Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 33, 13 ʻAukake 1870 — Ka Nupepa Kuokoa. Ka Hoike a ke Komite Wae. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

Ka Hoike a ke Komite Wae.

; I ka Mea Ha>ohano P. Nahaolelu, Phrcs)dena o ka Ahaolklo: O ke Komtte VV*a»e la l«kou ka noonoo e iio ka maiama ina i na ululuan ma keia i Pat! Aihb, ke boik« aku niei. penei: e ' Oka wmwai ona uiulaau oka aina, *"i»o!e n»a ka iaau iiaie b me k« wahie waojwaie no. lle mau waiwni nui ne. keia 0 '• >;mon inea elua no keU a me keta aupu- °♦ nk t ioaa ia enau mea. A'kn nae, u?» iwe 0 niau la, oia in;i ka nui a nie ka uuku o ka hipa o kela a n»e keta «nina i hlo i ka oiulaau, an n»ali»»(a ka inahuahna a me ka eiui inai o ka ua a me ka wai kahe o la ama. Pe«»ei e mohuahua «'n na wai kahe: ' Ma ka aina i lilo i ka ululaau. inalaihi ua ulii i.i ka honua e na lau nahelehele 1 paa I'm ka wai 6ole e knhe koke aku, aole no h<M e fi<filoo koke ika ia. Pel i e fiiha i. inuu ai na punuwai u me nn kahawai, T Aka, ina oia ano ua hookahi no, a he ai--3' nii kula n oneanea paha kahi i haule ai, !e kahe koke aku nuanei e like nie na ua ;naulu o Kekaha. o»a ka niokupum o Haf »*aii ; a i ole ia e uuiloo koke no i ka la. «••■ Aka, eiu hoi kt-k»hi; ona wnhi nui !maoii o ka ua e haule ana, e 01 ana «i.a ka uina uluiuuu. Ina elua kuahiwi i like ko iaua kiekie T a lie uluiaau ko'kekahi, a k he olohelohe kekahi, e pili oku auanei ke no, ii e hauie ka ua ma ka puu e ulu ' Hoa ka laau. Ma na aina papu nui o Aiuenka Komohana, ua ike muu ia no k.i pii aku o na kuaua ina na iae iaau e pili ana ina kahawai. Oka eUctricity -paha ke kuinu o keia,a i ole ia, o keano mn-u o ke ea e pii ana ina na kuli o na laau ulu. Ma na aina nui a akea, o keia kumu hope mai nei paha ke kumu. Ua ikeia no ma na moolelo o kekahi mau aina ko lakou poino no ka pau loa ana o na ululaau. O Palesetina a me Heilena, na aina i ike pono ia. Ama kekahi mau uupuni naauao, ua kau Knnawai ia no ka mnlamnin ana o na uiuloau. Ua emi ioa na ululaau o keia pae aina iloko o na niakahiki he iwukalua i kaahope ae nei. Eia ue no ma Nuuanu kahi i ike pono loa ia. a e pono paha e noonoo koke ia no ia wahi. Aia ma ka uka 0 Kahhi kekahi. Aia hoi ma keia hulina o fia kuahiwi o Kaala ma, e nana ana ;ia Mokuleia. Ma Kauai no hoi kahi o |na iae laau knhiko, he mau laau mnlno n popopo wale no i keia inanawa. Ma Mai)> Hikuia, ua hoopau nui ia na ululaau, a ma ka mokupuni o Hawaii, a o ka nui, aia ma Hainiikuii a me Kohala, ua tausa;niatausani na eka aiua e waino wale iana, lte iuau nui wale no k<» laila i ka wa jtnamua, a i keia wa, he oi wale fho no ;ka mea e ulu ana. He oiaio m\ ua oki nui ia ka laau i wahie, » o na lanu opiopio e uiu hou neana. ua pau i ka bipi a uie na holohoionn e ae, i ulu oie ai. A i kekahi manawa, ua pau i ka akaaia ka ili i inea hooluu ili. Aoka oi loa ;aku o ka mea hoopoino, oia no na bipi hele wale. Ia lakou pau ka nahelehele !a me na mea hihi, a no ke ku wale o na laau nui ma ke ano i waeieole ia ia mau laau, nolaiia, ua make koke no. Oke iaiwa loa aku keia oka poino, Aoie no 1 hooliioia keia mau Inau i wahie, aka, oioi e okiiaana na iaau euluana ma kauS wahi e aku, a pnpnpo wa\e ana keia mau kumu laau nui he kinikini wale ; he 4. 5 a he 6 no kapuai ke anawaena, a he 60 :a 100 no kapuai ke kiekie oia mau laau. He hoomaunauna waie keia i ka waiwai 0 ko kakou aina, e mahuahua oie nei kona mau waihona pono. Ua emi no hoi ka nui o nu wai kahe ; ma keia pae aina iloko o keia inau makaIhiki. Aole pnha he inea i maa ina helehelena o keia aina i ike ole i na auwai kahiko i hiki oie i keia manawa ke hookahe ika wai malaila. Pela no kekahi ;mau ka'uawai i hana uapo ia mamoa. a i Ikeia manawa, ua malloo loa. Aoie paha jhe inea inau ka emiana o na niakani Kona me ka ua pu iloko o keia enau maka- | liīki elua, aka nae, «a maopopo no, o na iua kama&iua oka aiua, ua emi loa. Ma |kekauwaht, he mea mau i na huakai he--1 lt ka loaa ana i ka ua. a i kekahi manawa, *|aok? no e loaa iki pela. loa pela ka emi t |mau ona ua mau, e pilikia loa auanei ;keia pae aina ma keia hope aiku,« e lilo iauinei keia mau inokupuni i wahi noho °Hfle ia e ke kanako.

] niea e keakea ai i keia poinue hiki mai ana, e (oaa auaneī ke kuleana e hoo- ' ko ikaika ia ai kekahi mau mea e p»l» ana , i keia aina. Ina aole e noonoo ka poe mea aina no ka malama ana i ko lakou mau aina, alaiia, e pono auanei e noonoo. , ia na kanauai oolea, nioi aia me la*ou ka : • malama a me ka malama ole. A i niea e ola ai ka anw, e ili auanei maluna o ke aupuni ka hookaauaie ana i na kipi mai ; kekahi ai(ta ululaau aku, a me ka papa )ana i ke oki wahie ke malama ole ia kekahi mau rula no ia oki ann, a me ka haawī ana paha i mau J<ila inatioko ae o ka waihona nupuni, oiai ua pau e no kei ta waihona i kn hooliloia. ; No ka anenne pau toa o ka manawa o ' keia Kau Ahauleio i ka wa i hoolahaia ai keia mea, nolaila. aoie no i hiki ke hanai ia kekahi mau kanawai i keia manawa. : O na kanawai e pili ana i keia mea, e koj «no auanei iloko o na pono pih pu o ke ; kanaka, a noiaila, e pono e malaina loa ) ia ka hooiuakauknu ana a me ka noonoo. |ana no ia nmu kanawai. Kia hoi kekahi, aole no i inakaukau pono ka lehulehu ma | ka ike ana i ke ano o keia mea. Eia pi- ] {ha na hana i hiki ma keia hope aku: Akahi. O ka hooiuli aua o na piko > kuahiwi a pau a me na wahi e kokoke j ' ;iku ana i paa i ka lauu ma ka lima o ke! laupuni. Aole no he wniwai nui o keia 1 i oi.iii aina i ka poe mea ainn, aka, no i ka pomaikai o ka leiiulehu, he waiwui ' 1 nui. £ ole na kuahiwi i p;«a i ka luau ! • nuheieiieie e kokokeana i ka pali o Nuu-: ; anu, ina aoie e lnki ke noho la o Hono-; < lulu, uole no hoi e ike ia kona mau kiha- i j pai pua inaikai. O kahi a pau jnauka ae lo ka puu i kapai» o Huleuole, e pono no) :e hoolaaiu i ului.iau mau. O ka iiapa hoi j ! mauka o iN'uuanu, e pono e hoohio hou :' la i uiulaau, a e pono paha nia keia iio-l | pe aku ke lawuia, me ka uku kupono i j ] kii poe nona ia waln i keia nianawa, i mea ; |e poinaikai ai ka lehulehu. i Alla. pono i mau Luna Aupuni, ; ia lakou v Wtioomiilii ana o na uiulaau ma i na apuna kuaaina, a e kupaia iie mnu ! ! Komisina Ululiau. ; Akolu. Ma kekahi mau aina, e ponoj e kau kanuwai ia, e malama ka poe mea | aina i kekaiu hapa i olehiia o ko lakou i nina uiulaau, ma ku pa ana i ka pa. a ina kekahi ano e ae paha. A e ooia no hoi, : aole e hoomahuahua pono ole i ka iielu- : na o na hoiohoiona. No ka oi o na h<>Joi holona mainuu o ka inea i kupono, noia- : ila, ua hapa na hipa moiuona ma keia j : pae aina i keia manawn. j ! Aha. E knuia i mau rula no ke oki | ■ wahie aua. Ua hiki no ke loaa ka wa-1 hie e lawa pono ai keia pae aina a pau, | me ka hoenn ole ia no o na ululaau, ke j ; malamaia nae kekahi mau mea ma ke; !ano o ke oki ann. O kaiii i okiia, e po- j I no e hoomaluia i ole e pau na laau opio- | i pio i na holoholonn, i ulu hou ae, aole! j no e pono e okim na laau opiopio e ulu | maikai ana. Aole e pono ka papa loa | ana o ka wuhie ma kauwaiii, eia wale 110, e liooponoponoia ma ke ano kupono. J Alima. E pono ke nanaia no ke ka-| . ! nu ana o na luau iiou, o na ano make ole ke ku wale ma kahi kaawale, a i ulu hoi j ma kaki maloo. Uahiki paha ke oleloia | maanei no ka Eucaluptus, ka Ohia haole ! a me ke Kiawe ma ia ano. j Ke manao nei ke Komite, he mea po-{ no e kohoia i Komite mau, enoonooi <; a e hoike iuiua o kela Kau Ahaolelo e j < hiki u\ai ana, no ua mea kupnno ke Ua- : . naia, e kuka pu no hoi ine ka poe mea i ;aina, a e waiho aku no hoi i keia mau! mea ma ke akea a imua o ka iehulehu, i i . ike n.i mea a pau i ka pilikia e ili mai ana ke malama ole ia na uluiaau. Me, ka mahalo. fC. J. Luana, | j | D. K AHAULELIO, i j Kau Inoaia 0. Kiukaha, > i j C. R. Bihop\, i H. Phillip^. { [ Kohoia keia inau mea e ka Pereside- ! na o ka Ahaoielo, ma ke ano Komite | Kumau. e like me ka manaoo ka Hoike. [Mea Kiekie F. W. Huichu>on, a ine: ) Messrs C. J. Laiana, M. Kapihe, C. H. Hihopa a me D. Kaukahi.] I kekahi m&naw.i inamut iho nei, ua holo kekahi kaa ahi maluna o k« Alanui Hao o ; iWtselar?nia mawaeoa o Pil®delapia, a me Harisaboga, oia he 106 oa miie ke kaawale : eoawaena o laua, iloko o na hora he elua' j wale no a roe 41 minote, k* hui pu ia na Iminale he »mi i hookauloa ai roa kekahi - wabi no k* an« mni i wai. Makani ke ] ; oe iio ka hoi. ]

Ue kanawai E HL'IKALAI4 I &E KeHINA W'alWal. No k.4 hiia, ma ka Olelo Hoike a ke Kuhiua Waiwai, un ikeia. ua ukuia aku ia Gerritt P. Judd, na Dala Elua Tausani, i met e ili ole ai maluna o ke Aupuni kekahi poino iloko o kekahi ■ waiwai hoolimalima. oiai ua Kaule ia haawina mau, Bole hoi i h<H>koaiota| ma ka Bib Haawina o keia Kau i haia' iho nei : a No ka ukoia'ku kela puu dala mahope aka noonoo akahele a ma ke: kauoha a ka Aha Kuhina ; a j No ka mea. ua noi mai ke Kuhina Wai-| wni e hooholo i Bila Kanawai e huikaiaia ai ka poe i pili ia lakou nialaio o na Kanawai o keia hoolilo dala ana, a | e hookuuia aku lakou no ia mea mai : keia manawaae: Nolaila, E hooholoia e ka i\loi a me ka Hale ] Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i , akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kauka-1 nawai o ke Aupuni: j Pai'kl* 1. Ma keia ua huikalaia a j hookuu loa ia ke Kuhina Waiwai n n»e! na mea e ae a pau i pili malaloo na Kanawai, no na dala i hooliloia aku, i olelol mua in malwna ae nei; a e hooponoponoi ia na Buke Helu Dala o ka Oihana Wai- ; wai e like me keia. j Aponoia i keia la S o lulai, M. H. 1870.! KAMEH AMEIIA R. j lIE KANAWAI 1 E HOOPONOPONO Al I KE KAU ANA 1 KEKA-1 111 HAPA ONA LILO NO KA HANA ANA 1 j NA AL\NUI MALI'NA ONA AINA I HOOPO- | MAIKAI 1A EIA MEA. \ E hooholoia e ka Moi a ?nc ka Hale Aha- \ olelo o ko?flaivaii Pae Aina i akoakoa; 'iloko o lfO. Ahaolelo Kaukanawai o ke; Aupuni : Pai ku I. Ika hookohuia ana o kekahi poe Komisina, ma na apana koho o Honolulu a me ll*lo i kulike ni me na hoakaka o kn Pauku IS6 o ke Kana wai Kivilu, no ke kau ana i ke kuinukuai oka waiwai ponoi, i manao ia no ka pono o ka lehulehu ma ka hoomoeia ana o kekahi alanui hou a alaloa paha: na ke • Komisina e noonoo pono no na aina i hoopomaikai kaokoa ia e ia alanui a alaloa paha, a me ka huina o ka pomaikai j kaokoa, e loaa ana i kela a me keia. ; Pai'ku '2. Na na Kon>isina e kaana i| ka mahele o ka lilo holookoa o ka hoo- 1 moe a ine ka hana ana i ke alanui a ala-; loa paha i manaoia, i kupono ke kauia! maluna o na aina i hoopomaikai ia, a me ka mahele i kupono ke ukuia mai loko ■ ae o ka Waihona o ke Aupuni. : Pauku 3. Na na Komisina e hoike aku, ma ke kakau ana i ke Kuhina Ka-. laiuina i ka huina hoiookoa i kupono ke kauia maluna o na aina i honpomaikai ia,; ame ka huina o ka pomaikni kaokoa e loaa ana i kela ame keia aina paknhi; a ma ia mea e kauoha aku ai ke Kuhina Kalaiaina e hoonohonoho i ka mahele o f na lilo i kupono ke ukuia e kela a me keia aina a i oi ae mamua o ka wai- j wai i hoonohonohoia o ka hapa o ua aina , la i lawe ia no ke alanui hou i hana ia. ; Pauku 4. E waihoia aku no ka pala- | pala hoike o ia hoonohonoho ana ma ke; keena o ka Luna Kakau Kope, a me ia j mea, e piti aku ai kau wahi kuleana o kel aupuni ma kela a me keia aina pakahi,; no ka huina i maopopo he kupono ke uku | ia, n e ukuia keia mamua o ka ukuia ana j ona kuleana eae a pau. Aka, aole no< e pili aku kekahi poino ponoi i ka poe no \ lakou ka aina. | Pauku 5. Mahope iho oka waihoia i ana o ka palapala hoike i oleloia maluna ma ke keena o ka Luna Kakau Kope, alai]a,e hoopuknia aku kekahi kope paiapala hoike ika mea nona ka aina ke ikea ia, a i ole ia, e hoolahaia no tna kau ' wahi moakaka o ua aina la, ke ike ole ia, 1 huipu ia mai me ka hoolaha ana aku e uku tt mai ka huina i hoouohonohoia maluna o ua aina la, i kekahi mea a ma kau wahi, i hahai ia maloko olaila, maloko o* na la he kanaiwa. Pauku 6. !na aole e hookaaia ka hui na e like me ia hnolahaia ana, alaila, e kaooha no ke Kuhina Kalaiaina e kuai kudalnia la aina, ma ka hoolaha ana i ka manawa a me kahi oia kuai aoa, a e pai ia i ekolu manawa ma ka nupepa aupuni. E h«x>pukaia no kel ) hoolaha hou ana, e iike me ka mea a ke Kuhina Kalaiaioa i manao tsi he kupono. Pauku 7. E hoolawe ia no ka huina i kauāa maluna oia mao aioa, mai oa loaa mai o ke kuai ana, a mai loko inai no hoi, *

olaiia, e hoolawa pu ta maiai na liio ; aka, 0 ke koena mai, e hoihoi ia aku no ika mea nona ka atna. Pai ki' O kela a iue kru* mea » hoopoiuo ta ma ka hov>pom»pouu ana o ke Komisina i olelo ia. e hiki no ke hoopii aku imua o ka Aha Kiekie ; a oia hoopii ana e hookolokolo ia no e iike me na hoopii mai na Lunakanawai Apaoa uiai. Pauki' 9. loa e hoololohiia ka hinaia ana o kekahi alanui. maho(>e iho oka hoomoe ponoia ana, e hookohu no ke Kuhina Kaiaiaina i mau Kooiisina e noo-; noo pono no na liloi pnu pono loa ai ua alanui la a me ka pomaikai kaokoo e Ioaa ( ana i na ama on» kanaka ; a o na hana 1 aia mau Komisina mu kaiuahele anaaku? 1 na hapa pakahi o na iiio, e like no ia mau hana me ka na Kotnisiua mua 110 ka weiie ana i ke alanui. Aponoia i keia la 8 o lulai M. H. IS7O. KAMKHAMEHA R. HK KANAWAI L IHIOLOLI ANA INA KA.NAWAI L FILI ANA ! 1 KK KLI'ONO ONA I KL' HOOPAI AMK NAI KOINA MA NA HIHIA HOOPAI KAHAIMa. | E iimnioLoiA e ka Moi a me ka liole Ahaolelo o ko Hawaii Pae i ahoa-\ koa iloko o ka Ahaolelo Kaukanawai! o ke Aupuni : j Pal'ku I. £ hooloiiia, a ina keia ua j hoololiia no ka Pauku 2*21 o ke Kanawai' Kiviia, a penei e heluheluia'i: { 4i Pauku *2*21. Ina e honpiiia kekahi) kanaka ma ka uku hoopai a me na koina a ma kekahi paha oia mr.u mea, me ka olelo e hoopoahaoia oia a hiki i ka mauawa e kaa ; alaila, e heluia kona mana-i wa e hoopaahaoia'i i inea e knu ai ia mau| ukii ma ka hapaha d ila o ka la hookuhi."! Pauku Ma keia, ua hoolohia ka| Pauku % 2 } oka Mokuna Ll oke Kanawaij lioopai Karaima i hoohuiia, a peneie! heluheluia'i. - I " Pauku 2. Ina e uku koke ole mar kekahi mea i ka uku hoopai a me na koi-1 na, a i kekahi paha oia mau uku, e paa) no ll* B nia ka hana oolea, a ma| ke ano e ae paha, e like me ka manao oj ka Aha Hookolokolo a o ka Lunakana- 1 wai paha, a kaa mai ua uku nei, a laweiai paha mnlok* ae o ka waiwai o ka mea i hewa, e like me ka olelo o ka Pauku ma-| luna ae nei, ina ua hoopaahaoia kekahi; kanaka ililiune no kona uku hoapai a ine' ke koina, a no kekahi paha oia mnu mea ; j aiaila, e hiki no i kekahi mau Lunakana-I wai elua, ke kii ia ia e laweia mai imua! 0 laua, e ninaninauia, a ina mnopopo ia | laua ma ka ninaninau ana, aohe ona mauj waiwai paa, oole waiwni lewaekaaaii keia uku mai ka manawa mai okona! hooukuia ana, a aole hoi he mea eoe e! paa ai oia i ka hao, e hiki no ia laua kei kauoha ae i ka llamuku o ke Aupuni a oj kona hop paha ma ka malama ana i ual kanaka l i e liookuu aku ia ia mai ka ha-j lepaahao aku." | Palkl 3. E iilo keia i Kanawai maii kona ia aku e hooholoia'i, a o na kanawai a pau a me na hapa kanawui a pau e kuej ana i kein, ua hoopauia. Aponia i keia la 180 lulai, M. H, 1870.! KAMEHAMEHA R. j i HKKANAWAI ! E hoololi ai i ka Paukl 1243 o kk Ka-; nawai Kivila. E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Aha- ! olelo o ko Hawaii Pae Aina, i akoakoa iioko o ka Ahaolelo Kaukanawai o kt Aupuni : Pauku t. Ma keia ua hooioliia ka Pauku 1246 o ke Kanawai Kivila, ma ka hoopau ana i ka hapa hope, a mo ia hoooli ana, penei e heluheiuia ai ka Pauku: * Pauku 1248. Aole e paa ka mare ana, o ke kane me ka wahine, ke pili koj laua koko iioko o na degere eha o na ha-l nauna o laua, aole hoi e paa, ina ua loaa ole na makahiki o ke kane he umikumahi. ku, ao na inakahiki hoi oka wahine he umikumaha, i ka wai rnareai laua. Aole no hoi e paa kn mare ans, ina he wahine ka ke kane e ola ana, aole oae i okiia ; a ina he kane ka ka wahine e ola ana, aoie 1 okiia- ,J AjK»noia i keia la 18 o lulai, M. H. 1870. KAMEHAMEHA R. | HE KANAWAI. E HOOLOL! ANA I Kt KINAWAI E HOOPOJIOFONO ANA l IE KŪAI A?CA l KA AWA. E hoohoiaia e ka iMoi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawuii Pae Aina i akaakoa iloko o ka AhaoUlo Kaukanaiūai o ke Aupuni: Pauiu 1. E hooholoia am% kei» ke hoo> holoia oei na Pauku 1, 2, 3 a me 4 o ke K#- ■ oiwai Kar»im«, i belabeiait peoei: •I.—E hiki no ike Kuhm* KaUiaina ke

hwwi i palapaU ae i km mea kupono c doi ana ;4 !1. e kua s i fc* no I» makahiki hoolah.. ke bu«, k, mea e noi mai 3na ' e * ,n,a hawri vlab n« ka polapala kuai awa m Hoewlulu, a ekola hanen dahi oo k» palapala ae m» Uhaioa. Wuiuka a me Hiio, a i hookahi hawii data no q« «pan e *e. Aka hoi, aole no eoi na pabpat» ae kuai m nwnua o m palapala ekola no Hoaolu. lu, a hookahi paha no kek a m« keia Apa» ;oa Auhiu e ae, Eia hoi kekahi, o keU * me k*ia raea e ooi mai ana i ka palapaia ae i ka !a 1 o Noyemab« i keia a me keia ma* , kahiki, a e hoomakah ke koai aoa malalo oia palapaia ae ma ka ia I o laooari. ma īa īho. a ioa e oi aku ka out o ka poe ooī 'p»fepa*a ae mamua o %i,ai ft oa p«l*pak , i aeia ma ke kanawai. aīaila e koai koda!&k ua mau paiapala ia ma kah» maioko o ka Apaoa a ke Kuhina Kaiaiaina e kauoha ai. aole nae e eaii ke kumukuai ma u kudala ana malalo o ka palena i hoaknkaia ma keia Pauku. A!a ka ioaa ana o ka paiapaia ae e , kuai mai ke Kuhina Kalaiaina inai, na ka I mea i haawiia ia ia ua paiapaia nei e haa- ; wi i ke Kuhina Kaiaiama i paiapala hoopaa ; no na daia eiua haneri, me ka hope paha i i kupono, a i aeia e ua Kuhioa la. e hoohiki ana aole ia e kuai i ka au*a ma ke ano kue | i keia kanawai; a mahope koke iho o keia a Ime keia kuai awa ana e waiho aku no ia a j malama pono i kela a me keia palapala ho« ; oiaio oia kuat ana, o ke ano e oieioia ana jma keia kanawai, a e malama no hoi ia i , mau palapala helu no kona mau kuai ana, | me kana mau kuai ana aku a pau i kn awa, m • mamuli o kona paiapala ae, a e weheia un paiap,»la heiu nei, no oa mea a pau e makemake ana e nana, a e hoike nku no ia i ko . Kuhina Kaiaiaina i ka pau ana o keia a me | keia hapaha makahiki, i na palapala hooiaio ! a P™ no ke awa i ioaa ia ia iioko o | ia hapaha ma ka lima o ka liamuku a hoI pe liamuku paha oia Apana, nana e haawi |aku i ke Kuhina Kaiaiaina. j " '*• -^°' e ekui ke kanawai ke kuai ana |nku o ka poe mahi awa i ka awa, aia wah; : no a kuni aku iakou i na Luna kuai awa o ike Aupuni. Aoie hoi eku i ke kanawai k« i kuai aku na Luna kuai awa o ke Aupuni i j kekahi, aia waie no a kuai aku lakoa i lni ! P°® e koai n «i «na maiuna o na paonil he | umi i men hooili aku i na aina e, a i na j kahuna lapaau a i na kahuna oki i aeia, a i ;na kanaka e haawi ana i ka Luna kuai awa ' i kekahi palapaia hooiaio mai kekahi kahuina lapaau mai paha, a kahuna oki paha i I aeia, e noho ana ma ia Apana Kiaaina, a t ! oie mai kekahi mai paha i hoonohoia e ke ; Kuhina Kaiaiaina no ia hana e hai ana, o ka | mea i oieloia maioko o ua paiapaia la, ma I ka manao o ka mea e hnawi ana i ka paia» f paia, e ioaa ana no ia ia ka pomaikai kino ;ma ka awa, ma ke kaupaona i haiia, a ma |ka ioihi oka manawa i haiia, Hookahi wa« I ie no kuai awa ana e aeia ma ka paiapaia j hooiaio hoekahi, a e iike no ka nui o ia kuai i ana me na mea i oieioia ma ka palapala, aoi ie no hoi e oi aku ka huina i oleioia mamua i o ka eiima paona. | *' 4.—0 keia ame keia mea mahi twa e | kuai aku ana i ka awa i kekahi mea e ae» aoie i ka Luna kuai awa o ke Aupuni, a o keia a me keia mea e ae e kuai ana me ka oie o ka paiapala ae, a o ka mea hoi i ioaa ia m ka paiapala ae, a e kuai aku ana ma ke ano kue i na oielo o keia kanawai, e e hoopaiia no oia ma ka uku heopai, he hoo« i kahi baneri dala no keia a me keia kuai ana I peia, a ina he Luna kuai awa o ke Aupuni, ! a eiua ku ana i ka hewa, alaila e laweia ko:na paiapaia ae; eia nae, aoie e hoopiliia na olelo o keia Pauku i ke kuai ana o na kahu- | na iapaau a me na kahuna oki i aeia, ke kuai lakou i ka nwa i iaau iapaau, a ina hoi ;na ka Luna kuai awa o ke Aupuni raai ke kuai ana o ua awa la." t Pauku 2. E iii no maluoa o n& I.uoa I kuai awa o ke Aupuni ka hewa o na kual lana a pau o ka awa ma ko lakoa mau waki | kuai, ke biki oie ia lakou ke hoike ponoaku, j aole lakou i ae i keia kuai ana. | PaUKU 3. £ hoopauia, ama keia ke hooIpauia nei, ka'Pauku 5 o ka Mokuna LV o !ke Kanawai Karaima, oia hoi ka Pauku e [ pnpa aoa i ka inu ana i ka awa. ■ Paosu 4. £ hoopauia ma keia na Kana* j wai a me na hapa Kanawai a pau i kue i keia. j Aponoia i keia U 1S o lolai, M. H. 1810. KAMEHAMEHA H. ī _ He puka w*i mimiio kai ikea mai oei ma km Loko Paakai, mawaena o na Mokapuni. ioo laua na inoa Fremont a me Kimhall. I ; kekahi la Sah«ti, i ka ws i Kapena Hannah ! e hoioholo ana maiana o ke Kuoa Hikiama, ma ia mau wahi, hooneeneeia aku la oa wa- . bi moku Ja ma kekahi !aa wai mimilo nui; o ■ ka raimtlo aoa o ka wai, aa hikiwawe ioa, a poahi me ka maoao ioa e kaa pooo kekahi moku malooa, e mimilo kokeia ana ia, aka, i ka wa o ua wahi moku nei e hoomakaia aoa e ka mimilo, pa koke mai la kekihi ma- ■ kani ikaika, a na&a i lawe hoo aln» me koo& mau pea, e kaawaW loa a mamao aku nai kuna iua kupapau aku.