Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 47, 19 Nowemapa 1870 — Ka Nupepa Kuokoa. Na Palapala mai i ke "Kuokoa." [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

Na Palapala mai i ke "Kuokoa."

Ka lei Farani o na Mo. Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Kilauea ma ke awu o Maalaea, i kekahi Poalua 0 ka la 250 Oct., ua hooiliia mai la na apana keleawe o na Ilio, o ka Apana o Wailuku nei, ma ka inoa o na Luna Auhau, ka mea hoi i hoohoioia a hooliloia i kanawai e na Lunamakaainana imi piiikia o ka lehulehu. E i ana, he hoailona metala no na llio, he umi keneta ka auhaii, pa kui hou iho maluna o ka auhau inau o na Ilio o na kau i hala aku la, M Ke iae nei au, aole paha ia he uini keneta, he umi elala hoopai no ia no ka poe mea malama Ilio." E kuhi ana inakou la he lei metala apo la hoi no na Ilio, a ua hnna ia no la hoi a paa, 1 ka ili a i keknhi mea paa e ae la hoi, a hookomo mai la hoi i ka ai o ka Ilio, a makepor.o iki la hoi ka hapawalu o ka lilo ana aku, eia ka aole pela, he apana keleawe olo[helohe wale iho no ka ; he mea kuhela a kamahi, a i ole ia he lei kolorta Farani, i ahona i ke kalaunu a me ka helu o keia makahiki ; a i ka nana 'ku ua like no me ke keneta, he poepoe nae hoi ia, he opaha hoi keia, ka mea-i olelo ia he lei no na Ilio, a i ina pela ua lilo ka hap»walu a knkou i keia apana keleawe hookahi, i like me 1 keneta, a he $11£ kenet'i i kiola wale ia aku no na 'pulea elua o ua apana keleawe 'la.

Eia iho kahi apa e pilikin ai ka lehulehu i ke kanawai a na Lunainaknainana pupule i hooholo hewa ai, aole wahi kupono e paa ai keia apana keleawe i ka a-i o ka Ilio, no ka mea, he liilii loa na wahi puka e hookorno iho ai ke kaula a apo ae i ka a-i o ka ilio, o ka lopi kuaaina, a mea e ae ka mea hiki, e like me ka maawe olona, a lopi humuhumu paha, a i na paha e hele ka llio me keia keleawe a hakaka paha me lakou Ilio iho, a moku ae la mai ka a-i ae a haule iho la a nalowale loa paha, Pehea iho la ia ? na oukou ia e hai mai e na poe piliaupuni. No ka mea llio anei ka hemahema? no ke Aupuni paha ka hemahema i hana kamalii mai nei ika mea e paa ai ka a-i oka Ilio: Ke i mai nei ua mau luna nei a kakou i hoouna aku ai i ka Ahaolelo i naue aku ia, penei: "Aohe no hoi he hauhoa kauia ahuawa ae i ka puan-i oka Ilio a oukou." Ae, ina paha e makaala loa ana ka mea llio e hana a paa i ka apana keleawe oka Ilio. Eia na lilo kaulele iho i manaoia e paa kela hemahema, kuai i apana ili he hapaha paha ko la, a ina kui keleawe elua.e nakiiia ai a paa pu me ka ili hapawalu paha, akolu hapawalu ka lilo no na mea e paa pono ai ka apana keleawe i ka a-i o ka Ilio, e like me ke koi a ke kanawai, a ina e hui'a keia ekolu hapawalu me akahi dala o ka Ilio, a m ka hapawalu o ka metala, ua like ia me $1.50 kn iilo i ka Ilio hookahi. Ua maopopo he pilikia hookamani ole keia o ka lehulehu i hooili ia iho maluua o na hokua o na Makaainana: Nolaila, k« knu leo aku nei au ia oukou e o'u mau makamaka mai ka Ia puka i Haehae ma ka Hema Hikina a ka welona a ka ia i Niihau ma ka Akau Komohana. Ke i aku nei au e malama pono rnai i na apana keleawe o na llio a me ka Palapala Hookaa a ka Luna Auhau, ma ko oukou waihona paa, o haule aku auanei i na Ilio. Me ke aloha i ka L. H, a kaana like aku i na keiki o ka Hale Pai. Na Kaimi. Waihee, Maui, Okatoba 28, M. H. 1870. Ua ike iho la pa/ia o P. Ama i ka io, ke mhi 'la ka hele i ka uka o Puna. Eka N upepa Kuokoa e ; Aloha oe:— Aia ma kou Helu 43, l.a 22 o Oct., i ike iho aiau i oa kumu pale kupono a P. Amakahulihuli wale no kuu kukulu manao o ka Hoike Kula o Hamakua H. 1 kuu kilohi ana iho, a lole ae i ka oiaio o kau pale ana, ke ike 'la au a me lakou nei ae, aia kau mau kumu pale malalo o ke koloka o ka hookamani, a ine ka huna i ka oiaio o ka mea i hoike ia i ke akea maloko o ka luakini o Saremela P. H. Ua makaukau mua no nu e pane aku ia oe, oiai kuu kumu-manao mua i ka liina o na keiki paahana (Poe Hoonoho hua). A no ka loihi loa o ka'u nupepa, nkahi no a loaa i keiu pule, nolailu, ua hakalia kuu ike ana i kau pono. Aka, i keia wa, ua ike iho nei au 1 kau pane. Nolaila, ke hoouna aku nei au i na galani wai o Kulanihakoi i pau ai ka lepo o ko wahi palule lilina, i komo hookamani ae nei iloko o ke "Kilohana Pookela o ko kaua Lahui." O kau mea i hai ae nei ma ke akea, o na Kula a pau mai Kaala a Waimanu, ua like wale no ka ike, a koe ke Kula o Mana a me | Kawpla, a oia iho la ka ka olelo hooholo a ioukou e ! Waha rama oe, aole ia oka oia[ionu e pee mai nei, o ka olelo hooholo a oukou (Komite) i helohelu ia mai ai e Halemanu, eia no ia : "O na Kula a pau inai Kaala a Waimanu, oa like wale no ka ike ma na palapala a pau,' a koe aku ekolu Kula oi ma ka Huinahelu ; oia hoi Paauhau, Waimanu ame Honokaa. A oia iho la ka

oiaio, o ka olelo hooholo a oukou (Koinite)

au i huna iho ai. A pela no ka hoike ake Kakauolelo o na ia Hoike, i na ua ike oe ma na nupepa mua iho nei. aole e like me kau i wahahee mai nei. U A nihi ae la ko kokoe ana ika uka o Puna." Ahe keu loa no oe a ke ku kalekale i hai ae nei i ke akea, ua hooholo eno ka oukou (Komite) mamua o ka hiki ana mai o na la hoike, ia oe wale aku la no paha ia, aole paha pela kf hana ana a na hoa Komite ou, aole no p*ha he hoike ana ma keia aupuni e like me kau e P. Ama-kahulihuli wale, ka hoohoio e mamua oka hoike ann. He oiaio nae paha, ua hana ia pela ma Lahainaluna. Ai na pela', "He keu aku la ia."

No ka paa ana o na Kula i ka ninau 8 o ka Huinnhelu, Oleloao 81. Aia malaila ko hoka, aole au i īke o ka ninau ia i hoike iu'i, a paa ai na keiki, wahi au. Ae, ole loa no, aia ma ku ninau 4, Oleloao 81, a oia ka ninau au e manao la ua paa na A. Ma kuu ike, aole i paa maoli na keiki no ka paakiki o keia ninau, aka, no ka pupuahulu o ke keiki nana e hana ana ka ninau i ka noke pa-i--pa-i a kekahi poe keiki, nolaila, ua pihoihoi loa, a haule ka noonoo maikai o ka A.

No ka hui ann o S. Knua (Koinite) me ke kumu o Paauh.au a me Honokaa, i loaa ka uku makana no ke Kulu hou ana aku i ka Huinahelu. 4He manao kee moa hou ia ou eke hoa." No ka ike ame ka naauao maoli o S. Kaaua, ko hoa Komite i nei mea he hoike ana, pela kela i koi ai e kula ia 'ku no ka H., (aole e like inekau i waha-a mai oei.) No ka makemake o S. Kaaua a me kekahi mau kumu a me kekahi mau makun e ike ia ke akamai o na keiki ma kahi hohonu iki aku o ka A, pela iho la lakou i koi ai e kula aku no. Ano ka ike o kahi mau kumu e ae e haule ana ka lakou mau kula ma keia palapala, no ka mea, aole i hiki aku i ka Oleloao 116. Nolaila, hooikaika lakou e hoopau ke kula arm i ka A, no ko lakou matiao no, o lilo ka uku makana ia Paauhau a me Honokaa, a pela no hoi oe i pualu like iho ai. No ko ike ole ia'u ma Waimea a me Hamakua, aole no paha oe e ike iau, ua kamaaioa no oe ma H., aole oe i ike mai i ko'u pa ia Waimea. Me oe ke aloha eP. Ama-hele-kunihi. Ke hoi nei ke keiki o lea Uaapuupuu. Me ka L. H. ko'u mahalo a me na keiki hoonoho hua kepau. D. W. Kaluaokkhla. Ua-apuupuu o Waimea, H., Nov.B, 1870.