Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 38, 21 Kepakemapa 1872 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu.

17* Ma keli Poaonoaku.e kuai kudalaia aoa ka Hale o Pmehuia i noho rnua iho uei nia Kamakela. £7" Ma ka " Kiiauea" huakal hope aku nei a hoi mai i3. oa ohi o»a i na Uaia he SISOO, no ia huakai hookahi. £7* Ua hoopau o Kauiu i kana hana he kope a eh awa i keia mau !a, a e kau ?na kona poo ma ka uluna no kekahi mau maiama hiamoe. Ua noho iho nei ka Ahihui Euaneho o ka mokupuni o Oahu ma Waialua.i kela Poalua aku nei, a ua hookuu ae no i ka Poakolu. Ma Makawao, ua pau i ke ahi, he 60 paha eke ko o ka Mahiko o Alekanedero a me Balawina. He ulia wale ko keia ahi ;a no ka paapaa la hoi paha kekahi, nolaila, pau loa ai. Ua hookohuia ae Theo. H. Davies, Esq., o keia kulanakauhale i Hope Kanikela no ke aupuni o Uemaoia Nui ma oiai, e kaawale aku ana ke Kanikela ngi i konn onehanau. Mai KaHana mai,—Mai keia wahi mamua ae. i loaa mai ai kekahi ieta, e hai mai ana, he hana raik» no ka kolaiia poe pake i ka la Sabati. Ke paipai nku nei makou i kolaila poe kaiko, auhea lakou i keia wa, e palnpnia ia mai nei ?

Ma ka halawai o ka Puali Kinai Ahi Helu 1 o keia kuianakauhale, ma kekahi po o keia pule iho nei, ua hooholo iho lakou he mau olelo hooholo ho-ilohaloha i ka ohana o ke kapena moku i make ai ina Ewa, oiai he lala oia no ia puali.

Lilo o Paukaa.—Ma ke awaken o ka Poakolu iho nei, ua kuai kuilalaia ue ka o Paukaa a me i>a pono a pau o ka aina, koe

kekahi mau mea iiilii, a ua lilo ia C. C. Haira«=i no 51G,400, oia no hoi ka moraki, ka uku panee a he mau ilala keu maluna ae.

Ma ka Poakolu iho nei, ua laweia ne imua o ka Lunakanawai Hoomalu o keia kulanakauhaie, o Kamnna, no ka hao ana i ke kala a kekahi pake maaua»nva a me ka powa ma ke alanui Nuuami, i kekahi la o kela hebedoma aku nei. Ua waihoia ka hihia imua o ke kiure o Okatoha ae nei.

Ma ka Poalua iho nei, ua hoopomaikai mai ko ka lani i kulanakauhaie a me kona mau awaawa a me na kula, nm ka hoohauleana iho i na paka ua koikoi a hookeiekele ae ī kekahi mau ahinui, a haluna i kek.hi. t

ie? 1 * L'a hoolimahmaia ae nei ke'īūina 41 Pauahi" i moku lawe ohua, no ka poe e makemake nna e hulo i ka ia e weheia ai ka Hale Hoole Wai Ona o W r ailuku, ma lfa la 2o Okatoba e hiki mai ana. E haaleie ana ka moku ia Honolulu, ma ka Poaono, la 28 o Sopatemaba, a holo i Kuhului, no ka uku he ehiku dala. QC7* Ma ke ku ana mai a ke " Kiiauea" i ka la Sabati iho nei, i ike iho ai makou i ko* na lawe ana mai i na ukana waivvai nui, i iike oie me kekahi mau huakai ona mamua aku nei. me na ohua hoi i hiki aku i ka haneri a oi, o inua a rne ko hope. Mui aneane no e like aku ka nui o ko mua poe ohuu me ko hope. Na ohua kaulana o ke " Kilauea."—Ma ke ku ana niai o ka mokuahi Hawaii maluna ae i ke kakainaka Sabati iho nei, na ike iho makou i ke kau ana mai o ke 'Lii wahine Kiaaina o Hawaii, R. Keelikolani a me ka hoi ana mai o ke Kiaaina o Oahu nei a me kana lede, ka Lunakanawai Wiiieinana a me kana wahine a me ka huak.ii makaikai pele iluna o Mauna Loa. Ma ka po Poalua iho nei, ma ka Hale Hoohainu ki o Liliikawai, oiai, e olioli ana na pake no ka la mahina poepoe o ka makahiki, nia ho>, ua hoonouia aku kekaiii mau ī wi omoie ame na pohaku īloko oke keena, kahi a ka pake e akoakoa ana. Ua haohaoia ki mea nana i hoonou aku.aka,ua ioaa koke no kekahi keiki o Kekaia kona inou e paa ana me ka hope omole ua naha. Ua hopuia oia a ua laweia e hookolokolo imua o ka Lunakanawai HoomaUi.

Pihi lIALE.— M,l ka po o ka ia 9 iho nei, ma Waiehu, Maui, ua puhiia ka hale i noho ai o ke kaikamahine i pakeie mainoino mai ai mai ka pepehiia ana mai a Kuheleaumoku, aua pau ike ahi. Ua pakeie nae Ke kaikamahine, no ka niēa, ua ho-'hoi e ia ua kaikamahine ia iloko o kekahi haie e aku. Ua manaoia keia pau ahi, na kekahi makamaka o keia pepehi kanaka e oia nei, i mea e «nake ai oia, ka hoike maopopo hookahi e oia nei. Ma ka hoio ana mai oke Kiiauea mai Maalaea mai, ua iawe pu ia mai ua Kn». kamahine ia i Lahaina no ke ku hoike. Na mokuahi no keu AWi,-Ma ka auioa ia Poaono aku nei i haia, ua ku mai roa ke a\va o Kou nei, ka moku iawe iako ai Amerika, * 4 Resaca," iioko o na ia he 30 mai Apia mai, na mokupuui o Navigator. He 130 ka nui o kona mau kanaka, !be W aiii moka.he 9 pu kunuhi, 900 iio ka ikaika o kona mabu. —Ma ka ia apopo paha, a ī oie, ia la aku e ku mai ai ko Nu Kiiaoi moku*hi m#i no keia a me Kapalakike, a hui maanei oie ko Kapalakiko mai mokuahi. —Ma ka Puaiaa paha eku mai ai ka ldahe % a i oie, kekahi inokuahi e ae paha, mai Kapaiakiko mai, me na eke ieu, ohoa a mena ukana no keia awa a me ko na panaiaau.

e 7 " Ma ke kuanamai ake kun* Uilama mehmeī ma? Kau raai, i lonoia n)J> ai, ua nui ioa ka maiamalama o ke ahi o luna o ka niauni, iui «e mamua oka mea i ikeia. Ke pn ne> hoi ka ikmka o ke ahi o Kilauea. HiaMoe a K\ wahahee.—Ma ka Poakolu aku nei. i ka wa a ka Luna Kuda!a C. S. 6iko e kudaia ana i ka Mahiko o Paukaa 1 Hiio, a oiai hoi, ua piha ioa o ioko o kona rumi i ka poe i heie mai e koho, a e makaikai ; eia ka, ua ioohia ;bo ia kekahi Pake kuonoono o keia kuianakauhale i ka hiamoe īiuna o ka papa kuai, a i ka pau au» o ke kuUain ana, puoho ino ae ia oia, a hauie aku ia iluna o ka papaheie, a kuia ae !a kona ihu, :i me ka waha i ka paia o ka haie, a waiho maule iho la no kekahi wa pokoie. a ma ke kokua ana a kekahi haoīe i hoaia ae, ua ohewahewa kana nana ana mai, a ke kahe awai nmi la ke koko ma ka ihu, a ma ka waha. Nawai no i oleloe, he wahiia e hta« moe ai ? Ka wanana ano ole.— Ua haiia mai ia makou ka lono, ua wanana ae o \Vaah:a (w) mauka o Pauoa, e nalowale a:ia ka puu o Puowina. e kukuli ana na kohuuapuie hnole imua ona, e naha ana ka haie paahao o Kawa i ka la e hookolokoloia ai oia imua o na lunakanawai. Aohe ana dala e uku ai ina liio o ka aha, aka, aia kana elaia i Tahiki kahi i waiho ai. Oia iho la ka wannna a Kaaiahua ma e kali nei i ke ko ana, me ka hoomanao oie i na wanana hupo a ia wahine mamua, a i hookooleia hoi ; a i papapau nui ai o Mahu ma i ka puni a kau i na kilepalepa kahakahana keokeo. Ow«i ia ka mea o ka poe naauao e puni aku ana i kana ? O ka mea wale no paha nana e malama nei i ka pa aupuni o Pauoa.

Ka uku hoopai no ke kolohe.—Me ke aloha a nie ka minainit)a, ke hai aku nei ma* kou i ka lehulehu, ua pupule loa ia o i\J. Kahuimnui o Hana, a lunamakauinana iioi o ia apana 110 keia k«u. He leta ka i lo;a mai ia makou, a penei na olelo : 44 Waiehu, Sept. 13, He wuhi Uianao i ulu mai e hoouna F.ku i wahi ieta ijj oe no kekuhi mea hou ano nui a'u i lohe mai nei. Ma ka la inehmei, hiki mai la ka lono, ua pupule loa ia o Mr. M. Kahunanui, a ua hookuu oia i kouu walii hiluhila, a o ka huaolelo paanaau ma kona waha, lUa hiki mai ka Melenia.' * * Mai hoopoina i ka hoolaha ae no ka pupule ina hunahuna mea hou. '-Ua kanalua iki makou, aka, i ke ku anu mai o ke kiakahi, akahi no a m.iopopo loa, ua hehena jiio lea oia. He Unu Ahuoleio kupannha keia. Mokumoku ka Aha Kuhina, make kekahi iunamakaainana a pupuie hoi kekahi. Ke ao ia mai nei na mea a pau, e ao i ka oukuu mau hoohiki.

He manao nui ai kanaka paha.—Ma ka manawa a ke " Kilauea" e ku ana ma Kealakekua i keia hoi aim niai nei, uia iioi, ikeia uku la kekahi mano nui, e kialo niai anu mamua a ma na aoao o ka moku, he S k;ipuni kuna loa. Ia manawa, i howleiia aku ai kekahi makau nui me ke aho a he io puua ka niaunu. Ika haule ana aku no oka maunu, o ka apo koke ae la no ia o ua mano Ij, ua he!e wa!e paha a pololi. Ahe nui ku poe 1 kokua i ka mea nana ka makau ma ka huki ann piii ma ka aoao. Mumua oke kuu loa ana iluna o ka oneki, ua paheleia e ia ka opu i ke kaula, a nakukina a hiki ole ke hanu. Kau iluna oka moku, ookiia kekahi wahi uuku. a pakaia kekahi mau lala, a waiho a make iho la oia, me ka oni ole. Manao kekahi poe, ua make oia,a hoole kekahi mea, aka, no ka ikaika loa o ka manao o kahi poe, aole ona ola i koe, a he mea hoopilikia wale no ka waiho mai, nolaila, aku ia lakou laia. A«a i ke Kaa ana no i ke kai, o ko i 'ia onioni ae ia no la, a kaepaepa ae lu kona hiu. Ika ike ana aku o lakou e ola ana no, ki ia uku oia i ka pu no ekolu manawa, a ua ku wale no ia mau ki ona, aka, ua holo aku kela a naiowale. Alaha paha, ke kali la ko i ala huhu \ keia poe kolohe, aia pau nui lakou nei i ka heeualu, aiaiia motio mai kela.

£ īkeia ma kekahi kolamu hoolaha o ka pepa o keia ia. ka hooiaha a ke Keena Waiwai i ka poe mea dala e mnkemake ana e hoopukapuka, ua hamama ke Keena no ka lawe ana i na puu daia mai ka hanen a hiki i ke tausani, ma ka haawiia ana inai o na bona, aupuni i Ka uiea daia, ma ka uku panee he e»wa keneta no ka makahiki ; a e kikooia ka uku panee ma ke!a uie keia hopaiua makahiki, no ka manawa aoiee emi iuaiaio o eiima makahiki.

Penei ke ano, ina e waiho aku kekahi kanaka i ka waihena aupuni i hookahi hanen daia, aiaila, e ioaa ana iaia he bona aupani, no la hanen daia, a no ka waiwai io e like me ke kumu paa. Aka, j ka ha'a aria o eono maiaina, aiaila, e kii ana oe e ohi. i ka uku panee no ia manawa, a peia aku, a pau ka manawa. Oka maiama ioa nae ka pono i ka booa aupuni e ioaa mai ana ia oe, «ioie waiho hemab#ma, o pau i ke ahi a haehāeia paha. No ka mea, ina e raiowaie ana ua bona la, a i ole, pau paha i ke ahi, o kou poho no īa. Ma na aopuoi nui o Europa a roe Amprika, ua hanaia pela; a ma īa hana ana, ua pau ka aie o ke aupuni i ka laweia a haawem e ka iahui, a no ka iahui ponoi ka ave aupuni. Noiaila, o ko oukou maaamaaien ka pono a ike i kahi e malama maikai ia ai na bi3na kekahi mea nus.

Ua hoahewma o Kuheleaumoku imui o na kian? o kona aīna ponoi, no kona pepehi ana t elewakule a me ka luab:ne, ma ka po o l;a la 17 o Maraki i hala; a e iiia ana ma kt ia 1-31 o \laraki 1573 maioko o Kawa. (Jm l«aa uia Laie kekahi kanaka Ha. w»ii inu n*va, ua lele e ke abo, niaim uo pa-' ha i ka imu ana lao i ka apu koheoheo a ka ■ iws. K« ao ia mai nei ka poe hookuli, he : apu makni ka ia.