Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 37, 10 Kepakemapa 1870 — No ka wai o Halehaku a me Kaupa- KULUA. [ARTICLE]
No ka wai o Halehaku a me KaupaKULUA.
Eka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe: He pono paha ia'u ke kamailo aku i ka moolelo o kela wai i hoike ia malunaai mea na oukou e oleio iho ai he kapikala nui ma ke kiko-waena o Makawao i na inakahiki pokole e hiki mai ana.
A eia inalalo iho nei kona wahi moolelo raa ka pule mua o keia mahiua ua hookipa iamai la ka mea kaulana W. D. Alekanekero raa kuu Home Huleihale no na pule elua me ka hapa a ua hele mai no hoi oia me na lako paahana panana kaulahao a me kekahi mau lako e ae a ua makaukau no hoi makou eha he mau lima paahnna hoomaka makou i ka la mua ma ke kuhikuhi a kekahi Alakai a hiki i ke kahawni o Halehaku ma keia la a makou e hele nei he wnhi iliwai wale*ho ma ko makou lima haalele makou ike ka-' hawai o Halehaku a huli aku la makou i ke | kumu oka wai o Honopou a me Holawa e ia nae ma keia hele ana a inakou iloko o na ululaau na puu na kahawai hohonu nee iho la hoi ka ua kilihune i ka lau o na laau aohe i kana mai ua li o kaio, i ke anu a kaua kiu o na wahi kapa keia o makou pau i ka nahaehaeeia nae, ua hoohoka ia makou ma keia hele ana a hoi nele mai la me ka luhinui. Kakahiaka ae hoomaka makou eana i ka wai 0 Halehaku, mai kona kumu mai me ke panana ame ke kaula hao, ao ka loihi mai kona kumu mai a hiki i ka lele ana oka wai i ka honua he 25 knulahao oia ka puka ana o ka wai i ka honua mai laila mai a hi« ki i paliokamoa e loaa na kaulahao he 97, pahaohao paha oukou i kela paliokamoa i olelo ia maluna, aole anei oia ke kahawai o Alelele e moe pololei ilaila, a hiki i kai o Maliko, oia no. Nolaila, e haalele kakou ika olelo ana no Halehaku, no ke kahawai o kaupakulua o ka loihi o ke alanui iliwa» mai kona kumu a hiki i kona welau e loaa, na kaulahoa he 61. Nolaila, e manao kakou, ua like na welau o laua, menei e like ai hoolawe ae ke 61, kaulahao noloko mai o 97, koe iho ke koena 36, oia ka oi o Halehaku i ko knupakulua a ma na welau o laua ua like. Nolaila oke kiekie o ka wai o Halehaku, mai kona welau inai a hiki i ka welau o kaupakulua, E loaa na kapuai 172A. Nolaila Ina e ku aku ma kahi i hui ia ai na welau 0 laua i kahi hookahi a nana aku i ka hale kula o Rev. J. P. Grec, ua haahaa ka hale kula ua kiekie ka iliwai i luna. Nolaila ma kou noonoo ana he aneane elua mile, me ka hapa hiki aku keia wai i Makawao eia ka ninau makau anei e ke Aupuni aole paha i kou manao, aole. Nolaila ke waiho aku nei au i kou aloha mawaena ona makani eha ame na kai ewalu oko kakou mau ailana 1 ike iho ai oukou i ka nu hou o ka Mokupuni o Kama, oia hoi ke la wai i olelo ia maluna. Nolaila, oka wa pono keia ua kalae ka lani, ua ahuwale na kiowai o kulanihakoi ua pao ka pa ana a ka makani kona kulai kau hale e wiki oukou e naue mai me na wahi lau oliva ake aloha ina lima. Nolaila oke kau Ahaolelo o M. H. 1872, e hiki mai ana a mamua aku oia ka wa e iho aku ai keia wai i ke kula oka Maomao, me ke aloha no i kou Luna Hooponopono. Daniela Kahipa. Makawao, Maui Augate 23, 1870