Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 7, 12 Pepeluali 1870 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahn. | O* Ua lohe makou. ua hoala!* he Kula? haoie ma Laie, aka. o ka hi kota no ia ku!a,{ ooa ia Saban wale no. He ouiio paha keia, j aole paha ? I | H7* 1 keia roau ia iho nei. ua oee mai ke( |anuanu a me ke koekoe, pa mai boi ka roa- ) j kam a hoeheklei mai U oa paka oa o ka ; lewa maiuna o ka honua pamaloo o Hooolulu , I oei, a pela aku la no paha ma oa wahi e ae| Ukeia mokopum. | | O* Ua se ia makou e ike ika makaoa a j i ka Oihana Kioai Ahi o Hooolulu i ko lakou j | Luna Kinai Ahi Nui, C. E. Williams Esq.,! i o bix kulanakauhale, i waihoia maloko o! ka Hale Hana Waki o Kini no k* hoikeikel aku. He makaoa maikai a oani hoī. Oke | kumukuai he $225. j I !T7* Ma ka la koho balota ma Honolulu | nei, he la oiakani ia, nana aku kuehu mai na kauna lepo i na hunahuna e waiho ana j ma na kapa olanui, koele niai i oa maka pojniuniur ka ike. Ona moku i hoolahaia e 1 hoio ana ia ahiahi, ua hoohakaliaia a malie.

217* E halawai ana ka ahahui Euanelioo 1 ka Mokupuni Oahu i ka Ponlun la 15 o Feberuari i ka non» 10 o kaknhiaka ma Kaumakapili. Molail.i,- ke kahea ia aku ne» na j Laia a pau oia ahahui e heie moi. Me ke | aioha Kev. J. Maouela Lunahoomalu. Ua lohe mai makou, oka wai ona, ka ! io pipi a ene ka io puaa kekahi mau mea i; haawiia raa ka la koho bilota o Koolaupoko i ka poe a pau e hele ana e koho i kekahi' b«lota, a i ka pau ana o ka heiu ana i na baiola, ua ikeia keknhi poe, ua hele a ieiehu' na maka i ka wai hoomaiule kino. Ko kakou m.ao :Misionaki.—Ma ka aoao' mua o ka pepa o keia la, e loaa no ke moo- i lelo no ko kakou moku nani ke kialua Ho- > kiiao, i nahaha aku la ma na kapakai o [Ja> lana a me ko J. W. Mahoe kipuia ana e ke- . la kanaka huhu mai ka peni mai a ka; Eleie o ka Papn Hawau ī hoounaia uku ; la. He mau palapala eae no keknhi mai kekahi mai o na Misionari hou i hoounaia j aku, aka, ano no e puka aku i keia pule.; Kauka L. H. Kulika.—O ka Lunahoopo-I nopono mua o keia nupepa i pau iho nei, oia j ka mea nona ka inoa maluna ae, ua kau aku! oia maluna o ka mokuahi ldaho y a ua holo j aku i Arnerika Huipuia. E hala loa ana oia | i ka hikina ma kekahi hana, a e hooluolu ' kino hoi kekahi. He akolu maiamu ona e; kaawale aku ai, a ua panii«i kona hakahaka e Rev. B. W. Pareka ma ke ano Luna Kakau Leta. E lohe ana ka poe heluhelu oke Kuokoa i na mea hou «na ona la. (H7* Ma keia kulanakauhale, makai iho o I Kawa, ma ka la koho balota iho nei, ua ha-! kaka kekahi haole paele me kekahi kanaka i Hawaii. Mahope oko laua aumeume ana | a me ke nahu atui o kekahi i kehahi e> nahu ia iho ana ka e kanaka Hawaii,

j ka īhu o kela paele, (nika), a ua loaa ia oia i ska eha. Ua hopuia ua kanuka Hawaii nei, j ! a ua hookolokoloia imua o ka Aha Hoomh-1 f lu, a ua waihoia aku la i ka Aha hookoloko- ! |loKiure. Nana ka hookolokolo ana i keia | ! hihia a me ka hoohewa iho a hookuu paha.| j j I Hoolewa oL. N amoomoo Moanaili.—Ma ! Ika auina la Sabati aku nei i halu, ua hoole-i ; waia ke kino kupapau o Namoomoo, mai koj j laua home mai ma Aala, ke kai ana o ka ! | huakai, a waihoia ke kupapau maloko o ka j j pa llina o Kawaiahao, kahi a na tausani iwi je waiho hooinaha nei, o kali ena nokolakou j ; houluulu hou ia ana, a hoala hou ia moi i ka j |wa o ka hookolokolo nna i ko ke ao nei ma f |kn la mahope. Lehulehu wale ona hoaloha j a me na makamaka i ukali ae iu huakaiku-] 1 makena. ' I i j Ka iiolo ana oka 41 Idaho."—Mq ke ahi- j tihi Poalua iho nei, ua hoio aku kela moku- i ; ahi innluna ae no ke awa o Kapalakiko, a ua | | ike iho makou, ua lawe pu aku oia i nauka-1 | na he nui a me na eemoku he kanakolu ku-| mamawalu. Mawaena oia poe, o Kev. L. H. | i Kulika, Kev. O. H. Kulika, J. R. Logana, i |W. Poka, E. Poikeke. o Mrs. Kuakua wa-j ! hine me na kaikamahine elua, Keoni Miki j īopio, Akona pake, O. J. Harisa a me kekahi ; poe eae. O ka nui o kan< waiwai i laweaku jla mai ko Hawaii nei waiwai wale aku no, 1 ! ua Uiki aku ke kumukuai io i ke $-12,483,05.;

Ahauui Mele ma Kamoiluli.— Ua noiia ! mai Annkou e kekahi kanaka ui o Kamniiiili, a no ko makou mnnao be hana ainha ia. no!ai!a, ke hoike aku nei makou, e weheia ana | he Aha Mele maloko, o ka iuakini o Kamoi!ii!i, ke hiki aku i ka hora 7 o ke ahiahi P«-' aono e hiki mai ana, Fcberunri 19, a o ka poe a pau e makemake ana e hele aku e hooiobe i na hanuu leo e poha mai ana mailoko , mai o ka poe nana e hapai aoa, ke poioai pu. ia aku t nei iakou me na wahi lau olāea pu | aku e paa ai no ke komo ana e hooiohe. O' na poma(kai e loaa mai ana, no km hoonam anj» i papa himeni no ia luakini. 1 ■ | Unt!Cn'C pctaa i ka la Sabati.—U* mina-1 mina makou i ka hoike aku. oa hele ia mai \ ia makou e hoike i kekabi 1000, ma ka 1a Sa-j Ut: aku oe» i hala, ua ikeiii oiaioko o ka pa-l o Col. D. Kaiakaaa ma Honuakaha, Hooa-i ioio nei, e unuunu puaa ana kekahi poe, noj ka hooioakaukau no ka ahaaina ae i ka la ; koho baiot3t*oia ka 2a 7 o Feberuan i baia| koke iho oei. I ko inakoa iohe ana i keia, ; ua komohia Hoko o makou ka ninau, ua ku-! p»no anei keia «e ana aka & kekahi poa a!ii| e hoolUoia kena pa i wahi no k* poe unuonu | po«ā a kaiaa poaa i kti hoano o k* Ihifo»-! pu ke Akua Mana Loa/ 1

AIA I KA ASNA HEUOLSLE. —Ma ka 1000 i hiki mai uei, oko kakou mau m*karoaka Haw»u Rer, C, Demonaa me Hon J. W. Aukin», ua loa aku U Uua i ka enakai» k"ai i ka aina hemolele, oia o Pale?€tii«, a n>aiiai!a atu paha i ka nana i ke aiawai o Sue2a. Nani mc> ko laua ik« ai>a ia roau wahi. ——— Halawai a ka An\w\ Kakistiiso.—Ma ke ahiahi o ka la 17 o Feberuari nei. e halawai aoa ka Aahahui K»ri&tiano opiopio o Honololu nei, maloko o ke Keeoa halawa» o Kaumakapiii /ua ka hora ekiku me ka hapa, nolaila, ke konoia aku nei na lala a pau o re Aha, e hele ae ma kahi a ma ka manawa i oleloia maluoa. hoopabWha > na haoa maikni. . ■ No na ninao a pau.—Ma kei« hope akn, aole no makoo e ae iki, e hookomo ma ko makou nupepa, i kekahi oinau baibala» mea helu a m® na ano iike, ke ole e hootina pu ki mai m haina ma kekahi pepa, ia enakou ka haiua loaa e paa ai. Nolaila. e hoomanao ka poe puni ninau a pau, e lilo aoa keia i rula paa no oukou. Ua hoounaii mai nei kekahi mau ninau, aka, no ka hoouna poo?e ana mai o na haina, nolailn, ua kiola loa ia aku me ka hoomanao ole ia. Ka hoomaloo ana ikk KAi. — Ua īke īho makou i ka haua akamai a na keiki kapili moku Pokn ma, no ka hookomo ana i kekohi papa i kapiliia, a hooia mahope o ka moko Kaua o Auseturia Donaw. a paumaia ke kai n maloohaha. Ua ahu wale ka hope oka moku, mai ka iwikoele mai, a hala loa i luna. O kahi hoi kein i poino, ua hele ae la a hakahaka pu. Ke hoomaka nei ka hana ana no ka hookomo hou ana i laau nuieaeekoo ai, a haopili mai i ka hoe hou. Akamai tnaoli no keia mau kamana o ka hooikaika ana e hana a paa maauei kela moku |K)ino. Haawiia ka mana mare.— Ua lohe mai mnkou mni ko makou makamaka oiaio inai, ka misionari pake mua o Hawaii nei, oia o S. P. Ahiona, ua haawiia aku iaia e ke Kuhina Kalaiaina, ka pnlapaia ae e hoomare aku i na mea a pau ke hele m»i i mua ona e miireia ai. —Ma ka la Sabati iho nei i hala, maloko o ke Keena halawai iiiiii o ka ekalesia haole o Polelewa ma Honolulu nei, ua hoomare aku oia i kekahi mau pake elua, oiai he mau pake no hoi laua a elua. Oka maka mua keia o kana poe mare i hoohui oi mamuli o ka inana i haawiia mai iaia, a i hoomareia hoi ma ke ano Karistiano. Nolaila, e mnnao iho kakou, o kana mau mare ana, ua likeno ia me ka na Kahunopule e ae e noho nei. Kumukula ona rama.—Ma ka la 7 o Feb. oia hoi ka la koho bjlcta ma ka apana koho o Koolaupoko nei, īke iho la wau ia Kahoopii kekahi Kumukula Kakolila e ona ana, ua hele na maka a ohewahewa. me ka hikaka io ia nei e hooikaika ana i ka balota o C. H. Judd ke Kahukula naKoolaupoko nei, i ka puka ana a C. H. Judd, ma ke koho ana a na makaainana ike aku Ja wau i ka waha e haikaika ana, me ka palale oka olelo. Ke ninau nei au, i ka papa Hoonaauao a nle ke Kahukula nui he pono no anei i na Kumukula ona rama ke noho i ka Oihana, aole anei, i na he pono, ina he hewa.

Puolo loaa Ika WAI pii'LA.— Ua hoouna mai kekahi ninkamnka Hawaii iini mea hou o keia kulanakauhale i kekuhi wahi nu hou e like me keia inuialoiho: Ma ka ia 3 o Fcberuari o keia mukuhiki, loaa iho la ia Maneie a me kekuhi muu kamika e iho he puolo. Kia ke ano ona mea maloko, he oopuhue, lie limukala, he pohakuala, lauhue, a o ka wahi o waho o keia mau mea i haiia ae ia. he kapa Hawan o ka wa kahiko, he Kahakahanalole. Ua kipupaia keia puolo ma ka nuku oka wni piula. He mea aha lieia o ka lau eia ana a ke poo o ka \vai e inu ni o ke kulanakauhale hanu ino ? He make anei kekahi a ia mea hoomanamana o ka wa kahiko? Aole loa. He lapuwale wale iho no, Eia wnle no ka mea pono e imi a loaa keia mea kalohe, alaila, hoopaa aku ma Kawa no na hana ino wale. £ mikiala kakou i ka poe hana ino mai i ke poo wai, kahi e loaa mai ai ko kakou wai e inu maikai nei.

Ka Halawai Hui.—Ma ke ahiahi Sabati aku nei ī halu, ua hui ae na ekaiesia elua o Kawaiahao a me Kaumaka|iili ma ka iuaki-

ni e hoo!ohe i ka ho;ke a Kev. J. F. Pogue, ka Eieie o ka Papa Hawaii i hoounaia aku e heie e launa a e inakaikai i na kihapai o ko kakou mau Misionari e noh'o mai la, ma na Pae Aina oMaikala, Kilipaii, Ta!awa ame Karoiina. Ua hoike mai ka eiele i na kuiana n me ka noho nna o ko kakou mati Mi;nonari maiuna ona mokupuni iiUii, kahi ihoonohoia aku ai iakou eao i ka ke Akua oleio, i ka poe i hoooeieia no ia ike, Ma kekahi mau mea, ua hoohauoiiia ke anaioa ina ka lohe ana i na hua i loaa mai i kekahi mau kahunapuie, inahope o ko lakou paaua hoomanawanui ana iioko o ko iakou mau kihapai. Ma kekabi wahi no hoi, aoie i holo lea na hana, a aole i ohiia na hua ohaha oka honoa, aua neie. He mea nae e hooUna ai i ko kakou mau manao, ka iohe ana inai, ua kukoiuia ma keia mau mokupun», he mau eka!esia t na wahi e kukulu paaia ai ko ke Akua aupuni ma ia mau wahi, No« iaila, aole i poho ko kakoa mau mahiim hoa e hookupa oei oo lakou, a ke paipai oei makou, e kokua nui kakou oo ko ke Akua aupuoi i holo kana oieio ma o a maanei o ke aa nei. Mahope o ka haiolelo aoa, ua hookupabbe kanaiima na tfa!a inua, no ka hoohoihoi an« e kukuiu hou i Hokuao hou i paoi ina ka hakahaka o ka mea i poino. Noiaila, ua eo ia kakuu.

L*AHTK6 KALOWALE. —Ma ka la lOohnu. ari oei, nalowale iho la kekah-i luahine kahiko o © kona mon o Keakn, 0 kumu nae & koao nalowale an», o !« ano inumole. Un nnhwnle oia a h/ki i kei* la, aoie i ioaa kom kino kupapa!i, A.. hea ? eia poha ika nahelehele knhr i h<>; e ai. ua make pha >ke kar, hokarua kama ole unahi aka o^lo. NA LUNAMAKAAINANA J ka AUs a . H)Ki 1376.—Eia malalo iho »ei ne kaainana no na Apana Koho o Oahu nei No Hooolulu, S. M. Kamakao» * H. Kamikana, M Ailuene Boyd, 350 ik S. P. KalAma, 341 Kapena Loke, i :a f t Kobata, 270 f { . w . Aiapaki, 216 Ae(o, 226 W. S. Pahukuia ISS J. Kahai, 173 1). Malo, 150 E. Mikalemi. 14* Z. P. Poli. 143 " D. B. Mahoe, 142 M Hulipahu. 77 u J. U. Kavrainui, 3Satstae e 4n„; G.B. Kalaaukaoe 10 [kla': " Lapaki, S " Kealoha, 2 M Kaawa, 1 W. B. Lohe 1 Ew9«krWaiauae 0 J.Kowo'kchufhu 101 £nftoia. " W . Mnhelona 1)7 " A. Kaoiiko, 49 Waiaiua, S. M. Naukana, 80 " N. Ka>.ika\vaha, f>-J Keawehunohala, ;>7 Koohiuloa, J. L. Naiii, ; J. Kupau, ;>i W. Pinehasn W.. | u J. H. Napela, Koolaupoko, C. H, Judd. KW kohen J. D. Halai. 17 John Cuminms, 81 " J. P. Kainn, 4 Maui. Lahaina, L. Aholo, I ( .N kohoii. W. Hanaike, li>9 P. K. Kalaikini, 118 M.lhihi, - Kaanopaii, D. Kahauleho, 45 kohuia. u A. Kaukuu, 41 4t Hoohia, '* D. P. Aumai, 13 u Kaaukea, 10 " J. A. Nahaku, 4 " H. Kamikana, 2 u Kanehaiiua, 2 Hmoaii. Kona Akau, G. W r . Piiipo, ko-hoia. Kona Hema, C. W, Jones (Aeto) Maui. Hb puuku Ekalesia i make. —Ma ka la 31 o lanuari, ua make iho la ma Lahaina o Seina, kekahi o na puuku ekaiesia o Lahaina. He kanakoiu na maka r hiki o kona noho ana maioko o ka ekalcsia,a ua mahaloia, peia ka loiio.

He PUNAHELE l HOOMAHUI. Ua lona tnaj kekahi pahpalu mai Kaupo, Maui Hik w mai, na ka mea nona kn inoa M. Kaualon» lona, e hoiko an;i no kekahi piinahele i iken malaila, a ua hanau nae i ke keikimeka ike ole ia o ka makun.

He Wi ma keia Apana o Makawao.~l ka malaina o lanuan nei, la 27, pii ke kuai o ke paiai, he hapalua, ekolu hapawalu, elima hapaumi. oke paiia he iwakaiuakumamalima paona, 50 kencta ; o ke pai 15 paona, 37£ keneta ; o ke pai 12J paona, 3U kenetfi. J. A. Kauhaa. ld?iuari 129, 1870. Na mea hou 0 Maka\va«.—lloko 0 na !a hope o lanuan, ua ikeia aku ka Makai Kiekie o ke Aupuni Hawaii me ka Eleie lapana ma na mahiko, malaila no ka huli «na i na lapana paahana a hoihoi aku i llonolulu. He aneane umi paha na iapana ina ia mau mahiko, a ua pau aku lakou i ka hoihona i Hooolulu.

— Ua makaukau he kumukula haole e noho nei ma llaiku, eao aku i na keiki a me na makua ma ka olelo Berit»nja.

— Ma keia palapala hookahi maluna ae. ua hoike hou mai ka mea kakau, no kona ike ana i kekahi makuahine e onoonou ana i kana kamalei wahine e marc me ke kane, oiai aole i lawa aku na makahiki o !»• mare kupono ana. He nui wale a'ku na o-: 10, aka, no ka hiki ole ia makou ke hoopuU aku i na mea maopopo ole ia makou, ru-;a> lu, ua oki makou maanei.

Hawaii. £y* Ma keia hope oku, ua hoopomaikaiia jko Kohala poe, ma ke kipa mau ana aku a i ke kuna Pauahi ina Naohaku ma kela n tne ; keia huakai ana e holo aku ai mai Honoluia .aku nei. Ma ka Poakolu ibo nei, ua boio aka oia ilaila, a mai laila aku i koua aw* ku mau ma Hilo. KuE l k'A HOOHANAIA 0 KE Kela». (Ja palapa!a mai kekahi kumukula īa iasi kou raai Hamakua mai, e olelo ana : "Au ia'u e noho ana ma ka oihana kula a pau ki wa kuia o ni keiki, hoohana aku au ia U* kou ma ka hana kuoono a me ka uku no [ wahi, mai ka med mai nona ka hana, a pe'* au I hoohana ako ai ia takou ma na nie® e piii ana no kekahi hemahema o na keiki ma ;nn mea hoonaauao, a i mea no lakou e pO' ; maikai ai ke lilo i kanakn makua, eia nae. fua kue mai kekahi makua i ka hoohanaia - \ Wana keiki. Ua inakemake no ia (mafcuv le noho waie me ka hma hana ole." i" a ul |lako no ka makua no na mea e hoonaaW jai i kana keiki, alaila, ua makehewa wa!« na kuiuu ke hoouoaona i keia poe, rr.a> 5 paha he hana no ka na makua ma na hoirtf no na keiki. Aole no hoi makou hoopono: I kela makoa i kona kue ana, ina ua henu* ihema ke keiki i na !ako oie e hoonaauao Ji . iaia, a e imi ana ke kumu i kahi e heoii ;ai iua keiki la. Noiaiia, na oukou e ka 1 -" ' paoua i keia.

Ua 7&a Hilo. —Ua iohe mai makoo. he mau ua keia ma ke kaooa o Hilo, ke oakukele ia ua aina ua kau!aoE la, a ka !si a ka oloohi i noho ai. ~Maka h 9 o lanuan, IS7O, oa make ma Kohala Akau. o S. KuhaiahaU Kahalev.t,1 1 kek.-ih! ona kamaaioa i noho loihi ma- - h. a 5 heopanīa malnko o ka berita mare ; >:i t makahiki loihi he iwakaiua. Aole no tr.ar.-op.-k loa ia makou kona ano, aka, na k':!a ame keia no paha i tke īaia e hoike Ka HoniA ANA O BiLA Auwana no ia Usa. —Ma ka Poakahi, U 31 o lanunn i h tla. eia hoi ka !a makahiki hou o na Pake, !i* -nu r.ui iho \a o BiU Auwaoa ika mai 'o-.-a. ma H.lo. me kekahi o kona mau maka- ; a niahopo o ko lakou pau!ehia ioi ī'nko o na hukaoa a ka hoowale.iV n Icm nahcsa, ua cj!u ae )a iwaena 0 : j br h-ikaka, he mea mau no paha ia I , : « nna. Iko kekahi makai kii ana aku , rni!'i ia lakou, oia oKaikui.ua le!e ;- .; :! r . Hil i a kuikui iho la i ua makai nei. i (*a h«-»pu kokeia aku lakou. a hoopaaia rna j ka h.ile piahno, n ioa ka hookolokoloia ana, ] iri ksu iho la maluna o B«la oa hoopai noa { a ko kan;nvai he 557 m** na koioa $3. i-.inn iioi oW. Keu he S-")7 me na koioa ; j :i ina'iLina hoi o So!omona he &20 me S3. j U, i iho i » iii hauoa a ke kannwai maluna j

o ka po? e ku«* ana i na kaoawai o ke aupuni } I 1 A' ! 1 .