Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 29, 16 Iulai 1870 — Hoike na Kula apuni o ka apana o KONA HEMA NEI MOKUPUNI O HAWAII. [ARTICLE]

Hoike na Kula apuni o ka apana o KONA HEMA NEI MOKUPUNI O HAWAII.

E ka Nupepa Kiīokoa e; Aloha kiua: I £ oiuolu oe e hoike koke mai i ka Hoike | ona kuiu n puni o ka apana o Kona Heina nei; mokupuni o Hawaii Oka iua keia oka hoike nui ana ona ku-! ia ma keia apana, me ka loaa o ka uku ma-; kana i ke kula ai o ka ike, mamuli o ke kau- i oha a ke Kahukula nui a Abelahama. Na ke Kahukuh o ka apana, a me ka L. Kanawai o ka apann, a me ke Komite kuo-1 koa, o iakou na Komite e hoike aku ai i na kula aupuni rna keia mau apana N. Kona, L. Kono. A ka, ma ke poo o keia manao, malaila, au e hoike aku ai. lune 21 A. D. I87O. Ua hoike iho nei nn ! kula, ma ka hema mai ka hoomaka ana, ma j keia la, ua puka mai ko'u mau hoa homitej oia hoi kahope L. Kanawai Mr. Loda, a me j ka hope, ihooke Kahukula, oia o Keliaihue, j ma Kalihi. | Ama ka hora eiwa paha ua akoakoa mai i na haumanu o nu kuia amloko o ka lu.ikim ! o (Hauolikamanno,) me na kumu, mena ma- j kua mea keiki, n ua wehe ia ka hoike me j ka pule. j Ka hana mua, ka hoike mai o na kumu i | ka nui o na haumana ina kela kula keia kuia. Ekolu kula ma keia la, kuia o O-koe o i Kuapali ke kumu, he 16 haumana ma ia j kuia, he 10, o lakou ma ka heluheiu buke, hookahi jna ka A, ua ao ia lakou ma ka j Heiunaau, Huinahelu, Analionua, Paiapaia j Aina, Kakau-iima. j ' Ma kekahi haie kula o Mose Hu ke kumu he 22 haumaua ma keia kula, ua ao ia ma ka heluheiu buke 15 a ma ka A, 7 haumana ua iike no na paiapala i aoiu ma keia Kula-j me ka mua. i : Ke koiu, ona hale kula o Papa o Eseki-j |ela ke kumu, he 30 haumana ma keia kula, j he 12 o iakou ma ka A, ua ao ia ma ka, I Helunaau Huinahein, palapala aina Kukau- j lima, 1S haumana. Pau ia, Hoike ia na kuiu, ia'u ka Helunaau, me ke Annhonua. m Mr. Loda ka Huinaheiu, me ka Hoaiionahe* lu ia Mr. Keliaihue, ka palapala aina, ka hope lon ke Kakau-lima. ma ka nana ana. i na i hana o keia la, ua maikai na kula, ma keka- j ; hi inau mea iao ia e na kumu, aole nae i i aiakai pololei ioa ia keia mau keiki ma ka | j nana aoa i na keiki ma ka A, ua ewalu ma-1 kahiki aohe nae i heiuheiu buke a malaio, i mai. | Nokila, ma kuu ano Komite, kekauohaj nei »u e ikaika aku oukou, ma ke ao ana j nku, ma keia mua aku hookuu ka hana ho- i

ra ekolu paba o ke ahiahi me ka pule. Haa-| lele ia vvuhi, ma i& ahiahi. | lune 22. Poakoiu, hoike ma ka luakini o 1 Maunaleie uia WaiUuhaakuu, hora 9 kaka»! hiaka. Maanei ua hiki mai ka hope o ke Kahukula oia o D. H. Nahinu Esq., ua kaawaie ae !a o Keliaihue i keia la. Wehe ia ka hoike ine ka puie a D. H. Na-1 hinu. Ekolu hale kula i keia ia. Akahi. Hale kula o Opihali o Kalaukoa ke kumu, 14 haumana ma keia kuia 5 o iaJ»ou ma ka A, 9 ma ka heiuheiu bjke. Heaha ia ka mea i pau oie ai i poe heluheiu buke woie no ? Oiai mai ka noike moa ana. a keia hoikehou :sna, aiua makahiki oia no ka nui o na haumaua, ma keia kuia. Elua. Kuia o Kaohe, o \V r . H. Kamaka ke kumu, he 21 haumana i heie mai 6 o iakou ma ka A, 15 heiulheiuhuke, me ka Heiu» oaau, Huinaheiu, «Anahonu», Hoailonaheio, palapaia aina Kakauliima. Ekolu nae maheie ma ke ao ana i leia mau haumana. Ekohi* Kula o Pahoehoe o Keiiaihue ke kumu L. H. haumana, 5 o lakou ma ka A, 19 heluheiu buke, Helunaau, Huinahelu. Anahooua, ama, ua iike ka maheie, me ka iua. Ua kaana no makou i na paiapaia ma ka ! hoike aoa e like me ta hana o kn in mua. | Ma ka uana ana i keia mau kula, ua iike no me na kuU «;ua, Hookuu ka tuna me

ke aoa kf Kahak.aU otai o i oei kek*hi bapa o Kiaue. roa ka malama ani i na kula. ise ka pale mahope o ke ao aoa, hora 3 me oa minuse pau. 1 keia ahiahi oa hoi aku o D. H. Nahinu lue Mr. Loda toa Hookena ka moe aaa ia po a aa moe aa ma Kokaiopae. luoe 23 ra* Hookena ka hoike, maioko o ka iaakioi Pukaaoa, hora 9 Hoomaka km hoike me ka pule. Ka haoa mua e like me ka mua, kula o Kaiahiki o Keawehawaii ke kumu. H.L. S. haumaoa i heie maia eooo i noho aku oo ka iiilii ioa, ma keia iuaa haunnana i heie inai heiaheiu buke wsle no ka oui o lakou, ua heiuhelu maikai ioa, he hapa uuku o lakou he hookuikai huke, ua ike ia e a'u lakou a pau loa ua ioaa iike na ninau paiapala aina, 19 he poe ua puka i waho o na ninauHeiunaau, 15 ma ka Huinaheiu peia no ma ka Hoailooaheiu, Ana Hooua, Kakauiima a me ka Pakoii a ua ikaika keia kumu ma ke ao ana. Elua. Kuiao Hookena oD. H. 3»ahinu ke kumu he 36 haumana i hiki mai, ka nui a pau ioa o na haumana ma keia kuia a pau ioa 44 haumana, ua noho no kekahi poe ina na hiie, ma keia poe i hiki mai he hookuikui buke ka hapa uuku, ao ka hapa nui he heiuheiu buke maikai ioa, a he akamai no hoi ma ka Heiunaau, Huinahelia. Hoaiionaiuhe, Ana Honua palapaio aina, Himeni Kakaulima. Ua ku ika nni, ame ka mahaio ko'u naau, no keia mau kuia elua. Kuia o Honaunau o Mr. Kahaiewai ke kuniu ma keia hale kula he 40, hauinana i heie mai i keia la a he 20 hamnnoa i noho ma na hale ninau ia ke kumu i noho ai i ke ku» mu hai ia mai, no ke kapa ole, no ka liilii loa, ma keia ku!a he 60 k;i huina a pau o na haumana nui, maoli no! Ma keia poe he 40, i hiki mai i ka hoike aohe keiki ma ka A, he hookuikui buke ka hapa uuku, a he heluheiu maikai ka nui o lakou. Ma keia inau keiki o na kula ekolu ī hoike ia moiuna ae mai ka, eha makahiki oiaio, a ka umia oi aku o iuna, pau ka hoike, me ka pule hora 5 o ke ahiahi me ka hauoli o ka naaulune ia 24. Haaiele ia Hookena i keia kakahiaka. ina Nipoopoo ka hoike ma keia la hora 9 kakahiaka hoomaka ka hoike malalo o ka lunkini, wehe ia me ka pule. He ekolu kula ina keia ia hookahi kula o Keei, o Kino ke kumu, he 25 haumana i hele mai 5 o lakou he poe A, me ka hookuikui he 20 heluheiu buke, (aohe nae i heluhelu maikai ioa ia ka buke.) pela no ma kekahi mau palapaln e ae. Kula o Napoopoo o Davida, Kahookaumaha l<e kumu, he 27 haumana i hiki mai 6 ma ka A, he 21 ma ka heluhelu buke, ua maikai keia kuia ma ka heluhelu ana pela no hoi ma ka Helunaau, Hoaiionahelu, a me ke Ana Honua, paiapala aina, Kakaulima. Kuln o Nawawa, o Kini Uo kumu he 26 haumana i hiki mai, 1S o lakou heiuheiu buke koena he A, tne hookuikui ma keia mau kula ua maikai no a makaukau no hoi, a he wahi ano hemahema ma kekahi buke, ma kekahi kula oia hoi ka buke Huinaheiu, oiai aohe buke o ke Aupuni ma ka waihona o ke Kahukulu, heinahema maoli no, o ka ia hope kei» o ka Hoike ana, a ua hookuu ka Hoike o keia la hora i| o ka auina la. A, ua hookipa ia makou e na kamaaina ma ko iakou mau hoine e paina, ma keia la ua hui mai me makou oL. Kanawai, J. P. Hoapiii Esq., pau ko makou paina ana ma ka hale kamaaina. Nauwe aku la makou ma na kapa kai o Napoopoo, e kuka ai no na kula oi, i iki ia e makou. Owau D. H. Nahinu Esq., J. P. Hoapiii Esq., ine Alr. Loda hope L. Kanawai i koho ia i Komite. Ala keia noonoo ana ua hookaawaie ae'ia 0 D. H. Nahinu ia ia mai ka noonoo ana, no na kuia i oi, no kona ano kumu kuia, a ua .waiho mai i ka hana ia makou. ekolu Komite kuokoa, hope o ka L. Kauawai Mr. Loda, J. P. Hoapili Esq,, a no ka ike ole no hoi o UL . Kanawai J. P. Hoapili, no na kuiainua 1 hoike ma ka Heina o keia-mau kula. Nolaila, ua waiho īa ua'u a me ka hope L. Kanav*a*i kekahi Komite, a ua noho iho la o J. P. Hoapili Esq-, i L. Hoomaiu no ka inaua mau manao, ma ka ninau a ka L. H. ia'u ua hai aku au i ka'u oielo hooholo n» na kuia oi, a i ka kuu hoa Komite hoi ua hoike inai no ia, i kana oielo hooholo. A, eia ka mea i hooholo ia mamuii o na wehewehe kupono ana a me ka nui o na haumana me ka ike no hoi, pela ka emi ana iho. Oieio hooholo no na kuia i'ao ikaika īa e I ke kumu ine ke a honui maoii ma ka haawi j ana i ko iakou ike imua o na keiki. , Heiu 1. Kuia a Mr. Kahaiewai, nona ka uku makaoa umi daia. Heiu 2. Kuia o D. H. Nahiou, nooa ka oku makana ehiku daia. Heiu 3. Kulao; Keawehawuii, nona ka uku eiima dala. j Pau ka makou hana ana hookaawaie ia j makou me ke aloha. D. S. Kadk Kukuiopae, S. Kona, Hawaii, lune 29, IS7O j !