Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 24, 17 June 1871 — Pakele ke Ola o Kenoi me Kukala. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Pakele ke Ola o Kenoi me Kukala.

E si Nupkpa Kuokoa e ; Aloha oe:— £ oioola oe e waiho akea ae ī ka pakele en«© ko 'la mau ola, ka mea hoi no lake poo e kau ae I» maluna. Ma ke ahiPoaono o ka la 20 o Mei, e heJe aku ana o Keaoi ma ke alanui e piiai i Lahainaluna, * oia ka poka pa o Piiipi panioio, ike aku la ia Kehepapohaka e bolo mai ana i o iaua nei nie ka luhe i ka wai hoomalule kino o ke dmbolo. a kai mai Ja ia Kenoi a lewa ka »a*ae ; a hiaa a aiake atu la i lalo i ka lepb, e oie ka oui kanaka a me kana Ewa, k*»lupe ia aku ia ia i koea home, a ke waīho eha oei oia » keia wa. iia holo wo o Kahepapahaku no ka hula n» Ahiki i ka hale o Kawelu, a oo ka on= « Kahepapohaka kekahi mea i holo ioo ai - aoie he ike malama lahoi i koe a me ka pono « ka iehaleha e heie aoa ma ke alanui. •a iik> oia ma ka leaiea o ke kino. Aole nae i feopa īa o Kahepapohaku e kahi makai, e ku hakali aaa oia me kona pihi piula, nae ka p«a aakue e kau kika ana kahi i hana

ia ka hewa a rne ka hoopoino i ka iehuiehu, aole oae i hana keia makai e iike me kana oihana a ke aupuni i haawi aku ai iaia e kiai i ka hewa a me ka pono e hiki mai ana imua o kona alo. O Kukaia hoi ua hakaka ma Ahihi, n hoohaunaele i ke anaina hula e hula uniki ana īmua o ka lehulehu me ka maka hilahila ole, ua ona o Kukaia, u ua ona kahiohio paha na luna hana o ka Hale Wihko o ka Hui—a na laua i kuikui a wali na-au o Kukaia, he hua make ka i haiia aku i kana wahine, a he hua olelo ona hoi, " ua ona o Kukaia a ke waiho a make la i Ahihi, kahi o ka hale hula." la wa, uiu ae la ka wahine me ka uwe ana i na moopuna a me ka luaui o ua Kukaia nei, nona ka hanauna he moopuna kuaiua. a e kuakolu ana no paha ke hooloihi mai o Malie a me ke kii laau o lesu ma ko ! lakou luakini Pope e ku nei. Auwe! auwe!! pakele io ke ola o neia mau kanaka, i na o ko laua hora iho la no lnia, a heo ana la ina kela aoao o ka lua pau |o ka make. 0 keia mau hihia nui aohe he uiakai nana i hopu, aohe no hoi he mea keeo maluhia o ke aupuni a me ka pono K»ristiano, he ole loa no; he ole kukahi he ole kulua, he ole kukolu, he ole pau, he ole loa no. 0 ka hula Hawaii ka mea nui ma Luhaina nei, oia hoi ka hula inoa keiki kaulnna. () kel.i hula keiki a Kikala me ka wahine Nuuhiva ana, hui o Nuuhiva wahine me Hawaii kane iilo i kanaka pouli no Nuuhiva. la'u e naue ana i ka halawai, piha pono na lio me na kanaka, na wahine a uie na opio e uana aoa i ka haa mai o na kaikamahine opio elua a me na hoopua hokeo e kani ana i lalo me na pua puliki eleele i kahiko ia i na lei hoohiehie hula. 1 ka pau ana mai o ka makou halawai, he leo wawa ka m»kou i lohe no Kenoi, ua lewakaauwae; ia hele'na ana aku he oiaio ua eha, Aloha ino! In huli hoi ana inai i ka home, wawa hou ia ne ana, o Kukaia mai make loa ia. Ma ka hiki ana mai, h e oiaio ua luhe i ka wai a ka malakeke. Auwe! auwe!! wahi a Rev. Bihopa, e emi ana keia la*hui knnaka. O ke kumu e emi ai, o ka hewa i wnena o keia Pae Aina. A ke ninau inai nei o Mr. Kaiama o Ulupalakua, auhea na makai o Lahaina ? Ke hai aku nei no au, aia no hoi la he paa puli-k',-a e i ae no hoi la he hakali wale no (he kii aku la no Pakaka), a e i aku no hoi ke p ikaukau i-a mai la, a eia la he kau kika paka wale no ka hana a keia poe makai, ao* he hana a Kauhikoa i koe, ua kau ke poo i ka helu mahina, a pau helu ne la a hala ka hapaha mahina, pii mai moni—pii mai mom —hoopau dala o Ue aupuni i Ueia poe makai paiaualelo kiai ole i ka maiuhia. E uho ka pau ana o ke dala i na kumukula, ka poe nana e wawahi nei i na naau o I na keiki opiopio i ike ole i ka heluhelu a me i ke lakou iima akau e pii mni ul ka ike noo--1 noo ona keiki. Aka, i neia poe makai aole | waiwai iki o ke aupuni, aohe d.ila ma ka |;hoike hopaha no ka ona, aole hoi no ka hai kaka, aole no hoi no ka moekolohe, aole no |ka holo nui maluna o na lio, heaha la na | wahi daia no ke aupuni ma ka hoike hapaha j a ka Lunakanawai Apana o Lahaina nei ? | heaha hoi, o ko ke aupuni ke pau mai aohe pani aku o na makai ma ka lakou hopu lawehala ana iloko o na malama ekolu.

£ na Lona o ke auponi, e inakaala oukou 1 ka hoolimalima ana 1 ke dala o ke aupuni, he mea nui no ia, oiai nohe maluhia o ka iahui, ke nui inai nei na hewa aohe o kana mai, nui ka ona, nui ka h»kuka, nui ka uinnuahi, a he nui ka hula Hawaii aole 1 kana nmi ua ino o ka aina e waiho nei, ua ike maka ae lakou la. E hoopau i na makai inu ona, a haalele hana, a hopu ole i na haunaele nni e like me neia i keia la, ua hala ke Kiaaina me kona Hopē aia i Oahu, aia hoi i Maui Hikina ka ma kai nui, ua paa ka kona iumi a noia hala paha hoolana ae uei o Kahepapohaku a me Kukaia c imi a ona e hoohaunaele. Aloha oe ike aupuni, aloha ole i ka Moi Kamehameha V. Owau no o Helehalawaipono. Lahaina, Mei 21, 1871.