Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 45, 11 November 1871 — Haiolelo a Hon. D. Kalakaua ma KAWAIAHAO, OCT 29, 1871. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Haiolelo a Hon. D. Kalakaua ma KAWAIAHAO, OCT 29, 1871.

£ NA MAKAMAKA! Komu 1. Ua kanalua kuu maoao i ko'u noi ia ana mai e Haiolelo oo ka "Hoole Wai *Onai ka hiki ia'u ke wehewehe pono i ke ano o keia kumumanao nui. No ka mea, ua lehulehu ka poe i kamailio mamua o'u no keia kumu ; a i kuu nana iho, ua lawaloa na mea a pau i ke leamailio ia, a me he mea la, aole aki mea e kamaiiio ai, aka, i ka nana ana, he mea pomaikai no ka iahui kanaka hoiookoa ; nelaila, ua ae au e hoopuka aku i ko'u wahi manoo uuku no I kakou no keia mea. | Kdmu 2. Ma ka hiki ana mai o kekahi j poe Hui i kapaia he poe " Good Templars," |ua hoea nui ae ka manao o kekahi poe e [ hoole i na waiona. He pomaikai nui keia no ka hiki ana mai 0 keim Hui maanei, a nana <no i hooulu ae i | keia manao iwaena o kakou nei. | iKumo 3. No ko hoole waiona ;ma ko'u ano kino iho, aohe o'u ae i ka hoole loa, no ka mea, o ka hoole loa i na mea a pau a ke Akua i haawi tnai ai, ua kulike ole me kona manao. Kumu 4. 0 ke ano " Hoole WaiO«a," o ke kahua no ia o ke ano a kakou-e kamailio ai i keia po. Oke kulaoa i pili aku ai keia huaolelo, no loko mai no iao ka Hui "Good TemplarB" o keia ma ka kakou'olelo, "Ka <Poe Hui maikai o ka Lua> kini." <0 ko lakou kumukanawiii. O ka ho«le i >na wai ona a pau, koe nae k& lawe ana 1 ka waina uia ke ano hoomana, a iloko o «a wa mai. CJa ulu ae keia Hui ma<i kahi anoano uuku mai a hiki i kona mahuahua ana, a laulaha i mea nui loa. '1 ka nana aku i ke ano o ka poe oia hui, he poe kanaka maikai, he poe kuoo me ke okamai e hooko pono ana i na loina a me na Jula o ke kahua oia Hui. O keia hana ana, ua maikai, no ka manao ana e kinai i kekahi o na lnonui loa, nana e hooponalo >i ka noho umikai ana o na la> hui kanaka o ka honua nei, ka ohana,a ine ka lehnlehu.

He hui mH'ikai keia no na <mea a pau e makemake ana e hooko i kooa mau loina a me kona mau kanawai a pau. Aka ; eia ka ninau, £ hiki anei i na mea a pau ke malama ia mea hookahi? Ua hke anei na Ila a me <na Akt ana o kela a me keia ? Ina ua like, alaila, aohe he kumu e loaa ai ia kakou ke kamailio i keia po. Aka, no ka like ole, nolaila ; e pono e hoike kelu a me keia mea i maopopo ke ano o ka pono a me ka pono ole oia hana. Ke koino kekahi poe iloko eia hui a komo ole hoi kekahi. Nolaila, e wae kakou i ke kupono a me kupono ana o ka hoole ana o na wai ona. Kumu 5. O ka hoole ana i na Wai Oua, he pili no ia i ka hoole ana i na wai a pau i hana ia a mala a i puhiia. Kumu 6. O ka wnina e inu ia nei no ka lealea, ua komo he mau hakina o na wai ī puhiia, iloko, a nolaila mai kona kenakena. Aole no i nui loa, aka ; ua nui no nae, e lilo ai i mea hooponiuniu i ke poo a me ka hoomaiuie ana i ke kino, a o ka poe a pau e hoopa ana ia mea, a e lawe ana a oi aku mamua o kona paieiaa ma ke ano iealea, aole lakou e olelo mai nna, he ino ia mea. No ka mea. o ka lakou lealaa a pau aia iioko 0 iaila. Oke ake e hoopoluiuhi inau ia e na wai ikaika. Kumu 7. O ke ano o ko lakou iawe ana t penei no ia: 1. 1 kekiahamua.—E kau auanei keano, «ia ka wa e hoomaka mai ai ka ano e o na wahi a pau •ke kino. Mai ke poo ahiki i na wawae ua loaa ia lakou ka manene i loaa ole ia lakou ī ka wa a lakou i hoopa ole ai lia mea. A e olelo iho ai ua poe nei, oka I akahi ia o ka iani.

2. Ika hta.—Hoomaka ka pii hou o ka lealea, mamua oka lealea mua. Ina he kanaka a wahine hilahila paha ia i ke kamailio ana i mua o ka aha kanaka, ma keia kiaha, ua hoomaka koke oia e kamailio a e mahaoi. Ua kapaia keia kiaha e ka poe inu ī ha wai ikaika, o ka lua ona lani.

3. 1 ke kolu.—O ke kiaha, ua pii hou ae ua lealea hou a ua hiki ka mea inu i na wa ikaika i ka lealea ma ka pane poo o kona hauoli. 1 keia kiaha e hoomaka ai na oli ana a me na hula ana. Ke aloha wale aku no, o me ka makemake e launa me kela a me keia. 0 ke kolu keia o na lani i ka poe inu lama. 4. lka ha o ke kiaha.— Ua halana pu ka lealea, a hoomaka mai la na hana hu-a na meo ana, a me kn hana wale aku no i kekahi poe i makemake ole ai. Ua kapaia keia e ka poe inu rama o ka eha o na (ani. 5. I ka lima o ke kiaha.—Ua makemake ka poe ieaiea, e noke wale aku no, no ka mea, ua hiki mai ka manawa e mahie ai na kiaiia mua. A e kau hou ua mau makani hou i hoio ka waa. O ka lima keia ona lani, wahi a ka poe inu rama. 6. 1 he <mo o ke kiaha.—Hoomaka mai na hanwi leaiea. 1 na he wahi loie maikai e pili ana i ka ili, he wahi puapua moa paha i manao ai e hoohehelo. "E lawe ana a maikai wale." Ma keia kiaha ua iilo. I na he m»u waiwai makamae ma ka haie kahi i waiho ai, ua Hlo i na he mau puaa nunui, e •e hanai a hoekama ia ana, na moa koo, na puaahiwa, ma keia kiaha ua lilo. Na mea «nakamae a pau e manao ole ia ana e lilo ana, ua lilo i keia manawa. O ke ono keia | o na laoi, a ua kapaia ka iani o ka loka) maikal '

7. 1 ka kiku oke kiaha.—Paa ka palena o na helu lani ana, a hele aku ba mea i ona i ke au aka hewahewa. Niniu mai la ke poo ahiki ole iaia ke paa raa kona kuiana iho, a oke kulou iho la no ia i lalo. Nana i kulou, o ka meilule mai la no ia o na wahi a pau o ke kino o ke kanaka, a hina aku la i hope a make aku la. Ke moe la ka mea ī ona i ka waina, a ke lealea 'la ka poe lealea, a ke moe 'la ka mea ona i ka moe a make i ka uwaina. 8. lnahe mau waiwai makamae ahe daJa paha nia ka pakeke, ua Jilo' 9. 1 nahe ipo, ua lilo aku la i ka mea e, ua ike ibo i kou ona, ua makemake ole mai la i kou ano, a haalele ihooe. '< 10. O ka oihana hanohauoa. hana kupono paha i loaa ia oe ma ka noho maikai ana, ua lilo. 11. O ka inoa maikai i laulaha i waena o na ohana, ua lilo iho la i mea haumia, a haule hia iho )a ia. Kumu 8. Ala ae ia ka mea i ona, a o na mai mua e lona iaia. Jiole i pau.