Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 12, 19 March 1870 — Palapala mai a J. W. Kanoa mai. [ARTICLE]
Palapala mai a J. W. Kanoa mai.
: BtTAEi7Ani, ) iSepatemala 23. 1969. ) i Hora ekolu oke aumoe keia wa-ua huh \ nae ke Kau. ī Rev. L. H. Kcliea; Aloha nui oe, a mia j aku, a me na la'.a a pau ioa o ka Papa Ha- ] waii, a me na mea no a pau loa o ko Hawaii ! pa«-atna, aoie e puka aku kekahi mavrabo o I kou aloha. i Ua maikai no ka kakoo bana rnisanere oia ! keia kihapai o kakou. Ua kokua mai ke j Akua i kana hana ma keia kihapaiooa. Ua ?ae oiā e vrehe i ka puka o kana oielo raa ke{;a kihapai, ke ike nei makou ina ouli oke komo aoa o ka maiamalaaia «loko o keia aijca. Us ae mai ke Akua ika oukou puie, a i roe ka makou puie, no ka mea, ua heioheiu i kekahi poe, a ua huH mai boi kekahi poe, a ;ua hookomoia hoi kekahi poe i ka ekaiesia, a ua mare ia hoi kekahi pee, a ua ae oluoiu kekahi poe e kokua Mahinahou no ko ke Akua Aupuoi, oia na puniu aila niu. A ua makemake nui kahi poe i ke kuai buke me ke dala ame ka aila niu. Ma keia mau hana, ua hooleie hauli ia m;ii ko makou mau puuwai, a ua oluolu hoi na iioi nui o ko ma* kou mau naau, e ake ana e haipule pu me lakou. A ua hookoia mai, ke haipule pu nei makou me iakou. Aoie no i iauna mai ke aiii nui o keia ai-
na ma na hana pono. Hana hooweliweli ' lua ka hana aua alii uei. Ina pane oia, e | make kahi kunaka ana i maaao ino ai, a i j ' iili ai paha, v o ka make aku ia no ia. I Eia kekahi, ua huhu ua niii nei iu'u, penei |ke kumu i huhu ai ia'u. Ike ku ona mai o j kahi moku kuai aiia niu, a holo ae ana ke ! kapena i kahi o ua alii nei, a liuliu iki ke | kapena malaila, nlaiia, hele aku ana wau e ! ike ike kapena. A i ko'u hiki ana ilaiia, ! aia hoi, e ona mai ana ua aiii nei i ka rama ; a ike mai nna keia ia'u, kahea mai ana keia | ia'u, e Kanoa mai moanei, a hele aku la no wau a noho iho la malaila, a ia mannwa koj ke no, pane ae ana keia i ke kapena, hoopunipun» oe, huna oe i ke kumukuai o ka pahu aila niu. 0 Kanoa nei, ua hoike pololei mai | kela eono hnpaha kini, oia he kanakolu dala. | A i ko'u lohe ana i keia mea mai ka waha (ae o ua aiii nei, pane koke aku Ia au ia ia, j penei; aole au iao aku ia oe no na mea ! waiwai, a me ke kumukuai o ka pahu aila i niu, hookahi wale no a'u mea i ao aku ia oe ; o ka olelo a ke Akua, oia ko'u meu i hoouna ! ia uiai ai, aole no na mea e ae. | lloko o keia mau huaoleio a'u, piha loa ua ! alii nei i ka huhu, kukahaleio, kukeawaawa, ! puka mai la na olelo hoino, aka, uole o'u ma* kau, eia hoi eiua pu wiii e waiho ana ma ko* na aoao, ua hoopihaia, eono kani. A ua hoopihaia ka nuau o kekahi poe e noho mai ana i ku inakau. No kuu ae oie aku i ka ma« nao oua aiii nei. Pehea la e hiki ai ia'u ke ae wale aku, me kuu olelo oie aku ia ia. Aoie loa no au i olelo iki ia ia, nn na mea e
pili ana ī ka waiwai, a nie ke dute ann i na moku ke komo maioko o ke awa. Malia he mea okoa no ka mea nana i ao ia ia, o ko'a hiki ana i-ona la m la, kuhi kela na'u. Ua kiiia mai wau e kona kaikaina, a ua huki aku kela ia'u, a ua pau ko'u pilikia. A mahope iho i ka pau nna o kona ona rama, ninau oia i ka poe o kona hale, pehea la kuu olelo ia Kanoa, he mnikai paha he ino paha? Hai mai la ka poe o loko o kona hale, aohe maikai loa. A i kona lohe ana aole maikai o kana mnu olelo ia'u, kahea m«i kela ia'u e hele aku au i ona ia. Ua hele nku au i ona ; U, a ua mihi mai no nn olelo ino ana ia'u a me kona hoike wahahee ia'u imua o ke ka|pena, no ka uku o ka pahu aila niu. oia hoi ' eono hapaha kini, aole 10 no wau i olelo iuia. Eia kahi olelo pane mai ana in'u ia innnawn, penei ; Ua kuhi hoi au e puni mai oe, aole ka ! No kuu ukiuki i na kapena, no ka uuku 0 ka uku. Eia kahi olelo kupaianaha mai kekahi ka- | pena kuai aila niu. Penei kana ninau mua | i ka wa i hoio aku ai na haumana a makou 1 kn moku ona. Heaha ka hana a na Misa- | nere mauka, pane aku la na haumana a ma- | kou, he ao no hoi, a he halawai no hoi, a he kuai i na buke i ka aila niu, a me ke dala. A o kekahi te annhai (oia keia he kokua mahinahou). Ninau hou mai la ua kapena nei, ! heaha ke ano oia mea, te anabai, hai aku In |na haumana a inakou, he mea haawi wale j aku no, nole uku, ka! pau hoi ka aila a oukou ia lakou ia, aole keia haoa raa Kikane, ! ma Oahu wale aku la no ia hana, pane hou ) na haumaua a makou ia ia. Ua īke makou iaia ma Mataio Mokuna VI, o ka pau no ia o ! kona pane aoa, ua paa kona waha i ka Pe- | kana. Ke ao ia nei ke kapena moku e ka Pe- | kana, ua humuhumuia ka waha, ua ku i ke- | 1 la i-« oioi o ka ouko, no ka oioi mua no hoi | kekahi, ua pa i ka ata |wa o Kaueleau, a ua ] aioa makekau n«i, i ka !a 25 o lune o ka makahiki 1966, i ko makou nana iho i keia wa, ua pau ka makekau ana. Ua holo maoli ka ik« ma keia aina, i ko laakoo kaapuoi aaa, ua ike makou i ko la« kou makaukau, oa iakou >ho i ao ia lakou iho» OHB ka poe ikeia makou. (J« holo mama loa ka ike a puni keia aina, a me oa mokupuni liiln eha. He cs»ea kupaiaoaha keia hana a ke Akua ma keia kihapai o kakou, he mea e hoolana ai i ko makou mau manao, a he mea no hoi e hoohauo!i ai i ko kakoo mau maoo. i ka holo hiki*aw* loa ana, o ka ke Akua haoa ma keia aina, aolo paha oaa lua ma keia pae mokupuni. Ua noho loihi maua ni Bioamu ma Apaiaoa, loie nae qui ioa ka poe makemake I ke ao. o makou kai makemake nui i ke ao aku ia Ukon, a o lakoo ta aoie, lle mauaoiaua uo ikic ki/d» iua »<?|e ke
/ kaaa m* keU inaa ama. ina oa pau ka hapa | nui o n.i kaniika i ka huli n>at tna ka pono, | no ka mea, ua makeeoake loa ke alii i kama- [ iaeia ika pono. Ake iohe enai uei no rna- ; kou. ke kupaa ia no lakou ma ka pono. : £ wiki oukou ika pulumi i keia poe kipi ; ino ma Ina aoieoa haoie kuai aila ! nia lua Apaiana, ina ua weluweiu liiiii o Mahoe ia lakou la. Mamuii paha lohe ookou ina mea aoo nui ma o Mahoe ia, oia no ka'u !eta oia m oakou. A nana no e wehewehe aka i na inea a pau ana i ike ai, u i lohe ai hoi mai ka waha mai o na )>aoaka. Ke kaeoa wale oei na Pek&na i ka nui o ka poe o iakou i pepehiia, aoie nae he wahi moku Manuwa iki, eia kahi, i ka hiki ana mai o ka leta a Olivia Mahoe, mai Apaiana 1 mai, e oielo ana ; ua ki pu ia o Mahoe, aneane e piiikia, alaila paoe mai la kahi kanaka, ma e make. Pehea ia ? Hiki mai paha ka Manuwa? Paoe ae la hoi kahi kanaka no Apaiana, aoie e hiki msi t no ka mea, ua ! nui loa na haoie i pepehiia nm Tara\va, aoie hiki iki ka Mnnuwa. oka inoa oua kanal ka oei o Te Kamana, he haumana oo na ma> kou ma Ahaiana. He nui na oielo ino ana Pekana, nole e hiki ke kuauhau loihi ma a ; mea. Kia mai ka hoike maka o Mabo». ua | ku ika pu a puai ma keia noan. A eia hoi ekoiu kanaka ina keia nina, A oia iho ia no na hoike muka e piiikia oie ai ka noonoo nni. O ke aioha no auanei ko oukou a nui loa.i J. W. Kanoa.