Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 37, 10 Kepakemapa 1870 — Ka Nupepa Kuokoa. Olelo pane ia Kalawahine, ka Hooio NUI O NEI MAU LA. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

Olelo pane ia Kalawahine, ka Hooio NUI O NEI MAU LA.

E fc"A .Nupepa Kcokoa e; Aloha oe:— Ma koo Heiu 34 i puWa kilohana ae ai na oleio hooio a ka mea i aahu iho iaia i ka aahu o k* hookamani a me ka hoopalai«mak3, a kapa iho iaia mamaii o ka inoa pohihihi i tke nui ole īa ike kaona o Honolulu o Ka» iawahine, a m.imuli o kana m>u kalai oieio ana, ua puka ae ma kona kukulu inapao ana kera mau mea ano nui e piii ana i ka L. M. o Hanaiei. 1. He mu-bee, !2. He apono wale i ka hnike a ke Kuhina Waiwai, 3. He kue ino i ka oleio Hawaii, 4. He keu o ka hoopiipn daia, 5. He kuikahi oie ine ka L. o Waimea (Hoo. S. K. K.), 6. He hooinoe waie i kana mau 6iia Kaoawai, 7. He kue piii-kino iaia, S. He kipe ia i ka oihana Heiu ame kahi Palapala Loio ; a maiaio o keia mau kuinu, ua hoopii ae o Kaiawahine ka mea i aahu ia ī ka anhu o ke Gtlakorta. nui Pooulauia ; ke pookeia o ka wahah»e nui mai ka hookumu ana mai o ka honua. Uu hoopiii ae ia oia ia mau mea a pau i ka L. M. o Hanaiei, nolala, ke kukaia inaopopo aku nei au i o'u inau makaainana mai ka ua lokuioku o Hanaiei a hiki 1 ke ao o Poonui o Anahola; a paiale ioa aku i ke Kalu. kaiuokewa e, Ke wnwa waie nei no o Kaiawahine imua o oukou, a na oukou ia e kaana i ka oiaio o kana mau inea i hoopili mai ai i ko oukou hewa nei,—i hoike e akaka ai ka oiaio o kana ; e hoi iiope oukou a nana i na nupepa, a e ike no oukou i ke kulana o ko oukou iuna, no ka mea, aole e hiki ia'u ke knena waie ia'u iho imua o oukou, no ka mea, maiuua o knu hnaieie ana ia oukou a ka Ahaoieio, aoie no au i kaena imua o oukou.e pau ana na pilikia o oukou. Aka, ua oieio aku au imua o oukou ma ko kakou makaainana nna o ka la 5 o Feberuari, IS7O. Ua oleio au imua 0 oukou—na oukou no e koho e like me ko )ukou ike ana i ka mea kupono, a onkou i ike ai he pono, a pela no oukou i koho ai» lole hoi i ko'u ko'u waha imua o oukou, e like me ka Kaiawahine e akena nei imua o >ukou. j O oukou no hoi kekahi hoike no keia mea, j la kamaiiio nui nae keia no'u iho, no kuu | <ue » ku L. M. o Waimea a me ko'u kue -i niikino i ua Luna iao Waimea (S. K. K.) a ne ko'u kokua oie iaia ma kana mau hana loko o ka Ahaoieio, no ka mea, he mau Kauu like maua, Pela 10 no, oua Luna la o Waunea he hoa aloha oiaio ioa ia no'u, he iiau keiki papa hoi no ua aina .'alo nei; a j ja ulu mau iloko o'u ko'u hoomanao mau | tio ua hoa ia o'u, oiai, e noho ana mnua i ka i Ahaolelo, no ka mea, o kona kuiana a maua | e noho pu ana ; he nawaiiwali kino, he mai hoi; noiaila, ua ku ia pinepine ko'u manao nonu i na »va a pau, me ka ninau pinepine i iaia. Pehea oe ? Pehea ka laau ake Kau- i ka ? Pehea hoi ka ike a kahi Kahuna o Kupulama ? Ua uiu pmepine keia inau ni* nau o'u iaia, no ka nui o kuu aioha kino īaia, no ka mea, he mau hoa aloha io maua kekahi me kekahi, a i keia la a'u e kakau nei 1 keia mau oleio,—Eia no oia ma kuu hale i keia ia mai Waimea mai, a ua kipa mai no ma ko'u haie nei no kona piiikia me kona mau maiihini i kekahi mea pili kino, a ua kipa mai hoi ī o'u nei; a peia no hoi au iaia, oia m«« mai no o ko maua noho oiuoiu mai Honoluiu mai. Aka, he oiaio, ua kue mia ma na hana a na hoa ia o'u. i ku like oie me ko'u makemake a me ko ka Apana nana au i koho i kana mau hana iioko o ka Ahaolelo, e iike me keia : Ua hana oia,

a ua waiho mai he ooopn e auhnu ia na bipi nui, bipi liilii, hipa nui, hipa liiiii, kao nui, kao iiilii, hoki nui, hoki liilii, a pela aku. E na makaainana o'u, ke ninau aku nei au ia oukou, —Ua hewa anei au ma ia hoole ana ? e {ike me ka Kiipua e hoaknka nei ia oukou iho, na oukou ia e hoakaka ia oukou ibo. Ua haoa oia i Oldo Hooho!o e noi aoa i puu daia ku i km wu. na n& L. M. a pau, i mea e paie ai i ka make a ka ai a me ka ia. a ua hoole aku au la OUlo Hioholo a ka Luoa o Waimea. Ua hewa anei au e o'u m&u makaainana ? na oukou e noonoo. Ua waiho hoo raai oia, he noi e hoolniawale ia i puu dala no ke alanui tnai Waimea a hiki t Wainiha : ua hoole aku au ia, no ka nwa, aole waiwni puka o ke aupuni ke hana ia ia alanui, ua hewa anet au * Ina o ko oukou makemake ia e like me ko x\laoi Kalawahine maoao km hooliio wmie i Ike dahi me ka maopopo ole, alaila, na oukou no ia e nooooo. t na )« bope o ka Ahaolelo, ua hana no kuu hoa aloha i kekahi mau Oldo Htnkoh % hoolilo hewa i ke daia. aka, ua hooie ia no. A o km mea Hanohano W. H. Rice kekahi i hoole, um hewa anei o Willie ? na oukou ia e noonoo.—Mai ke Kuhina Kalaiainm mat um hoike mmi oim imaa o ka Ahao)e}o,~oa ioaa roa koom )ima he Palapmia hoopii mai ka poe mmi o Waimem,* noi mnm tmin e km» pae ia ko iakou Luna mai ka Ahaoieio ae no kona nawaliwaii no kekahi mai i manao im aku henmaiii. Aoie ta na'u i hmnm u

kue pili kino, aka, na ka lehoWlhu e i ka oiato 0 ka Maoi K«fewahine| mau olelo epa. He oiaio, aa kue au i ka ! hoihoi ia 0 ka hoapono ta 0 ko kakoa na»o kanawii ma kaolelo Hawaii—|io ka o ke kahua o ka kakoa olelo ponoi mft lfc ■ kahua kanawai—Ua Ui nui 00 ia milana ka Oielo Bentania a he hihia ioa ia mek ke• hooloiiia—qo ka mea. oko kakos& kanawai| ma ka Oleio Beritania, kewatho nei ia, ao» le nae he Olelo Beritania wale. he mau hua Olelo Latina kekahi, a pela no hoi oa kana- : wai ona aina e, aole ioa 0 ko lakou mau •lelo ponoi wale ibo, aka, he mau hua kahiiko kekahi —e like me na huaolelo ma ko kaW\>u Kanawai Ofeni Kakaima Feloxi ; Mikami.na, he mau hua oleio Latina ia, a 0 ke kau ana no hoi o ko kakou kanawai, alai- I la, ua ili nui aku ina ka hoohalike ana i ke j ; kau kanawai o na aupuni e. Ina e nana 1 !aku oukou ika W. L. leta oka la 20 0} | Mei, M. H. )Soo, i ka Ahaoielo o ka M. H. | | ISSO e ike no oukou. Ua lawe nui mai oia ; [noloko maio ke kanawai o Makekukeka, a |me ke kaimwai a Mr. Liingston, a ua hana | hoi i na kanawai 0 keia aupuoi e like ine j na kanawai 0 Beritania i kakau Buke ole ia, Uole i na kanawai Ika wa 0 Wakea a me ! Papa i kakau Buke ole ia, a i ole ia, i ke kanawai a Kamehameha 1 kaknu Buke ole ia, e like me ka "Mamaia-hoa." j Nolaila, oia mau kumu ka'u i kokua ai i : ka hoapouo i na kanawai e waiho nei i keia | inanawa. Aka, aole no ia he mea na Uo'u 1 mau makaainana e lili nui ai e like me oe e Kalawahine e lili hewu nei, me he mea la, he "lili punalua," Ua olelo ia hoi e ua 0 Mioi Kalawahino, no kuu lawe i ka Oihana Heiu a me kaiii | j Pnlapala Loio, he kipe ia 110 ko oukou mau pono e ko Hanaiei, Anahoia a me ka ama laula i Kalukaiu—e nnna oukou 1 ka oiaio 0 keia. He Oihana Heiu anei ina kuu lima 1 keia wa ? o oukou ka ike. He oiaio, ua hookohu ia mai au i lala, a he hoa hoi no

ka Papa Loio 0 keia Aupuni, aoie nae i loaa ia'u ma ke kipe ia inai, aka, ua kuai la, me kahi ike i hiki ia u ke hapai me ka maluhia ia oihana malalo 0 ke Kumukanawai a me na kanawai, a me ka iilo pu aku hoi 0 ko'u $10.00, oia ke kuenu i loaa ai ia'u, aole ma ke kipe ia mai—He mau hoike ko'u malaiia nana i hoike ia'u, i ko'u kupono no ia oihana, 0 Hon. J. Komo, K. H. Stanley a me Henry Thoinpson na hoike akaka no ia mea. Nolaila, e na Haku Makaainana o'ij, e nana inni oukou i ka oiaio o keia, a na ko oukou 1010 ]x>noi e uouhv>iv> 1 hii ouiw», 110 Uu i mea, aoie au e ku ana a e kaena wale imua 0 oukou.—E liko no ine ko oukou ike ma na nupepa i ka poe kuokoa, a ine ka oie i ka poe aloha lahui a me ka ole, i ka poe aloha makaainana a me ka oie, e ike auanei oukou aoie na'u ponoi i kuena ia'u iho a me ka poe ine a'u pu—e like me ka Hon. G. W. Pilipo a me Hon. C. J Lyons, a peia aku, aka, na ko kakou llookele Lahui no—oia hoi ka (L. H.) a me kona hope 0 ka Nupepa Kiiohana no a kakou e kapa nei, ka Nupepu Ku• okoa.

| IN'olaila, eia ko'u manao hope ia oe e Kalawahine ole wale.— Ina, ua makemake oe e pane hou mai ia'u, alaila, he make-hewa kou pane ma ka nupepa, nka, ua oluolu mnu au ia oe e hole inai i Hanalei nei, na'u e malama i ka ai a me ku ia, ke dala, a me nn mea e lako ai kou ola, a e hoopuka manao akea kaua imua o na makaainana o Hanalei nei, alaila, na na makaainana o Hanalei nei e hooholo i ka oiaio o kau a me ka'u, a pela no kaua e noho ai a hiki mni i ke kau Baro> ta o ka &1. H. 1572, ke ae mai ke Akua, alailn, koho Barota iike kaua, anoai. o makemake mai na makaainnna o Hanalei ia op, lona ka inoa hanohano o ua kanaka puuwai akea la, wahi a Hika. Me ke aloha i na poe hana nupepa, a me ke aloha pu hoi ia oe e Kalnwahine. Me ka innhalo ikaL. H. David Kaukaha. Hanalei, K«t»ai, Augntc 25, M. H. IS7O.