Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 40, 7 October 1871 — Haawina. [ARTICLE]
Haawina.
"HeAHA KA PAIO ANA OKA MANA0I0?" j Aole like loa ke ano o ka hunolelo Manaoio ma na wahi n pnu oka Buibala. Em kekaiii mnnaoio. He umnaoio i ka moo* lelo'; Oia hoi, he ae aku i'ka oiaioo na mea i kaknu ia iloko o ka Palnpala Hemolele. He oinio .ke Akua, a me na mea i hoikeia nono. He oiaio kana mau hann. Ua loaa ika poe hewa keia nianaoio. Ke olelo imii nei ka lunaoieio o Inkoho ma lakobo 2 : 19. "Ke mannoio nei fe. aiu ho&kahi Akun ; ua pono oe; pela no Un poe d.iinr>onio i inanaoio ai me kn haalulu.'' Ale keia paha ka mannoio o kn poe daimonio i hoike ia i oko o ke Kauoha Hou. Ma MataioB: 29, ua e.leloia, he mau kanaka eluo, ua uluhia e na daimonio, a ike lnua in lesu. "Kahea mai la laua, i mai la. Heaha kau ia makou nei, e lesu ke Keiki n ke Akua ?" Pelalio hoi ma Mareko 1: 24. "Heaha kau ia mnkou nei, e lesu no Nuzareta? I heie mai nei nnei oe e luku mai ia makou ? Ua ike no au ia oe; ooe no ka mea hoanoa ke Akua." Peia no hoi ma ka Euanelio o Luka 4: 34. (( Heahn knu ia makou nei e lesu no Nazareta ? Ua hele mai anei ee e luku ia makou ? ua ike no au ia oe, oka inea Hemoleie no oe ake Akua." Ma krin mau olelo ua maopopo, he manaoio na daimonio in lesu, oia ke Keiki a ke Akua. Oin ka :Mesia, ke Kristo, ka mea Henioieie n ke Akoa. He mana loa konn. Peln no hoi ns kunnka he nui wale. Ua manao no lakou he oiaio ke Akua, ina na mea i hoikein nona iloko oka Paiapala Hemoiele. Aka. he mnnaoio harm ole ko lakou; he manao hoa ole, he ifla«ian make. Eia kekahi—he manao i na hnon mana ; Oia hoi, he ae aku i ka oiaio o np hana ma< na a iesii i hana'i, ua han« io no in, a he mana kona,- ua hanwi oia i na haumana ann ka mana e hana i«na hana kupanahn, e hoola 1 na mai, e ht>ola i na oopa, e hoala ina mea i make. Oia pahu ka manaoio o keknhi poe he nni waU-, i lawe ko lakou poe mai ia lesu, a hoola Uoke ia iakou. Ua olelo o lesu ina haumnna nna. aole no e hiki ia lakou kekahi haua mana, no ko lakou inanaoio ole. Mntaio 17: 20. "He oiaio olelo nku t»ei ia oukou, ina he like ko eukou manaoio itie kekahi hua makeke, a olelo aku hoi oukou i keia mauna, e nee aku oe i o, n e nee aku no in ; aohe mea hiki ole ia oukou." Oke ano o keia olelo penei, ma ka manaoio e hiki ai i na hauniana mua a iesu e hnna'i i na hana kupaianah«. Ua hoike keia inanaoio ma kekahi hana a Paulo ma Oihana 14:8—10. E hai ana o Paulo Inua me Barenaba ka Euanelio ma kekahi kulanakauhaie, a enohoana malaila kekahi knnaka. 4, Ua oawaliwali na wawae, ua oopa ia, mai ka opu mai 0| kona makuahine, aole loa ia i hele ; Lohe aku la oia ia Paulo e olelonna, ā baka pono mai'ia oia ia in, a ike iho la, be mannoio kana e hoola ia'i, hea inaila ia me kaleoj nui, Eku pololei iluna ma kou mau wa- j wae. Lelele ae la ia a hele aku la." He inanaoio ko keia kanakaoopa, he mana ko na lunnolelo e hoola i kona kino. O ka~ manaoio keia n Paulo i oleio ai ma 1 Korineto 13 :2. ( Ina ia'u ka monaoio e hiki j ai ke hoonee ī na kuahiwi, a i ioaa oie ia'u ke aloha,aole ou mea e pono ai ilaila." Eia kekahi-Ma kekahi mau palapala iloko o ka Baibalu, ua kapaia kaEuanelio a pau o Kristo ka manamo. E Y)ana ma Oih 24: 24. | O kekahi mau aiii, im kii aku la ia Paolo. "Hoolohe aka ia ia no ka inanaoio iloko o Kristo." Oia no ka pono Kristiuno, ama Galatia 1: 23. Ua oielo ia no ka Pāulo hai olelo ana. "I neia manawa, ke hal aku la īa i ka manaoioia ana i hoinoaimamua."—A ms ka palapala a Pilipo 1: 27. Ua paipai ia na hoahanau e hana, e kupaa. *. ( Me ka manao hookahi a me ka hooikaika pu ana i ka manaoio o ka Euanelio." A roa ka palapala a luda 3, ua kakauia penei. "E ' hooikaika nui oakou no ka inanaoio i haawi j mua ia mai no ka poe haipule. Ma keia ; mau pauku ua kapaia na oiaio nui o ka Eu|anelio o Kristo ma ka olelo kamanaoio.
Eia keknhi—-Ua hoike pinepinē ia malo-! koo ke Kauoha Hou, ma ka manaoio ana | ia lesu Kri»to, e hoola ia nn kanaka. Maretn. 16: 16. "E heīe aka onkou i na nina a pau, e hai aku ika Euanelio ina kanaka a pau. Oka mea manaoio mai, a bapatiso, e hoola ia oia, loane 3: 36. O ka mea manaoio i ke Keiki, he ola mau i loa kona." Olelo aku la o Pilipo i ka luna 0 ke Alii, he kanaka, Oih 8: 37. lna i mannoio oe me kou naau a pau, ina ua pono. Olelo mni o Paulo laua me Sila i ka luna o ka halepnahao. a E manaoio aku i ka Haku ia lesu Kristo, a e ola oe." O ke-| ia manaoio, he hua no ia o ka Uhane He- j molele. Ua kanuia iloko o ka naau, nua hoohua mai na hana maikni. Ma keia ma» nooio, oa npo ia o Kristo e ke kannka, a ua i hilinni ke kanaka maluna ona, a ma kona pono no ke kala ia o ka hewa, a no ka hoapnno ia imua o ke Akua, a no ka hoolaia o kona nhane. Ua olelo mni o Paulo i na haipule ma Epeso 2: 8. "Ua hoola ia oukou i ka lokoinaikai ma ka manaoio, aole hoi no oukou iho keia, he mea hnawi ia mai ia e ke Akua." O keia mnau. "Heaha ka paio ana eka manaoio," ua pili i ka manaoio Euanelio a Icsu i olelo ni ma Mareto 16; 16, a ma loane 3: 36. E pili no hoi ina oiaio nui o ka Olelo maikai.i hoikeia ma ke Kauoha Hou e lesu, a me na lunaolelo. E paio na haipule io a pau no ka mannoio o ka Euanelio o Kristo. E paio na kahuna pule. Ua knuoha o Paulo ia Timoteo 1 Tim 6:12. * E paio aku i ka paio inaikai o ka manaoio./ He knhuna pule o Timoteo. A pehea la ia e paio ai ? A pehea hoi e paio ai na kāhuna pule a pau. a me na haipule a pau ? He pnno e ka ir.ea paio ana no ka manaoio, e ike inaopopo i ka oinio nui o lio. E huli ika Palapala Hemolele. E imi nui i tfe ano o ka lesu mau olelo, a me ke ano o kona aupnni. Heaha ka lesu i olelo ai no kona nupuni ? Pela e ninopopo ai ke knhua kahi e hookumu ai, a" e kukulu ai ka manaoio. Oka tnea kukulu, a oka mea paio, o ka mea kaua, o ka mea holo, he pono ke ikeia ke nno o ke kaua, kahi e kukulu ai, a e paio ai. Ona oiaio nui oka Euanelio o K»ri.sto, ke kahua oka manaoio. A pehea la e hiki ni ke paio pono, ina aole maopopo ke kahua ? E pili pono keia manao 1 na Khhunapule, a me na kahu ekalesia, ka lakou hana nui, e hai aku i ka manaoiooka Euanelio i na kanaka, a e wehewehe i na mea pohihihi o ka manaoio ; ka Inkou hana nui e hai oku, e hoolaha, e kukulu, e kanu, e malama, i uin ka manaoio iloko o na nnau ona kanaka*. Aka, he hana paio keia, no ka mea, he nui na enemi, he nui na mea ku-e, a keakea i ka mnnaoio o ka Euanelio. Un i m»i o Paulo ma Epeso6: 12 i na hoahanau, '• Aole kakou e hakoko ana me ka inea jo n me ka mea koko; aka, me nn'lii, na mea ikaika, na haku oka pouli o keia ao, ame na uhane ino oka po. ISo ia hoi, e lawe oukou i ke kahiko a pau a ke^Akun, * * * * e lawe hoi ika aahua po oka manaoio, i mea e hiki ai ia oukou ke kinai iho i na ihe wela n pau o ka mea ino."
Ua olelo mai o Phulo i ka pau ann o knna hnna, n kokoke ia i ka hopena o konn 010 kino, 2 Tim. 4: 7. "Un paio au ika paio maikai." Heahn konn pain? He paio oka nmnnoio no. He poio kona e hoolaha. o e hoouiu ka olelo maikai a Karisto, a e hoo*
muhuahua, a e hooikaika i ka manaoio o na haipule. He pnio kona e hoopio ina enemi o kn mannoio, n e hoolanakila i ka oiaio o ke Akua iloko o kona*naan iho, a iloko o na eka!esia o Karisto, a iwaena o na kanaka. Ua hooikaika mau, un k«ua, ua holo, ua hakoko me na enemi o ka pono Karistiano. A he paio keia oka inanaoio. Aole ma ku ike maka ; nole no ka ukuia mni e na waiwai o keia no; Oka paio ana keia oka mannoio. B. W. Pakeka.