Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 3, 15 Ianuali 1870 — Na Koa o Kawaihae-kai. [ARTICLE]

Na Koa o Kawaihae-kai.

f Ekk Ki okoa ; .Haha kaua : | E oluola oe v ke Kapeoa a me k» poe pahana o keu keena e iho i koia wahi puoio ma kahi kaawaie o kou mau kola- f niu. a nxu hoi ia e kuup<iu ae i ikeia ka io a ■ me iwj. ; Eia īho malalo nei ua wahi puolo nei. Ma • ka Poalua la 16, (?) oa heie aku makou he, wahi poali koa no Kawaihae-kai ma ala, Kohah Akau, ma ke kauoha a ke keiki ■ paukani o ka ahahui, Davida B^lauina; oka nui o makou na koa o keia wahi puali he 20; a oi ke hui puia me na'lii koa, o ka inoa oj ko inakou wahi kapena o Kimo. Esq., he wa-! hi lukanela paha oia no ka puali koa haole j o Honolulu. * No ka hele ona i Kohala. Ua hoomaka ko r makou hele ana aku mai ka homeaku ma ke : alanui e hele ai a hiki aku ī Puuhue, a ma-f laila makou i luana ai i ka olu oia home ; un t hookipa maikai mai kekahi iwa oia home ia ' makou ma ka hanai ana i ka ai me ka ia, a , pau ko makou walea ann, me ke kali » kahi ] kapena apa o ua wahi puali koa nei, oiai, aia ! no kela i Ohialele kahi » noho ai, a ma ka ; hora 4 paha oia la naue aku la makou ; ma > keia hele ana ua ku»pau ia ka holo o ka | lio, e kauaheahe ana i ka pa kohai mai a ka j makani o Ihuanu. A hiki mnkou i Nunulu j makai aku, noho hou no makou me ke kali | no i kahi haolo a makou, no kela i hi-l ki ae. | .\o ka hiki ana ma kahi o Keehokii. Ua i haalele iho makou ia wahi, no ka mea, ua j kokoke e welo ka la ī Lehua. Holo aku la • inakou a hiki ma kahi o ka ahafitii, kau nni j aku la ka manao e launa pu me Keohokii ke ; keiki puukani o ia pa hana. oiai hoi, ke iho • nei ko luna poe ; ua hookipa oluoiu ia mai }a makou e kana lede. Ma ka la 17, (?) oia ka Ponkolu, ua ikeia j aku na pali hauliuli a me na kualono e wai- ( ; ho waie mai ana, me ka huna oie ia o ko la- j kou mau hiohiona e na ao pololuwa a me na kukuna oiinolmo o ka In, me h.e la e haawi < mai ana i kona mahalo no keia ln. ; No ke kai ana oka huakai. Ma hora 11 f hnpa, ua ikeia aku la ka pnpa hana a Kauka j Wiglu p Halawa, i hoaahu ia i na kahiko i like loa, patana keokeo maluna. omaomao me j ka hupa e kaiueana i ke alanui malalo, me na lipine ulaula i kikepa ia ma o a maanei o na j wahine ; o ka maka mua oia huakai he ma- j hu o Kamana konn inoa. I ka nana aku i, keia huakai ua ku i ka mahaloia. | la lakou e luana ana, hoea mai ana kahi ' ahaiolelo o ka puali kaua lio, a o ke genera- j la nui oia puali o Kukahkionuuanuikamaka-; ni, a hai ia aku la no hoi ka olelo mai a Ke- | kipi akn, e heie mai oukou. A hoi aku la noj hoi ka ahaiolelo, o ka hoomaka inai la no ia : o ka huakai. | ia makou hoi e nanea ana, hoea mai ana i hoi ka poe puhi bila o Kohala nei, a» le hoi i upuupu iho, kawewe ana ka pahu a na koa 0 Kawuihae-kai, o ka hele wale no ia o makou a le-i Kohala eia i ka iluku nu kanaka,' 1 ka ka mea he nui o na mea hou. j O ke kai aku la no hoi ia o ka huakai, penei kn hele nna o ka huakai : O Davida isalauina mamua loa o ka huakai, o ka poe puhi bila aku, na pahu iho, o ka puali kaua lio iho a ole loa, a o na wahi koa iho o Kawai-hae-kai e hookahakaha ana mawaena ; hoo* l manao ae la au i na koa haole o Honolulu, i I ka nana aku i keia mau wnhi koa ua likej loa, ua eleu lakou ma ka lakou mea i ao ai. A o ka papa hana iho o Halawa, a o na keiki paahana mai o ka Ahahui, a pela aku. Ua hoomaka ia ka heleana o ka huakai mai ka hale ahaaina aku a hiki i ka halepule haole, a pela i kai ai a komo aku la iloko o ka ! pa hale o D. Balauina, malaila kahi iheleai! i na alanui kikeekee oia pn, a puka aku la i j waho hele pololei ka huakai a hiki ma ka ha-1 le ahanina. j No ka hale ahaaina. (?) oka loa oka hale ' nhanina, ua like pnha ia me 15 anana, o ka j laula ua like me 10 anana, ua uhiia o luna ! i na nanaku, me ka hele o loko a haiamu ii' na mea uliuli oke kuahiwi. Eha no pnpa-1 aina i hoomakaukauia, e like ine ka loa o ka j hale pela no ka loa o na papaaina. Akahi: no a hana ia ka ahaaina e like me keia ke! ano ma Kohala Akau nei. Na mea ai. IN'a mea ai o iuna o ka papa- j aina a'u i ike ni, he mau men ai haole wnle j no. a he pikimora knhi poi iloko o kahi bola. ! Ua mahalo au i keia ahaaina, a pela no hoi paha ka manao o ka lehulehu i naue ae i ua la la. Eia hoi ke kina, oka hookipa ole ia nna o na maiihini e paina, oiai, ua heie mai kekahi poe no ka ua Kipuupuu mai o W r ai-' mea, a no Kawaihae-kai a me Kawaihae-uka j mai kekahi poe, eia nae aole i kamau ke ea. | Ua kahea ia mai hoi kekahi poe malihioi epaina, aole nae i pono īho, ku mai ana o Ka- \ halewai a hookuke, aole mea ai iho i ka ai, | e ku a pau e hele aku i waho, o ka nanai 1 poopua aku la no ia hele ana i waho. Ma-1 mua nae o ka paina ana, ku mai la ka Luna | Hooponopono o ke Kuoioa e hoomaikai i ke • Akua e like me ka mea mau, a pau ia, o ka paina iho la no ia. Ka haiolelo ana oL. H. Kulika. Ia makou no e hnmu ana, e hookomo ana ko waho ia iloko, ike aku fa makou ia Kulika e naue hele ae ana ma kahi o ka poe pohi bila, a hai mai la om i kekahi mau olelo hoolana e pili ana no ka ahaaina, a mē kona hai mai. elua mea hou wahi ana, o ka mua he papaaina poepoe, no Kona Hema ia, a o keia boi he papaaina loihi, a o ka*a mau mea hou keia e hai aku ai a hoolaha aku ma Honolulu. Abe nui aku no kana mau mea i hoike mai ai, aole no aa e kuekaa pou loa aku ana i kana olelo. ba hoopouia kana haiolelo ma ka haawi ana ekolu huro, no ka mea, ua piha ke anaina holookoa i ka hauoh no ka maikai o ka. na mau elelo.

Ka pui «na o ka nhaainn. O na hif>i mi. hope iho o ka pau ana o ka ahnim. hc ms, 2 hana leaiea na na haole, ao ka pukau no h i ana wahi koti o Kawiihae-kni ka hkm lo« aku, e like no hoi me ka lakou U inn j ao ai a ailoio, pela no hoi ka lakou hana ar.-\ . mai i ka makon ike ak». Ina no hoi pahn prl« na kau i !•.•> o i Kohaia ka eleu ke kaho4 ko iakoii kapen.i, i I kahea mai ka auanei ko g?ncra!a. hooiehe e- . hekii na koa, huii e ka huli ana, hehi e U : wawae, aohe wahi mea a kohu iki, e ?.ho e t hooaioe ia hana ma ka papn ; ina he kuirvi ; haole ke aUkai hana ia a ku ka liki. Ua jae U»u maanei ua awakea. Me ke aieh.i. ! J. \Y. N ,vkoa. I Kawaihae-uka, Novcp.mKi