Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 38, 23 September 1871 — Pane ia S. W . Nailiili. [ARTICLE]
Pane ia S. W . Nailiili.
£ ka Nupkpa Kuokoa e i Aloha oe :— Aia ma ku hapa hope o ke kolamu eono 0 ka Helu 20 o *'Ke Au Okoa/' noao ekahi~ ua ike au moliila i na manao kokua o S. W. Nailiili ia Samuela Nowlien ka mea i kipu weliweli ole ia Kooumnumn i make aku la i ka pu Pnnapana, <?ono poka e uhao ia iloko, alaila pau kona piha. Ūa olelo kela, "ua komoia mn na kula hoonaauao, ua pilia ia i ka ike a me ka noiau." Ke pono' wale ala no oe malaila, aole au e kamailio nui aku ia oe ma ia mau hapaimemeu ana au. Aka, o kona lawelawe ana i na mea oioi a ana aku, aiaila, ua au ua ku 1 ka pono ole ia mau hana ana pela, a hewa ka hoi ka apo aku i kauWahi Jepa o ka lole komo, oki-loaaku hoi keia ua pohole kauw=»hi o ka ili o ke kanaka, a hu mai ka wai j ula oloko, kai no o ka pau ae ia, o ka make aku ka ia o ke kino i manao ole ia e make ana. 0 keia maunoiau e Samuela Nowlien au e S. W. N., e |iana o wale nei, a manao oe e lilo i mea ole; j)ehea la e lilo ai i mea ole. ua puka a maka i waho? Ua manao au 0 oe kahi pili kakini i hoikeia ma ka pepa, akahi kou kokua a manao ole ae oe i kou koko ponoi. Me he mea 'la i ka nana aku ma keano nui o kau mau olelo, e apono ana oe ia Samuela Nowlien, aole i hewa. Nawai la au anei ka ike i ka hewa ole, no ka mea, o oe no ko kakou loio nui o Lahaina nei, o kou inea no paha ia i ike ai aole i hewa o Samuela Nowlien ; a ke kapa nei oe i ka poe i menemene a lili i ko lakou koko ponoi he naaupo, ua manno au o oe no kai naaupo loa ma ia mea. Aole he like o ko'u manao me kou, aole paha o ko'u wale no 'kai like ole, o ko na mea a pau e lili ana i ko lakou koko ponoi, a lili ka hoi na haole na kanaka o ka aina e. Eia ka ninau ia kakou e Hawaii ponoi. O ke kanaka i ku 1 ka pu Pannpana a make iloko o ka makahiki hookahi a me ka la keu iiookahi, me ka manao ino ole mamua e make, aole au anei i hewa ka mea nana i lawelawe a ku ke kanaka a make ? Aole paha e paa ana o Hawaii ponoi i ka hai mai, ua hewa ia ? CJa pili iaia kahi pauku o ka Mokuna 7 o ke Kanawai hoopai Karaima, no ka lawe ola a i oie ia ma kau wahi e ae o ke kanawai hoopai karaima. Nolaila, e o'u mau koko ponoi o Hawaii nei, mai ka hikina a ka la i Kumukahi a ka weiona a ka la i kehua, aole au e ae ana e hoololi i kela mau oleio i puka ma "Ke Au Okoa" Heiu 18, oia ka oiaio maoli, a o ka S. W. Nailiili, oia ke hoomoe ma ka papa, e hoolilo i kana i puu opala a puhi aku i ke ahi, a i ole ia e hoihoi hou ia i kana olelo e noonoo pono. No ka Lona Makai. O na olelo a pau a S. W. Nailiili e pili aaa no ka Luna.Makai o inakou, keolelo nei Ja, "Ua loihi kona mau la o ka noho ana mn Oihana Luna Makai, no ka pono a roe ka polōlei ō knna mau henn," Pole no ia i kamailio ia no ka pololei o kana mau hana au e S. W, Nailiili e pii kauhale ae la i ka, pali o Kalalao, i kiimailip ia|a, no kona haa-1 lele ona i na hana i piii i kana Oihana, oia
hoi-ka hoonoho ann i Aha Koronelo, e pili anu i m pilikia i īke ole ia ke kumu i pilikin ai, a o ke kuiana oia uha e noho ui e ninau pono i ke kumu i hiki moi ni o ka pilikia, a o ka innke i ike pono ole ka mea i inn.ke ai, a mnlaila ka hauwainau a me ke kaniuhu ana o na kannka a ine na haole o Lnhaina nei,me ka olelo ana i kahi poe ina ia he men e la, ke wikiwiki ala un Luna Mnkai nei o kakou i ka hopu e hoopaa i kn halepaahan. He oiaio uo pah« in, no ka mea, aia iioko o na la o k'ooumauuia e waiho nnn ina walania aka pokn v ua hele aku 0 Koko e ike i ua Kooumauma nei, no ka mea, oia no kekahi pilikana ia Kooumnumn, a no ka mnnao o ua Koko nei ona la hope ia o kona ike ann ia Kooumnuma, i ka hiki nna o ua Koko nei ma ka hale o Kooumauma e wuiho nei, lele aku la keln me ka ue ann, a hopu aku la ma ke poo me kn mnnno e koni, aka, pa e nae kahi lima ma kahi i ku ai Ika poka, a eha, i ka wa oua Luna Makai nei i lohe ai ua eha, ia mnnawa koke no hopuia ua Koko nei a paa nna i ka hnle panhno, a hookolokoloia a ahewa ia a hoopaiia, he kanakolu dala aoi ue. A i ka mea hoi nnna i haawi i na walania n ka poka, aole he pupu mai a koe aku, 4(ohu Piula hoelolohe auwai, e ole ka pohaku o Honolulu e kaa mai pono ai. Ke olelo hou nei no ua S. W. Nailiili nei, ua noonoo pono no ka ka Luna Makai o makou gei, o konti noonoo ka ia ea ; o ke kauoha i ka Loio Ku« hina e bolo mai, no ka nele «īae paha o Maui nei i ke kanawai Kivila ole, ka mea i noho ole ai o ka Aha Niele, a i ole in i ke kanawai hoopai Knmima, ka mea i hopu koke ole ia ai o ke kino o Samuela Nowlien 1 ka ia i makeni o Kooumnuma, a e hauwalaau ia no he haie kanaka. e hauwalaau ia hoi-kahale kanaka ole. Owau no me ka mahalo. Kwaapulakī. ! Lahnina, Maui, Sepatemnba 6,'1871. [Ua hoouna ia keia palapala i ka nupepa "Ke Au Okoa," a no kn hiki ole ia nupepa ke kuu akea i ko kanaka mnnao, nolaila, ua upikiia ibo la, a onouia mai la i i<eia nupepa. Pela e ike ai ka lehulehu, hookahi wale no nupepa e hikiai ke hoolawaia ko kn lehulehu manao. ' \ Jt H.]