Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 42, 15 ʻOkakopa 1870 — KA MOOLELO O KE KAUA WELIWELI MA SEDANA. [ARTICLE]

KA MOOLELO O KE KAUA WELIWELI MA SEDANA.

Ke hoolaha nei makou maUio iho, \ ka moolelo o ke kaua weliweli i at o Napohona m» Sedana, t kakauia e kekahi Ain koa Pamni o ka pu»S» o Makemahone. a he \ mea kakau hoi no k* nupepa Tntmnc o Nu < loka ma ka aoao o F;irani: S<»dana, Sepf. 3, 1870. M.i kalfohiak* moiehulehu o ks la 31 . o Augate. haiia n»ai ia na knuoha, e lawe ! ; wai i ua kaa s <ne oa kaa-ahi Uwe ai a pau ; 'n me na kaa bipi i waiho >a ina na alanui.; •! keia manawa no nae, ua paa pu e no ke j ;alauui i na puali ona nno a pnu. i kuiho ' mai iloko o ke kulanakuuhaie > ka po iho.; t uoiaihi, kau ae la au maiuua o ko'u lio a ho- i jlo aku la i Porte 6p kahi i hookuia ; ai na kaa Inwe ahailono. Hanieie iho la au ; ; i ko'u i»o. a nuho »ho la au inaiuna o ke kaa ' lawe n»ea kaua i h»ki pono ai au n»a ko'u alanui, no ka mea, uu keakeßia ke ahmui : a me na kuea euu kaa. la'u i hiki nku ai |i Porte de Paris. bah»wai aku la au me ke j ; kaa Inwe ni, e koino ana iloko e iike me kn j Iholo e hiki wawe ai, a i hahai pu la mai uo j i hoi e na kaa b.pi e ku ana k.t e-d o ka lepo | 'i awiiiwiliia me ka uwe a me k« maka'u, f O n» mnknaiuana e noho Bna ma na kua-| amn. ua holo mai lnkou iloko o ke kulan;».! k.uhale e imi ai i ka maiumaiu nu ko Inkou | ola. | j Ua inanao wale lakou he wahi pilikia pku I |p:»hH auanei ia a hkou e kuho nei. O nu j j puku komo nui mai o waho, (gates) ua pani j | koke ia mai la, oiui ka p"aii e he(e (ohi utta ; ima na pukn koiuo rna o uiai e ike aku ni ia jDouze, kahi a na puali kou o Makemahone 11 kukuluia ai, me ka inanao i na mannwa a j pau, e lele koke mai ana ua koa Perusia i mnluna o lakou, no ka mea, ke hahai piji I loa mai la no mahope o inkou. I ke kokoke ana i ka hora 10 o keia kakahiaka, loheia aku ia ke kaui anu mai a ua ! I pu kuninhi, mn kahi he eono a he ehiku miie ke kaawale e piii ae ana i kahi kauhale 0 Bnzaiile, Pii ae ia au ma ke kiekiena n nana aku la maiuna o ka aina ma ia Wahi. Ike aku ia au i ke kuiana o na Perusia, a i 1 kuu ana me kn'u ohennna, ike maopopo loa aku !a au i ke ki aua a na pu, nka, Rohe nae o'u ike lea uku i na iaina koa Farani, no ka men, uu paa pu l;ikou iloko o na j iuau, he mile paha ka mainoo inai ke kaona ; aku. No ia mea, ike awakea, heie aku la I au mawaho o ke kaona ma kaiii o Porte de Palana, a pii aku la ma ko'u hema, kahi! a ke kahua kiekie i kokoke mai i ke knona,! „oie paha i hapaiua mile ka mamao inai na puka aku oke kuianakauhale. Komo aku ia au maioko o nu mahele koa ku i ka wa. Ua pu-a ia ka lakou mau pu kau poohiwi, e puuohu aim ka uwahiahi, a o na inea ai supa o ke awakea, nohe ī liuliu ko iakou hookomo nna iho iloko o na hokeo o ka opu. Hoomau aku uo au i ka pii ana, a ma na wahi a pau a'u i hele aku ai, ua komo aku au maloko o na puali koe hele wawae a me na puali pukaa. Kau uku ia au ma keia nnuu keia anuu a hiki i ka manawa o'u i hiki aku ai i kahi u na koa pualu e ku ana, i hookuu e i ka iakou mau pu a e waiho aua i i lalo, a e hniiu ana nae mahope o ka aoao | hema oua Farani. N'o ku oioio ioa o kahi! I o na pu i kau ai, me he mea ia, e ki aua i | ke kaiiua e okuku ae an.i, oia hoi kahi a'u ! eku ana, oia paha he hapaha miie mamun | iho okn pa halepule. Maanei, eku ana na | Aiii koa o kela a me keia puaii koa i kukuiuia ma ko'u akau a me ko'u hema, o lakou nae a pau, he mau puaii puaiu wule uo. Mai kahi mai a'u i kau koke ae nei, i ike aku ai au ika uanaiua maikai. Oka laiua | ko« kaua ponoi o na Farani, ua hooheie; poiolei ia ī ke aio e uhi ana maluna o ke j kuaiono oke kahua o Meuse. Mnmua oke ; aio ponoi o na laiua koa Farani, a malalo

aku hoi o ke nwawa, e ku mia kahi kauhale 0 Ba2iilie, i pu*n tuai aī ka ula o «a lapalapa ahi, no ka inea. ua haiuiu e a e la nu poku pahu ana koa Perusia maluoa o ua wahi kauhale ia. Ma kahi kokoke ioa i ka iai* na mainua iho o na koa Pamni, e moe aoa ka mu'iwai Meuse. O ka akau pouoi o ua koa Farani aia ina(una o kahi kahua i paapu i ka laau, me na pu Mittralrlia. Ua moe loihi aku no keia kahua ulu iaau a Sedaua. Ona koa hoi ma ka hema, ua kokokee nalowule loa mai a'u aku, ma ke aiauui e hiki ai i HouiUiona. Ma kahi a pau a'u ī ike aku ai, m» ka akau a raa ka hema, ma ke aio ponoi iho o'u, ua hele na maheie koa a pupupu, i pau wrale no Ika paa ina mea kaua, aka, ma ka hema aku m* ka laina alua, he puali koa kaua lio nui. £pa ana ka U olmolino ao na mea a pau, ua pau waie no i ka ikeia. O ke kaknni ooa mea kaua, ke alohilohi ame ka hulalilali o na wai hooluu o oa aahu-koa, o na uahi keokeo e punohu ana malalo iho o oa ao uliuli, e kau ana me he mah« la n»> Ulo ona laau, —o oa uU abt e pu-a ae ana mai ke kauhale pao ahi mai o EiniUe, ua ikeia aku !a !akou a pau mat kabi aku t hv»o> maka ai ke ku am o ke kulana k.iua. Me i