Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 36, 7 Kepakemapa 1872 — NUHOU KULOKO. [ARTICLE]
NUHOU KULOKO.
Oahu. Ma ke «hiahi Potono *ho oti. komo tn«t is kekih? uioko kiapa poieo ma k* a«s' e Hnnoiulu n«s * « noho ia« i« e !spaau i kooa mie p*l»pu. o;a hoi k% iia i komoenai * iioko oaa. lie hoomau oeī do ka Hieoa o ka Pi-? kipika i kana haoa aoa aioa ia Oaha «««. * Ua fcau īho nn kaaa mau iepa ma na poo kiekie ma ke *io e naoa mai ana ia Hoooio-/ lu,« maiuoa no hoio Lae Ah». . .»*, ip "17" I keia ahiahi, < haawi hoo ai lea fttpa Himeoi k"atoiika i Aha Mele ma ka Hale": Keaka Alii, no ka poinaikai oko »afco; A r £° 01 na. Ao!e i pihii ko iakou hafe i kela Po«« ono a*u nej, aka. malia paha o piha i keia. Ke hoouka oei k<« moku poino enaa ! i kapihia iho uei tanei \ kona ukana kauma-1 na be laau. A ina « pau ana ta ika hooili- , ;a, alaila, « panma kana ukana me ns iwi \ make o ua pake he 112 e k«nuia cnat nei ma j kn pa kupapau Faraai. 1 Ma ke ahiahi Poaha iho nei, enaloko* 0 ka luokmi o kaukeano, ua mareia o Samu-' Ha M. Oimoame MissHariaia M. Baldwin»j kaikamahine a Rev. D. Bdlauwina o Lahaina. __ Ke kiapa m Cometa."—Ma ke kakuhiaka = Poaono īho nei. ua ku mat keia moku iawe ieta mai Kapaiakiko mai iloko o na ia he i6,| a oiai, ua holo pu mai oia i ka ia hookalii me| ka mokuahi, nolaiia, aole ana tnea hou i lawe ! umi ai. __ C7* Ma ka himeni a ka Ahahui Meleo' ka Poe Katolika ma ka Hale Keaka, i ka po Poaono iho nei, ua iohe mai makou, aole no ' 1 hahaiia e ka piha, no ka mea, ua hakaha* ; Ka ka hapa nui oka haie. He hoaiiona paha ia no ka pau loa no i ka iohe mua ia o: ka Ukou mau meie, aka, e hele nui oukou i , keia po. He hokl' welowelo Hou. —Ua wanana ae kekahi mau kilo hoku kaulana, eiua o Suekena a me Kusia, e ike ia ana kekahi hoku ; weioweio hou ma ka ia 13 o Augate. Aole nae i ike ikiia aku kona huelo a hiki j mai i keia wn. No ia mea, ke hoohuiiia mai' nei paha kakou, aohe he hoku weioweio ki j mea i īke ia, ako, o ka hookaiakupua waie uo a ka Maelame Peie o Kiiauea. . i ,i Nlle i ka u.\ oLE»-r-Ua iono mai uu nele loa o Makawao i ka ua oie i keia ; ■nnu inalama mai nei. No keia hooneie ana mai o ko ka iani i ku ua ole, ua kohoia, e; poho ana he inuu naneri n tausani paha tona i ko-paa, na hua « keia makahiki i manao iu • »ku n/, e Jyaft mai ana na hua ohaha. E hana pono aku i ki oukou mau kauwa e na haku. KA LAWE ANA 1 KE KANAWA! NANA E UOOko. — Ma ka po Sabati iho nei, hanaia ma ke kumu o ka o Nuuanu, kekahi hooma» inoino nui, me kii manao paha e iawe i ke oia o kekahi kino ahane ola, a i ole ia, e la« we ī ka mana o ke kanawai nana e hooko. Penei ka mooieio i ioheia mai ia inakou, oiai : ma ia kakahiaka Poakahi ae no, on ia pali kooiau makou : M* ka la Sabati iho nei, ua hiki aku o Keo Siiva (he pukiki) m-u Honolulu aku ene ka manao e iawe maiu mai i
ke kaikamahme « ka Luna AUnui o Kool«upoko, (Mr. J. \Vii(son) nona na nyakabiki e noho ana ninlalo o ka n»alu o ka niakua. O kona inoao Atneiia. Ma ia ahiahi Sabati no, ua nalowale aku U ke kaikamahine mai ka ohana aku. a ua heoaku la o»a me keia pukiki. Na Williama Watson (keikiknne muii) i hai aku i ka makuakane i ka nalowale ana, a ua mnnao pna ia, ua haia pu oia in« ke pukiki i hai ia ae la maluna. 1 ko ka makua lohe ana i keia, uluku ae kona manao, a kena aku ia i Uana keiki a me ke* kahi pukiki hana malaio ona, oia o Feleme Fogo, e hele pu me laua e nana i ka ioaa ana o kana kaikamahme me kela Pukiki. Ua hoolako lakou ia lakou me na pu ki ma* nu eiua, a holo aku ia maluna o na lio, e kali ma ke kumu o ka Pali o Nuuanu • kn hofa aku. ia lakou e hookahun ana, hoea aku la na inea e hoomakakiu ia nei, a ua maopopo pono mai la no la lakou, o laua no. Mahope o ka papa leo nn.i, oa kuo ia aku la ke kani o na pu elua, i hoopihaia me na lu a me ka pauda ma na papaiina o ke pukiki poiao, n na kona Itma i papalu ae i kona mau maka, i haiahu aku ai na lu ena ka pa« palina a i ka opu n me na iima. U lakou e hoeha ana i ke pukiki, aa holo loa ke kaika» mahine e hai i keia kipa i Honoluio nei. I km hoounaia ana aku o ka Makai, oa lavreia ke kanaka poino imua o ka Lunakanawai Pii, e ka poe nana i hoomamoino, miialo o ke kumu hopn, he aihue kaikamahme. Ua hookuuu ke pakiki, no ka mea aole i lawe pu ia aku ko lakou kuieana. Ua hele ioa ka Pukiki poino i Honololu oei e hoopu ai, a ua hopuia o Williama Waisoo a me kooa makoakane. Ua hoikeia >mua o ka Aha Apana, ua kani oo ka po a WiUiama Wat»on, a o ke ku aoa nae a loaa ai na eha, aob« maopopo, oo ka mea, oa kaai like oo na pa •loa. No ka oui o ka ehaeha i loaa j ke Pokiki, aole ī hookoiokoloia a biki mai » k»ia la. Ua hookooia ka makoakaoe a n>e ke keiki ma ka beia. e kali ana no ka wa hookolokolo- U ka enanao o na mea elua i holo ai e ake e hiki i Honolola, o ka hoohai ia iaun. «ka, aole oie pela e ko ai ko laua mak?make. He mea nui ko ke kanaka ia!a-j
ae* i ko k? ka: «trai a hooko aku me ka mam o e. o.ai, e ooho aea ko ke aapuni kaeika 03a kuamoo. —Heaha la mea mamua o kakoo, aoie ikeia *ko vae la n»ka, aka. pao loa oae : oa e>ea > p»a >ai«e nana ai t o«*i o oa : kaaak* p«ab«ea, ioa e haoa iho. aoie e na-; na iki ana oa maka mi ka hema ? Heaha Wa' Lota mea i haea ai mahope iho o km iiioana 0 kaoa wahioe i ktapaaka> ? Kcul .Mokojco<o.—Ua <oh« Uoehea , mmi enakoa e ho«{a eom o »Vlr. Aberaharoa o* Pawaa, he Kuiaao Kuikoi (peiepaie) ma wihi. ke ioaa iaia ka poe makenvake haoa. Xo ka aka #ta oo me ia ke ko£Vans. he hana hooikaika kioo keia, aka, .i nea ia aoaoei iakoo e aiioio ai ? . J JCT ia makoo i kaapaoi iho oeī ia Oahu t: keia bebedoma, ua lohe mti makou, ua noi; ioa ka malama la ana o na huia puiii me ka; hea «na i na inoa o na keiki roa na [a hanau, aua ii'o i mea iealea. Ahea la e p«« ai ia« ! kou,a e paakiki ana anei kakou e (ike rae na ! | (saraeia ? 1 No kb kcai Kcdala.—Ma ka Poaono la j < 14 o keia malama, e kuai kudaia ia ana ka j ? Mahiko o Paukaa ma Hiio, maioko o ke keena kuda!a ina Honoluiu nei me na pono a ; 1 pau e piii ana ia Mahiko, no ke kumu e hoo-! (kaa ia ai ka aie he $15,000 me ka uku pa-j ; nee. —Ma ka Ul4 o Scpatemab3,e kuai kudala { ia ana no hoi ka aina e- K*eieko, nona na ! , eka 600 a keu, n he 3i miie ke kaawale inai | ke awa aku o Hana. 1 l ;Ka molete oks kaua nui 1870.—1 ka M. H. i i 1569, ua hooniakaukau e oia no keia kaua ; ■ nui rne Farani. Ua kahakaha eno oia ma | ; kana kii i na wahi o kela me keia puali koa j 1 e akoakoa ai, ua koho oia i ka nui o na koa j o ka enemi, a o na olelo kauoha e kauoha ai | ! i na koa e aia iike mai e kaua, ua pau e i j ;ke kakauia; a o ka la wale ao kai hookoeia , a me ka M. H. £7* He mea nui ieaiea ka hoahanina i na kanaka Hawaii o Oohu nei. Ma kekahi ; Ahnaina ia hanau i me'amaia ma Kawaiha-- ! pai, aoie i emi na ioaa o ia ahaaina moluloo jka elima haneri daia, a ua hele hoi na ka- < naka mai na apana nkw a pau o Oahu nei, e j He neie no ko kekahi poe. a he i hune ioa no hoi, aka, ua heie aku :me ia hune, a hookupu i kahi mea i ioan,' jme ka manao oie i kona neie iho. Nawai i Jfia i haawi mai 'a ano rnia i na naauao o ke;iaau, Ua hilahiia makou i ka iono ana mai, :ua komo aku ia hekahi kuene a ka Mea| < Kiekie ioa maioko o kekahi papa himeni da-! . ia. a ua ineie pu oia i na mele ku oie i kona j waha ke ekemu, oiai oia e noho nn« ma ke kuahu oka Mea Mana Loa. Oia ano hana e hoopau ioa, a e malama ke kanaka i kana hana i koho ai, noie i ka hnna i ioia ae \ ka wa ieaieo. ——— Na Kiiuna hoi:. —Ma kekahiionoi pahō-; la ae ma keia anaino, ua lohe mai makou,; ke hoonoiionohoia nei na Kuhina e iike me ! keia popa maiaio iho : j : Kuhina o ko na Aina e. I Ho*. F. W. Hltchison—Kuhina Kniaiaina, 1 iiobt. Sterling—Kuhina Waiwai, j Hon. 6'. H. Phillips—Loio Kuhina. ) KA HOOPAAPAA PALENA AINA MAWAKNA O.
:Vlr. Moiliili a me Mr. Kaiapa.—Ma ka ' : Poakolu la 2S 0 Augnte i hala iho nei. Ua , ! ikaika loa ka huopaapaa ana mawaena o na ;aoao elua ua hiki mai na mea ana nina. 0' Mr. Teiia a ine Mr. Puhia, aole nae i hoio-1 ponu ka laua hani ia la, a ma ka Poaha ae ' . la 29 o Augate, ua holopono ka laua hana, j ua imi ia la e ko laua »ke ana aina, a ua i lou'a he pohaku īlnlo pono 0 kahi i ku ai ke : Pana, na ua kakauia ka inoa na k» mea nona ! ka aini, mamua i ka wa kahiko. Eia ka poe ma ko Mr. Moiliili aoao, S. W. Kealo, Nuhi, D. Kalua, Makanoe. Eia ka poe ina ko Mr. Kaiupa aoao Rev. E. Kekon, Naili. Kamahele, Hua, Halawafe. Ke mao nei no k» hoonee ana a ko Kaiapa aoao i ka palena, aole nae e hiki, ua ike ia ka pohaku kumu kihi. I. W. Lelsano. Kahana, Kooiauioa.
Ahaai!la lulu daLa !—E weheia aoa he! ahaaina luiu dala ma ka Ehukni olalo Wai*i alua, Oabu, no ka pono luakini oia poe hai»j pule, ma ka la 11 0 Sepatemab» nei, bora 101 kakahiaka oia ia, ma ka pahaie o ka ekaie-| sia ma Alapu Laukihaa. Nolaiia, ke hookoloia aku nei oukou a pau ioa na manu hu* iu iike a ke aloha, e lele auaoa pu mai ou- , kou me na lau ohva aka lokomaikai. Ake ' kau leo pu ia ako nei no koi u* mea enen pau loa, e komo pu mai e haaw* pa i ko ma- | kou kaumaha. no ka pomaikai 0 na bana a| 'keAkua. ———. »
Ua a ca Pble.-~M« ka po Poioo iho nei { |oia ka ia 10 o Aog. oei, oa ikeia aka ln U| a ara mai a Pele iiuna o Miunalom, ma ka | hoomaopopo ana aku, aia ma kahi i puka ai j ;e ibo aoa ma Hilo ioa M. H. mua. Ke a ; mai la oo i keia wa a'a e boike aka nei ia' j kakoa a p*o, ao)e oae he noi ioa, aole oae i i ikeia ako ka hope. Oa emi iho ko Kilaue* | l Pel<» tia maloko o kekehi loa a Ukoa i j | haoa'i a mmtkai. no na kapoai p«ha h» 15 jka hohooo, he maikai oo ke nana iho. »oi« 1 > e iike me na pal« aoa o lolai i haia ako' . oeu ikaika iaooa mai, paa oa makaikai i k*j holo qo ka makao. me bt tml knhe ia ke : \ kahe mai. oia ka wai noi o Wailaka. L. K*t*a.
Haw&ii. KV SlN* A IA o kA LCA. — k» la \S * b)ki i k*« 1*26 o A«g- Ke paa * mtt ia t» u«h» a ta w*ht»e Ha«« o Moku«. w*oirro. ua p»b» loa ka loi. * k* hoolokoke ika U cnt kc!a toao o Kona k*i op*s* i k* ia i — —M« k* lt 16 0 Aug. He ki» mimik» m* k« Laooa o Hilo o<k - —b U 14 o Aog- Hanao kekahi P«wi i tt& keikī 8, i oh «r*la o et keiki Ick me* ktap*aaha r auku kahi poo, pokole k#fci hoeie. oalowale ka i«ri kuamoo. ooi ka opu, *ol* puka kn h«o«lepo, kv o!a aei oo me k» meikni, m» Ka eie k«bt t h«n«a «i. Nui n« b»r>a kupanah* a k» m<>4 n«n« i bana k« honoa. Ma'u i«, g* !i!o !oa ke m«* kou m»k« i kf ahi a ka wahia»?. J. N. Iwa. ? Ksi«riki, Hifo. Aog. 26, !9?2. ——. , He ou ?cr, mai lblb £. —Ua lohe ro«i makou mai d« iim» lanre!awe mai o Kapuali. oia kahi h»D» puiu a Holoua, a me Kuaimo-, ku. Ma kekahi puie i baJa ae nei, ua hoao 0 Hoioua e nuku; a huhu ino, me ka oieio e oki i ka puu o ka pu« o na rose, o ke kutaa nae, no ka li(i i k« hele pu me na keiki oki puiu a ua kama nei i pakele ai mai hoopoinoia, he unuuaa pu!u ot& na kekahi oia mau paehaoa, a ua hookaawa'e iki aku ia !«kou mai ke k&hua hana aka, no na kapuai he 24 paba. Uua Holoua nei, oia ka Haku | hana oia poe, aole nae o ua Holohua iuka i uu la ia; o kann E\\M Waie no, akahi no ia a puka inai ia wa. Ao ka mea i hoopoino* ia, he muli no kana iwi aoao. Ke puana ae nei inakou, he keu ika hilahila o)e. I aha 1 ia no ia ke hele pu me }au.i ta no ka hana i haawiia e -ka haku hnna? Eia kekahi, mni; hoao oe eke kanaka i 00, i ka me» ino, 0 uhi aku makou i ka pale o ka hila kamaa in' oe. Jno. Ikeolē. > Naaiehu, Pbntations, Kau, 2U ( 1872.1 i O ka lunamakaanana o Hana, uk Pchi i nana ksc.—He minamina ko'u, i ke kanaka) 1 ikeia he kokua i ka pono o na makaainana : i na M. H. mua i kaa hope, he Puhi nanaj kee ka oe. Iloko o keia kau Ahaoielo, e; huli mai oe a nana kee ia makou kou poe nann oe i koho aku e hele e wehe i ko makou pilikia, aole oe na nn Kuhina i kau- j oha mai e heie e hoopankiki ma ko Ukou pono, aoie nia ko mako". pono, no kou! monao pehu *i*cr hana nui ole ke koho 1 balota ana, i na la mahope e hiki inai ana, nia kau mau olelo i hooikaika 'i oe, a penei no ia; ua make o Asa, Hopu, a koe mai au hookahi, ke kanaka kupan i ka pnno o oukou na Makaainann. Ma ja mao olelo au i hooikaika'i 1 nn luoa haawi balota, o kou aoao no ko olelo no ho» kekahi, i na oe e puka 'nn, pau ko mnkou rnau pilikia, e hoemi ka oe i kn uku o ka Moi, na Kuhma. na Lunoouhnu.na Lunakanavvai. Aole ia o kau i noi ai, eia kau i noi ai, no na pali o Koolau uei, heaha kou mea \ hooikaika ole ai i ka Bila kanawai, e oielo ana, e hoohanaia na moekolohe ma ko iakou mau apana iho; i m;nkai ai aa alanui, e aho no pnha ua ko Kaloi poe oe e koho hou, a hiki loa aku i Nahiku, o Akee ko Kaioa, o Lohelohe ko Honomanu, o Kaopu Keanae, o M«limali ko Wailua-nui, o ka Hoapiipu ko Wailuaki, o Kulepe ko Waiohue, o Paakuku ko Nahiku, o Puaka ko Honokal«ni. Jno. Aimoku Waian», Koolnu, A»g;. 13, 1572.