Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 24, 15 Iune 1872 — Ka Hoike a Rev. W. P. Alekanekelo, Ka Elele no ka Papa Hawaii, KONA HOLO ANA MA KA MOKU HOKU AO I ko Nukuniva Pae Aina, M. H 1872. [ARTICLE]

Ka Hoike a Rev. W. P. Alekanekelo, Ka Elele no ka Papa Hawaii, KONA HOLO ANA MA KA MOKU HOKU AO I ko Nukuniva Pae Aina, M. H 1872.

Ma keia wahi moolelo, ua maopopo he ai- j : na pouh ko Nultuhiva. O ka ninau i ke ka-; uU, " £ ke kiai, he»ha ko ka po ?" he ninau ' kupono, ke ninau kekahi no ka holo ana o' |na hana misionari. He hana keia i hanaiai ; i\oko o ka po; aia weheia ke eo, a malama- | lama, alaila ua pau ka hana misionari. j £ holo ka misionari īlokn o ke kai ula. a e S kaahele iloko o kela waonahele weliweli, \ \ paapu i na nahesa wela, a me na enemi. He nui na mea i nawaliwali ai ka naau o ko ka« j kou mau paahanae lawelawe nei malaila. ; Ke hawanawana mai nei kekahi poe ma i ko makou pepeiao, " Make hewa ka oukou ; ! hana, no ka mea, ua hoao pinepine roamua,i jaole hiki." I ka makahiki 1776 holo mai ka moku! | iaisionari o Duff—*o W ilsoo ke kapena, mai f | Ladana mai, me na misionari no na moku- > ; puni o ka Pakipika Heina, a hoonoho aku ia : ; ia Harris ina Tahuata ; he hookahi kona po! mauka, a kakahiaka, oa koi ako i ke kapena! e«ceec hou raa ka moku, no ka mea, aole \ |htki ke noho malaila. Hoonoho aku no hoi | ; ia Crook ma Nukuhira, a ui noho no ia ma- : laila 8. a 10 paha malama, a ko mai kekahi! 1 moku BeriUnia, kii aku oia i kekahi mau \ ■ mea malona iho,« pooo ai kona noho ana, a mot no ma ka mokn ia po» • ku kaiewa ana t ka moku a kakahiaka aa ua ne« ka moko ; • ulalo i kt au t i kaawale nui o Nakuhira ma* > nae. Aoie ikaika makemakee hoi hou

ioka r a »e mai e fcolo pa no, a o ka haaiele; no i« o tanji haoi. A haia 01 malnKiiki he T0 paba t o» hah noi ko T«hiti * fe» poiw, i liwe ko !tii« miston?ri i oa kumo Bolaboit - a booooho »ra ko i\akahīra p«e sjn«. Ao{ ako lakou i n« kanaka : aka, aole liella, ki- [ paku na kamaaina ia lakoo. e o'ef< ana "hej poe hookamaoi oukoo, aole ookou « maianM, i ka pono a ookoa e »o m»i n\." | Ma ia hope :ho, ku imi fea mokomanowi \ Amerika, Vine*nnes, o Mr. Stau(i ke kahv| napale maluna iho, om no ka hoa > Rikete'. mamoa rna Lahaina. Hoikaika oia ina na m'tsionan ma Bosetona e hoouna aku īm misionari liaiU. A i ka wa i ho!o mai ai > Limaikoika ma i Hawaii nei, ua kohol laua me Alekanedero i mau misionari no k> Nukuhira pae nina, a kauohaia ko Hawai ī wae i kekahi o na misionart kahiko e hele u me iaua. Ua hoounaia na Elele ekolu iia makahiki 1832, o Wini, o Tineka, a oe A!ekanedero. e holo i ko Tahfki pae aio, a kuka me kolaila roi?iooari i maopopo U ae noa o iakoa e komo ko Amenka īloko) ke kihnpai oko Nukuhiva pae aīna. Ua e Inkou e komo ko Amerika ina inokupui nkau ekoiu, i kap*ia, o na mokupuni VYas* netona, oia o Nukuhivn, Uapoo a me Uahw na ; a koe no iakou na mokupuni hema; >! Hivaoa, Tahuata a me Fatuhiva. i Holo 'ku ua mau Elele nei a Nukuhiva. mnkemake na kanaka e hele mai n« mision& ri e noho pa me lakou. la mnk'ahiki ae r it» ka loaa ole o kekahi misionari kahiko, ui kohoia o Pnreks, ka mea i pae mai nei k inakahiki, e hele pu me Limaikaikaa ne| AJekanedero i Nukuhiva. j Holo lakou me ko iakou mnu ohana fulai! 1833 ; a i ka welau hope o Augnte ku ma! Nukuhiva. A hala na mnlama ewalu, hikii mai o \lr. Orsrr>ond he hmionui Beritania,j mai Tahiti mai. Ua kaahele mai e ike ina| kumu Tahiti a iakou i hoonoho ma ka paei aina o Paumotu. Ulelo mai oia aole iae ko Lad.ma i !ilo loa keia kihapni i ko Amerika, a e holo ana mai na misionari eono, no Taahuata, Htvaoa a me Fatuhiva, a o ka hiki mai wale no koe. Noonoo iho la ma< kou, aole ku i ka naauao ka hoouna ana o na Sos.»iti okoa i na nioku okoa e kela a keia makahiki, e lawe i na ukana no ko Inkou mau misionari ma ka pae aina uuku e like me keia ; a i ka ae ole o Lulana e kuu ia inakou, hooholu makou e kuu aku ia l-ikou, a o ko makou hoi mai no ia i Hawaii nei, | Ua hiki mai no kela poe misionari Bentania, i o Stall\vorthy, o Ruger9on a pela aku, a nohu | mai no i kekahi mau makahiki, a liliha ka I naau, haalele a hoi aku i Tahiti. Ao : e loaa ' kn hua i kekahl o keia mau paahana, ke hapaiia keia mau inea, i mea e poho ai ka manao o ko kakou mau hoa e lawelawe nei. eia noi K*eKHiii mea e Kaumana ai ko in kou naau, o ka pipili paakiki o kolailn kamaaina ika lakou mau oihana kahiko. Ua i hoike maopopo ia keia (na na hoike kihapai j o Hipuku a me Kekela. Ma la mau pnla-! pala ua ikea ka hoomau ana mai o kn hoomana kii, kekaua, ka ona. a me ka aikanaka, O ka haiki ioa hoi o ke kihapai kekahi mea e nawaliwali ai ko lakou naau. Uai aneane neoneo kekahi mau mokupuni i ka mai puupuuliilii, i ka mai pake a ina mni i loaa ma na hana ino. Ika wa i holo ai o Stuati ilaila, koho oia he 50.000 kanaka ina i na mokupuni Wnsinetona; i keia wa, ua 2,-1 000 paha. Ua helu ke alii kiaaina ini ka« naka, i keia m-«kahiki i hala, a penei kana. Na Moku Wasinkto.\a Na Moku Maqcisa. ] Nukuhiva 1,500 Hivaoa 4,000 i Uapou 312 Tahuata 200 j U-ihuna 300 F«tuhiva 1,500 j Nolaila o ka hui ana o kanaka a pau oia ! mau mokupuni a pau loa, 7 812 wale no. O ka mea nui nae e nawaliwali ai ko lakou naau, oia ka hoi ihope ana o kekahi poe oko lakou hoapnahina. Ua hoalele ka wa-; hine o L. Kaiwi, a me ka wahine o A. Kaukau i ka laua mau kane, a hui aku ine na pegana ; a e like me ka hoike mua ana, o Laioha kekahi i haalele i kana kane, a hui aku me ka enemi. He nui io no na mea e kaumaha ai. a e nawaliwali ai ko lakou na • au ; aole kakou e haohao, ke haule ko la i kou lima ilalo. a poniuniu na nmka. Akaj 1 ko'u ike ana ia lakou, ua like me gidioni, 41 he maka hooponiuniu, e hahai ana no nae." Aole o lakou makemake iki e haalele i hana. Aole nukemake e hoi mai ike onp hanau. Ke manaoīo nei iakou, Ua loaa i ko lakou Haku, nana lakou i houna mai t lfe maoa a pau ma ka lani a ma ka honua; a ke hilinai nei i kana olelo hoolana, pu me oukou a hiki loa aku i ka hopenao keia ao." Ua kohupooo ka oleio euanelide ola ai na mai uhane o na lahuiUnaka a piu )oa. Eia ko ke Akua mea hana, e inaemie ai, e hookiekie ai, a e hoola ai i na mea o<i loa ika ino. He manao hoino i ko kakia Haku ke manao. he mea hiki ole e hoohul i kekahi lahuikanaka me ka o!elo «uaoelb. Aole he Uhui p*akiki i hiki ole ke hoaio hou ia. Oka oielo maikai i kokum eka ( Uhane Hemolele, o ka mana ia oke Akta e maemae ai. a e ola ai na Übuitanakaa 1 pau loa. Eia hoi ke lana nei ko kikou rr*nao, ua hoano hou ia kekahi poe< keia hui paakiki, a ua lilo i ano hoo ilwo o fesu Kristo. E hoolilo kakou ina pililia e k«akea mai nei, i mea e nui ai ko kalau ikaika i ka imi ana e hoola ia. Me k* Mahalo. I hoikea na ' w. P. AI£XA}£OCXO. j