Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 18, 4 May 1872 — I ka Hale Ahaolelo. [ARTICLE]

I ka Hale Ahaolelo.

E na Hoa Hanohano o ka Aha Kau Kanawa) o ke Aupowi :—E maliu īki mai ko j oukou manawa i na olelo pokole a ko oukou ; hoa nei o ka aina o Hawaii o Keawe, Maui o Kama, Oahu o Kakuhihewa, a me Kauai . 0 Mano, a eia no ua olelo la : Ua knu iki na la i koe, a o ko oukou ha-; lawai no ia, no ka noonoo ana i na mea e pili ana i ka pomaikai like o ko kakou aina > makuwahin% nei; a o kekahi o na hana nui, a kumumadao nui hoi a oukou e noonoo ai, oia no ka " puu dala nui i hoolilo kanawai! 1 ole ia e ke Kuhina Waiwai no ka hana ona 1 1 Hoteie nona, ma ka hoopuka ana i na Bila ' Dala, He mea nui loa keia, a he mea hoi! e kiai ana i ka pono Kaukanawai o ke kana* ' ka Hawaii, ka palekaua o na pono i Ka Moi ke Alii, na'Lii, a me na makaainana, a o ke I Kumukanawai, he mea i kupono ke malania-; ia me ka makee nui, e na aoaoa pau i kulea-: na iloko o ia inea nui, no ka mea, ina ua hi«! ki i ke Kumukanawai ke hoopoloke ia, a ke ! ■ kapae wale ia, a uhaki wale ia p.iha, e kt-Ia i a me keia mea kuieana iloko o ia mea, alai-i la, o ka lilo no ia i mana Moi— Kaokoa, a ! l:lo he mea paani wale no ka olelo ana he, Hale Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni, | he uhiuhi Inumamune wale iho no ia. (Ja ike kakou na kaulana o Beritania, a uu holo pono kona noho aupuni ana, o kona mau hoa aupnni e pili koke ana, ua komohia mau ilo-; ko o ka haunaele a me na kaua kuloko, oini e hele malino wale ana no o Enelani me ka I maluhia. O kekahi o na kumu nui o kona 1 1 maluhia, oia no ka hooko pololei loa ia o na I , k'«uoha a me na mea a pau a ke Kumukanai wai i hoopaa ai, a he mea hiipoi mau ia no hoi ia me ka makee nni īloho o na kau a kau. Aole o ke Aupuni wale no o Beritania Nui, : ka i uhiia e ka maluhia, aka, he mau aupuni e ae no kekahi, o ke ano Moi ma ke Ku- j mukanawai. E ua inau hoa hanohano nei, e alawa iki ; ; iho kekuhi ia kakou iho, a e hoomnopopo hoi 1 i ko kakou ano, he Aupuni Moi malalo o ke ; Kumukanawai, ua hoakaka lea ia m» ka ' Pauku umikumamalima, ōia a na ka Hale Ahaolelo Kau Kanawai o ke oupuni e kau i! na auhnu, a e hoolilo aku i ke d;»la no na ! mea a pau i makemakeia no ka hooholo pono • ana i ka Oihana a pau o ke Aupuni, " koe , ! nae ka hiki ana mai ke kauaia mai e ka aina ' e, ke kipi, ka nni ahulau a me na poino e ae o ka lehulehu, i ka wa i nkonkoa ole ai o ka , Ahaolelo, aole hoi ma ia mōnawa, me ka oe ; ole o na Kuhina a pau, a me ka hapanui o ; ; na hoa a pau o ka Aha Kukakukamalu." ; A eia ka ninau, o ka hana ana anei i ka j Hotele, kekahi o na pilikia i inanaoia e ka ; Pauku umikumainalima o ke Kumukanawai I ; i hai mua īa ? Ke olelo nei au. aole ! «ole ! ■ ! ; Aole loa no pela ! Mahea la ke Kuhina Wai-1 wai i inu ai i ke kiaha o kona munao haakei,! ; a hoolilo wale i na daU o ke Aupuni, a hoo-! | paa wale paha i ka inoa o ke Aupuni no kej kahi puu dala nui no ka hana ana i ka Ho- ! ! tele hou ona ? Ke olelo nei au, ina e uhi j ; wale ia keia hewa niii, a keia Kuhina i hnna | | ai, alaila e olelo au, Aloha oee Hawaii. | | He ano hoowahawaha no keia hana a ke j j Kuhina Waiwai i ka Hale Ahaolelo Kau Ka-1 ; nawai o ke Aupuni, no ka mea, me he mea ! j la eia ke ono o kona manao, 44 na hiki no | ia'u ke hoopaa i ka inoa o ke Aupuni no ke-! ikahipuu dala nui.no ka mea, ua hikino' i ia u ke alako i na poe i kohoia ma kahi a*u |e makemake ai; a ua maopopo no ia'u, ina ' | au e makemake i ka'u mea e hooholo ai, e j j hooholo mai ana no lakou, oiai aia ma ko'u ! | lima ka haawi ana o ka oihana Luna auhau, j i a 00 hoopuka aku i ka inoa o ka | | mea kupono ke kohoia i Luna Helu. a oia j j ka'u maunu e laieaia ai i na poe i kohoia." ; ; Aka, aole loa pela ka'u e manao ai no na ; | hoa makaala o ka Hale Ahaolelo, no ka mea, | ; aole au e ae ia'u iho e inanao ae ua hiki i ka j j poe hanohano i kohoia ke luli wale aka ma-' i muli o kana uwalo haumia mai. Kupooo ! | loa ke hookolokoloia keia Kuhina. a ina ua | j kue i ke Kumukaoawai kana hana, alaila, e ; 1 hoike oukoa i ko oukou hoopailua iaia, mi j 'ka hooholo ana i olelo hōoholo e hoike aoa i ko oukou hilinai ole i kona lawelawe aoa ma | , kana oihana. A i na he wahi koana hilahi- | la koe iloko o kooa puuwai, alaila, e bo!o | ana paha i Fiji e pee ai, a i ole ia i kau wahi e ae, a ilaila e hoopau ai i ke koana o kona oiaa la ehaeha. Ma na aupuni e o ka hooua nei, ioa, oa hilinai oleka Hale Ahaolelo

i ka hana a na Kuhina, alaila. waiho koke j mai la lakou i ka Ukou mau oihana, aka. ao-. le pe\a keia, be aka iki wale no ka lakou nei. O ke Kuhma Waiwai e nohonei. oa waia* kahiko no ia iloko o ko'o aiaoao, noka mea, ioa aole ao i kuhihewa. oia kekahi o aa poe i hooiiaika loa e hooJt*iia o Hawoii ntt me s Amehka Huipuia ikaM. H. ISS2 —3 paha. £ oana iho no oukou i ka moolelo o ia mea,. iloko o ka Eieie Hawoii nopepa o ia Kau a o ka lua o kona kiko eleele, oia no kona ! koi ana ia Hon. J. W. Keawehunahala e mihi. a e kukuii imua o ka Hale Ahaolelo o ke : kau o ISC6, a me 7 paha. E kuu «nau kua-j aoa e. a. heaha la kaoa wahi hoike la oukou he Hawaii otaio. Ka oukou Kauwa. Kauamoaniau.