Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 9, 26 February 1870 — Kumumanao. [ARTICLE]

Kumumanao.

! Ua ku anei i ke ano Karisiano io ke ana o na hoahanau i ka paka niawa(hoo na halepule mshopt? koke iho no o |ka pau ana o na halawai: 1 ana uo ka ninau ; o ka mua ;he ac o a he hoole, um ka aoao hoo|fe au e knho'ui. amalmlaau e {mole nei. jfS ulu inai kc a n»uaii no ka ike mau ia |o*lv* kaii|tka e puhi ana i ka paka mawajho o na halepule mahope koke iho no o |ka pau ana o na halowai. j Pehea la kou man&r H ina he ke?iu Eka!esia oe, oluolu paha oe e nnna aku ! ;' Aole paha i nele oe i ke kaumaha i ka ike ana aku i kau nhana hipa Ekalts;a kahi au i hoonoho ia ai i kahu no (akou, i k«m nana ana aku e \i~noko hoohua mai ana na hoahanau i ke puhi i ka paka. Me he iiiea la no la hoi a he maona o ka pololi a he kena la hoi o ka makewai. O kn mea hilu loa aku, o ke knohi ole iho no :ia hoi niai na ipuka a na paia la o ka ha;le eehia. Aole ka nuanei, i loa no a puka aku mawaho o na ipuka, ka pu-a koke nku la no ia o ka uahi, oia no oe la ia ! l'ua kauahi haehae ka manu: a he kohu 'puka uahi no hoi o na hale-kuke o Ilonolulu. Eia aku ka mea hilu—nou mai la ko'uahi aala hohono o ka paka iloko o ka jhalepuie, aohe pakui a koe aku. O kn inoa Karisiano hoi he inoa maemae ia ou e ka haipule. u He haumana na Karisto ke ano." O ka laau paka hui, he wahi laau hou ;\vale mai nei no ia ma Hawaii nei, aole i ;ike na kupuna kahiko i keia wahi laau lau kolohe. Aole i kanu, aole i millmili juku, aole i puhi. O ka mea maopopoi' ; ka wa a Kapena Kuke i ku mai ai nm keia mau Pae Moku ; i ike imi» ia ai kn paka, no ka mea i ka la umikumamahiku |o lanuari A. L>. 1771). i ku ae ai o Lono |ma Ilawaii i ke Au ia Kalaniopuu. i. I ka holo ana o na kanaka i luna moku, nana aku lakou a ike i ka a mai o ;ke ahi i ka wahu o ua haole he ipupaka ipaha ia he kika paha kapa aku lakou ia j poe haole o Lono Pele : no ka a mai o ke iahi i ka waha kein inoa. A i ka holo mau 'ana mai a ua moku, ua lawe pu ia mai me ka paka puhi, kika, pepeepaka, hua ; :ua kanu ia, ua ulu, ua luha, a ua puhi muu ia. .Eia ka mea mua e kamailio ai ka laou |paka, kona ano—He wahi laau palupalu keia, a iau palahalaha i ka wa uuku, a inui ae e poepoe loihi kona lau; elua a lekolu a keu kapuai ke kiekie o ka laau p;ika, a eha kapuai kekahi ma kahi ulu. He wahi laau hohono keia, he hohono ke ke kumu, ke kino, ka lau, ka hua, ka uahi, ka pa-u, he hohono pakui i ka ihu. Makeua no ka ua hohono o keia wahi laau, no ka mea ua pau na wahi a pau i ;ka hohono. Ua pau ae la i ka honkakaia ke ano o iua wahi laau paka nei, e nee aku kakou |imua e na hoa ; a e hoolohe me ka pau!pauaho ole i nn mea a'u i pane ai no ka (im;iu o ke Kumumauao; ae kaana pu ae no hoi, i na he mea pono ia. 1. Aole i ku i ke ano Knristiano io ka puhi ana o na hoahannu i ka paka mawaho o na halepule mahope koke iho no o ka pau ana o na halawai. No ka mea, ua kue ia i ke ano o ka mea nana i hookumu i ka Ekn!esia. O ka mea nana i hookumu i ka Ekalesia o Karisio ia, be hemolele ia; a he heuioleie ka Ekalesin ana i hookumu ai. A 0 ka poe i komo ae i ka Ekalesia, he poe ilakou i ae e malama i ke ano maemae o ka Ekaiesia. 2. Ua kue ia i ke ano o na Karistiano io, no ka mea, he poe lakou i ae e hooko 1 na kauoha a Karisto; n o ka poe malama i ua kauoha, oia kona mau hoa aloha. loane 15: 14. "O oukou no ko J u mau hoa aioha ke hana oukou i na mea a'u u kauoha aku ai ia oukou." 3. Ua kue ia i ke ao ana a ka Baibala 1 Tesalonite 5 : 2*2» u E haalele i na mea aoo ino a pau," Ua piii keia i na mea liilii, na inea hoi i manao oie ia he mau mea ia e hewa ai. Aole anei kakou e ae ana o ka paka he mea ino waie ia, no ka mea. ina e iauna aku oe me ka mea puhi paka. A kamaiho mai ia oe, e puka pu mai no mc ka hohouo o ka waha, a me ka hanu. A i na hoi, aoie oc i puhi iki i ka paka, e pakui no oe» ma m mea, aole e hiki i na ■ mea puhi malu i ka paka, ke huna ia īa iho, na ka hohono paka no e hai mai. ' l na ka paka !n |»c ai hohono.' 1 I na

hoi o ka paka kekaiu o iui mt\i \ao ua!c t oleioia e Pauio. alaila. ua kauol.a »a mai kakou, e haalele i na mea ano ino a pau. 4. 0 ke puhi ana i ka pnka mawalio o na haiepuie, mahope o ka pau ana o na hahiwai. A»>!e iu i kupono ina rula oka poe malkai. I kuu mauao he hana naaupo iua keia. aku ole i keia Au naauao. lua e n«na koke ae no kakou i ke auaina pule o na haoie a Hev. I). Doie. He poe puhi paka no kekahi o lakou, a»!e nae e ike aku kakou e puhi mai ana lakou mawaho o ka'halepuie i ka* e "jsnu ae ai ka,ijalawai. Hoomanawanui no lakou lu, a kaawale mni ka hale eehia aku. A pela no i na e holo aku kakou i Honoiuiu, o mn haiepule o Kaukeano. a me Poleiewa. aole no kakou e ike aku ana e puhi mai ana i kn paka. a e knu kita mni la hoi mawaho o ka halepule mahupe o ka pauana o na wa haiawai. I na e hoao ana kakou e ioaa ka noho ana naauao; e hoomahui i ua noho ana o ka poe naauao io, a e hoohahke me lakou. '}. Aoie ia i kupono, no ka men. aolo o kakou lohe iki i ke puhi nna o Kap«*htla ma i ka paka, aole hoi ko ka hini puali ; aole no hoi ka poe pono e noho lu malaila. hia ka mea iao ia mai ma ka Baibahi, ' k aole e komo ae keknhi mea haumia/'' Alua. He mea pepehi kanaka ka paka. aole nae e hiki wawe kana iioomake ana. nka, e komo no ia maloko o ke knnaka, a e hoonawaliwali i ka mauao: a e emi pu ka ikaika, Mai loko mai o kekahi buke houkaka no ke i no o ka pakn : l'enei ka hoakaka ana. Aia iloko oka pakn, he aila, eia ka mea e make ai ke kanaka : penei e maopopo ai, hookahi kuiu 0 ka aila paka i kau ia ma ke aielo o ka Popoki, a make koke iho la i na uiinute elua. Penei hoi ka hoike ann a kekahi Kauka ma Amerika, no ka moku aina o Ohio, ua Kauka ia, kiiia mai oia e nana i kekahi kaikamahine, ua hauie ke kaikamahine a ku kn lehelehe i ke kapuahi hao n wela, aoiie he pilikia nui ia manawa, a 1 ke ahiahi lawe ae ka makuahine i ka pa'u o ka ipupaka a kau ma ka leheiehe ; a iiuliu iki. ioaa iho la i ka mai huki, aole i haln na hora iie iwakaiua kumamaha, a make iho ki ua kaikainahine la. Eia kekahi hope o ke }>uhi pakn, a me ka nau paka. Ka nawahwali oka noonoo. Ma kekahi kulanui ma Farani A. 0. 1855, he 160 na haumana, ma ka hnike ia ana o ka poe puhi paka, na emi ilalo. a o ka poe puhi paka oie ua pii iluna. Eia hoi kekahi liope o ke puin paka, o ka poino oka ike o ka maka. Nui ka poe loaa mai o ka maka-po no ke puhi paka. Ua ioaa ia Wanepaka liaole i noho lie luna uui no ka aina mahi-ko ma Hannlei mnmua ka mni ma ka maka ; nana ia e na Kauka ma Honoluiu a ike ni ua loaa ia i kn pihkia no kona puhi mau ana i ka paka, ua ao ia aku oia e haalele i ke puhi ana i ka paka, a pela ia i pakeleai i k« maka-po maoli. Akolu. He inea iioomaunauna uaiwai ka paka, a iie iilo u'a wale Ina kuai oe i ka ipu paka, he hapaiua, i ka hnno paka, he hnpalua, i ke kita no ka makahiki. elima mnu dala, i ka paka puhi, he umi mau tialn, i ka paka nnu he umi mau daia ; alaiia, iwakaiua kun amaono mau dala liio: He oi aku paha na iilo o ka poe uanohano i ko keia. He mau dula keia e hoopau ia ai na pilikia o ke kino, ioaa ka iole aahu, ka ai a ine ka ia. Ina i manaoia, o ka hapalua o na kanaka ina Hawaii nei, he kanakoiu tausani ia ; a o iakou, he poe puhi paka, a manao hoi kakou, o ka iawa like o na dala a ke kanaka hookahi e lilo i ka makahiki, no kona mau iako puhi paka, he iwakalua daia ia niaila, o ka nui o na daia liio aia mau kanaka, eono hanen tausani ia Amoe \ Eono hanen tausani dala i kiola wale ia! Nani ka nui. Minamina ino. Eia he wahimeie puhi paka. Ka paka, ka paka puhi e ! La»u hohono, hohono loa ! He hohono ke aa me ke kino! He hohono ka lau me ka bua ! He hohono ka pa'u me ka uahi! He hohono ka waha me ka ihu; He hohono paku'i a kenakena ! Mai hoomahui i ke puhi paka ! He aien hoomaona ole mai! E aho no ka haaleie ; O a ke ahi i ka w»h.». A kapaia aku o LonoPele, A kohu puka uahi, na puka iliu. Mai weiaweia enni ia'u e na lioa pohi paka o'u, aka, e kaann pu ine a'n \na mea i alanaia i mua o kakou, a iua ua

?*u kei* maui iiK'a i k<t otato, aUiln.e w;i*,,ia ?u ma * atsa oukeu ia'u ;n i o!v hoi. mat keakea mat i Ko'u ka kaheie ai»a. lo,u hoa haipule hoi ibkn o ka o!t lo hoi>pomaikai; ina « a hmpu kn kakou mau niuau la ne«, e hipuu like n l3 .t kakou, ai " hookahi no hipuu na kaUu a \mu* E hoomaka kakou e puhi i ka pu » lupile eao aku iko kakou mau Ikki, c nuilama i na Kahua o ka hale o lehova. X« ka mea, t mai ka mea haku Haielu, * v K ulu no ka p**e pouo ma na k -.hua o ka hale o lehova." Hclckin*ihu