Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 33, 19 ʻAukake 1871 — Ka Makani a me ka Ua Ikaika ma Maui. [ARTICLE]

Ka Makani a me ka Ua Ikaika ma Maui.

Ua liiki mai i komakou nei mau pah» kani ka lono no ka hoopoino nui a ka niakani a me ka ua, ma Makawao, Uiupalukua, Wailuku a me H»na. Mai ke kapem mai o ka moku kuna puino Kinau i ili ai ma Pueokahi, i loheia ma t ai, iloko o nt la ua iho nēi o kela pule i hah* ua pa ikaika iho ka makam, a ua puipaiia mai na nalu e nla a kiekie ma We »wa ku moku o Kauiki. Na ia mau kupueu oka lewa a me ke kai, i alako aku i ke kuna Kinau» a hoopae aku la ma kaha one. Elua wale oo paha mau mea i poino o ka moku, o ka hoeuii a me ke kamaaa o ku iwikele, a o ka nui aku, ke p&a ln no. Ma ke ahialn Poakuhi iho nei, ua hoouna ia aku ke kuna Waiola raa ke k&hua oka popilikia ma Hdna, n»e na kaniana kapili moku, me ka manao e hoop-ikele ia Kinau. Na na lono palopala malalo iho, e hoike mai i na poino i loaa ma na wahi e ae o Maui, a makou e mahnlo aku ne> i ka poe i hoouna palapala mai no ia mau mea hou i ike makaia. Mai Makawao Mai. E ke Kapkna o ke Kvokoa ; Aloha oe; Aia «īa ka po o ka )& 8 o Augate nei, ka hoomaka ana e keia ino nui, ka ua me ka makani vkaika, e pa lauwili ana i ka aioa holookoa, a ma ke Uakahikka ekala 9 i ike | ponoia'i ke ano ©• ka i»o,—-A ka wie iloko o i na la i hala e ooho ana o Makawao i ka la» j oiaolu, elua no mea nai, oka lepo ine ka wai ole.—-He mau mea aloha oo ia na ko j Makawao Keiki. | Hoonehia' ka Kau Kolao Hawakala | MB na wahi b ipim ana.—Mawaena o k« bora 7 me ka 8 o ke kakahiaka o ka la i hoikeia ua ikaika loa ka pa ana mai o ka inakani me ka ua ; he hookahi hom ka loihi mahope iho, ua hoohaneeia ft pilipu ililokekahi hale

oui e ku kokoke ana i ka h&le kula; nona oa makahiki o ke ku aoa aoie e eoai i ka 17, be hale kahiko keia i kukuluia e kekahi poe haoie i ooho moa m&anei.—O keia hale he bale hana no n* keiki.—Mnioko o keia hale, be haie hana waiu-baU, maiaila e haoa ai ka waio ; be pomaīkai no ke Aupuni na kama me oa haomana.—i keia wa ua lilo i puu opala i ka makaoi, o oa poinoo ka hale tyina waia, aole e emi i ke 60 galani waia jqe 30 paona waia bata, ina e huiia na poino o oa haie eiaa i hiki aka ko laua kamukuai i $100, dala a oi aku.—llokoo keia wa hookahi, oa hao aka ka makani i ka hale kuke o na keiki ua lilo i mea ole, ua okaoka lulii a he maa hale liilii e ae kekahi i hina pu. He maa nwnule pokoie mahope iho o ka haaee aoa o kela mau hale, ua hoonee pu ia ka haie kala hou o ke Aupuni i kukulu koke ibo nei; he akahi kapuai a oi, ka knawale inai ke kahaa tnua mai.—Aole no i nui loa aa poiooaka oae ua haalele i ka piii, ua haki a kapakahi kekahi aoao o ka lanai. Maloko 0 kea hale he rumi moe no na haumana, ua heoiaoa pa ia e ka wai, ua pulu pe na wahi kapa nooe.—O ka hale kula mua hoi. ua hoobio ia 'ko, ua k«pakahi kona ku ana; Ina paha e iliki boa ibo, pau kona kokiiakila ana 1 ka aka o Makawao. O na laau kanu o ka pa kala, Oa miki oolea na -linia o ka makani e waiho īho i lalo.—Nolaila, ua loaa ka poino o keia home hoonui ike a ke Aupuni i kaa ai i kukui hoomalamnlama nou e Huwaii.—Heaha koe? E aln ka pule o ka poe pooo e hoolanakila i kona ku aoa ; £ wiki hoi ookoa oa lima aloha o ke Aupuni a loaa bou iho aoaneii oa kikio makania ke aloha poali poele ka oka o Makawao, —I ka hoomaopopa aku i ka poino o keia kula aole i kaaiaaha loa aka, i na me keia mau aku he maa la koe b«U hoi na manu o ka uka i ka home, aa lilo ka panana i ka enemi. NA POINO MA KA WAHI E AE. Ha Palehu oa hiolo a puehu liilii ka hale kal« Aopunī, a he mau haie e ae i hina pu, Ma Maknehu, ua nui na hale i hina i ka makani, a he nui hoi na poino.—O ka haJe ku- !• Aupu malaila ua iliio kona mau apana iaao i mea puhi na ka makani; O ka Lu- ( akini o Makawao nei, ua hoonee iki ia kaupaku, a he mau hale iiiiii ko kekahi poe i j hoooeeia, a he nui na laau kanu i hoopoino j ia.—Aole paha e eini malnlo o ka umi na ] hale i hina a hooneeia. Nalaila, ua nui ka j poinoilokoo keia ino nui.—Wahia kainaa-' ina akahi no a ike ia ka ino nui e like me | keia ma keia aina ilokoona la malie nui o j Makairao nei.—Nolaila, e hoomanao kukou | o ka U o ka Haku me he nihue ia ia, e kii j mai aoa i kau mau pomaikai; Pela no keia. j £ia kekahi, aa pomaikai makou i Ka loaa hou ana mai o na kulu wai o Kulaniwaihakoi a hoopiha iho la i ke kiowai lepo nu i o AMe a ha ka wai i ke pili, a o ka poe hoi i iako i na loa wai, ua olioli iakou, no ka mea, akahi no a ioaa mai na paka ua koikoi e pomaikai ai ke kanaln.— E hoonaniia kn Mea Mana Loa nana i haawi aui i ka ino me ka pomaikai.—Me ke Aioha. Keoni Kawelau. Haleakaln Schot4, Maui, Augate 9, 1871. £ *a Nwepa <KnokoA e ; Aloha oe :— Aia ma ka la 10 o Augate iho nei, 1 ike iho ai makou i kekahi makani iknika loa, me ka ua e iho ma» ana mai k&Vikioa mai a hele loa 'ku i ke koinohana ; Aohe makani ikaika mimna aku nei nana e naueae na kaahale o Makawao «ei, me na ululaaa o keia wahi. Ka oi wale aku no keia makani, aa ulupa ia na kauhale a ku iho i lalo me na uluiaau, me na pi 1 tao a na haole o Makawao neū 0 keia makoni oa iho pu mai oia me ka ua e wili ana hoi i na kuinulaau a ku iho i iaio me na kaub«le;-kohu punli Koa Perusia a hoi e ki ana ia Parisa i ka poka pahu i ka u-ina mai hoi o na kumui iau nunui, i ka naueue mai hoi a nn hale me ka noke maia lru iUlo. Ma ka olelo mai hoi a kekahi poe kahiko. aoie i ikeU kekahi makani e like me keia f ka ikaikama Mneawao nei, mai kuhiko loa mai a hiki i keia wa. aknhi wnle no ke hma U na kauhaie nunui. a na haole i kukuJa ai, ua hiim uo h«i ke aaiii, ka ohia nunui 1 pani oie i ke apo ia, ke koa nunui, a peia 'ku. A inihope iho o ka hora 1 P. M.. ihalie aeU ka ua me ka makani, a pau ae la hoi ka halulu ana mai o na uluiaau. A mahope iho o ka hora 2 p. M„ ike aku U makou i na Kuahiwi e kahe mai ana ka wai mao a maanei o na puu o ke Kuahiwi, koha pukli koa aiiaa o Perusia e kun pau maī an* i ka holo o na lio i ka i-hona PuuoiaaUa me aa ihe.—A mahope iki iho, heie aku U makoa e nana i na Kahawai i ka halalaaoa mai hoi e iike me na pu-kuoiahi o Peeoeia.—( ka makou oana ana 'ku ua piha pono oa Kahawai i ka wai, uJupa ia ana hoi na kumoUaa e ka Va< a ku iho iialo, a ahai ia aku U e ka wai, a abai pu ia 'ku la no hoi me ka pohaku. Ma ke koho ana I ku i na haie i bioa i ka makani, ua hiki no paha ma ke 50 na haie i pomo i ka makaoi ma Mnkawao aei. Klua hoi hale no ka Papa Hooouoio, hokahi hale i hioio a kaawale a kaawaU kekahi aoao, a hookahi hale i hookeia 'ko a pili pu me kekahi haie kola oia hoi ka haie kuia boa o HaieakaU* toaa hale Kula Aopani o keia apana ua pau wale no ka hapa oai i ka hiolo. O ka luakim a n& Moiemona rlnltttia ai aa hioio i Uio; i oleio nui no hoi. "Aule kekahi makani ikaika aui ka honaa nei oaoa e hoowiaeae keia haie paieJa Ke ike aekakou i ka hoopuoipuni n&iooa Moremooa.—Ua lohemai no hoi maleoa I» oielo eei aa haoie, "Ua hiki ma-

kahi a ko $1000.00 a oi aku ka poho o na kanaka i pau i ka hiolo ka hale ma Makawao nei, o ka inoa o keia makani he "Peru•ia,"" «ahi a kanaka. J. W. Paukealani. Makawao, Maui, Augute la 10, 1871. Nb Ūlupalākua Mai. E MA NcPBPA KeOKOA E ; Alokū oe ;-ar Ma na Pa Hale o J. Makee, ka h.ile. Wili, a hale pele, a hapa o ka Hale WiH Puhiko, iia iaau kanu,a uie na pua hoonani o na pa. O keia mau mēa a pau, ua ku oiohelohe. Ua ahu wale ka nau e ku nei, a me na hale oka poe paahana o J. Makee. Ua huli ka waha a ia lalo. Ua hoonee pu ia kekahi, o loko o na hale m pau ua hooiana ia e ka wai. O ke koa J. Makee, ua homoe ia e ka wai a me ka makani. Ona Alanui a me na pa pohaku ua lilo i mea ole, no Make, a ine na wahi a pau o keia apana. Ua nui no ka poino, ke waiho n.okaki mai ke nei nahale pili, o na kanaka. O ka pa aua o keia makani, ma ka la 9 no o keia malama, mai ka hora 10 a hiki i ka hora 2£. Pau ka pa ikaika anao ka makani, he ua iiilii mai ia, ma ia hope iho. Ke hooki nei au i ko'u manawa. no keia wahi mea hou. E aho, e waiho aku ka nui, na kekahi mea kakau e hai ae i ka nui o ea mea bou. Me ke Aioha. Joim Kaiklohua. Ulupniakua, Augate 9' 1871. HE MAKANI ĪKAIKA ! Hg MAKANI IKAIKA , Ma ka la 9 nei, ua pa ikaika mai he makani, a ua ikaika loa, hlkoiu haie no 1 Ioo"j poino, eiua haie i na haha loa, he mau hale | piii, no Laeioa, kekahi haie a no Pa kekahi ! hale, aia nae iloko o ka haie o Pa e nohoana i o Mrs. Keapoa me Kaiua keiki hanai a o kana kane, ua haia i ke kalepa Pai Ai.i j Honuaula. I ka wa e noho ana o Mrs. Ke- : apo a ine ka laua keiki, ke pa nei ka makani; | ia wa loiie kekahi i kā u-u-ina o ka iaau ; loielo aku i ua maUuahine, e holo kaua i v>a|'ho, ia Uua no a noho i waho, ka hanee iho | ia no ia, waiho ana ilalo, hapai ae la a ikeia ! I ka huaoielo a kahiko. Pomaikai ke oia na ke | Akua, no ke kolu hoi o ka haie, he hale laau I ia, no Kamaka (k,) e moe una kona ohana ; a i ka niakani e pa nei, aia ae ia lakan tne ka manao e hoio i waho, ia wa hoio aku la 0 Henere a pani i ka puka, ko lakou naku heie ia iioko e naku ae ; a ia iakou no iioko, ka nee pu aku Ja no ia -o ka hale a haaleie ana i kahi i ku mua'i, aoie nae mea poino, aka nae, ub wehe nae i ka pili, oiai, o kona mau paepae iulo, elua aekolu kapuai ke kiekie o ua mau kia pohaku '4a. A maia makani no, ua haki he puka hooiuolu ea o ka hale wili ko o Wilipnona, he mau kapuai kona kiekie, a ua nohaha liiiii. Iloko no oia ia, no ka nui loa o ka wai o kahawai, ua ioaa ka uapo o Wailuku nei i ke kelauini, a ua huli kapakahi. Ina o ka poe i noho i Waiiuku nei, ua ike noiakou, o ke poo o ka unpo ma Waihee a kahi i hoo«u iu-a-ia'i i ka pohaku, oia aoao kai hanee, a huii mai U ka uapo me he inoku hoohulia 'la e na kamana, a ua like me ka moku kila ole ka holo pahua ; a iloko oia la, aole e hiki i ka iio a me na kaa ke hele aoao,a 1 kahiaoao: oke kanaka walertTkehiki. S. P. K. Nawaa-opio. Haliiula, Wailuku, Augate 11, 1871 Nanea houma Waihee a me kona mau aoao. Ka makani kue. Ma ka ia 9 o keia ina* hina iho nei, pa mai ia keknhi makani kue i ka mnkani mau ma ka Hikina Akau mai, a o kona ikaika ua ane like me ka maknni Konu ka hele uiunlu a leie liiiii kn iehu o kapuahi; aole no hoi oia waie no, aka, o na paka ua koikoi e iokuloku ana a pulupp, a holo ka maiu o ke kuka mai ka huiuhulu aku ; a o na poino i iii mni, ua nahaha a hamama o luna o ka paku mahu, o na ipu» hao paiia ko o ka hnle wiliki o Wuihee nei. O ka ianai o ka haie noho o na kanaka hana o keia hui, ua heie ka piii inua, ua kuiannlana waie na pou ianai, a o weke iki ke poi o ka hulilau ono a ka moe, a pakii haaieie ilalo kekahi haiepili i ane a-00. O ,na mea kanu o kela ano keia ano, ua hoopepe ia iiaio, a o kekahi mau iaau hua ono a uiomona ke ai, ke kapakahi nei Manuia, o Keoki ka moku. Ka wai nui ano e, Ma ia Poakoiu no, o ka 9 o Aug;tte, ua hoike mai ka wai kahe i kona huhu launa ole, a me he mea la, e i mai ana, mai hookokoke aku kekahi ma kona mau kae manumanu, o hilikau mai k.i hana a ka wai a lilo ka momi mukamae he ola. No ka mea, oiaioia e iawe mai ana i na pauku laau o kela ano keia ano, o kumu o ka lau hele inai i kai nei. O ka ehuehu o ka piha-a ku aku i kahakai. O ka oopu o Kanakea, kapahii ae i kapa kaiiawai, a na ka opae no ia i pii ae, no ka mea, he mau wawae no kona e kolo ai. He mau teliliona o na opae e ahu mokaki ana ma «a kae o ke kahawai, e «nuu a ana iiuna-o ka mauu j akiaki. Na Kaimi. Waihee, Augate 11, 1871.. HE MAHANI IKAIKA Ā Mt KA UA. E ka Nupeaa Kuokoa; Aloha kaua:— Ma kou iokomaikai kuioko, e ae mai oe e hai aku au i na mea hou o Ulupalakua, Maui. Ma ka hora 10 a. k. o ka Poakoiu, la 9 o Augate, ua nui ka ikaika o ka makani a me ka ua. Ua nui na mea i poho o ka paahana o J. Makee. ua poino na hnle o na kumakahiki, ua hiolo 2 haie pake i hina, 2 no he haole kamana, 1 hale mnika no J. Makee, o ka hale wiliko ua loa. O ka hale mahu e pili aname ka haie wiliko, ua nahaha a ua puka pu a like a iike,|

ira ahuwale na enegini mahu o ka halepuhi ko. Ua hamama, a nahaha ma ke kala mauka nei. Oke ko keia, ua hui aku hui mai, o na ano laau e uLu ana ma keia kaoaa, ua lilo i mea ole na pa laau e hoopuni ana. O na hale moe oJ. Makee, ua weluwelu loa ; ona haie moe mai ona haole a me na ka« naka, he muliwai na ka ua; ao na hale ma ke awa ku moku o Makena a hiki i Oneuli he 11, ua lilo i mea ole, he opala na ka ua a me ka makani. O na alanui keia, ua piha pu i ka lepo a ka wai; a ekolu hale ma Moomuku i nahaha, hookahi no Bena haole, no Kawau hooKenai hookah'i. Nolaila, he nui aku paha nn kekahi noao o keia apana-—Mai ka hora 10. a. M. a hilii ik«u2p.M., ua kualilii mai ka ikaika oka makani. A ke manao nei au, iha e hala ana 7 hora, e ano oneanea ana keia wahi ame na wahi e ae. O ka inoa o keia makanl he Kahaula, ua loihi no na makahiki o ka naiowale ana, akahi no a pa hou ; oia kahi lauoliva a ke aloha i na makainaka. lona Kahuakai. Augate 9, 1871.