Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 50, 10 December 1870 — He Aloha ka Lahui. [ARTICLE]

He Aloha ka Lahui.

O ka lahui, he mea nui ia ma nn wahi a pau oka honua nei. Aole kekwhi mea i hoopoina i ke nloha i koua lahui, ke noho oia mn kekahi wahi e nku, a i ole ia, ma kona one hannu pouoi paha, e like me a'u nei a ine lakou nei ae hoi.

Maloko o ko knkou mnu pukoa e nolio nei mai Hawnii a Niihau, he lehulehu wnie na ano lahui kaiua like ole—lie poe no ka Ainn Puniole Hikina a me Koinohnnn, a he poe hoi keknhi no nn Aina Moana, e noho nei iwnena o knkou, me ka hoopoina ole i ke uloha i ko lakou lahui.

Ma kuu kilohi nnn iho nei hoi i kuu lahui, me ho mea la ua nneune e lele i ke ku.-iiiiwi, e iike me na ilikmi o Amenka. Aloha ino! Iloko o ka wa nnnupo o kuu laliui, ua oleloia, " hewa i ka wai ua inea he nui a me ka lehuiehu o na kanaka o ia wa ; he palua a pakolu kannka i kahi kihnpni hookalii," nuiiea la in i kein wa ? Aole, ua heo aku la. Nolaila, ke au nei ka manao e ike i ke kumu o kuu lahui i aneane nku ai e lele, e like nie nn Ilikini o A(iierika, ka noho i kuuhiwi ; a ua loaa kekahi mau kumu, penei : I. O ka iahaana o ka oieio a ke Akua ma Hawaii nei. Mamua nku o ka lnlia ana o ka olelo a ke Akua, iie kinikini wale na kanaka o la v\a, e nolio ana no ma na houmniiamnnn o ka wa kahiko; uoho huikau na kane me na wahine o ia wa ; kaua oku a kaua mai ; luku aku luku mai, me ka hoomaopopo ole i ke ano 0 ko lakou noho ann. Oia pahn kn Paulo 1 olelo ai, ,% 0 ka poe i lohe ole i ke Kanawai, e make Knnnwai ole lakou." Eia nne, lie imi lon na kanakn iloko o in kau, kn wn e noho huikau una. Aka nae, i ka wa i hiki mai ai o ka olelo a ke Akua iwaena o knkou uei, !ie maikni wale no na mea i kuliikuhiia mai; lako pono i kela mea keia inea, me ke kuhikuhi mai hoi i na mea e pono ai ka Uliane, nolaila, huli nui o Hawnii nei ma ka pono oiaio o ke Akua ; pau na kii i ka wawahiia ; pau na heinu kapu i ka iioohioloia ; haaiele i na nkun moo, laau, pueo, mnno, a pela aku, a lakou i hoomana ai, i ka wa o Wakea ko lakou kupunn. He nui na makahiki o ka ijooikail<a ana o na Kumu Haiola i ka hoohuli ana mni i ka poe hele hewa, me ka oielo aku, "E mihi oe i kou hewa, a e haawi aku i kou naau i ke Akun." <'Ae," wahi a ka men mihi. I ka hoohiki ana me ka ae poloiei, ua malama no i kekahi mau hora a mau ia pnha, o ka haalele koke no ia i na mea ana i hoohiki ai. A ma keia ano, oia kekahi kumu i ponalo ai ka lahui, no ka hooko pono ole i na mea a lakou i hoohiki ai. iioko o ke kanalima innkahiki o ka iuha ana o ka pono io ia Hawaii nei, ke lele nei ka la-| hui me hemanu la. Auwe ! Aiohawale!| O ka hapanui o keia lahui, ke ho!omokuj nei me he wai kahe ia, a o ka hapa uu-| ku koe e opu nei ma na pupupu haie o Inkou. Ma ku» mannu wale ana i kuu ' ialiui i koe e noho knuiiilii mai nei, me { lie la o ka akahi hapakolu wale no, a o ka elua liapakolu iioi, u.» lieo nku lu. '

2. O ke komo nui ana mai o na lahui e a hoopunana i na manu opiopio o Hawaii nei.—He oiaio, ua nui na ano lahui i aea wale mai na kia moku mai, a noho a kane a wahine maanei, a hooka'makatna aku i na huhui lei, pahi, pauku kaknki a pela aku. O kekalii kumu no hoi keia i ioaa ai na ano mai i na wahine, oia ke kaokao, pala, kakio, puho a me na mai lele he nui wale e pilikia ai ka lahui. No ka hookamakama mai keia mau mai ino i laha ai. Nolaila, iloko o keia mau makahiki e naue nei, ke laulaha loa inai nei ke ano mai lepera, ka mai i kapa nui ia i keia wa, he "Mai Pake." No hea mai la keia mai i laha mai oi ? aole anei no na lahui e mai ? Ke manao nei au, 0 ke komo wale ana mai o na lahui e ae 1 o kakou nei, oia no ke kumu o ka loaa ana o ka lahui i keia ahi e n nei. He oiaio loa, ke hooneeia aku nei kekahi hapa o ko kakou lahui e noho ma Kalawao, Molokai, ka poe i loohia i kekahi ano mai lepera, no ke kakali ana'ku iko lakou mau hora hope loa. Pehea. aole anei kokou e nloha i ko kakou lahui e noho mai la i na inea o keia ola ana ? I ko'u manao maoli nae, he pono no e aloha ia kakou Hawaii ponoi, ka lahui ilinlaula mai na kupuna mai, ke hookulukulu i mau wahi teni-teni na ka poe i loohia i keia pilikia, a e kokua aku, oiai na maka e amo mai ana ; ka poe i hoonele ia i na pono kuwaho o keia niau kapakai; he ole loa ke aloha ana aku i na l'ihni mamao mai o knkou nku nei, ei ne l<o kakou lahui ke noho koke mai nei no, kokua aku. No ka mea hoi, aole i pau ko kakou aloha ia kakou iho, oiai he lahui Hawaii kela. "E nloha ia kakou hookanaka, o kipa hewa ke aloha i ka ilio." Aloha wale ! D. W. Kalua. Honomakau, Koha/a, Dek. 7, 1870.