Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 32, 12 August 1871 — Page 4

KA NUPEPA KUOKOA.

 

Ka Nupepa Kuokoa

 

Why Should these eyes be tearful.

1 No ke aha e u kuu maka
No ka lele o na la ?
No ke aha kuu makau la
I ka nauwe papaana ?
No ke aha kuu haalalu
No ka make ke nee mai ?
A makiu ke hoea mai la
Ko ka lua peka e ?

2 Aia Iesu ka make la,
Lohe au i ka hanu pau,
Ike au e moe ana,
Ko ka lua pio no ;
Moe ia a maluia,
Aohe ihe hou hou mai :
A ke kau ke aloha lani
Ma ko ia la lae aiai.

3 Akaaa nae ka hoailona,
Ka pohaku ua kaa ae,
Heino ae ke kila aupuni
I na anela kiai.
Kulou, a uwe Maria,
"Aole maanei kuu Iesu;"--
Pane oli na elele
Mai ka lani i ku pu ;

4 "U@ala oia, a ke ola,
Nauwe ae, a ike hou;
Aia hoi ua lilo oia
I Pookela o ke ao,
I alii e alii mau ana,
Ia ia hoi i pae na ki
O ka make, o ka lua
Nana e paa, a wehe ae."

5 Aia hoi, auhee ka pouli
O ke awawa make no'u;
Lele ae ka weliweli
I kuu Haku, kuu Iesu;-
Lilo ae ka lua make
I keena e maha'i;--
Moe au me Iesu iloko,
A, me ia e ala mai.

6 Aia ala hou no au la,
A e pau loa'e ka po,
A kaa ne ke kino make,
A loan ke kino hou,
A aahu kuu uhane
I ka nani o Iesu,
Kau a mau a mau kuu lama
A, me ia kuu maha pu.
HAWAII.

 

E Nana i keia!

 

E KA POE HELUHELU I KE Kuokoa ;--

         Ua lohe paha oukou ma ka heluhelu ana i ke Kuokoa, he kahunapule akamai loa i ka haiolelo no Kaleponi mai a Honolulu i keia mau la. A ma kekahi Sabati, ua haiolelo oia maloko o ka luakini i kapaia o Kaukeano. A no ka maikai loa o na manao, a me na huaolelo, ua noi aku na haole i lohe i kope o ka haiao, i paiia iloko o ka Nupepa haole, Advertiser. Ua aeia no e haawi i kope, a ua paiia no. A no kuu aloha ia oukou, ke manao nei au e unuhi i keia haiao iloko o ka olelo Hawaii.
         Aole make e lilo na mea maikai, na momi, na daimana, i na haole wale no.
         No kanaka Hawaii kekahi.
         He nui nae na huaolelo pohihihi, ano hohonu loa, ane hiki ole ke unuhi'ia ma ke olelo Hawaii. E hoao no nae au--a hiki, ua hiki, a hiki ole, ua hiki ole no. He olelo pohihihi, a hohonu loa ka olelo haole.
         E nana oukou malulu iho:
         Davida ka Haku Halelu.
         Ka haiao i haiia ma Kauheano,
         HONOLULU Iulai 6, 1871.

         E REV. A.L. STONE (Pohaku) D. D.

         KUMUMANAO. II Samuela 23: 1. "Ka mea haku mele maikai no ka Iseraela."

         Aole he poe haku mela na kanaka a pau. O ka ike paha ia loko, ka maka aapo koke, ka hoomakilikili lea i na leo hui unahenahe, o ke ki wehe hihio o na mea e mele i ka la uhane i ike a hoomaopopo ai, he hooilina ia no na punahele he kakaikahi. He mea nae iloko o kela me keia kanaka e hiki ai ke hoomaopopo iki i na manao mele ke hai ia, a, na ke mele no e hoike lea a oiaio i kona ano iho. I waena ok ka poe hupo, he mana ike no, he olohio no ka naui, he lia lea no na mea i oi ae ka maikai mamua o ko ka lima hawawa, he iini powehewehe leo ole o ka uhane no luna mai i hunaia iloko o ke alaula i weh hapa mai o ka noonoo, a e kali ana i kahi lima magoi, me ka lima o ka haku mele, nana e hoopa, a hoala, a kahiko ea, a hoopuka mai iloko o ka malamalama.
         Aia a pii ae ia ma na eheu o kekahi ala nui ana, ua akaka ko kakou pili ana ia ia, (ka haku mele), a hiki k hahai i dona lele aua'e iluna. Ua maopopo iki ka pii ana, me he la ua loaa ia mamua ma ka hihio paha, a ma ka ike maoli paha ma kahi noho'na mua. O kona helu oli maikai ae, he kupinai wale iho no ia o ka pana mele ana iloko o ko kakou poli pnoi. Nani i haawi i ka inoa a i ka ouli i ka mea a kakoo i noonoo a ike powehewehe ai mamua, a akahi no nae i ike maka a lohe leo ia.
         Ua paani oia ma na kaula, iloko o ko kakou uhane i pa e ole ia paha mamua e ka lima kanaka, aka ma ka hoopaia, ua ala mai na kani i hoonaueue i ko loko a pau, a hoike mai he mana ike mele no, ka mea a kakou i kanalua, a hoole ai paha mamua.
         A, oiai he mea hoakaka na mele i ko kakou mau manao i ala hapa, he kaa hoi ia e pu aku ai ka uhane ma wahi kiekie loa. A ma ka ikaika o ka uluia mele, a ma ke kaikaiia'ku ma kona mau eheu, e hiki i he kanaka he pii ae ilona lilo, i kahi moa i manao ai mamua aole hiki ke pii ae ilaila. A, ma ia kaikaiia'e iluna, ua loaa oia ia ia iho, e hanu ana i k ea maemae ae, e hehi ana ma na wahi kiekie aku, he mana kona e ukiuki loa'i i ka hewa, a e kokua ikaika i ka pono, e ku wiwo ole oi ai, e aloha mahuahua'i, e hoole okoa'i ia ia iho, e hoaahu ana i na ano manao, a ano hana i oi loa'e mamua o na mea honuluhia maoli a pau.
         Ma ka hoalaalaia e nui ai ka ikaika o ka nui o kanaka. E hanai i ke kanaka me ka oiaio hoomaona, e hoomalamalama i ka uhane, e hoolako ia ia me oa manao kupono, a e kookupaa i kona mau manaio, a hiki ole i na olelo hoopaapaa ke hoonauene iho, aole nae e ku ana oia imua ou iloko o kona mana a pau. Aia a hoalaia kona ikaika ohane, a hoaala kona manao nui, a kaikaiia'ku kona uhane maluna o na ale ino o ka manao, alaila e ikeia kona mana oi.

         Pela e hooiaioia'i keia iloko o ke aloha hoahanau ke aloha aina, iloko o na ahahui kinai ino iloko o na hihia, na pilikia, no oihana e pili ane i kanaka; aia a hoaala ka uhane o ke kanaka i ke ahi, alila e na oia a hana i na mea a pau e hiki ia ia ke hana. Aia makemakeia e hoalaia keia mana, uoki na olelo akamai, ke noi menemene, ka noiau loio; e kii a lawe mai i ua hoku o na lira, a e hookani ae ma na leo e pili pono ana i ka manao nui o kanaka, a o ke ko no ia, Ua ala. He hiki ke hai i ka ke Akua olelo ma na alanui o Parisa, a po ka la, a e akaaka wale iho no na kanaka. Aka, in a hookaniia kekahi mau hua o ke mele Maresele, ke ala no ia o ko Farani a pau.

         Ke makemakeia nei keia mea keia mana lua ole iloko o ka oihana Karistiano, kahi oi i na oihana e ae a pau. Pono ke ala na wela okoa o ka uhane i mea e loaa nui ai ka oluolu, ka maluhia, ka hauoli, ke hele aku imua a hiki i ka lanakila. He mea ia e pono aie kela me keia kanaka, ka poe kiekie, ka poe haahaa, ka peo waiwai ka poe ilihune, iloko o ke kaumaha, iloko o ka hauoli, iloko o ka pomaikai, iloko o ka popilikia, a iloko o na noho ana a pau. Owai la me ka haku mele i hiki ke haku i na mele kupone i kela, a i keia kanaka, a hiki ia ia ke lawe ia mele ma kona mau lehelehe, a mele pu aku i ala e komo mai ai ka pomaikai okoa iloko o konu uhane? Hiki anei i ka leo hookahi, i ka lira hookahi, ke hookani mai i leo no ke 'lii maluna o kona noho alii, a no ke pio iloko o kona noho mehameha--no ka mea i piha kona kiaha a hu iwaho--a no ka mea i nele i ka berena -- no ka naau i piha i ka hauoli, a no ka mea, o kana ai ma ke ao, a ma ka po, he mau kulu waimakaia--no ka uhane i hoomala@ @@ aia e ka oli o ka Haku--a no ka naau i hookaumahaia i ka hewa, a me ka eha o ka mihi--no na manawa pilikia, a no na manawa maluhia--no na la o ka ino, a no na la o ka lulu--no ka wa opiopio, a no ka wa elemakule--no ka makuahine e hii ana i kana keiki,--no ke pio iloko o kona lua--no ka lunakanawai e hai ana i ku hoopai--no ka mea mai e kaa ana iloko o kona eha makapo, --no ka haipule e wela ana iloko e ke ahi--a no ka malihini kuewa luhi e iho aku ana i ke awawa o ka make--he leo mele e kupono ana i kela a i keia aina, i kela, a i keia kuei—i hiki ke unuhiia iloko o kela, a o keia olelo me ka lilo ole aku o ke ala, o ka maikain, o ka pili pono mai, i ke kaa ana'e o na keneturia;--e mele ia ana e kela, a e keia ano hoomana Karistiano, a e hookaniia'na ma na mea kani ma na leo, i mele helelu no na home o ka poe akeakamai, no na lehelehe o ka poe naauao, a noiau, a no na elelo hemahema o na moku Pegana a me ua lahui naaupo--ka haleluia hui o ka honua e kani ana mailoku ae o na makahiki, ma aina nui, na ohana a pau, i ka Haku, i ka Hoola nui? Aole a ne he pono ke like ka nui o na lira me ka nui o kela mau hemahema, a e like ka nui o na lima paani me ka nui o na kaula mele e poopaia'na? E hiki anei i ka punawai hookahi ke hoopuka i ka aila, i ka waioa, i ka waiu e me ka wai huali? A, hiki anei i ka laau hookahi ke hoohua ma kona mau lala pio i ka hua o kela, a o keia mala, a o kela a o keia pa laau hua, a o kela, a o kela kaei e kupono ana kona ono, i kela a i keia alelo? Ina pela, he kupaianaha kamahao ka haku lira i ku ne i na makahiki elue tausani mamua aku, ma na puu o Iodea, a hoopuka i na mele no ka honua, a no ka manawa a pau. He kanaka okoa io oia, manomano na aoao, lako wale i na haawina, ao ano nui ia, e hooahu ana iloko on a i ke ano a pau o ka lahui kanaka. (Aole i pau.)

 

KO HAWAII MAU KAHUNA LAPAAU,
e lapaau nei ma ka aoao kahiko
ME KA PUAA HIVA, KA MANU
KEOKEO, A ME NA MEA LIKE;
KOHU PONO ANEI IA HANA I KA
MEA MANAOIO IA IESU?
HELU 3.

 

         I ka makahiki 1853, laha ae la ka mai puupuu liilii, i kapaia he mai Hebera ma Oahu, a laha ae la ma Koolau. Hele ae la kekahi mau kahuna me na akua makani, a ma kekahi aina o Koolauloa, Oahu. Kukulu lakou i na lepa ulaula ma na palena o ia aina, i mea e pakele ai kalou i ka mai Hebera; kalua na puaa, na manu, a me na mea like, a ahaina kalkou, ma ka olelo aku o keia maa kaha akua makani, aole e loaa na kanaka o keia aina i ka mai Hebera. Pehea, pela io no anei? Aole, luku ia no na kanaka o ia aina a koe iki; aohe oiaio o ka lakou han he wahahee. O Pele ma no nae, o Kamohalii ma na akua o keia poe, Ea, ahuea la ka oiaio? O ka wahahee i ka maapopo.
         Ke olelo mai nei kekahi poe, he poe ike no i ka lapaau; he wahahee no ia mau hana. Lapaau ka ke kahuna a ike i ka pilikia, hoolalau ae, i puaa hiwa, i mana keokeo, i luau, i awa, a i mea, a i mea; hana no kela a ike i ka pilika loa, ku ae no kela heo ana, he ala iki ko kahuna.
         O ka poe elemakule loa no kekahi e olelo mai nei; ka poe i haukeke ka auwae, i alualu na maka, i oiho ole na auwae, he aoao wahahee loa no ia, mai puni mai oe. He kahuna no nae ia kanaka i olelo ai pela He wahahee wahi a lakou.
         Lokahi ka manao o na kanaka naauao ma na aina e mai, a me ka manao o na kanaka o Hawaii nei i hoonaauao ia, me ka manao o kekahi mau kahuna lapaau, mai na kupuna mai ko lakou ike. Ina pela ka lokahi o ko lakou manao ana, aole anei e hiki ia kakou ke haipu aku me ka manao o ia poe, a e oleio aku, he wahahee ka hana a na kahuna lapaau o Hawaii nei, e lapaau a na ma ka aoao kahiko, me ka puaa hiwa, ka moa lawa, a me na mea like? I kuu manao, kupono loa no.
         Ina i maopopo ia kakou ma ko kakou ike ana, a ma ka lohe mai, i ka wahahee o na kahuna lapaau ana me ka puaa hiwa, ka manu keokeo, a me na mea like; alaila, e hiki no ia kakou ke olelo, aole koha pono ka lakou hana i ka mea manaoio ia Iesu.
         Eia hoi keia, ke oleleo mai nei o Ieremia, "O na akua i hana ole i ka lani a me ka honua, e make auanei lakou, mai ka honua aku, a mai lalo aku hoi o keia mau lani. he lapuwale lakou, he hana na ka wahahee, i l lakou wa e hoopai ia mai, e make no lakou."
         Ma keia olelo a ke ka ula, ua maopopo, he wahahee na akua i hana ole i na lani, a me ka honua. Peha la? Na Kamohalii ma no anei i hana i ka lani a me ka honua? He mea ia a hoole ana ia Iesu, i ka mea nanan i hana i ka lani a me ka honua, wahi a ka Baibala, ke boke a ka poe manaoio i hoolaio ai.
         Ina aole na Kamohalii ma, Hiiaka ma i hana i ka lani a me ka honua, alaila, he mau akua lapuwale lakou, a he hana na ka wahahee.  aina i manaoio kakou, he wahahee ka hana a keia mau akua, alaila, aole anei hoi e wahahee ka poe e malama ana ia mau akua? "Me ia poe akua, pela no ka poe i hana ia lakou; a me ka poe a pau e hilinai ia lakou," wahi a Dvaida. E like me ke ano o ke kumu, pela no ke ano o kana haumana. Me ka pilopilo o ka wai iloko o ka punawai, pela no ka wai e huki ia ae ai, a e inu iho.
         O keia mau akua ke kumu lapaau a kekahi poe, in a haalele keia mau akua, o ka pau no ia o ko lakou mana, a me ko lakou ike. Aole anei pela, e kekahi mau kahuna lapaau maloko nei? I ka'u, pela no. (Koe nae na kahuna ike maoli.)
         A in a mai na akua io ma no ka ike ana o kekahi mau kahuna lapaau, e lapaau ne; alaila, ua wahahee mai oa mau akua nei, i keia mau kahuna, a ua wahahee mai hoi keia mau kahuna i ka mea mai; a ua puni iho la ka mea mai.
         A ina i manao mai no kekahi poe, he oiaio no ka hana a keia mau akua, alaila o lakou no ka i wahahee; Aka, ua wahhahee pu na akua a me ko lakou mau kahu.
         Nolaila, aole kohu pono keia hana i ka mea manaoio ia Iesu. (Aole i pau.)      

 

Ka Moolelo Makahiki

EWALU O KA PAPA HOOKO

O KA AHAHUI EUANELIO O KA

Pae Aina Hawaii, Iune, 1871.

 

         I ka malama o Iune 1870, ua hoolimalimaia ka moku kialua Anne, Capt. Babcock, e lawe aku i ka lako no na Misionari ma na pae aina o Gilibati a me Makala. I ka la 9 o Iulai, 1870, haalele kela ia Honolulu nei, a i ka la 27 o Okatoba oia makahiki hookahi, kona hoi hou ana mai. Maluna on i hoi mai la o Rev. H. Binamu a me kana wahine. Rve. J.H. Mahoe ma, a me ka wahinekanemake a Mr. Kaelemakule, Misionari no Namarika, mokupuni o ka pae aina o Makala. Nawaliwali ke kino o Mr. Kaelemakula i kona wa i haalele aku ai ia Namarika, a nui ae kona pilikia ma ka moku, a hiki i Butaritari. Malaila ua laweia aku oia mai ka moku aku, a malama ponoia e Mr. Binamu ma, a me na Misionari Hawaii, aka make iho la ia i ka la 27 o Sepatemaba, 1879. I ka la 39 or Dekemaba, M.H. 1870, ua hoi aku o Rev. S. Kauwealoha i kona kihapai ma ka moku okohola Concordia, Capt. Jones, a hiki i Uapou i ka la 6 o Feberuari, 1871.
         I ka la 28 o Feberuari 1871, ua haalele o Hoku Ao hou ia Bosetona, oia ka moku i kapiliia e pani i ka hakahaka o Hoku Ao i iliia ma Ualana a naha i ka makahiki 1869. E puka koke mai paha ia ia Honolulu nei, a holo aku i Maikonisia.
         Hookahi Misionari haole wale no ma Maikonisia i ka makahiki i hala ae nei. Aole nae he makahiki, mai ka wa i hoomakaia na Misiona malaila, ano like me keia. Ua lohe pinepine mai kakou i na mea e hauoli ai ko kakou naau. Nani ko ke Akua kokua ana i na hana o na Misionari! a nana i haawi mai ia lakou ka pomaikai e ohi i na hua i luluia ak me ka uwe na makahiki he 18 i hala ae. "O ka mea hele a uwe, i know lulu ana i ka hua e lulu ai, he oiaio no, e hoi mai oia me ka hauoli e amo pu ana i kona mau pua."
         Eha mau Misona ekoa o kakou, oia ka Misona o ka Pae Aina o Gilibarti, ka Pae Aina o Makala, ka Pae Aina o Karolaina, a me ka Pae Aina o Nuuhiva.
         MISONA O NUUHIWA.
         Ehiku mau wahi i lawelaweia ka oihana Misionari ma keia Misona; ma Fatuhiwa, Hiraoa, Uapou a me Uahuna;
MOKUPUNI      KAHI I NOHO AI.     MISIONARI.
Fatuhiva……..O@………………..Rev. Kaiwi a me kana wahine
Fatuhiva…….Hanawawe……………S. Kapahe, Kumu Nuuhiwa
Hivaoa { Puamau………….Rev. J. Kekela me kana wahine
         Ainona…………………..Rev. E. Hapule me kana w.,
Hanamene……………..Hom@@. Kumu Nuuhiwa
Uapou………….Makanahi…………..Rev. S. Kauwealoha me kana w.
Uahuna……….Hokalu…………………Aole Misionari
         Aia ma Hanamenu, Mokupuni,o Hivaoa, ua hoi kekahi mau hoahanau ekalesia i hope, ma na wahi e ae, oia mau no ka hana. He nui wale na mea e keakea i ka kakou hana ma ia Pae Aina, aka, aole paupauaho na Misionari. Malia paha i ka wa pono e haawi mai ai ke Akua i wahi hua no ko lakou luhi.
         I ka la 9 o Iulai, 1870, halawa aku la ka Ahahui Euanelio o ka Pae Aina o Nuuhiwa ma Atuona, Hivaoa. Pau lea na lala i ka halawai, hoe nae o Rev. S. Kauwealoha, a me kana wahine. Maikai ka hana, oluolu ke kukakuka pa a me ka launa kino ana.
         Ua malamaia ke kula kaikamahine e ka wahine a Kauwealoha, oiai i noho kaawale mai kanu kane ma Hawaii. He 12 mau haumana ma keia kula. Hoi aku la o Kauwealoha a hiki i Uapou, nana i palapala mai, "Ua maikai no ka noho ana o na kanaka ma keia mokupuni, aole haunaeole nui, aole kaua, aold pepehi kanaka. He we ma na aina o makou nei. I ko'u hiki ana mai i ko'u hale, he wi na haumana i ka ai old, a ua manao ka'u wahine, in a hiki ole maiau, in a e hoopau oia i ke kula hanai, no ka mea, aold wahi e loaa ai ka ai, a i keia wa e loaa iki ana no."
         Na Rev. J. Kaiwi i palapala mai, "Ua kupaa mau ko'u kula wai e na haumana 13, aka, o kona hapalua, he homimi ka ike."
         He kula nui a maikai ke kula a Z. Hapuku ma Atuona, Hivaoa. Penei i pulapalaia ma no ka hoike o keia kola. "He 70 ka nui o na haumana i noho mai, mai kanaka makua a me keiki. Uha mahalo makou i ke alakai ana o ke kumu ma kela palapala keia palapala i ao ia." Aole nae i aeia kekahi e hele aku i ke kula hanai keikikane ma Puamau. Ua haalele aku na haumana i ke kula, hookahi wale no i koe, no ia mea, ma ke nei a kekahi alii o Heteani, Hiivaoa, ua hoi aku la ke kula malaila. Olelo mai o Kaiwi ma ka leta, peuei: " Ua hele paha o Kekela e kukulu i hale kula malaila e hoao ai, no ka mea, he wahi ano mana ko ke alii muluna o na keiki, a me na makua." Me ka hoomanawanui wale no e holo ai ka hana ma ka Pae Aina o Nuuhiwa. E nui ke aho, mai hoopulaleha i ka hana maikai, no ka mea, i ka wa pono e ohi nuanei kakou, ke hoonawaliwali ole. Aole anei pono ke hoouna aku i mau Misionari hou i kela Misona?
         MAIKONISIA
         Hookahi Misionari haole wale no e noho la ma Maikonisia i ka makahiki i kaahope ae nei, Rev. E. Doane, aia ia ma Bonabe. Rev. A. A. Sturges (Koreke.) me kana wahine, a me Mrs. Doane, aia lakou ma Amerika. Pela no Rev. B. G. Kano a me kana wahine, o ka Pae Aina o Makala. Kokoke mai ko lakou hoi ana'ku i ko lakou wahi. Ua kohoia he Misionari haole hou, rev. Mr. Wini kona inoa, e holo pu a noho me Mr. Kano ma i Ebona, a e lawelawe i ka oihana Misionari ma ia kihapai.
         PAE AINA  O KILIPATI.
         Eha mau wahi i noho ai na Misionari Hawaii ma keia pae aina.
Tapiteuea,  Rev. Wm. B. Kapu, a me kana wahine,
                   Mr. G. Leleo, a me kana wahine,
Apaiana,     Mr. J.D. Ahia, a me kana wahine,
Tarawa,      Mr. J. Haina, a me kana wahine,
                   Mr. D. Kanoho, a me kana wahine,
Butaritari    Rev. J.W. Kanoa, a me kana wahine,
                   Mr. W.R. Maka, ame kana wahine,
Honolulu    Rev. H. Binamu, a me kana wahine,
                   Rev. J.H. Mahoe, a me kana wahine.
         Ua hoomau o Mr. Binamu ma i ka unuhi ana i ke Kauoha Hou iloko o ka olelo Kilipati, a hoomakaukau hoi i wahi Buke Helu Kamalii. Ua kokuaia laua e kekahi kanaka o ka Pae Aina o Kilipati, o Iosepa kona inoa; elua hala-kolu o k Kauoha Hou i unuhiia e lakou.
         Ke oluolu nei o Rev. J. H. Malie, aole nae ola loa kona eha, no Kauka Minuteole ia e lapaau nei.
         Ma kekahi malama i hala nenei, ua hoonohoia kekahi mau kumu o ka Pae Ana Samoa e na Misionari haole o ka Ahahaui Nisionari o Ladana ma na mlokupuna o keia Pae Aina o Kilipait. Eha lakou, aia i ka aoao hema o ka poaiwaena kahi e noho la. Noi mai la lakou ia makou e hoolako aku i na buke no lakou ma ka olelo Kilipati, a ua ae ako la, a hoouna aku la i pahu buke no lakou.
         TAPITEUEA.
         Nani ke kupaianaha o ko ke Akua kokua ana mamuli o ka oihana Misionnari ma ka Mokupni o Tapiteuea. 6,200 ka huina pau o na kanaka malaila, a i ka makahiki 1869 i hala ae, 120 wale iho no ka poe hiki ke heluhelu ako i na buke, aka, i keia wa  1,800 haumana iloko o na kula, a 1,000 hiki ke heluhelu. Ua malamaia ke la Sabati, a he lehulehu ka poe i hoakoakoa mai maloko o na luakini i hoomana'ku i ke Akua oiaio. Elua mau halepule i kukuluia e lakou, he halawa Poakolu, a mahina hou no hoi. Aole i hookumuia he Ekalesia, no ka mea mana iho la na Misionari e aho ke kali a hoomaopopo lea i ka hanauhou ia o kanaka, alaila e hookomo ae ia lakou iloko o ka berita hoa no o ke Akua me ka malamalama a lakou i loaa mai ai.
         TARAWA.
         He kihapai oolea keia. Eiwa ma makahiki ko na Misionari lawelawe ana malaila, aole nae i ikemakaia he hua maikai. I ka la 1 o Ianuari, 1870, launa mai ka Uhane Hemolele me kanaka. Hele mai la ke alii, na luna, a me na makaainana i ke halepule, nui ko lakou makemake e heolohe i ka olelo a ke Akua, hai mai i ko lakou hewa, hooponoponoia ka hala pule; a kukula ae ia o Rev. H. Binamu i wahi ekalesia, eiwa mau kanaka i bapetisoia, a i hookomoia iloko o ka berita; o ke alii kekahi; a me na mea hanohano e ae. 60 haumana no na kula. Ua hoomakaia k pula mahina hou, a he $11.75 i kokuaia mai. Ma na leta i loaa mai i ka malama i hala ne, aole akaka lea ka noho maikai ana o kanaka, aole nai like loa ka peakiki me ko na makahiki mamua aku. Malia paha ma ia wahi oolea, he lehulehu na hipa auwana a ke kahuhipa nui i imi ai a hoi hou mai i kona pa hipa.
         APAIANA.
         Ma keia mokupuni i hai mua ia 'ku ka Euanelio i kalahui o ka Pae Aina o Kilipat. Ma ia wahi hookahi no, ua ikeia ka lokoion a me ke kue o kanaka, imihala kolaila poe ia Mr. Binamu ma, a hoomaewaewa ia laua; manao iho la hoi e pepehi aku ia Mahoe ma, ki pu aku la iaia, a wawahi iho la i na hale a me ka pa o na Misionari. Mamu ae keia o ka hiki ana'ku o ka moku manuwa malaila, e hooponopono mawaena o lakou, a kuikahi. Ua hoi hou ke Alii o Apaiana, o Aberahama Kaiea i kona wahi, a lawe pu me ia i ka Misionari, J. D. Ahia. I ko Binamu noho pokole ana me lakou i ka makahiki i hala, nana i ao aku i na hoahanau hihia, a hai mai kekahi o lakou i ko lakou hewa, a aeia ko lakou hele ana i ka Papaaina a ka Haku. Aole nae maluhia ka noho ana, aole hoi i akaka ka hope o ko ka moku manuwa hana ana. He maikai paha, aole paha; ma keia home aku e ikeia auanei ia. Ua hoopuluia ke one o ua molukupuni la me ke koko o ko kakou msionari, malia paha e kupu ae la auanei ia, a e hoohua mai i na hua maikai he nui wale no ka hoonaniia'ku o ka inoa o ko kakou Haka o Iesu Karisto. O ka huina pau o na hoahanau i hookomoia iloko o ka berita, he 33 lakou; 2 i kapaeia, 1 i make. He 30 hoahanau hihia ole i keia wa. Elua Deakon i kohoia i keia makahiki, ke Alii kekahi; 8 hoahanau hou i hookomoia i ka Ekalesia; 100 paha ka nui o no kanaka i akoakoa pu i ka halawai ma ka la Sabati.
(Aole i pau.)

 

HAAWINA KULA SABATI.
HELU XXXIV. AUGATE 20, 1871.
KA MAKAMAKA I KE AUMOE.
Pauku Baibala. Luka 11:5--13.

         5 Olelo mai la hoi oia ia lakou. Ina he makamaka ko kekahi o oukou, a hele aku hoi ia io na la i ke aumoe, a e olelo aku, E ka makamaka, homai hoi na'u i ekolu popo berena:

         6 No ka mea, o kekahi hoaaloha o'u i kona hele ana oa kipa mai ia ia'u, aole hoi a'u mea e waiho aku ai imua on a.

         7 A i olelo mai ua mea la oloko, Mai hooluhi mai oe ia'o; ua paa ka puka; eia au me ka'u mau keiki ma kahi moe; aole e hiki ia'u ke ala'e ilona e huawi aku ia oe.
         8 Ke olelo aku nei au ia oukou, Aole paha ia e ala, a e haawi nana no kona hoaloha ana, aka, no kona noi pinepine ana, e ala no ia, a e haawi ia ia i kana mau mea i makemake ai.
         9 Ke i aku nei hoi au ia oukou, E noi, a e haawiia ia oukou; e imi, a e loaa ia oukou; e kikeke, a e weheia ia oukou.
         10 No ka mea, o ka mea i moia, ua haawiia no ia ia, a o ka mea i imi, ua loaa no ia ia a o ka mea kikeke, e weheia no ia ia.
         11 A owai la ka makuakane iwaena o oukou nani e haawi aku i ka pohakku i kana keiki ke noi mai ia i berena? a i wahi ia, e haawi anei oia i ka nahesa nana, aole ka ia?
         12 A i noi mai ia i hoa manu, e haawi aku anei oia i ka moohueloawa nana?
         13 No ia hoi, in a oukou ka poe hewa i makaukau i ka haawi aku i na makana maikai i ka oukou poe keiki, aole anei e oi nui aku ko ka Makua ma ka lani haawi ana mai i ka Uhane Hemolele i ka poi e noi aku iaia.

 

         Pauku Alakai--E noi a e haawiia no oukou; e imi a e loaa ia oukou; e kikeke, a e weheia no oukou. (Mat. 7:7)
         Kumu noonoo.--K mana o ka pule pauaho ole.
         Ninau ano nui.--Ke manaoio nei anei kakou i ka makaukau o ke Akua e haawi?

 

         MANAO WEHEWEHE.--He mea mau ka hiki mai o no malihini i ke aumo ma na aina wela, no ka mea o ka wa mau no ia e hele ai. Ua kauohaia na haumana e noonoo penei--loa e loha ana ke kanaka i moloa i ke ala i ke aumoe, no ka noke loa ana o ka hoa i ke kahea, aole anei i oi ke aloha, a me ka lohe o ka haloha Nui o ke Akua? O Iesu no ka me i ike i ka manao o ka Makua, a ke hai mai nei ia, he lohe ke Akua ke noi ikaika ia.

         Eia hoi kekahi, e kahli ana ke Akua a ikaika ka pula ana, i maopopo, o ka manao maoli paha ia o ke kanaka; he kamailio waha whale no paha. Ina he oiaio, alaila e haalele ole a na ka mea pule; e pauaho ole ana i ke kahea pinepine. Aia a pilikia ke kanaka, ikaika ka leo, a loheia.

         Ekolu kauoha--e noi, e imi, e kikeke.

         Ekolu hoi hope o ia hana, e haawiia, e loaa, e weheia.

         Ma ka hapa hope o keia haawina ua kauohaia na haumana e noonoo; pehea ka makua kanaka? Aole anei haawi i ka mea i noiia. A he aiwa loa ka Makua i oi loa o kona aloha.

         He ano nui loa ko keia mau olelo a Iesu, no ka mea, ina aole i haiia mai keia mau ano o ke Akua, in a ua hoomaloka loa kakou i ka pule.

         E noonoo, o ka Uhane Hemolele ka mea a ke Akua i hoohiki maol ai e haawi.

 

         NINAU.--He olelo aha keia? Pane. he olelo hoohalike. Ihea kahi i hele ai keia kanak? I ka wa hea? No keaha knoa hele ana i ke aumoe? Ehia popo palaea kana noi ai? Pehea ka mea iloko o ka hale? no keaha kona hoole ana i kinohi? No keaha ka loli na o kona manao mahope aku? Ia lolo ana o ka manao o ka mea maloko pehea iho la?

         Owai ka i hoohalikeia me keia hoaloha maloko o ka hale? Ua lohe mau anei o k Akua i ka pula mua aoa o ke kanaka?? Aole anei he mahaoi ka noi pinepine ana? Heaha ka mea i aoia ma keia olelo hoohalike? E kali ana ke Akua a aha kakou?

         Heaha na kauoha ekolu a Iesu? Heaha ke mea hope o ia mau kauoha? O ka poe hea ka poe e loaa?

         Ma ka hapa mua o keia haawina ua hoohalikeia ke Akua me ka hoaloha, ma ka hapa hope me wai? Heaha ka noi o keia keiki i oleloia maanei? Heaha ka mea e loaa ole ana? Pehea kekahi noi a me ka mea e loaa ola ana? O ke kolu o na mea i oleloia?

         O ke kanaka pono wale no anei ka e lohe ana i ka leo noi o kana keiki? Ina e lohe ana ka makua hemolele ole, pehea hoi ka Makua Hemolele? Heaha kona mea i makaukau loa e haawi? E ao ana keia haawina e aha?

 

"KA NUPEPA KUOKOA,"

HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU

I kela Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahina he UMIKUMAMALUA!

$1.00 no na mahina eono.

ME KA HOOKAA MUA MAI.

----------

NA OLELO HOOLAHA—aole i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50; hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.

KANIKAU—he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 4 keneta no ka lalani hookahi—penei: he 25 lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela'ku.

NA UKU NO NA OLELO HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia Kauka Kulika.

O NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO—aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.

AIA KE KEENA O KA NUPEPA KUOKOA—ma ke keena i noho mua ia iho nei e J.W. Aukina, maluna ae o ka Hale Leta. O na hora hana, mai ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke ahiahi.
H.M. WINI Luna Hoopuka

KA "NUPEPA KUOKOA."

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY,

$2.00 per annum, or $1.00 per six

months, in advance.

ADVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00; twice or $1.50; and $2.00 for one month; all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line. PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription list, until paid for. This rule must be strictly adhered to, on account of the low subscription price.

THE OFFICE OF THE KUOKOA is over the Post Office. Office hours from 9 A.M. to 4 P.M.
H.M. WHITNEY, Publisher

Bound Volumes of the KUOKOA, for sale, at the office over the Bookstore. - $3.50 each.

Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00 each.

 

NA BUKE
HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII

 

Baibala Hemolele Nui ili eula nani me na kuhikuhi ma na a ao.....$12 00
"            " Nui ili eleele kaekae wai gula.....5 00
"            " uuku iki ihi " ".....8 00
"            " Pananaiki iho ili eleele.....4.00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi.....3.00
"             " eleele kaekae wai gula.....1.00
"             "  " ......75
Kauoha Hou Hapa Haole.....75
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai......25
"       " 1855.....25
Moolelo Ekalesia.....50
Haiao ili lahiahi.....10
Hele Malihini ana.....25
No ko ke Akua ano......25
Lira Kamalii......25
Hoike Palapala Hemolele.....25
Moolelo o Heneri Opukahaia.....25
Hoike Akua.....25
Weheweheia.....25
Ninau Hoike ili manoanoa.....25
"         "          " lahilahi....10
Kumumua Kula Sabati.....10
Buke Lawe Lima.....10
He Buke no ka Pope.....10
Ui Kula Sabati Helu 3.....25
"    "       "         "      4......25
"    "       "         "      5......25
Buke Euanelio a Ioane.....10
Himeni            .....1.00
Himeni Ili nani.....1.75
Na Kauoha Hou Pakeke
Ili Gula nani.....1.50
Ili eleele kaekae nani......50
Ili eleele......35
Kauoha Hou Pakeke me na Halelu
Ili Gula nani.....1.75
Ili eleele kaekae wai gula.....50
Ili eleele......50
Na Halelu Pakeke
Ili Gula nani.....50
Ili eleele kaekae wai gula......30
Ili eleele.....20
Ka Hae Hoonani (Buke Mele)......25
Buke Wehewehe Huaolelo Baibala.....2.00
            "              "    "  Ili nani.....3.00
Eia na buke haawi wale
Palapala Liilii--
            Helu 4--Makemake anei oe i ke ola
            Helu 6--E hele i o Kristo la.
            Helu 7--Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha
            Helu 11--No ka hoohiki wahahee i ke Akua
            Helu 16--Ka Kehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a ma ka Bapetiso ana.
            Helu 17--Mai hana ino i na holoholona
            Helu 18--No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
J. F. POKUE.
Kakauolelo o ka Papa Hooke o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.

 

JUDD A ME LAYTON.

[ALANI KAUKA A ME LETONA.]
NA MEA KUAI I MEA AI O NA LAKO AI A a pau, na mea ulu, a me na mea hoomomona lio.
Halekuai malalo o ka Hale Mu, Alanui Papu, Honolulu.
475 1y

 

E.O. HALL & SON.
[E.O. HALL A ME KE KEIKI]
NA MEA KUAI LAKO HAO, LOLE,
NA PENA, AILA & NA LAKO KALEPA
Halekuai ma na huina o Alanui Moi a me Papu 475 1y