Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 47, 25 November 1871 — Kahuna Hawaii. [ARTICLE]
Kahuna Hawaii.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:— O ka mua keia o ko kaua kuikui lima ana, a naue aku ma ke alanui i maa ia oe i ka hele ia iwaena o na ekalesia, a me na Kula Snbati a pau, a me na Kula la, a me na ohana Kristiano oiaio a pau. He kahuna Hawaii o lsaia Kahiko. Ua aneane e lawa na makahiki he iwakaluakumamaono, o kona lawelawe ana i ka oihana lapaau. He hoahanau ekalesia oJ. Kahiko. Ua nui na hoike ma ka apana o Kohala, ka poe ana i iapaau ai. lJa mahaloia oia no kona ku mamuli o ka oiaio wale no. 0 na mai ano keiki a pau, a me na wehewehe laau ana, ua kupono loa ia e malamaia e ka poe mea keiki opiopio. Ua mahaloia oia no kona hoomanakii ole. Aole hoi i kupono ia ia ka laau awa inu no ka oihana hoomanamana, ka puaa hiwa, a me ka moa lawa. Ua mahalo no hoi makou 1 kona noi daia ole, a me kona puu iliili ole. 0 ke kokua kona ake nui e hoopaiahalaha i kona ike kahuna. O kona hiipoi ana i ka oihana lapaau ; ma kona ike maoli no i kona nana ana i na ano mai haiieea, wai-opua, haikala, kaikaiowi, kumu-pou, nahu, nalulu, pehu, kalawa, papaku, &c., &c., &c. He loa a he laula loa kona noonoo ana i 1 ke kulana laau—ka ike—ka pololei—ka wahahee ole—a me ka oiaio maoli. Aole nae 1 nele ka pilikia o kekahi, ke malama ole i na rula, a ine na kuhikuhi ana ; ua like no me ka ka poe ili keokeo oihana kauka. O na kanaka i lapaauia e ia i ka wa kanawai o(e, he mau hoike lakou. Pela a hiki wale ikawa a ke kanawai i papa'i; ua mau no kona ao ao ana i ka laau o ka poe mdi. Ano la, ua makau oia no ka paku ia e ke kumukanawai. Ua pale aku oia iko lakou kii mai i ka po—kii malu mai, a koi mai e hana, i ko lakou mau mai.
He mea a'u i kanaiua iki ai i kona ae ana 'ku e lapaau i ke kanaka o ka lahui e, me kuu manao, aole e pono ana ia J. Kahiko ke lapaau i kekahi Misionan ili keokeo ; eia ka, e pono ana no ma kana oihana kauka. Ua poina ia'u kona malama i lapaau ai ia Rev. D. Damiano, Kahuna Katolika o Waiapuka. Ua kii mai o Kev. D. Damiano ia J. Kahiko e kokua 'ku e lapadu ia ia, me ke kanalua ole. Ua aē aku la oia, ua pau kona pilikia ! Aia ia ike o Hawaii la—Eu— eu o Hawaii Imi loa ! Pela no ko'u kanalua wale 1 ke ola ole e ka poe i loohia waleia e ke ano mai pupule, ano mai lepera, mai pake, ma kona kuhikuhi wale no i ke ano o ka laau, a me ka hana ana, ua oi mamua o na umi eha poe i pau ko lakou upehupehu, ā ohinuhinu—a ulaula. Iloko o ka A. D. 1870, ua hoomakaukau oia i Buke Liau Lapaau nana, e waiho aku ai i ka Papa Ola ; aka, ma ka lilo ana ia S. L. Wailehua ka malama, a lilo loa i Oahu, ua pau ole i ke kopeia i keia wa. J kuu lohe ana ia ia, o ka malama i ka pono ka mea e pololei ai ka oihana lapaau. 0 na kahun.a hoomanakii—hoomanamana— he poe wahahee loa lakou ; he imi wahi ola ma ka hoopunipuni i ko hai waiwai. Malama paha, e liloana na haumana kula Sabnti i mau kahunapule—kahuna lapaau, e pono ia oukou e ike i ke ano o ka mai, ame ke ano oka laau e iapaau ai. Ke makemake nei au e akamai keia hanauna hou 1 ka lapaau ī na uhane o ko Maikonisia, a me ko Fatuiva poe. He nui ka poe mai ma Hawaii nei. He mai manuahi—mai aihue—kuamuamu—hehi Sabati, ako pua lei i ka Ia Sabati, oki hala i ka la Sabati, holo lio i ka la Sabati, a pela a nui aku. E lilo o Hawaii i mau kahuna lapaair, makau ole i na aumakua wahahee a pau. E ao e lapaau i ko Hawaii—ko Manila— ko Farani—(e like me J. K.) ko Amerika— ko Europa, a me na mokupuni o ke kui. E nimni i ka laau ma ke puna nui.—puna ti, ma ka owili pepa—ma ke kiaha aniani, (aole ma ka apu awa) ma ke bola.. E hanai ma ke kakahiaka, ma ke awakea, ma ke ahiahi. Ina i naha ole, e hookomo i ka pauma, e pauma i wai mahana me ke kopa. E holoi ia loko me waho. E ao i ka ai pakiko—e ai noonoo—mai noke a kupalaka ka opu nui, e pili ana me ka uha, a me ka naau. O na keakea e naha ole ai, o na aumakua —na mano—na pulelehua, na pueo—na moo kanepohakaa—na lapu—na hoohiki wahahee—na uhaki kanawai. He huhu o lehova ia lakoii. ona mea e oIa ? i ka poe mai, e kii i Baibala okoa—i Kauoha Hou—i Himeni, i Alaula—i Kuokoa, i Moolelo Ekalesia, i Helemalihini, &c.. He nui ka poe e noho ana ma ka ululaau, ma kuauna, ma kipapali—ma kahawai, ma na ahnhui mahiko, ma na pupupu hale, ua pau i ka mai, ua pili ka uluna i ka pepeiao, ua himeni ka puka ihu—ua nono ka ihu i ka mai hiamoe ika la Sabati. Aloha ea! C."Abs. Kahulanui.