1.00 la.
kahi maama. $2.00. Nuku mua la mai ke dala o na.
hoolaha a pau e hoonaia ana mae e pui.
KANIKAE-- he & keneia no ka lalani hookahi--i'ne ;
lalani, $1.00 ; ho laluiu, $2.00 ; a pela ku.
KA UNA NO NA OLULO HOOLAHA -- ka uku pepa, a me ka u
o ke Kanikau, e haawiia no pua ka lima o ua lua a
Kuoka, a i olela, e hoouna mai la lukue.
Wa UKU PAPA A PAU A HOOKAA MEA MAI KO--aole e kau
ka inoa o kekahi haole a kanaka mauli paha ma ka
ka põe lawe pepa ke ole e hookaa e mai miamua. ka nei
ke hiipoiia keia mau pula, no ka mea, he emi no ka alii
no kela nupepa.
Ana KU KUKUA O KA NUPEPA KUOKOA-- ma ke kaena
mua ia iho nei e J. W. Aukina, maluna ae o ka llae la
O na hora hana. mai ka eiwa o kukahiake. a ia la
ke ahiahi.
H.M.WINI. Luuu Hoopukn.
"KA NUPEPA KUOKOA."
La published in Honolulu
EVEERY SATURDAY.
$2.00 ore annum, or $1.00 per ai months, in advance.
ADVERTISE@@TN not excelling 19 lines, inserieal once for $1.00
twloe for $1.50 ; and $2.00 for ene wanuhi, alii @@@
meant muai be paid for in advancer.
KANIWIKAUS will be charged 1.00 per page, or aloe a @@@.
PAYMENTS FOR ADVERTISEMENT, @@@@@@@@@@@@@ or ha @@@@@
may be paid to any of the Agents of the Auokou, @@@@@
be enclosed in a letter to the Publisher.
ALL subscriptions must be repaid. No names, @@@@@@
foreigners or natives will be inverted on the @@@@@@@
on account of the low subscription price
Far Office of the Keokoa over the Past office. Office @@@@
from 9.AM. to 4 P.M.
H.M. WHITNEY. Publisher
Boani Vilumis of the Kuokoa, for @@@@@@
over the Hookstore -- $3.50 each.
Pernons having complete keia of the above, @@@@
eai bound by paying $2.00 each.
NABUKE.
HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.
Baiala Hemolele Nui ill kula nani me na ku.
hikuhi ma ni aoao …………………….. $12.00
" " Nui Ui alelele kaekae wal gul … $ @@
" " Uku iki iho. " " …………… $ @@
Kauoha Hoa ill Kula nani me na kuiluli ………. $@@
" " eleele Kaekae wai gula ……… $ @@
" " " ………………… $ @@
Kanaoha Hoa Kana Haoka ………………… $@@@
Lina Hawaii 1845 me ka kanaai …………… $@@@
Moolelo Kaakeaia …………………….. … . $@@
Hano ui@@@@@ ……………………. .. $@@@
Hele Malihini ana ………………………… $@@
No ka ke Akua aao ……………………….. $@@
Lira Kamali ………………………. …….. $@@
Heiko Pakapala Hemolele ………………. $@@
Wehewehehala ……………………………… $@@
Ninau Hoeke Ill manoana ……………………. $@@
" " " lahilahi ………………… …… $@@
Kumumua Kula Sabati ……………………… $@@
Huke Lawe Lima ……………………………. $@@
Ui Kula Babati Helu 3 ……………………….. @@
" " " 6 ………………………………. @@
" " " 5 ……………………………….. @@
Buke kuanelio a Ioane …………………………….. @@
Hiameni …………………………………………… @@
Himeni Ia nani ……………………………………… @@
Na Kauoho Hou Pakeke.
ni Gula nani ………………………………………. @@
Hi elaeka kaekae nani …………………………….. @@
Ihi eleela ………………………………………… @@
Na Helelu Pakeke.
IH Gula nani …………………………………… 50
IH elaeka kaekae wai gula ……………………… 30
IH elaele ………………………………………… 20
Ka Have Hoonani (Hule Mela ) ……………….. 20
Buke Wehewehe Huaokia Lialibala ………… 2 00
" " " III aani …………… 3 00
Eia na buke haawi wale.
Palapala inii --
Helu 4- Makemake @@@@ oe i ke ola !
Helu 6- E hehi i o Naao la.
Helu 7- Ka hoi ana mai o ka Keiki Uhauha.
Helu 11- No ka hooikiki wahahee i ke Akua.
Helu 16-Ka kahia ana o ka Ahaaina a ka Haku a ma la
Kapetiao ana.
Helu 17- Mai hana ino i na heleholona.
Helu 18- No ka mahi ana, kuai ana a anae ka iou ana i ka
Awa.
Ka Davida Malo Kumumanio.
Ka Moolelo o Ikaikamua Puaaiki.
J. F. PORCE,
Kakanokalo o ka Papa Hooko o ka Ahauui Hunaelio
to Hawaii pae Aina.