Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 18, 6 May 1871 — Page 3
This text was transcribed by: | Annette Haleakala |
This work is dedicated to: | Annette Haleakala |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Parisa, Apr 13--Ke hoike mai nei o Gen. Dombrowski i kona mau poo, ke lawe maiau nei oia i ke kulana. He ekolu hapaha o Neuilly i lilo mai ia lakou, a ke pue aku nei e lilo mai ke alaiaka i keia po.
Ke hoopoka mai nei ka nupepa Cridu Peuple, ua hoauheeia na koa Vaseile, mai Neuilly aku, a ke hele la i Courbevoie. O ka na koa Vaseile lele kaua ana mai inehinei, ua haule pu.
Vaseile, Apr 13--O na lono no ko na kipi mau lanakila, aohe oiaio. Aohe kaua ma ka Poalua a me ka Poakolu, o ko na kipi hoopahupahu wale no i ko lakou mau pukuniahi. I keia kakahiaka, ua lilo ae i na koa o ke aupuni na alanui e hele ana i Parisa.
Vaseile, Apr 13 Ua hoi aku nei na Elele o loko mai o Parisa, me na kumu o ke koikahi a Th@ers i waiho aku ai. A eia na kumu: E waiho ko Parisa i na mea kaua, a ma ke koho balota e noho ai na luna aupuni.
Balina, Apr 13--O Gen. Herworth Von Bittenfield. (kekahi o na Alihikaua kaulana o keia kaua nui o Perusia) ua hookiekieia ae i Ilamoku no ke kahua kaua.
Hamabuga, Apr 13 Ua loheia ae, ua makamake o Farani, e hoihoi mai i na moku Geremania a pau a lakou i hao wale ai i na ona o ia mau moku, aole ma ka waiwai, me he mea la na ka ikaika.
Parisa, Apr 14--Ahiahi Ke paa nei no Asaiere, e keakea ana i na lele kaua mai. Ke pii ae nei a mahuahua ka wela o ke kaua ma Nevilly a me Valeriena, a ke haule mai nei na poka pahu ma ke Champs Elysees. O ka manao o ko Vaseile lele kaua e mai, o ka hiki e mai i Asaiere, a hoomaha i na koa e poai ana i kahi mokupuni o Grande Jatti. Ke ki ae nei na papa pukuniahi o Vaseile ia Levallais a me Neuilly. Ua ano uhau ka poe kipi i ka hora 11. Ua noi aku o Gen. Dombrowski i mau kokua hou. Ke hoopuka mai nei na nupepa kipi, ua auhee na koa Vaseile.
Ladana, Apr 14--Ke hoike mai nei ka mea kakau o ka nupepa Telegarapa ma Vaseile, o ka poino o na kipi, he nui loa. Ua waiho aku na alii kipi i ka lakou kumu i ke aupuni ma Vaseile, e haawi aku lakou ia Parisa, me na papo Issy a me Vanveres, ke uku ia mai he elua milliona a me ka hapalua hapaha farani. Ua hooleia mai ke noi.
Ladana, Apr 14--Ua hoopuka ae ka nupepa Farani Affranchi, e hoike ana, na lilo pio i ka poe kipi, he 2000 mau koa aupuni ma Villiers.
Ladana, Apr 14--Ma na hoouka kaua a pau maloko a mawaho o Parisa, ua auhee wale no na koa o ke aupuni.
Parisa, Apr 14--He 300 poe i hualele wale iho ia Vaseile, a o ka hapa nui o lakou, he poe koa ohi hou i laweia mai ia Manawa, mai ka papu mai o Issy.
Ua haule iho kekahi mau poka pahu iloko o Parisa, a ua poino kekahi mau waiwai he nui. O ka nui o ke poho no ia mau waiwai ma ke koho waleia ana ku, ua hiki aku no ia i ka 2,000,000 hapaha farani.
Ladana, Apr 15--Aohe mau koa iki i k@e ma Vaseile, oiai ua pau loa akua i ka hele e kaua mawaho o Parisa.
Inehinei, ua hiki aku na Elele o na kipi i Vaseile, aka, ua hole mai o Thiers, i ka ike ana ia lakou me na mea kaua pu e hele aku ai.
O na ko@ pio mai a pau o ka poe kipi, e hopu ia ana, a hoihoiia i Brest.
Ke hoea mai nei na lono mai Vaseile mai, o ke koho ana i na luna aupuni ma Parisa, ma ka balota, ua hooholoia e ka Ahaoleleo.
Iaehinei, he kani ana o na pukuniahi kai loheia aku. Ke hoomakaukau nui nei na kipi no ke kaua.
Ke hooikaika ino loa mai nei ka poe Ripubalika, o ka hoi aku o ka lakou mau Elele i hoouna mai ai i ka Ahaolelo.
KAIKAIKA O KA POE KIPA
Parisa, Apr 15--Ua hoi mai nei na a elele o ka poe kipi mai Vaseile mai, me ka Thiers mau kumu. Oia nae ka mea nana i hapai ae i ka hoonaukiuki loa i ka poe kipi.
He halulu mau ana o ke kani o na pukuniahi kai loheia i ke ahiahi nei a ao wale no ka po. O ka lele ana mai a na kou aupuni e kaua, ua pau wale no i ka hoauheeia ma na wahi a pau.
Ke noi nei o Rokefota i na kino o Generala Vinoi, Gallipel, Favre, Picard a me Maka@ahone, e hikiikiia na lima o lakou a pau me ke kaula, a e lawe mai i Champs Elysees, kahi a na pilikana o ka poe kipi i make, a e i aku na lakou e hana i na kino o keia poe kanaka, e like me ko na kipi manao.
LANAKILA KA POE KIPI
Parisa, Apr 16--Ke hoikeia mai nei, he hakaka ikaika loa ana mawaena o na koa kipi a me ke aupuni, a na ka poe kipi na lanakila. He elima na hoaano kaua ana mai a ke aupuni ia papu Vanveres, a ua pau wale no i ke auhee ma ia mau hoouka kaua me ka make nui. O ka make o ke aupuni, he keu ka weliweli. Ma Neuilly, he hakaka ikaika no malaila, a ua nee aku la na kipi imua. O ko lakou mau manaolana i keia manawa, nia ma ka piko poo o ka olioli.
Parisa, Apr 16--Ke hoike mai nei ka poe kipi ua auhee aku ka papu o Issy, i na hooano kaua mai a ko Vaseile mau koa, ma ka Poalima a me ka Poaono, me ka make nui. Ua lele aku o Gen. Dombroski maluna o ke aupuni inehinei ma Neuilly, a ke akenaia mai nei, he 400 mau pio o ke aupuni i huluiia mai. Ke kuu aku nei na papa pukuniahi kipi i ke ki poka ia papu Valerieu, a ke ki mai nei kela me ka ikaika.
Na Koo o ka Maluhia
Owai hoi lakou? He pakike paha keia, ea! Ae, he pakike no.
He ninau nui keia, a he pono e kamakamailio pu kakou no keia ninau, pela paha e loaa ai ia kakou ka waiwai nui iloko o keia kumumanao, oia hoi. “Na Koo o ka maluhia,” owai lakou? Eia ko’u wehewehe a me ko’u hoakaka ana no keia kumumanao malalo iho.
1. 1. O ka maluhia, oia ka mea i imi nuiia, a i makemake nui@a hoi, e na aupuni kanaka a
naauao o keia honua, i mea e pomaikai ai ka noho ana o ka lahuikaoaka. Owai la ke aupuni a me ka lahui, i ike nui ia i ka mahiko, ua lako, a ua kuonoono, a @a pomaikai hoi, ke ole e loaa mai ka maluhia? Ua maopopo, aole no! Nolaila, ua imi na aupuni o keia honua i na kumu e loaa mai ai keia mea nui o ka maluhia a pomaikai ka noho ana. Pele kakou e nana aku ai i ke aupuni makuahine o kakou i keia wa, eia ma ko kakou koa, eia kakou ma kona alo me he makuahine la e hii ana I kana keiki ma kona alo ponoi me ke aloha nui, oia no o Amerika Huipuia.
Ua kaulana loa ia lahui ma keia honua holookoa no kona ano, he ikaika, he waiwai, a me ke kuonoono, a me ka pii mau ana o kona mau pomaikai i na kau a kau. Nolaila keia mau kumu malalo iho.
1. (1) Ka noho naaupo ana o ka lahui, aole e maopopo ka pono a me ka hewa.
2. (2) Ke aoia ana o na lahui i na mea hoonaauao a we ka ike.
3. (3) Pela a loaa mai ai ka noho maluhia ana, a me na pomaikai.
1. (1) Ka noho naaupo ana o ka lahui, aole e maopopo ka pono a me ka hewa.
Ma keia ano o ka noho ana o ka lahui naaupo. Ua like no ia me ke kanaka e noho ana iloko o ke ana, aole he maopopo iaia kana mea e hana aku ai, haha poele wale kela, aohe mea e loaa mai. Pehea ka noho ana o na aupuni hoomana Pope? Heaha ke ano o kela hale paahao nui a ka Pope i kukulu ai i kapaia o ka Inekuisitio? He hale kula paha ia e hoomalamalamaia ai ka lahui hoomana Pope? Na oukou e koho a hai mai. Ua oleloia ke aupuni o Sepania, he kanaono kumamalima hapa haneri o na kane, he kanawalu kumamauno hapa haneri o na wahine, aole e hiki ke heluhelu. He hoike maka keia o na aupuni i hoouhi@a i ke koloka eleele o ka hoomana Pope. Ua like no ka po a me ke ao ia lakou. Eia lakou a me ko lakou hoomana ke noho nei iwaena o kakou; o ka poe i hei o kakou i ka lakou upena hoowalewale, ua ike lakou i keia mea kupanaha nui, a koikoi loa, oia ka hohonu o ka pouli a me ka naaupo ia lakou.
Pela i akaka ai, aole i loheia a i ikeia, ua kukuluia he mau kula e ao ai a e hoonaauao ai ma na aupuni, i paa malalo o ka mana o ka mana o ka Pope. Aole no! Ua nui ka haumia a me ka hewa i hanaia iloko o ka pouli a ka hoomana Pope a kakou e ike nei. Pomaikai kakou e keia Poe moku, no ka lokomaikai o ka Haku, i kona hoouna mua ana mai i kana poe kauwa o ka aoaoao Puritano; na lakou i aiakai ia kakou ma ke alanui o ka pono io maoli. A mai pau pu kakou, aohe nao i ka alapohoia e kela holoholna nui a @oane i olelo ai. Ano hoi, ke ike nei kakou ua nee ae kakou mailalo ae a i ke kulana o ka ike, eia kakou ma ko kakou mahele e ku nei, aia na holoholona ma o, ua heluia na kau a me na wa, ua ikeia ka pono a me ka hewa, ke ola a me ka make, ua akaka.
1. (2) Ke aoia ana o na lahui i na mea hoonaauao a me ka ike.
I ka manawa kahiko, aole i piha keia hoonua i ka naauao a me ka ike. Elua wale no aupuni I hoonaauaoia ma kekahi mau mea; o ke aupuni o Aigupita, me ka aupuni
Helene, a o Beretania paha kekahi. O ke aupuni o Aigupita, ua olelo mai ka Palapala Hemolele, penei: “Ua aoia o Mose i ke akamai a pau o ko Aigupita, a ua mana hoi ma na olelo, a ma na hana.” Oihana 7:22 Maanei kakou i ke ai, he aupuni naauao kahiko o Aigupita, mamua aku paha o ka noho ana o ka ohana a Iseraela malaila iloko o 400 makahiki a keu. A he nui na hana akamai a ko Aigupita i ao ai, a ua naauao no; aka, aole nae lakou i aoia i ka naauao e loaa ai ka maluhia, i ko kakou nana ana i na moolelo.
A pela no kakou e ike ai i ke aupuni o Helene, he naauao loa ia aupuni i ka wa kahiko, ua hoikeia ke ano o ko lakou naauao e na moolelo o ka wa kahiko. A pela I ikeia’i ko lakou ikaika ma ka hooponopono aupuni, a me ka malama lahui ana; no ka mea, o ke ano o ka noho ana o ka honua nei i ka wa kahiko, he mea mau no ke kaua ana o kekahi aupuni i kekahi aupuni; a pela no a hiki i keia au e ike nei kakou; Aia o Europa la, e nokenoke mai la i ka hakaka, oia ka hapa lima hookahi o na aina nui puniole o keia honua. Aka, ina pau ke kaua ana oia mau aupuni mai ka wa kahiko mai a hiki i keia manawa, heaha ka lakou hana nui mahope iho?
Eia, o ka imi koke no ia e hookuikahi kekahi aupuni me kekahi aupunui. Ina paa koke ke kuikahi, alaila o ka loaa no ia o ka mea i makemakeia, oia o ka “Maluhia.” Ua ike paha kakou i keia kaua nui ma Europa, o Farani laua o Perusia. Heaha la ka makemake nui o kekahi mau aupuni e ku wale nei a nana i ko laua hakaka ikaika ana? Eia, ua hanaia ke kuikahi kapae kaua, oia ko lakou kokua ana ia laua e hakaka ana. I aha ai? I mea e koe iho ai na laua kekahi maluhia, a o ka nui nae ua pau i ka heo aku ma kekahi aoao. Ua akaka paha keia, e nana kakou i kekahi manao i koe.
1. (3) Pela e loaa mai ai ka noho maluhia ana, a me na pomaikai. Ua hiki mai kakou i ka manao ekolu i keia manawa; ua akaka, e hoopili koke aku ma keia kamakamailio ana i ko kakou kumumanao. Oia keia. “Na Koo o ka Maluhia. Owai la ia?
Koo 1. Ka Moi ma kona Noho Alii.
Koo 2. Kona Ahaolelo Kaukanawai.
Koo 3. Na Kuhina i aloha io i ka lahui
Koo 4. Na Lunakanawai Kiekie.
Koo 5. Ko ka Moi Ilamuku nui.
Koo 6. Na Kiaaina kokua nui i ka pono o ka lahui.
Koo 7. Na Lunakanawai Kaapuni a me na Lunakanawai apana, hana paewaewa ole.
Koo 8. Na Kahunapule a me na Ahahui Euanelio o ka aoao Hoole Pope.
Koo 9. Na Ahahui Kula Sabati Hoole Pope.
Koo 10. Na Ahahui Hoole Waiona i kukuluia ma kela wahi keia wahi.
Koo 11. Na Luna ekalesia me na haipule io o ka aoao Hoole Pope.
Koo 12. Na Makai hana ole, a inu ole i na mea ona, a me ka noho manuahi ole.
Koo 13. Na Kula nui, Kula hanai, Kula wae, Kula Kuokoa, e hoopiha ana, e hoonui ana i ka ike iwaena o ka lahui holookoa.
Koo 14. Na Anaina hoomana ike Akua i na la Sabati, me na la e ae ma kela wahi keia wahi o ka aoao Hoole Pope.
Ua ike au ma ka kakou nupepa nei o ke Kuokoa, ua hakaka maoli kekahi mau Lunakanawai o ka moku o Kama; aole paha i hooponoponoia ko laua hihia nui. Nawai e hooponopono ia laua? Ka 1 Nawai la!! E hoopii Luna Nui paha? Ina aole pela. ea, he mau Koo io anei laua o ka “Maluhia?” Ko’u manao aole; nawai hoi e ao mai kekahi mea hewa i kekahi mea hewa? E aho ka ole. He wawa wale ka i loheia i waena o makou ma keia mau apana, he hana mau no ka kekahi mau lunakanawai i ka mea ona, kuai no ka, a me ka inu; aole hoi o ka oala, ka maia, ia mea aku ia mea aku, he kahua paa ia.
O na Luna Makai hoi, a me na wahi Kaiko, ia lakou e maalo aku ai ma na ipuka hale o ka poe hana mea ona, i hele aku e ao ka wahi a lakou, i ka hiki ana aku i ko lakou la wahi, hooneea mai i ke bola uala, he aleale ka hana, o ka hele ia o na maka a ulaula, he mai pake paha; kahehe, he mau Koo puha lakou o ka Maluhia? Ke pane hou aku nei au. Aole! e aho ka noho nele, aohe make Luna Makai, aohe no he make Kaiko, ua oki no. Maanei au e pau ai. Aloha oukou, Hawaii.
OLELO HOOLAHA.
I KUU wa e kaawale ai mai keia Aupuni aku, ua hookohuia o Mr. JOHN H. PATY ma ka mana Kanawai, i hope no STEPHEN SPENCER Esqu., (LIPIN E).
H. A. WIDEMANN.
Honolulu, Mei 1, 1871. 492 2ts
I ka poe Aie ma Waimea, Kauai!
UA hookohu mai o AKANA nui (pake) ia’u, i hope no kona mau waiwai a pau i aie ia e na kanaka mailoke aku o kona HALE KUAI LOLE ma Waimea, Kauai, a nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe a pau i aie iaia, e hookaa ae ma ka li@@ o AIKAKE HART KAPUNIAI, ma Waimea, Kauai, ka mea i hookohu pono ia aku i hope no’u malaila.
CHUNG HOON.
Honolulu. Apr 28, 1871. 492 1m
OLELO HOOLAHA.
Ke papa la aku nei na kanaka a pau a me na haole, pukiki, pake a pela aku, aole o hookuu wale i na holoholona maluna o ko @@@@@ aina hoolimalima, ma ke Ahupuaa o
MAKAPALA,
e waiho ana ma Kohala Akau, mokupuni o Hawaii. Ina @ hele wale kekahi Bipi, Lio, Hoki, Miula maluna o ua aina la, e uku ia i hapa na dala ($.50) pakahi no ke poo. Loa e loaa la maua, a i na luna paha a maua i hoonoho aku ai, oia o Kimo, @’ailili a me Wi. alaila, e ukula e like me ka mea i haina mainna. Ina hoi e hoopoluo kekahi o na holohona i oleloia maluna i na mea kanu, alaila, e uku ka mea holoholona, i $1.00 no ke poo hookahi. E lilo keia i Kanawai paa mai keia la aku.
S. W. KAMAKAAA a me K. H. KAHOOKELE.
Aperila 1, 1871. 492 @@
NALOWALE NALOWALE!
E HAAWIIA NO KA UKU
MAKANA
ELIMA DALA ($5.00)
I ka mea nana e hoihoi mai i kuu ILIO i nalo wale mai Kamakeia aku. @e Ilio nui puhuluhulu, pepeiao @ uheluhe, kikokiko keokeo, a he lone ke kahea la aku i ka inoa, “DASH.” E loaa no wau ma ka Halekuai Pohaku o AKE ma ka uwapo, a i ole ia ma Kamakela. J.S. SMITH@@@, (KAMILA).
Honolulu, Mei 1, 1871. 492@@
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na kanaka a pau owau o ka mea nona ka inoa ma@alo iho, ke papa aku nei au i ka poe waiwai, na haole, na pake a me na kanaka a pau o keia ano keia ano, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare ia MRS. KAHANOHANO,
oiai ua haalele mai kela i ka @e@a nolu o Hulei a me na mea a pau, a ua hele aku ke la mamuli o ke koi a ko la la kino. Ina oukou e hoaie mai iaia, maluna no ona ko oukou poho. Ke hoi nei keiki lalawai o Maunaoui ua ahiahi, ua hoi ka olu i ka inia. (492 2@*) G. L. KEALEDALA.
OLELO HOOLAHA.
OWAU o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hoai@ mai a hookipa paha i kuu wahine mare ia
KALUAHINE,
no ka mea, ua haalele mai kela i ko maua wahi moe a me na keiki a maua, a ua hele mamuli o ka noho kapae, haalele iho i na pono @ ke keiki o Pekina. O ka poe hoaie iaia, aole au e hookaa ia mau aie, a maluna ona ia mau poho.
A.KAI (Pake)
Kauhako, Kona Pema, Apr 28, 1871. 492 2@@
OLELO HOOLAHA.
Eia ma ka Pa aupuni o Pauoa Apana o Honolulu, na Lio hele hewa i laweia mai – Lio k ulauli, hao a Wakau. k kuai kudala la nua i keia Poaono Mei 6 – Lio k puakea lae kea kua puka hookani wawae keokeo hao (-) hema – Lio kane keokeo wiwi kua puka hao ML1 – 1 ak Lio k puakea, laekea kuapuka eha wawae keokeo hao KAI ak X h@@na Lio k ulaula laekea elua w@w@o keokeo he kaula @ ka a-i hao @ lapu@ malalo akau – Hookahi Piula k me na opea.
P. KAAIAHUA, Luna Pa Aupuni.
Mei 5, 1871. 492 lt*
OLELO HOOLAHA.
E NA mea a pau e nana mai ana, o ka olelo hoolaha a LAUKOA kuu kane mare, i hoopukaia ma ke Kuokoa i keia mau pule iho nei, e olelo ana, Ua haale e au iaia a me kana mau pono a pau, a ua lilo i ka lalau. Aole no la he oiaio, oiai i kekahi la o ka pule mamua @e o @ana hoolaha ana, pepehi hana ino iho la keia ia’u ma ke ano kuhihewa, a hookuke ino mai la ia’u me ke ano hooweliweli; a no kuu manao he lahui minamina ole kela i ko lakou ola, a he hakaka a kane a wahine no ia hoi, a nolaila, ku ae la au a hele e like me kona makemake, a noho aku la ma ka hale o ke kaikamahine a kuu kaikuaaana, a nana e malama nei i kuu ola a hiki i keia la, aole na ua kane nei a’u i noho loihila ai me ka oluolu, a hookahi no la o ka inaina, wehe ana i ka pili hookoo ia loko. Ke i mai nei keia, “Aole e hiki i ka poe mea waiwai ke hoaie mai ia’u.” I ke aha hoi? He hiki loa ia’u ke ale a nui ma ka inoa o ua kane nei a’u, a nana no e hookaa, olai aole i weheia ko maua berita @@@re. K hoi no au me ua kane nei a’u, ina oia e kii mai. Aloha no.
MRS. MAKAKA LAUKOA.
Kamakeia, Honolulu, Mei 5, 1871. 492 2t*
OLELO HOOLAHA.
I KEIA la 3 o Mri 1871, ua kuai aku au i na a me na mea a pau o kuu Hale Ha@@ Wa@ Nuuanu, a nolaila, ke kauoha ia aku nei na mea a pau i waiho mai maanei e hana ai, e kii koke mai iloko o akahi malama mai keia la aku. Ina aole e kii mai a hala keia manawa i hoikeia, lilo loa iaia na wa@. Ua kepa mai o Gee Hop ia’u, a ke noho nei au e hana i na wati laweia mai ana e hana, mamuli o kana hoolimalima mai. AHIONA (pake)
Honolulu, Mei 5, 1871 492 2t*
OLELO HOOLAHA.
E ike a@anei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ka wahine mare a Ioaone Ka@miumi. Ua hoolaha ae nei kela ma ke akea, e olelo ana, na’u ka haalele iaia, mamuli o ke kii ana mai a kuu mau makua, wahi ana e hoolaha nei. Aole pela ka oiaio, na ua kane nei no a’u a me na makua ona i kipuku ia’u, no ko lakou inu ana i kekahi wai ona, nolaila, pepehi lakou ia’u, a kipaku, no ko lakou manao kuhihewa, ua hana au i kekahi mea pono ole, i ka wa i ano @ ai ka ike kanaka, no kuu hele ole, nolaila, kii no kekahi o lakou i kuu makuakane, @ ua hoihoiia au ma ko’u wahi, a hala he mau la, hele mai no ua kane nei a’u a hiki no ma ko’u home nei, a loana oluolu no mua he kane a he wahine; ia luana ana iho, hoopuka aku la au i ko’u manao, e noho kaua i ko’@ wahi nei, no ka mea, ua pono ole kou wahi. Noho iho la no maua me ka maikai malalo o ka malu o ko’u mau makua, me ka oluolu, a hala kekahi Manawa mahope iho, ko ia la hoi no ia i kona wahi, a haalele iho la i ka papale alii ona, no ka hiki ole paha iaia ke lawe, ua hoouna mai kela i koa@ makuakane, e kii mai ia’u, a no kou hoi ole ana aku, ua hoopii kela imua o ka Lunakaoawai, ma na kumu hoopii penei. 1 E hoi maua ma kona wahi. 2 E hoi a noho malalo o ka malu o kona mau makua. Ma keia mau kumu hoopii ana, aole i ku ka pono ma kona aoao. Ua hooholo ka Aha, o hoi maua ma ko’u wahi, sole me i pono ia hoihoiia ana maua @ ko’u wahi @ ko ia la manao, Eia ka ke Akua kauoha, “No ia hoi, e haalele aku ke kane i kona makuakane a me kona makuahine, a e hoopili aku oia i kana wahine, a e lilo laua i io hookahi.” A ma keia mau la, aole i pono kona hoolaha ana. Ua kauohaia oia., e noho me a’u, e malama i ka ai a me ka ia, a e hoolako hoi i na pono a pau o ka noho an@ aole nae pe@a. Mai ka la i hooholoia ai a hiki i ka la ana i hoolaha iho nei, aole na’u ka haalele iaia. Ke papa nei kela i ka poe waiwai, mai hoaie mai ia’u – Eia ka’u malaila, he hiki loa ia’u ke aie ma ka inoa o kuu kane.
RAHELA KAMAKA.
Paumalu, Oahu, Aper 21, 1871 491 2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei oukou e na kanaka a pau ke nana mai i keia Olelo Hoolaha, o makou o ka poe Hui he 26, Pihulu, Nanakaua, Palikapu, Nawahine, Lilikoi, Kahalewai, Kuoha, Kalimahauna, Keoni, Ki, Moa, Uilama, Kamaka, Makaehu, Hoopuhalu, Mailohi, Alapai, Kaai, Kaolelo, Paulo 1. Paulo 2 Makai, Kaumaha, Pahia, Kikimo, Palea, Umauma, Paele, Noweo, Pakaha, Hanaukama, Kainapau, Kailihiwa, Kila i hoolimalima i ke Ahupuaa o Kalahiki no na makahiki elima, e waiho ana ma Kona hema Hawaii, ke papa aku nei makou me ka hookapu i na aina la i loaa ia makou ma ke ano hoolimalima, aole e hele wale kekahi Lio, Bipi, Hoki, Minia, ina e hele kekahi o keia mau holoholona i oleloia maluna, e uku no $0.25 pakahi, ina o ke kanaka ka mea i komohewa a kii a lawe i na mea e ulu ana maluna o ka aina, e uku no $0.50 pakahi. E lilo keia i Kanawai paa no keia @@@@ mai ka la e puka @@ ma ka nupepa Kuokoa. Ke koho nei makou ia H. W. Pihulu i Luna no ka aina, a me kona mau hope Palikapu a me Paele, na laua e hopu ma ke kauoha a ka Poe Hui.
Kalahiki, K. H. Hawaii, Apr. 11,1871. 490-4t@*
OLELO HOOLAHA
KE HOIKE aku nei au i na mea a pau, na hoolilo mai o Mrs. Napua Zupplien ia’u, ma ke kuai i kona mau waiwai a pau loa e malamala ma ke ano kahu. Nolaila, mahope aku o keia la, o ka poe a pau e @oaie ana iaia, maluna @@@ ko lakou poho, na ka mea, aole au e hoopaa ia’u iho e uku no na ale a pau i hoomakaia mai ka la 22 aku o Aperila 1871.
S. B. DOLE.
490-4t@
OLELO HOOLAHA.
OWAU o ka mea nona ka inoa mala’o nei, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i kuu kuleana aioa, e pili la me ke ahupuaa o Kemama i Alodio ia ma kuu inoa, i kappa@a o KUKUIHALE @, nona na eka 217, e waiho nei ma @ianiakua Komohana, Aole e hele wale na holoholoua, Lio, Pipi, Hoki, Miula, a peia aku. @ua e hele wale kekahi a loaa aku ia’u a i kuu hope paha, @laila e ukuia no $1.00 no ke poo. Aole no hoi e aeia kekahi e hele wale maluna o na aina nei, ke ole e loaa mai ia’u aku ka palapala ae, mai keia la lo aku o Mei, alaila a lilo no keia Kanawai paa, mai ka la 16 aku oia malama.
2 MOAKEAWE (k)
Kukuihaele Hamakua, Apr. 11, 1871. 490-1ts
W. H. Davis (Uilama.)
Mea Unuhi a me ka Mahele Olelo.
E hana no au i na Palapala Hoo@ina, Palapala Kuai, Hoomalima. Aelike, a pela aku.
KEENA HAMA – mauka iho o ka Hale Hookolokolo ma Alanui Moiwahine, Honolulu. 490 – 3ms*
JUDD A ME LAYTON.
(ALANI KAUKA A ME LEITONA.)
NA MEA KUAI MEA AIONA LAKO AI A a pau, na mea ulu a me na mea hoomomona lio.
Halekuai malalo o ka Hale Mu, Alanui Papu, Honolulu.
475 1y
J. HITCHINGS,
MEA AKO LAUOHO A UMIUMI.
Hale liana, malalo o ka Hale o ka “Ahahui Hoo@e Waiona o ka Moiwahine Emma, ma Alanui Alii, Honolulu. He 15 keneta no ka ako umiumi a lauoho ana. E naue mai I ke n@aka.
486 3m*
HALE KUAI LOLE,
O KEO KUENE,
Ke Kakauolelo mua iho nei o ka HALE LETA ma Honolulu, ola ka mea kuai lole ma ka Hale Kuai Lole e pili la me Lepekaholo, ma Alanui Maunakea, mala@la oia e kuai ai me ka poe a pau e kipa aku ana. Ua hiki iaia ke kuai aku i na lole hou loa o na ano a pau, ma ke kumukuai makepono loa. O na kanaka o na kuaai@@ mai a me na mokupuni e ae, he pono ia lakou e kipa ae, no ka mea, he oia@o loa, e loaa ana na lole emi o na kumukuai. E hoomanao I ka
HALE KUAI LOLE
ma Alanui Maunakea, makai o Lepekaholo. 490-3t@
I KA POE AIE !
NO KO’U hoolilo ana aku i ko’u pomaikai a pau maloko o ko’u Halekuai Lole ma Lahaina, nolaila, ke kono aku nei au i ka poe a pau i aie maloko o ia Halekuai, e hookaa koke mai ia’u ma Wailuku, a i ole, i ko’u pani paha ia J. W. GIRVIN ma Lahaina.
W. G. NEEDHAM, (Uilama).
Lahaina, Apr 1, 1871. 489 4t@
W. G. NEEDHAM MA.
NO KO MAUA hoakea hou ana ae nei i ko maua Hale Kuai Lole a me ka Pa Kuai Laau Hale ma Wailuku, Maui, nolaila, ua makaukau maua e kuai aku i na wa a pau, no ke kumukuai haahaa loa, malalo iho o ko na Halekuai e ae, a e waiho mau ana ma ko maua hale, na waiwai maikai i wae @a, e laa na Lole, na mea @lao, na mea Ai, na Pena, Aila a me ka Papa hale. O ka poe a pau i kuai mai iloko o ka hale kuai, i oi ae mamua o Alima Dala, ($5.00) e laweiu ma kela wahi keia wahi o ke kulanakaohale, maloko mai o 1 mile mai ka Halekuai aku me ka uku ole.
Wailuku, Aper. 1, 1871 489 4t@
HALE KUAI BUKE HOU!
MA KA HALE LETA MUA,
A MA HONOLULU HALE,
MEA HOU A HALE KUAI MANUAHI
Ua lawe ae nei o H. M. Wini, i ke Keena
Nui i haaleleia iho nei e ka Oihana Leta,
a na hanaia iho nei a paa i
HALE KUAI BUKE,
e like me ka hana ana ma na aina e,
kahi e loaa ai i ke kuai, na
BUKE HAWAII ME KA NA HAOLE,
NA BUKE KULA HAWAII A HAOLE,
Na PAPAPOHAKU me na BUKE kakau,
Na KII NUI a liilii,
Na ano PEPA kakau a pau,
Na PENI me na INIKA,
Na POO LETA
A me na mea heluhelu a kakou maikai.
NO IA MEA, E HELE MAI A IKEMAKA I
kuu Hale Kuai Buke Hou, a kuai
iho i na Buke maloko olaila.
E LOAA NO NA POO LETA HAWAII MA-
loko o keia Hale Kuai.
Me ke aloha.
HENERE M. WINI.
NA MEA HOU! NA MEA HOU!
Ano i Loaa mai ai
-MAI-
KAPALAKIKO MAI NA WAIWAI HOU MALALO IHO
Na PAKAUKAU uwai 8, 10 a 12 kapuai.
Na PAKAUKAU aina o na ano a pau.
Na PAKAUKAU Hale Aina o na ano a pau.
NA NOHO OKA NANI HALE OIHANA.
NOHO Laau Oka aina, Noho lima pio.
Na NOHO Laau no ka Hale Oihana.
Na NOHO Wasinetona, Lafaiete, Quincy.
Na NOHO no na Hale waikiilili a me na noho maoli.
Na NOHO poepoe hanai keiki, paipai laau io lelo a me ka Oka.
Ko na Wahine noho paipai humuhumu ualo a Mohogone.
Na Noho kiekie paina o kamalii, paipai a noho hanai keiki maikai me na ku pa wai holoi maka.
NA MEA HOONANI O NA KEENA HOOKIPA.
Na LAAU io lelo Mahogone i uhia me ka lauoho.
Na LAAU io lelo Mahogone i hoonaniia.
Na PAKAUKAU Poepoe Mahala o na ano a pau.
Na NOHO kane a wahine pulu oluolu.
NA NOHO Paipai,
Na NOHO a na Lumi Hookipa ma ka lole pulu.
Na ku ANIANI o na ano a pau.
Na Mea Hoonani o na Hale nui.
Na mea laau lelo i penaia, me na moe laau Koa a Paina.
Na uhi Pukaaniani.
Na PENA hoohinuhinu.
Na mea hoopaa Pukaaniani.
Na KAULA Lopi a me na omau pine.
a me na mea e ae aohe e pau i ka heluia.
E KUAI MAKEPONO O KEIA MAU MEA A PAU,
PONO WALEIA ANA NO MA KE DALA KUIKE.
--OIAI HOI—
UA HOOKOMO MAI NEI AU I NA MEA HOONANI NO KE KINO KUPAPAU MAI KAPALAKIKO mai, me na mea e ae a pau e pili ana i ka hoohanohano ana i na PAHU KUPAPAU. Ua makaukau no hoi au e hoolawawa aku i na kauoha mai a pau o ia ano. O na pahu kupapau KOA io lelo a me na pahu PAINA, eia ke waiho makaukau nei, a e kuai ia aku ana e M. T. DONNELL.
HELU 86 & 88 Alanui Moi, Honolulu, 490—1m
PAI KII ANO HOU!
OIAI, UA HANA HOU AE NEI AU
I na aniani malamalama o ko’u HALEPAI KII a maikai, ma
MONIKAHAAE, Honolulu,
Nolaila, ke lana nei ko’u manao, ua ku ia i ka hanohano o ke
PAI ANA I NA KII O NA ANO A PAU,
Mai ke kii liilii loa e kupouo ai i na kaula wait a me na lei a-i, a hiki i na kii nunui ku hale ma kea no haahaa loa o ke kumukuai. E kuai pu ia aku no hoi na Kii Pepa o na wahi kaulana o Hawaii nei, na kii o na Moi kane, na Moiwahine a me ka poe hanohano e ae. H. L. CHASE (Keki)
OLELO HOOLAHA.
KE HAI ia aka nei ka lohe i na mea a pau,
E KUAI MAKEPONO LOA AKU
ana au ma ke KUMUKUAI HAAHAA,
INA WAIWAI O NA ANO a pau,
Mai kela la aku a hiki i ka malama o Iulai e hiki mai ana,
Ma kuu Halekuai,
MA KE KIHI O
Alanui Nuuanu a me Marine.
S. MAGNIN,
Honolulu, Feb 22, 1871. 482 3@@
OLELO HOOLAHA.
Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke kau oha aku nei au i na kanaka maoli, e hele nui mai ma ko’u Hale Humu Kamaa, ma
Ma Alanui Nuuanu, Helu 70, Honolulu.
E lawe mai no hoi i ua kainoa kahiko o oukou, a na’u no e hana pku i na ano hila hou. He $.75 o ka hana ana, a i p@@ ole ka’u hana ana, e hoihoi aku no wau i ka oukou dala, me kuu makana aku i hapaha, ke paa ole kuu hana ana. Eia no hoi, ina e makemake oukou e oki i ko oukou mau kamaa, e lawe mai no na’u e oki aku me ka uku haahaa loa, a i hemo, e lawe mai no na’u e hana hou aku me ka uku ole. Ke kauoha aku nei no hoi au i @a poe nona na kamaa e waiho @e nei, e kii koko mai, aka, ina e kali aku au a hala na mahina eha, e lawe ana au maka Hale Kudala, i hoi mai ai na poho o kau hana ana i ko oukou mau kamaa.
A ke kauoha aku nei @o hoi au ia oukou, e hele mai ma ko’u Hale Humu Kamaa, e kuai ai i na
NOHO-LIO hou maikai,
NA KAULA KEEHI,
NA PALE KEEHI,
KAULA OPU LIO;
A e loaa no au ia oukou ma ke Alanui Nuuanu, Helu
ACIU (Pake).
Honolulu, Ianuari 7, 1871, 475-6m
KUAI O UILAMA,
MAUKA O MAEMAE
UA KUKULU au i Halekuai no na ano a pau ma Honolulu nei, no ko’u ike, he mau makamaka maikai na kanaka Hawaii no’u, a oiai hoi, ua noho loihi p@ au me oukou. Nolaila, ke kono aku nei au ia oukou, e nana mai i na waiwai a pau ma ko’u Halekuai malalo iho:
Palaoa, Berena, Mea Ono, Ti-lau a me ke k pe oi o ka maikai
Ko-paa, Kopa, Aila, Kamano o na ano a pau.
LAIKI, BAKA-PUHI A BAKA-NAU.
NA KIKA MAIKAI LOA.
Pine lole, Pihi lole a me na Kolu.
NA AI HANAI MOA.
Paakai inu, Penik@la, Huale a Aila-naha.
Pulumi, Pihi lole o na ano a pau.
KOMO a me na KUI humuhumu.
Aniani Ipuk@kui, Upa, Ipubaka o na ano a pau.
INIKA PALAKI KAMAA.
KAULA LIO o na ano a pau.
PAPALE, PAHI o na ano a pau.
Inika, Peni Kakau, Kanana, Wahi a Poo Leta.
EKE LOLE, EKE DALA.
Lina, Lipine kilika, Uwiki kukui, Kahi Lauoho o na ano a pau
PENIHALA, PENIPOHAKU.
KAKINI KANE, WAHINE, a KAMALII.
PULAUOHO.
KAMAA KANE, WAHINE, a KAMALII.
LEI O NA ANO A PAU.
PALAKI LOLE A LAUOHO.
He nui na mea i koe aole e hiki ke hoike aku, no ka nui loa @ hele koke mai ma kuu halekuai, mauka o Maema@ ma ke kihi o Alanui Nuuanu a me Kauka, Hale o Uilama. Lawe mai i na kenikeni a @@l loa. 481 @@
KAPU MA PUNALUU.
Ua lilo mai ia’u ma ke kuai ka Aina o Luka Severance ma Punaluu, Oahu, a me na pono a pau, nolaila, mai keia la aku ke papala aku nei na kanaka a pau i kuleana ole maluna o kela aina aole e hehi wale. O na holoholona aole hikiikii mai. O ka mano-wai nui, ke papa pu ia aku nei, aole e wawahi i ka laau, no ka mea, he nui no ke kah@ a ka wai ma kekahi wahi o ua mano-wai la, O na holoholona a pau e komo ana a hoopoino i na mea kanu, e uku no ke poho. Ua hookohu aku au ia Ahuna (Pake) i mea malama waiwai malaila. O na mea a pau e kue ana I keia mau mea, e hoopilia no ma ke kanawai.
E wehe ana au i Hale Kuai Lole ma Punaluu, a nolaila, ke kahea aku nei au i na makamaka a pau, i na makemake kuai lole ano nu hou loa o kela a me keia ano, e hele malaila, a e kuai makepono no au me lakou ma ke dala a ma ka laiki, KIULANA (Pake).
Honolulu, Ianuari 19, 1871. 477-3@@
KAUKA C. F. NICHOLS.
HE LAPAAU HOMEOPATHICA.
KE ANO o ka haawi ana i ka laau kupono n@ na mai
HUI,
RUMATIKA,
MAI PIVA.
a me na mai i kaa a loihi.
KEENA OIHANA.—Ma ke kihi Komohana o Alaui Papu a me Kalepa. E loaa no oia ma ka Ilalo H@@@ i ke a ka hora 6. Hale-noho, Helu 98, Alanui Beritania.
Honolulu, Dec. 24, 1870. 374-6m*
HALE PAI KII.
UA MAKAUKAU KA MEA NONA KA inoa malalo nei no ke pai ana na
KII PEPA
me ka maikai loa. Aia kona Hale Pai Kii ma kahi o KINI Pai Kii mamua, maluna ae o ka Hale Pai Nupepa “Kuokoa.”
YATSING (Pake.)
470-6m Mea Pai Kii.
E. O. HALL & SPM
(E. O. HALL A ME KE KEIKI).
NA MEA KUAI LAKO HAO, LOLE,
NA PENA, AILA & NA LAKO KALEPA.
Halekuai ma na huina o Alanui Moi a me Papu. 475 ly
I ko maua mau makamaka
HAWAII.
KE MAKEMAKE NEI MAUA E hoike aku ia oukou, eia maua ke noho nei ma Ala@@ Papu, ma o mai o na Hale Aupuni, a ke hoomoa nei maua i na
BERENA hou,
BERENA ono,
BERENA maikai i na la a pau.
Ke hana pu nei hoi maua i na PAI hua ono a me na mea O@@ a na hiki ia maua ke manuahi wale aku i ka poe e kuai mai ana. Ina e hoike e mai oukou i ka wa o oukou e mare ai, @@@@@@, na maua no e hana i ka
MEA ONO MARE MAIKAI!
E hele mai i kahi o CROWELL ma e kuai PALAOA ai.
E kuai no maua i ka oukou mau HUA-MOA, ma ke ku@kuai kiekie loa no ka Berena a me na Mea O@o
CROWELL & Co.
Honolulu, Feb 22, 1871. 482-3m
HALE KUAI NU HOU!
E KUAI MAKEPONO LOA IA ANA
Na IPUKUKUI o na ano a pau,
Na MEA KAMANA o na ano a pau,
Na MEA PAAHANA o na ano a pau.
Na LAKO PAHU me na PUKA,
Na KOILIPI na Koi Liilii,
Na KOPAL@ MAHIAI nui a liilii,
Na PAHI-LOLE-BIPI na Kaulawaha,
Na KAULA Kaohi a me na Kepa,
Na AILA-MAHU a Aila maoli.
Na LAAU Noho-lio Paniolo,
Na PAKAUKAU na Moe laau a me na beta,
Na KAULA Opu-hulu lio a me na K@ehi la@@,
Na MEA hoohiehie Noho Lio,
Na PENA a me na Aila makepo@o loa o na ano o pau,
Na IPUHAO, na Ipuki a me na Pa-palai,
Na IPUHAO liilii, na Ipuhao nunui hoomoa kalo,
Na AHI-KOE,
Na KUAINA hilo o na ano a pau.
O keia mau mea a pau, e kua@@a aku ana no ke kumukuai @mi loa ma ke Dala kuike, e GOOKIM (Kukima Paka,
Ma ka Hale O Pa@@o, ma Alanui N@uaou, Helu 490-3m