Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 1, 7 Ianuali 1871 — Ko Kakou Hae Hawaii Nani. [ARTICLE]

Ko Kakou Hae Hawaii Nani.

Me ka manao e haakei ko makou poe heluhelu, nn haole a me na Hawaii, na opio a me n» luaui, me ka lokahi o ua manao aloha i ko kakou poo Aupuni ka, a me ka iini i ko kakou Hae Aupuni, ke pai nei makou ina keia pepa, i ka Hae Hawaii ma kona mau waihooluu nani a pau. He hoailona ia no ka maluhia, ka mea a na puuwai Hawaii u pau e hauoli mau ai; no ka hui nna o na Mokupuni a pau malalo o ke Aupuni hookahi ; k» hookomoia ana iloko o ka noho ana ohana o nn lahui o ka honua (jci a me ko kakou kalepa ana, ||a mea e puapuai mai nei e kahe%ku maluna o na eina e ae, i kela a me keia makahiki. O ke kaha ana i ke kii a me ke pai ana 0 ka hae me ka pohihihi ma kona mau waihooluu pnnoi u me ka hana ana i na mea a pau e pili ana i ka pepa, na ka poe Hawaii vVale no. O ka poe hoonoho hua, pai nupepa, na lunahooponopono a me na luna hoopuka, he mau keiki wale no i hanauia ma Hawaii nei. Ke kuhikuhi nku nei makou me ka haaheo, i keia ano o ko ka Hawaii holomua ma kn oihana pnj, i kumu hoike na kakou Hawaii, e olelo ae ai me ka hopohopo ole, ua hiki no ia kakou ke hana ma keia laina, A he hoike oiaio ana h.oi ia o ko kakou Hawaii pii ana ae ma ke kulana o na kanaka naauao. Aole kakou 1 keia manawa ma ke kulana a kakou i ku ai, he kanalima na makahiki i hala aenei, aka, he hoaiai ana, ua ike kakou i k? heluhelu, hana a me ka noho nna e like me na haole Amerika a nie na Enmpa. Ina nae he kanalua ko keln poe, e pono ia lakou e hele mai e ikemaka no lakou iho. i ka hann a na keiki Hawaii. Ke pakui pu aku nei hoi inakou me

ka hae nani, i ke Mele Makanaia a Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo i haka ai, E ola ka Moi ike Akua. He haku mahalo ia ana keia, i ku e like me kona ano hanohano alii, a he mea kupono hoi ke malama mau ia i Meie Lahui no Hawaii nei. Kokoke paha e umi makahiki i hala aenei, ka hakuia ana o keia Mele, no ka makana i huawiia e makou i ka mea haku mele pololei e like me ke kupono j ke mele E ola ka Moiike Akua. Ano ke panee hou ia aku nei me kekahi mau wahi hooponopono a me ka olelo hnole a Rev. L. Laiana i unuhi ai mailoko ae o ka olelo a i ka olelo haole. Ua manaoia oka olelo Hawaii a me ka olelo haole, ua kupono a nani maoli, e hiki ole ai ke loiloi.

O ke poo o ko knkou pepa, ua knhaia maluna o ka laau i hana paka ia no makou ; a ke manuolana nei makou, e liookipaia aku ana ia e ko makou poe lawe 3.000, i houilona o ko kakou hoohoihoi, e hooko io i ke Kuokoa e like me kona hua kumu Ke Kilohana Pookela no ka lahui Hawaii. Aohe a makou kamaiiio nui aku no ka uku nupepa, oiai he emi loa, elua wale no wahi dala e uku mua ai, nolaila, ke makemake nei makou e nui ka poe kokua pu i ka hapai ana i ka paipai i nui ka poe lawe, a i pakui hou ia mai hoi na inoa o ka poe lawe he lehulehu wale. Ina, ua lolohili ko makou mau luna no ka imi ana i mau inoa hou a me ka imi ana i na olelo hoolaha, ke lana nei ko makou manao, e kokua pu 'mai ka poe e ake pnae hooholo Imua, na lakou no e hoouna mai i na inoa a me ko lakou mau kokua, me ka hookoulua ole. 0 ka moolelo o ka hookumuia ana i hae Hawaii no kakou, ua hoolahaia he umi makahiki i hala aenei, oka, ke lawe hou mai nei no nae makou e hoolaha aku, no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu: Ua hana muā ia keia Hae i ka makahiki 1816, do Kamehameha I. No ka mnnao o na 'Lii e holo kekahi moku ma Kina, e kuai i ka Iliahi, imi pu oia ine Olohana, o Aikake, a me Alika o KaJihi e ola nei i keia wa, i Hae no ka moku, he wahi moku ano manuwa, ua lako i na pu he umikumamaono, o $orester ka Inoa. O Kamehameha I.; ka mea nona ka moku. A i ka paa ana o ka Hae, holo aku la ka ! moku ma Makao, haohaOia ka Hae, aole i aeia he Hae Aupum. Hoouku nui ia ka i moku no ke awa, a kuai poho ia ka iliahi, a ' hoi mai i Hawaii nei. ' Lohe ke 'Lii i keia poho, olelo oia e knu i ka uku no ke awa o Honolulu, e like nie ko na aina e. Oia ke kau mua ana i ke dute no ke awa. 1 ka makahiki 1543, i ka la 25 o Feberuari, hukiia ilalo keia Hae e Lord George i Paulet (Lo Keoki,) me ka manao e, lilo keia

Pae Aina i waiwai no Bentania Nui,a kauia ka Hae Beritania ma kona mau pahu hae a puni ka aina. a hiki i ka la 31 o lulai o ia inakahiki. » Na Admernla Thoinas i hoihoi mai i ka Hae, no ka niea, ua hihia oia i ka hana a Lord George Paulet (Lo Keoki.)