Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 24, 17 June 1871 — Page 1

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Kerri
This work is dedicated to:  no na kupuna

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE X. HELU 24.  HONOLULU, IUNE 17, 1871.  NA HELU A PAU 498

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

English Column.

 

            The King of Denmark drives a team of reindeers

 

            The crumb of comfort for an idle man -- is a whole loaf.

 

            The Old and New Magazine says: "A politician is a man who thinks of the next elecion, while statesman thinks of the next generation."

 

            The Chicago woman barber has so many customers that she has taken a younger sister into the business, who attends exclusively to the lathering.

 

            Switzerland, a country with a smaller population than that of Scotland, maintains an efficient army of 200,000 men, at an annual cost of $333,000.

 

            MOVABLE or adjustable horseshoes have become a "fixed fact," and a company in Chicopee, Massachusetts, are engaged in their manufacture.  This shoe can be taken off at night, or when the horse is not at work, and put on again when wanted as easy as a pair of boots.

 

            DOG POWER.--In philadelphia there is a small blacksmith's shop, the bellows or which is operated by dogs.  The bellows are connected with a wooden wheel box, which is kept revolving by the motion of the dog, somthing after the manner of a treadmill.

 

Iron Age.

            Two new tests of the reality of death have been proposed: the calabar bean applied to the eye will cause the iris to contract, while there is a life; and similarly a bright steel needle inserted under the skin will almost immediately lose its polish if the tissues are living.

 

            A FRENCH chemist assert that if tea be ground like coffee before hot water is poured upon it, It will yield nearly double the amount of its exhilerating qualities.  Another writer says: "If you put a piece of lump sugar, the size of a walnut, into a teapot, you will make the tea infuse in half the time."  This last we have tried successfully.--Ex.

 

            The committee which for some time past has been testing the merits of various description of fire-arms in England has reported in favor of the Martini Henry rifle, and it is said that the regular and volunteer forces are to be armed with that weapon as soon as possible.

 

            A recent writer states that, of the workers in the South Aferican diamond fields, about five in a hundred make a good deal of money.  Five more in a hundred make their expenses while the remaining ninety do not.  The same writer ways that, to have any chance of success in the enterprise, one must learn to drive oxen, and in the Zulu tongue.

 

            WOMAN's MILK is much used medicinally in China, and Dr. Macgown mentions a rich man who drew this nourishment from 100 nursing women, and lived to extreme age, being in his 100th year as round an plump as squash.  The Chinese authors tell of a man who, on this diet, reached the age of 240 years, and Dr. M.--credits facts.

 

            Prof S. P. Langley computes the area of one of the sun-spots recently visible, at over 2,300,000 square miles, or more than ten times the entire area of the earth.

 

            THE CHINESD SHOEMAKERS employed by Mr. Sampson at North Adams are rapidly becoming Americanized in manners, dress and tastes.  A number of earnest men and women have devoted themselves to their instruction every Sunday, and so attached are the pupils to their teachers that if one of the latter is unavoidably absent the pupils will not listen to the teachings of any other instructor.  They seem, generally, to have a great desire to learn the English language and a number of them can already speak so to be easily understood.  In copying American dress also, they show great aptness, although most of them retain the blue cotton Chinese blouse, and all wear the queue.  Mr. Samposn asserts that as workmen they are absolutely unexceptionable.  They turn out as much work as an equal number of the members of the St. Crispin order, and the shoes are superior in the quality of the work on them, owing to the faithfulness of the men.

 

O ka Punana o ka hewa, he aha La ia?

 

E KA NUPEAA KUOKOA; ALOHA kaua:--

            O ka Punana o ka hewa, he aha la ia, no ka mea, ooe no ke aniani Kilohi o ka Lahui "Hawaii; e noho nei mai ka la hiki i "Haehae, a ka nalo ana a ka la i ka ili o ke kai o Lehua.  Ke ike nei kakou i na hua e kau aela maluna no ka mea o ka hoopunana ana o ka hewa he mea ia e ale o koa ai ia oe, e Hawaii, i-loko o ka nenelu o ka make mau loa.

            Nolaila, e na makua mea keiki, e hooikaika i ke ao ana i ka oukou mau keiki, ina e hookuu wale ka makua, alaila, e hele ana kela a loaa ke kane manuahi, alaila e hoihoi mai kela i ua kane ala a noho pu me oe, alaila, e loaa ana anei ia oe, ka punana o ka hewa, e ka makua ao ole i kau keiki.

            Eimai paha au'a nei oe a me lakou la ae, ka makou no ia e ao nei i ka makou mau keiki, aole wahi mea a maliu mai, ina a olelo aku alaila ka olelo maila no ia, heaha kou leo, he kuaepele, he mea koekoe, na kuu lima.

            Alaila eia ka'u olelo malaila, aole oe e ai i ka ai ku koke kela i ka pali o kahoma, kuku kii i kai o kahua, hopu kela i ka laau a kekuaokalani o hoolehelehekii, alaila, he olelo kupono ia e ao ai i na keiki.

            No ka mea o ka haawina i ho la no ia, i ka makua o ka olelo ma na kanawai, ikaika, ina aole hana ka makua pela, alaila e loaa mai auanei ka punana o ka hewa, ia oe, e ka makua hooikaika ole i ke ao i kau mau keiki, eia ma Lahaina nei kekahi mau keiki ea uana hele nei i-o a ia nei nolaila e ike aua nei kakou i na olelo a Solomona ke Keiki a Davida ke Alii of ka Isalaela.

            Penai kana olelo, E kuu keiki, mai haalele oe i ko'u kanawai, E waiho hoi i ka'u mau kauoha ma kou naau, no ka mea, oia ka mea e nui ai na la a me na makahiki o kou ola ana, a o ka malu hoi e haawiia oe, i ole e haalele ia oi ka lokomaikai a me ke aloha ia mai, E hawele ia mau mea ma kou a-i, e kakau hoi ma ka papa o kou naau, ina o ka makua i malama i na olelo a Solomona alaila, he lei ia, no kona a-i, i na i hoolohe ole kekahi i na olelo hoolana, alaila, E paa mai aua nei O Satana me ke kaulahao nui ma kona lima, hopu mai kela i na keiki a kakou, hoolei aku kela iloko o ka lua'ahi o kehena, oia hoi ka halewa; kahi a ka poe hoolohe ole e noho nei; E malama kakou ina lula, o na keiki, ka hoomaimai mau i na keiki hoolohe i ke ao ia, aole o na keiki, hoolohe ole, ina he keiki malama i na kanawai, hoihoi ka makua, ua pau me ke aloha i na keiki uleu hua kepau, o ka Hale pai.

                                                                        S. W. Kalevali.

            Moalii, Lahaina, Mei 25, 1871.

 

Ua hoi ka olu i Kalawao.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E;  Aloha oe:--

            No ka lana o kahi manao e hoike aku i na hoa i loohia puia i keia ano mai Lepela, mai Hawaii, a hiki loa aku i Kauai, i ike mai ai ke ano o keia wa e noho ia aku nei e makou.

            No keia mau hoa e kau a e la maluna "ua hoi ka olu i Kalawao," malaila ko'u kamailio ana aku i ka lehulehu.  I ka wa e noho ana na luna Haole, ua nui ka uwouwo ana o keia Lahui i hookaawaleia, i keia aina makamaka ole, no na hana ino aloha ole a ua mau wahi Haole ala i heo aku la, pau ka Levi Oihana, pau ko laila mau pelapela, pau e! pau la."

            No keia mau Luna hou, Kapena Kahoohuli a me W. N. Pualewa, maikai ka noho ana o na mai, ua hiki ke kamailio aku i ka mea a ka mai e makemake ai, ua hookoia mai e like me kou manao, a he oluolu no ma na mea a pau.  Nolaila i hapai ae ai au i ke la mau hua maluna, "ua hoi ka olu i Kalawao.

            Ke kauoha aku nei au i ka mea i loohia i ka mai Lepela, i like me a'u e noho ia aku nei, e hele mai me ka makaukau, umeke nui, umeke liilii, ipukai, pa, puna, o, huewai, koi nui, koi liilii, ipuhao, moena, a noho Lio, kaulawaha, upena nui, upena liilii, aho, e like me ka noho ana o ka aina, peia keia aina a makou e noho aku nei, a o ka noho huikau wale no kahi aku i koe o o nei.

            Ua nui ka Aina e mahiai ai, a ka poe mai ano mai ikaika iki, e ana e pau ai ka makemake i ka lawaia, a pela no ka holo Lio, e holo a mauha, peia kekahi mea e hoike aku.  Eia keia nui ai, nui ia, ua Iwakaluakumamaha paona ia, eha paona ia, ina he Hipa, a ina he Bipi elima paona, o na ia ku, e haawiia i ka la mai keia mai ke nui, peia no na ia kapu a ka "Papa Ola" i hoomaluai o ia ka Hee.

            Eia makou, ua emi mai 227 mai mawaho, a 21 nawaliwali, iloko lakou o ka hale a ka "Papa Ola" i kukulu ai, i nui iki i na mai hou mai nei 26, ke kulukulu nei no nae ka make, i kela mahina keia hepekoma.  Oka mai nae keia ike i no hoa kaau, pau kinohinohi o na helehelena, pepee kekahi, muumuu kekahi, noho ia hono ike a kekahi, nukee ka waha, helei ka maka, pukapuka ka wawee, pela no na wahi o ke kino e puka ia ae ana e keia mai hana aloha ole

            Ma kuu ike ua maikai ka hookaawaleia o na mea i loaa i keia mai i Kalawao nei, mamua o ka poe e noho pee mai nei, no ka palaualelo o ka "Papa Ola" keia hewa nui e ike ia nei.  Aloha oukou.

                                                                        W. B. Pakekepa.

            Kalawao, Molokai, Mei 24, 1871.

 

Ka Hoike ana o na Kula Aupuni o ka Apana o Koolaupoko nei.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE:--

            I na he mea oluolu i kou Luna Hooponopono e hookomo iho ma kahi kaawale o kou kino, i ike mai ai na hoa imi naauao mai ka la puka i Haehae a ka welona i ka ili kai o Lehua, no ke la mau hua e kau ae la maluna. "Ka Hoike ana o na Kula Aupuni o ka Apana o Koolaupoko nei."

            Iune la 5 hora 9 A.M. Hoomaikaia ka Hoike ma Kaneohe ma ka Himeni ana mai a ke Kula o Kaneohe, o Josepa ke kumu.  Mamoa ae nae o ka wehe ana o ka Hoike, ua kohoia he mau Komite, o Daniel Kaialau, Pahia, a me S. K. Pokea, apau ka Himeni an@, ku mai ke Kula o Kualoa, o Aikue ke kumu, mai ka papa 2 aku a ka papa4, a ua holo no ma na mea i ao ia, aole nae i holo loa, he lolohi no maka nana aku, a pela mai no ke Kula o Waikane, o Lilia, (wO ke kumu, he Kula Kaikamahine nae, a pela no ke Kula o Waihole o Aikue no ke kumu, alua Halekula i keia kumu hookahi, i ka hoike ana o ke Kula o Waiahole, ua loaa he ninau mai ka Lunakanwai aku, [o ka ninau nae, no loko mai o ke kakaulima,] penei: "Ka Haku." Eia nae o ka hua "H.," aia malaila ka haule ino ana o na Keiki o na Halekula a pau a koe aku ka Halekula o Josepa Kaaia, o ka makemake maoli nae o ka mea nana ka ninau, e hoohlo maoli i ka hoa h.  A lilo i hua nui, no ka mea ua kakauia e ka mea nana i kakau i hua uuku, "h," ua loaa haule ino na Papa 2 a pau loa ma keia wahi ninau uuku hookahi wale no Halehula i loaaai' o ka Halekula a Josepa malalo ae o ua la, e hiki penei: "h" a pau ia.

            Ke Kula o Kahaluu o ka Hoopii ke kumu, ke Kula Kaikamahine o Heeia o Kaou, [w] ke kumu, ke Kula Kaikamahine o Kaneohe o Maule ke kumu, ko Kailua o John W. Kea ke kumu ko Waimanalo o Palani ke kumu, a koe elua Kula ke Kula Josepa Kaaia ke kula a Paulino o Heeia.  I ka hoike ana a na Papa o neia mau Halekula maluna ae Papa 2, a hiki i ka Papa 4, ua ike ia no ka hemahema o na kula, aohe ikaika kupono o na Kumu i ke ao ana, o na palapala i hoike ia i keia mau apa, Heluhelu puke, Helunaau, Kakaulima, Palapala Aina, Helu Kamalii, Kumu Mua. &c.

            A pau ia mau mea i ka hoike ia, hookuuia ke anaina e hoi, ma ka Himeni ana mai a ke Kula o Kaneohe.  Hoopeneeia ka hoike.

            Iune la 6 hora 9 A.M.  Wheia ka Hoike me ka pule a W. E. Pii, L. K. Apana, a pau ia.  Ku mai na kula i koe ka Josepa Kaaioa o Kaneohe, a me ke Kula Kaikamahine o Heeia, ma ka hoike ana oia mau kula, ua mahalo ia no, a pau ka hoike ana oia mau kula mai ka Papa 2 aku a hiki i ka Papa 4.  Hoikeia na Papa 10 kela kula keia kula, i ke kukulu ia ana mai o keia mau Papa, ua nui no ko makou mahalo ko na makaikai e noho aku ana i ke akami o keia mau Papa ma na mea i ao ia ia lakou, a ia nae ma keia mau Papa, ua ninau ia e na Komite kekahi ninau, penei kona heluhelu ana.  He 9 iniha ka loa o ka poo o kekahi ia, o ka loa o kona kino, ua like ia me na iniha o ke poo, a me ka hiu, o ka loa o kona hiu, ua like ia me na inina o kona poo a me ka hapalua o kona kino, heaha ka loa o kona kino?  Ua hele mai na haumana o kela kula keia kula o ka Papa 1 e hana iu wahi ninau la, a loaa i ke kula o Kaneohe, eia nae ua kue ka hana ana, a pauia, haawiia i na kumu ka ninau, ua hele mai elua Kumu o Paulino L Palani, i ko laua hana aoa mai, ua hu liewa i kanahele o Mahiki, hoi aku la i na aina o laua o Homahoma a me Kalalau i Hilo, a ua haawiia no i kekahi poe Kumu e ae, aohe no i loaa, a na ka mea i mahaloia i ku mai e wehewehe i ke ano o ka hana ana, a he nui aku no na mea i hoopaapaaia no kekahi mau ninau e ae me ka hoaano o na Kumu.

            A pau ka hoike ana o na Papa 1, ku mai kekahi mau kula ma ka Himeni ana, a pauia.  Ku mai o E. H. Body (Ailuene) ka Luna kula o keia Apana he mau olelo paipai a me kona mau Hoope, a pau ka peipai ana, hookuuia ko hoike me ka hoi aku o kela mea keia mea me ke kaumaha hapalua i ka olioli i na mea i ike ai.

                                                                        F. Robert Kahoo.

            Kaneohe, Iune 6, 1871.

 

O Mrs. Kapalihinahina, ua hala aku.

 

NUPEPA KUOKOA; Aloha oe:

            Eia mai ka puolo manaonao a ke aloha la he waimaka.  Ua kuu aku la ka luhi, a hiamoe aku la hoi ka mea nona ka inoa e kau ae la maluna, oia hoi o Mrs. Kapalihinahina, he mea i aloha nuiia; ua haaleleiho nei oia he kane, he   mau keiki a me ka ohana, a ke kanikau nei iaia me ke kumakena a me ke aloha paumako nona.  Ua hooneleia mai la ke kane i ka wahine ole a me na keiki hoi i hoohokaia i ka mama ole.  Ua kii mai ka ona nui o ka lani i kana waiwai makamae o ka uhane, a haalele iho nei i ka hoa pili o ke kino.  Ua hanauia oia ma Hilo, Hawaii, a o kona ewe hanau ia, a i ike mai ai na hanauna e noho la ma ka aina nona ka inoa kaulana, "O Hilo poolipilipi i ka ua a ka Malua."  Ua hanauia oia ma ka la 16 o Iune 1843, a make aku la i ka la 23 o Mei 1871.  A o ka nui o na la o kona ola ana ma keia ao, ua like me 26 makahiki, 9 malama me 7 la.  Ua mare oia i ke kane i ka la 22 o Novemaba 1867; a noho pu iho la laua no na makakahiki 3, me 5 malama a me na la keu, a haalele mai la i ka noho pu ana me ke kane a me na keiki ma ke kae o ka loakupapau, kahi hiki ole ke ualo aku, a ke kanikau nei me na waimaka a ke aloha.  He lala no hoi oia no ka eka lesia o ka aina kuahiwi lua i ka malu a ka Hekuawa o Wailuku nei.  He wahine hoopono oia, he aloha kane, he makuahine malama keiki, he aloha i ka ohana a he hookipa i ka malihini.  He hoa hooikaika pu i ka pono o ke aupuni lani, a malaila no oia i hooikaika iho nei a hiki wale i kona hala ana aku la.

            Ma ka la 14 o Mei iho nei, loaa oia i ka mai piva; he 9 wale no la o kona mai ana, a kuu aku la i kona luhi, a hele aku la i kana huakai hele loa oia wale iho no--a o ka ukana nae a ke aloha, ke haalipo nei malua o kona mau kini a me na hoa o keia aina malihini a ke aloha i noho ai.

            Mamaua ae nae o ha lele loa ana o kona hanu, kauoha ae la oia i kana kane; "Ina he mai keia o'u no ka pilikia, e hai aku oe i ko'u aloha i na hoa luhi a pau o kaua ma keia aina makamaka ole, hookahi no makamaka o ka pono nui o ke Akua; a e hai pu aku no hoi i ko'u aloha i na hoa Kula Sabati a pau."  Pule no kela a pau, a o ka hiamoe aku la no ia.  A no kona make ana, ua haku iho makou i wahi kanikau aloha nona:

He kaninau aloha keia ia oe e Mrs. J. Kapalihinahina,

Kuu wahine aloha i nalo aku nei, aole ke hoa--e! ei--e!                      [nolulu,

Kuu wahine i ka makani kukalahale o Ho

Mai ka i a mili lima o Ulakoheo,

He aloha okou no ia wahi a kaua i hele ai,

Hele aku nei oe ka hoa pili o ke anu,

Anu au la maeele i ko aloha,

Aloha au la i ko kino i ka nalo ana iho nei,

Haalele mai nei oe ia'u me ka lei mae ole a kaua he keiki,                  [minamina ia oe,

Ke noho nei no au me ke kaumaha me ka

Kuu wahine mai ka uka anu o Nuuanu,

A hoomehana aku i ka poli o ke hoa,

Kuu hoa hoi mai na pali hauliuli o Koolau,

Aloha Lanihuli e paia'la e ka makani,

Aloha o Kekele i paia e ke onaona lauae,

Oia uka anu a kaua i alo aku ai,

I hoomau aku ai hoi ka ua o ke ala mokihana,

Oia mea kau nui a ka malihini,

I kau nui ai hoi a ike maka,

A lawe ae hoi i hoa no ka ihu o ka lio,

Aloha no ia mau wahi a kaua i hile ai,

Kuu wahine mai ka ua nui o Koolau,

Mai ka ua nihi pali o Ahulimanu,

Ke nihi ae la mauka o Kahaluu,

Ke hehi mai la i ke one o Pakole,

Aloha ia one a kaua e hele ai,

Hele aku nei oe haalele i ko aloha.

Kuu wahine i ka ulu hala o Kekele,

Mai na pali hauliuli o Nuuanu,

Aloha Nuuanu i ka uluwehi a ka lau kuui,

Aloha o Luakaha kahi a ka ua e noho ai,

Aloha kahi wai o Mikilua,

ALoha ka nahele paoa i ke ala,

Kuu wahine mai ka lai o ke kaona,

Mai na ale huli lua o ka inoana,

Na ka mokuahi kaulana kaua i lawe mai,

Ike ai kaua i keia aina kuahiwi lua a ke anu

Anu au la maeele i ko aloha e noho nei,

Ke noho nei no me ke aloha a o i maalili iho

            --e ei--e!

Kuu wahine mai ka ua pua naiea,

Mai ka ua heekoko makaupili i ke kula--e,

Ua ula wai kanahae, naha kaawale ka pili me ka wahine,

Kuu wahine aloha i make aku la,

Eole ke hoa--e, eia no--e,

Kuu hoa luhi o nei aian malihini,

I kamaaina hoi i ka ili puakea o Mareka,

Kuu wahine mai ka ua hoeha ili o Waiehu,

Aloha Waiehu i paia e ka makani,

Aloha o Mauna Alani i ka uka,

ALoha ka wai hoihoi la-i ka uka o Wailua,

Kuu wahine mai ka ulu wehi o Hanakaulu

Mai ke ahe makani anu he alopali,      [na,

ALoha Wailuku i ke anu a ke Hoolua,

Oia aina pue i ke anu--e, He aloha no--e,

Kuu wahine mai ka ulu Inia o Halealoha,

Aloha ia ulu Inia a kaua e pili ai,

Aloha ke kai honehone o Kahului,

Aloha ka ohiki moe one haha i ka lima,

A me ke one aloha o Kakanilua,

ALoha no ia aina makamaka ole,

Hookahi no makamaka o na lime,

I hoomanawanui aku hoi i ka hana a na haku hana.

            J. KAIKAPU

 

Kanikau aloha keia ia oe e Kapalihinahina,

Kuu kaikaina mai ka la wela o Honolulu--e,

Mai ka ai haaheo mai iluna o ke kanaka--la,

Oia kaona aloha i noho iho ai,            [heo,

Kou kaikaina mai ka piha kanaka o Ulako-

I aloha ia no Ulakoheo i kahi i a mili lima,

Aloha ia wahi a kakou e holoholo ai i uka i kai--e,

Kuu hoa mai ka la maka poniuniu ai ole--la,

Kuu hoa mai ka hale lewa i ke kai--e,

Na na pea heke o ka moku kakou i lawe aku--la,       [we oe--e,

I ke ai kakou i ka aina kaili la o lalo--e, au-

Kuu kaikaina mai ka uka anu o Palena--e,

Oia uka anu a kakou i hoomanawanui ai--e,

I noho malini aku ai hoi kakou aohe makamakaooe,  [Mareka--la,

Hookahi makamaka o ka haole ili puakea o

Aloha Kaluahonu i ka uluwehi a ke kukui,

Oia uka aala i ka hoope ia e ka hinano.

Ke lawe ia ae la e ka makani he Pili-a,

Ke hon@ ae la ke kupa o Weliweli,   [lena-la

Kuu kaikaina mai ka uka mehameha o Pa-

I hoolaukanaka i na keiki a kaua--e,

Kuu hoa hoi mai ka piha kanaka o Kahuila,

Aloha ia wahi a kakou e luana ai, e walea ai hoi i kahi pono kino,    [ole,

Aloha Koloa i ka wiliko i ka hooke a na ha-

Aloha o Mauna Silika i ka uka anu,

Aloha o pa kikope i ka uka o Waihohonu,

Aloha o Weliweli i ka pa a ka makani he Kuimanini,

He aloha wale no ia wahi a kakou e noho ai,

Hele aku la oe ke kuhikuhi o na aina malihini,

Nau e hele mammua mahope aku hoi makou,

Pela kakou i hele aea ai a hiki i Wailuku nei--la,

Kuu kaikaina mai ka wai au o Hanapepe,

Mai ka piina ikiki o Puuopapai, nana aku i ka ulu niu a ke Kupua.

Aloha ia wahi a kakou e, hele ai, e alo aku ai i na paka ua a ke Kiu   [kaweli,

Aloha o Waimea, i ka wai ula iliahi o Ma-

Aloha Mana i ka wai liula i ke kula,

Aloha Pokii i kauhale a Limaloa a me na niu o Kaunalewa,

Aloha ia wahi a kakou e hele ai,

Haalele iho nei oe ia makou me na keiki me ke kaumaha luuluu i ko aloha,

Kuu kaikaina i ke one o Pawehe,

Wehe mai nei oe i ka pili la kaawale, hele i ke ala hoi ole mai.

A me ke one kani o Nohili, luhi au la eehia i ko aloha,          [nau,

Aloha o Polihale i ka pahapaha lei a ke Ki-

Pau ko makou ike ana ia oe la ua heo aku

Pau kou ike ana i keia noho'na kino,   [nei,

Aloha ke kino i ka hele hookahi aohe lua,

Pau kou lohe ana i ke leo o ko kakou makua Haiola,

E nei nakole mai ana iluna o ka awai,

Aloha ia luhi a kakou e uhai aholo ai i ka

            E he aloha no--e.         [ua me ka la,

                                                LUISA KINI.

 

He mea aloha ua nalo, auwe aloha ino,

O ko'u makuahine ua heo aku nei i ke ala hoi ole mai,

Haalele iho nei i ka mea'loha he keiki,

Aohe makua, he puu pale no kekahi pilikia

Wehe mai nei oe i ka pili hookoo ia kakou,

Hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana,

Ua waiho iho i ke kino e hoi i kahi mau,

E noho ai i ka hale koolua ole,

Kuu makuahine o na la lealea o Wailuku

Aloha ke makua ka hoa hele o na kai,             [nei,

Pau ko makou ike ana ia oe,

He manaonao he kumakena,

I ka pau o ka ike ana he makua,

I ka pane ana mai hoi o ka leo,

Auwe! he @ he minamina ika makua ole.

                                                PAULO-OPIO.

Kanikau aloha keia nou e Kapalihinahina,

Kuu makuahine mai ka uka wai o Palena,

O ia uka mehameha a kakou i noho ai,

I hoolaukanaka i na keiki,

O na hoa hele no ia o na wahi a pau,              [ho,

Kuu makuahine hoi mai na ale o Kaieieawa-

Mai ka hale paia lewa ia hoi e ke kai e, auwe o--e,     [we mai,

Na ka huila kaiue o Ane Laurie kakou i la-

Ike ai hoi kakou i ke kaona o Honolulu,

Kuu makuahine mai ka ai uwahi ole a ka

Mai ka la kanaka nui o Polelewa,                   [haole,

Pau kou ike ana ia oe a he makua,

Aloha ka waha i ka olelo mai,

Auwe kuu makuahine ka mea aloha--e,

                                                KAMA KANUHA.

He kanikau aloha keia ia oe e Kapalihinahi-

Kuu kaikuahine aloha i make aku ia,              [na,

Kuu kaikuahine mai ka ua nui o Hilo--e,

E loku ana i ka ili ke aku ka maeele e nonei,

Noho hoomanawanui i ke anu a ke makani he Malua,

Ka makani kii wai no ia o Hilo, e hehu ana i ka opala ku aku i kai,

Kuu kaikuahine mai ka wai au o Honolii--e,

Eia ke aloha ke hoalii nei i ke kino,

Kuu kaikuahine mai ka i-a lima kole la e Maili--e

Mai ka ai lauoho loloa o Hilo--e, he aloha no--e,        [iho,

Ke noho nei no me ke aloha aole i maalili

Kio e lana ka hau iluna o ke ki o ka laau o miki ka wai,

Miki aku la ka Mea Mana Loa i ka ukona makamae o ka uhane,

Hamo hewa iho nei makou o ke kuala o Puna, o ke kino lepo e waiho nei,

Kuu kaikuahine mai na lehua o Mokaulele,

Mai ka wai huihui o Papakoleo a me na lehua o Mokupane,

Aloha ia wahi a kakou e holoholo ai i ka wa kamalii,

Aloha na niu o Ohele i ke kai,

Hele aku la oe ke alakai o na wahi a pau,

Aloha Punahoa i ke kai leo nui i ke one,

Oia kaona a ke aloha i noho ai,

Kuu pokii mai ka hale lewa i ke kai--e,

I paia mai e ka makani he Malanai,

Ike ai i na hono o na moku,

Kuu pokii mai ke kai leo nui o ke Awalua,

Mai ka pihu kanaka la o Ainahou,

Aloha ia wahi a kuua e hele ai,

Pau kou ike ana i na nani pau wale o keia

Kuu pokii mai ka uka anu o Manoa,               [ola'na

Oia uka makua ole a kaua i noho ai,

Kuu kaikuahine mai kahi ai uuku inai aku hoi i ka i-a moe lepo o Kalia--e,

                        He aloha no--e.

Kuu hoa pupuu hau anu o ka ua Kuahine,

Ke hehi ae la i ka uka o Kahoiwai,

O ka waiwai no ia a ke aloha o ka waimaka,

Aloha Manoa kahi a kaua i noho ai i ka wa heu ole,              [aloha,

Hoomailu aku i ka hale hoopili wale a ke

Oia wahi a kaua e hoomanawanui ai i ka leo o na makua hanai,

Aloha Honolulu i ka huikau a na kanaka,

Aloha Kolopo i ka hone mai a ka pila i ke kulu aumoe,

Pau kou ike ana i na nani pau wale o keia

Hele aku la oe i ke ala hoi ole mai,                 [ola ana

Noho iho nei makou me ke kaumaha luuluu i ko aloha,

Kuu kaikuahine mai ka lepo ula o Ewa,

Mai ke kula wela nopu i ka la,

Kuu hoa hoomanawanui i ke anu a ko kehau

Elua no kaua i ke kula makamaka ole,

I hoolaukanaka i ka leo o na manu, Auwe!

            hoi--e,

Ua haalele mai neioe i ka luhi o kakou,

Kuu kaikuahine mai ka hale kipeapea laumaia,

I hoomanawanui aku ai hoi i ke kau o ka pilikia,

He mea ole wale no ia ia kakou,

Auwe! kuu pokli--e,

Kuu hoa hoomanawanui o kahi ai uuku a hoonui aku i ke aloha.

                        E! he aloha no--e.

                                                O. S. KANUHA-OPIO.

                        Wailuku, Maui, Iune 5, 1871.

 

            --O ka Moi mua iho nei o Hanovera, oia o Kini Keoki, ke hana ole la ia i kana moolelo no Kale V.  Aole oia i hoopili iaia iho me he mea la ua kupono no ka make, aka, ua manao maoli no ia ua make io.  O kekahi o ka keia Moi hana lealea, o ka holoholo maloko o ka hale, o ke komo i ke kapa kupapau; a ina oia e hoi e moe i ka po, moe oia iloko o ka pahukupapau i hoomakaukauia nona, ka me a ana i manao ai, ua nolunolu ia hela mamua o na mea e ne.