Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 1, 7 January 1871 — Papa Kuhikuhi O KE KAUA NUI MA EUROPA. [ARTICLE]
Papa Kuhikuhi O KE KAUA NUI MA EUROPA.
1870—lalai 15. Aa ka Emepera, Napoliona e kaua ia Perasia. luiai 28. Hiki kino aku la o Napoliona ma ka palena o ka aina a lawe ae la i ka noho ana Alihikaua nui no ka Puali kaua e poai ana ia Foabaka (Forbach) Aug. 2. A-e aku ia ka Emepera Napoliona ma o o ka palena o Farani, a iaweae la i na kiekiena o Sabaruka. Aug. 4. Hoauhee aku la ke Keiki Alii Uilama i ka puali kaua o Maleemahone ma Weisenabuka, a lawe ae la he 500 pio. Aug. 6. Auhee aku la ka puali kaua Farani ma na laina o Meza a hiki i Neki; aka, alualu aku la no nae ke Keiki Alii a kaua hou me ka puali o Makemahone ma Wota, (Woerth) a hoauI hee hou ia o Makemahone o ka lua ia. | He 2 hae, 6 pu wili, 30 pu kuniahi.a me 4,000 i lawe pio ia mai. Aug. 7. Kukalaia ke kulanakauhaie e hoomakaukau no ke pale aku ma ka hoopuni ana. Aug. 8. Ua waeia he mau Luna no ke aupuni maiwaena ae o na kanaka lehulehu ma Parisa, a ua hoopaaia. Aug. 10. Hoopuniia ke kulanakauhale o Saraboro (Strasburg) a noiia aku e haawi pio mai. Aug. 13. Hoomaka na aumoku Farani e pani i na awa ku moku o Perusia rna ke kai Balatika, a me ke Kai Akau. Aug. 14. Hoao īho la na koa Faranie emi mai i hope ine ka manao e holo «iku maluna o ka muliwai o Moselle, aka, kaua e ia inai la e naPerusia mamua o Meza. 1 keia la no hoi, i haalele honua ai ka Emepera ia Meza a holo aku la i Vaduna. Aug. 15. Kaua hou mai la na Perusia ina Farani, a hoauhee houia na Farani. Aug. 16. Auhee ino loa iho la na Farani ma Mars-Latour. Hiki kino ae la o Makemahone ma Kalona (Chalons) me ka hunahuna i koe o kona puali, a malaila, hui pu ka Emepera me Makamahone. Aug. 18. Hooukaia ke kaua weliweli o Rezenoville, mawaena o Garavelotte a me Tioneville, ma ka hema o ke alanui e moe ana mai Meza a Vaduna. He eiwa hora ke kaua ana. Ua auhee loa na Farani, me ka nui o ka poino ma ke pio, eha, a make loa, i oi aku ka huina mamua o 15,000. O na pio ponoi, he 4,000 ke huiia me 90 aliikoa. Hoihoi hope ia aku la na Farani a pili i Meza. Aug. 20. Laweia aku la na mea hoomoana o Kalona, (Chalons) a nee aku la ka puali kaua o Makemahone ma ke komohana akau, me ka manao e hele mai e hui a hoopakele ia Bazaine e paaia ana ma Meza e na Perusia. Aug. 24. Puka mai la na koa kiai oka papu o ke kulanakauhale o Toul a kaua mai la i na Perusia me ka make nui, oia he 700 Perusia i poino. I keia la, eli iho la na Perusia i inau auwa* ha no lakou mamua o Meza. Aug. 25. Haawi pio ia mai la o Vitry. Aug. 30. Hooukaia he kaua imua o Beaumont. Ka*a aku la na Perusia malalo o ka Hooilina Alii o Bavaria a me Generala Steinemeza, i kekahi mau puali o Makemahone a hoauhee ia aku la, me ka lilo pio mai i na Perusia o 20 mau pu kuniahi, 11 pu wili a me 7,000 pio.
Sept. 1. Hooukaia he kaua ma Sana Bnrbe, e kokoke ana i Meza, mawaena o Bazaine o na koa Farani a me ka Puali Perusia Nui Helu 1. Ua hoomauia ke kaua a po ka la a ao ka po, a ia wa, i auhee )oa aku ai na Farani ma na wahi a pau. Hoomakaia ke kaua nui ma Sedana ma ka hora ehiku me ka hapa oke kakahiaka. Ku koke o Makemahone i ka pu a eha. Hookohuia o GeneTala Wimepefena ī Alihikaua nui ma kahi o Makemahone ikui ka pu. Ona pemaikai a pau o ia kaua, ma ka aoao wale no o na Perusia. Sept. 2. Lilo pio ka Emepera Napoliona a me ka puali holookoa o Makemahone. Sept. 0. Haawiia ka Hale Alii o Wilhelmehohe i wahi noho no ka Emepera pio, e ka Moi Uilama o Perusia. Sept. 4. Okaikai o loko o Pdrisa. Hoopaapaa ikaika o lokoo ka Hale Ahaolelo o Parisa. Sept. 5. Hoopauia ke aupuni Emepera o Farani a kukalaia ke aupuni Repubalika ma Parisa. Sept. 16. Hoopaa loa ia na puka pa o Parisa, a kokoke loa mai ka hoopuniia. Hookohuia o Generala Trochu i Alihikaua nui no Parisa, a i Kuhina kana hoi maialo o ke aupuni hou. Hooneeia aku la kahi o na poo aupuni e noho ai ma Toua, ia manawa koke. Sept. 19. Hoehu kaua mai la na Farani malalo o Generala Ducarata, mailoko mai o Parisa, ma ka aoao hema aku aka, hoemuia aku la lakou e hoi e noho malalo o ka malumalu o na pukuniahi o na papu. Sept. 23. Haawi pio mai la ke kuianakauhale o Toula, mahope o ke kipoka ana he 6 hora. He 109 na aliikoa, 2240 mau koa ponoi, a me 197 mau pu kuniahi nunui i haawi pio ia mai. (Āole i pau.)