Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 20, 14 Mei 1870 — Hoikeia na kula o ka apana o Pu- HAWAII. [ARTICLE]

Hoikeia na kula o ka apana o PuHAWAII.

| Ina I,i hope oka malamn o M«raki o ker •*• inakahiki IS7O. Ua hele aku ka hope īum ,* ku(u o keiu opann, o hoiUe i na kuln, :i u; hoi mai oia me ka manno hoihoi, a u;ah«i-; hoi i na kula no kn holo o ka ike, a un nina; pono aku au ia ia. Pehea na kula okn ap*. jWI na ? A ua pane mai kela, aohe mea e ae n v ; e pane aku ai i kau ninau, eia wale no o ki ikaika o na kumu i ke aonna i no haumaua, a ua holo mua ka ike, a he mea knhaln m in, i ka iko ana i na hnumnna liilii-o kekah-. 4 i ■ *».%< I.inau ku!a, ua pili ia Inkou ke heluhelu ma: j tna ka buke Kauoha Hou, mu ke akamai,.! jmaikai hoi ka heiuhelu ana. A nu\ kekahi mau kula ua heiuheiu pau loa. mehela.u» " waeia na haumann noioko mai okekahi mnu ; kula, he mnu haumnna liiiii mai ka euma " j makahiki a hiki ika umikumamilima ahe * jheluhelu v\*aie no, aoie he mau haumntu e '* jao ana ina hua A, aole hoi ma ka hookui- *" | kui. (ja hai mai ka hope luna Kula i Leka- . jhi mau kula i pnu loa mu ka heluheln wale 1 no. Kula o Makua o Kunekoa ke kumu he * ; 17 haumuna, ua hiki loa na haumaua o Kc;i ! kula ke heluhelu, a he poe heluhelu wale r.o ! lakou a pau loa ho 17, a ua paanaau ka paj lupala ai«a, a ua ponnnau- ( ; A ina o keia mau hauman liilii a no keka:: i . j mau apana e ae aia ko lakou wahi pone •? iao ma ka Papa .4, ama na hua p. :>. S ; Aka, o keia poe liilii loa, ua maikai loa » | heluhelu ana. ! Oke kula o Pohoik» ks lua ona kuii ā* ' pau loa na keiki i ka heluhelu o Kaluih:::.' a ke kumu, ahe27 ka nui ona huumana, i f r ua pau loa keia mau haumana i ka heluhtv, 'maikai, he mea hauoli ia, i ka lohe ana ui : pau loa na haumana o keia kula i ka he!a- -| helu, a ua ao ia hoi na haumana (iilii loi i hiki i ka Mokunn 5, o ka Helunaau aui - paanaau ka palapala aina a me na hua :. - ]nui, a ke mahalo nei nu i ke kumu, n »iu s ikaika ike ao. Oke kula o Kehena, o ke:: ke kolu o na kula i pau loa na haum.im | ka heluhelu J. D. Opunui ke kumu, a h'; K ! ka nui o na haumana o keia kula, a ua pa. I#a keia mau haumana i ka heluhelu a o \vV: | kekahi mnloko o keia kula i ka wa houe . :ua akamai ma ke kakau lima, ma ka aku i ke kino o na haumana, he kupono •: j ke heluhelu no ka iiilii loa no,*lima a eu. 'muknhiki o keia poe liilii. A o na kula e> 'o keia npana, ua akamai no, ma kekah;: ! hookahi wale no haumana e ao ana i wa h< .• i.kuikui, a elua ina kekahi, a oi ae ma ke-i * hi. Aka, oke ano nui ona kula o keia ap na, ua makaukau t a holo i mu» ma ku :»• , A ike no au i kekahi mau kula o keW' : ! mau apana e ae, aole elike me keia ap ' jka makaukau ona kula. Ua loaa ma ' ike ī na haumaua o na kuia o keia apj 1 . iio ka īkaika maoii no o na kumu i ke 3' ! ;no keia hooikaika loa ana ona kumu |ao i na haumuna, ine ka hoopai aku ;; | haumana hoopaa ole i na hnawina a ke » ; mu. Nolaila, ua hoopiiia i mua o Kaiuni i kanawai, elua mau kumu oia na kutnu o»' / kula o Pohoiki, a me Kehena, a oia nae'* kula a'u i olelo mua ae nei maluna, no * J pau loa o na haumana i ka heluhelu. k" . mahalo nui aku nei au i na kumu kula o »" ia apana, no ka ikaika i ke ao i na haum^ ja ua akamai loa na keiki udi na mea i ao- : e na kumu. y-'g ! O kekahi kumti no oka holo oka il* 'na haumana ona kula o keia apana, o* 4 ; makaala o ka luna kula, a me kona ho;.* | paipai pinepine ana, i na kumu e i ke ao ana ina hāumana, a e hele anj - ; ka hope iuna kula e hoike i na kula, i j hapaha keia hapha, apuni ka makahii» l ! ina e loaa ana kekahi kula, aole ikaika ke ao ana a ke kumu, e paipai io ana ii ** mu eoi hou ae makaukau ona o kana kula i kekahi hapaha hou ftku. la mau ka hooikaika ana a ka hope lun«»!a ina bapaba a pau oka inakahiki. { ia, eia kekahi miu mea e holo ai ka ike 1 ' kuia. 1. oka l.iko oka haumana in* ke kuU. 2. Oka ikaika oke kumu ik- ' aka. 3. Oka hele mau oka luna k« 4 hoike i na kula, me ka paipai aku i n a *' | niu nawaliwali ma ke ao ana 4 e hooi* 3 " h r hou aku. (Ja lilo pono ke dala o keau? 1 -m | i na kumn kula o keia apana. no ka meJ>; ike na haumann, a ua lilo pono no hoi ! 1 | luna kula no ka mea, ua makaala oia i ki ■ hana nui miiinei. Kewaiho aku nei ■* ko u mahalo ina kumu kula o ka apa'i' 5 Pona, a i ka luna kula hoi, a me kona Me ka mahaio. C- C. Nakusai->^ • Ahpaa Pinn, Hnwnii Ap<;nli 15, ]«7 0