Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 4, 28 January 1871 — Ka Hoopaapaa Ike Mea Helu mawaena o G. M. Koha & Samesona K. Paawaa. [ARTICLE]
Ka Hoopaapaa Ike Mea Helu mawaena o G. M. Koha & Samesona K. Paawaa.
[fie hoopuka neimakoui keia malalo iho me ka luwe ole i ko mnkou noonoo e hoohu'i aku malaila, aka, ma ke ano waha no ka lehu• lehu ka laweia ani L. H.] Pa LuaUini Kawaiuhao, lanuari 10, 1871. 1 Uu iike ai me Ua maUemake o n.« inea paio a me Uo Ue anuina i akoaUoa ae ina Ua la a ma Uahi i haiia malnna, e hoiUe aUea aUu ma na huaolelo pokole, i na hoouUa Uaua i hoouUaia e G. M. Koha a me Samesona K. Paapaa, iloUo o na hora eha a oi ae, me Ua maUauUau lele-oi ma na mea Uuhohonu o Ua ike helu, nolaila, Ue waiho aUea ia aUu nei i Ua maUa o ku lehulehu ka N. KuoUoa na Olelo hooholo nuilalo ibo. Mea hoakaka, e heoliloia oG. M. Koha ka aono niua, a o S. K. Paapaa ka aoao alu», i ole ai e nui wale na G. M. K., & S. K. P., lloko o ka ninau 1. " O ka Honua, ina e wawnhi liiliiia a hooiliia maiuna o na inoku. Ehia na moku e komo ke piha ka moku 1 i 30,000 p.iona ?" Ua unuhiia, elua | kumu kue e ka aoao elua, Akahi, ka like ole o ka huaolelo kmno me pika. Alua, ka like ole o na paona o ka honua he mau maUahiki i hala me Uo keia maUahiUi. I Ua pau ann o Ua hoopaapaa no neia mau kueuu, ua loaa i Ua elua hapakolu o ke Komite ka manao e noonoo ai; Penei : Ma ke kumu mua, ina e hooiliia una keUahi inau moku i na meeela wale no, e pihoana laUou; a ina hoi e hooiliia i Ue ea (gas) wale no, e pau ana i ka lele i i;a lewa. Aka, no ke akaka ole o ke ano o ka hooiliia ana, mnlia paha ua hooiliia ka hao ine ka huahuakai i Ua wa hookahi; a i oie ua wawahi liiliiia na mea kino a pau a like me ka huna one, a hooili pakahi ia na huna one o kela a me kela ano \ olaila, 4> (Ja ku no i Ua pololei Ua wehewehe a ka aoao mua." Eia ka Nukuna (Newton) ke kanaka naauao loa o Beritania Nui i inanao ai " E kaomi a e paluku i ka honua a like me akahi iniha paailiona." Ina pela ua lawa i kahi kiakahi Yankee he mau tausani honua ke hooiliia. A ma ka lua o na Uumu hoopaapaa, ua ili hou maluna o ka aoao mua ka inahaio o ke Uomite a me na lehulehu no na wehewehe laula a moaUaka i waiho ia maL No ka hiki ole i kona hoa paio ke pale aku me na kumu ikaika, ua kukalaia Ua lanaUila no Ua aoao mua. E ka mea heluhelu e nuna i Ua Nupepa Kuokoa, Helu 44, e loaa ia oe Ue kolu o na Uumuhana ina Ua ninau 2. He ano hemahema iUi paha ka ninau, aole no nae i hu ioa mawaho o ke Uihapai, o ka noonoo Ue hoomaopopo ia keia, o Ua manawa i laweia ai na pahu 4. 4 a me ka 4, aole iloko o ka wa a ka Ona i kauoha moi ai e hoonohonoho, a o ka laweia ana o na pahu he 12, mamuii no ia o ka makemake o ke Kakauolelo, aole ma ka makemake o ka Ona,naka inea, Owai kai makemake e hoopoho iaia iho? Nolaila, ui Uu no i ka poiolei ka wehewehe a ka aoao mua. Aole pono ka hoole ma-
! ka ewaewa wale. He inau hanerio na ninau j iloko o na Huinahelu, Hoailonahelu &c, ma ka hoomaopopo wale ana oo e hiki ai ke ha- j naia. * | Ma ka ha o na kumuhana no ka huina kolu kupono ua palaha a hulipu ka aoao mua i kona hoa paio. Oka hana mua aka Ahahui Adimeka i paiia ma ka nupepa '• ua hapala ke kea na ka-ele ka ai." O ka lima, no ka «'haki pu " Ina e parse i.i ka hua pu e loaa ana ia he kainalea (adrerb; e hoike ana i ke ano o haki, o kona ano, be huikau, ma he •' lele loa " oia iho la no; inn aole, oia iho la no : E like me keia, o Mea ua hai pu mai la ka a-i. Ua lele loa anei ? Ke ono o na kumu hoopaapaa no na hua alnni. Penei ka mea i ninauia—" A pehea la e bana ai i lrfaa ai na hua he 820 &c." o ke ano o ka huaolelo hana he hoonohonoho; ma ka olelo haole i unohiia mai ai he make aole he create. Eia kahi ihu ai ko'u aka, aia maluna o ka huaolelo hua iloko o ka ninau i hookahuaia ai na noonoo like ole o na aoao elua, ka ka aoao mua he hua heluna, ka ka aoao alua, he hua alani maoli, nolaiia, ua pai a pai. Ano, ua hiki mai kakou i ka hopena o na kumu i hoopaapaaia, aole nae neia ka hopena maoli, aka, no ka pau e ana o ka manawa. Ein iho ka ninau. 44 Ua holo aku kekahi moku a hala na mile he 36, nana rnai In ke knpena me ka ohenana, a ike mai la i kekahi kanakn e ku ana mauka l£ iniha konn kiekie. Henha ka lonitu oka moku e holo ann ?" I ka hoomaopopo ana i ka ninau; ua mumuku. Inn he poo aohe wawae. a inu hoi he wawae aohe he poo. Nolaila, ina paha e oluolu ann o J. Heniamina e hana mai 1 wawae a i ole i poo, alaila kuponoika Ahahui Akimeda ke lawe mai i na inea holomo* ku a lakou ke Quadrant, Sextant a me ka Sransit Instrument &c M i loaa ai ka lonitu, ka lat'tu, kaele &c., &c., &c., j Nolailn, ke kuknla ia aku nei ka lanakila nui o ko noao elua maluna o kona kaikuaaria kona hoa paio. Mnanei aole pahn wau e poina ana i ka hoike aku, o kekahi kein o na hoouka hahana lna i hooukaia e ka hoahanau i ko»ft hoahanau. Ua nui no ke akamni ona noao elua ina na kainn na hauna a me na pahuna a kekahi i kekahi, a pela hoi i nn alo ana a me na pale a kekahi i kekahi. Me ka inahalo. E. Kamaunu.