Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 1, 1 January 1870 — Hape Nui Oukou a pau. [ARTICLE]

Hape Nui Oukou a pau.

[ keia kakaliiakn maikai, ke weheae- 1 j nei mukou i ko niaknu niau papale, a ke 1 ; Hnpe Nuia nku uei ia oukou a pau, ka j poe e inwe unn i ko makou nupepa i keia! makahiki. | I ka hora uuiikumamalua o ka ponei,j f ua kaili .■)<.' la k<: «linnka makaliiki 1669,' ;a ua hai.i jiU>j la « »»•* i u<; ..k» iioi oie mai.: lO na liana maikai o ia niakahiki, e hoo- j : manno mau kakou, 0 o na hana ino, e ka-| pae ae inai ko kakou mau hoomanno ana. | E like me ka uhi ana mai la o ka poelee- ; le o ka make maluna ona, pela hoi kakou 1 I ;e hoopoina ai 110 ia mau hana i makema-j ke holo-okoa ole ia. I A no ke komo nei kakou i ioko o ka 1 mahahiki hou, a noiaiia, e like me ko kn-j kou olioli puni no ka loaa ana ia kakou ; ; he la mua no kekahi mnkahiki e heie nei,! pel 1 iioi kakou e olioli ai a lawe nui i ko! kakou u Kilohana Pookela no ka Laiini Hawaii," ka nupepa i hookupaaia maln- ; na o ke kahua nee oie 110 na mukaiiiki iie I ; Kwa 1 u i haia. Ke iio(»ikaika nei makou i ka holonnn; ( o ko kakou nupepa i mua, a ua i keia no i . ia e ka |>oe n pau i lawe i ko makou nu-j pepa i na makahiki loihi i liala. E like ! ine ka nee ana o ke au o ka manawa i' ' mua, pela no ke Kuakoa e pii noi. ! Aole makou kanalua iki no koua emi ; ana i hope, oiai, iie oia mau ka upu ana 0 ko makou muu manno e pii, e pii a e | pii, ae i iuna me helupe lele la ke oni- , | oui, ke loaa i ka makam ka ao o ka lewa. Ua lohe paha kekahi poe i na kiiokilo- . .auu a kekahi poe kue ia makou, aka, he i mea makani wule 110 ia. ho opala ka mea ■ leie. I ko kukou komo ana iioko o keia ma-1 kahiki hou, ua hookoino hou ia he uj tu! Luna hou no ko kakou oupepa, a nolaila,! ; ke patpai nei makou ia iakou a pau, ka | ' poe akahi a iHwelawe mai i keia hana, ei l ', ' hoomauawauui, 110 ka inea, aole keia he| ;oihana i mnnaoia e waiwai ana, nka. no! ; • ke kokua wale uo i ka hoolaha ana i ka j .! pono niawaena o kakou iho. | •| He han* luhi no kein. Ua ike inaka j i! makou i ka inea a me ka aikena o keia ha-' ■ { na, aka, aole nae makou i u a haalele wa- I ' ile. Ua hoopaakiki makou no ka manao, : 1 j e ike akeaia ka manao o kela a ine keia I i * * ) j kanaka e noho aua malalo iho o ka malo- * .|malu o ke aupuni Hawaii, nolaila ke pai-; 1 pai nei makou, i nui ke aho o oukou e na j { Luna Hou, a e hooikaikn me ka hooua- j i \ waiiwali ote. He hana waiwai no paha S > ! ka hoolaha nupepa mn kekahi mau aupu-] > ni o ka honun nei, aka ma Hawaii nei, j kahi i hoemi loa ia ai ka uku nupepa a; me ka hapa o ka poe lawe, aole no i maJ imo ia he haua wniwai keia, -* Ma keia wahi, ke haawi aku nei uw- ; kou 1 ka iuahalo i oa Luua Lawe Nupepa , j Kuok&a a pou i hookaa |>au mai i ko UJ ' nai » I m pnh ka eleu like ana! i!o mt Luua a |>ati o ko kakou iiupep«i c|

noho ana ma keki a ma ke;a pe® aia?U f ua ola poao ko kaKon nupepa. Ke p*ipai aku uei ht>i makoU i na Lu* na * pau i hookn j |mti oie io*i 'J l ' > iakou _ a*fe i ie e hookna nwu i kein wa. B ho*<pau kakou i ko knkou wau aie no keia ii»iikahik) i hala, a in kakou e komo ai iloko o keia f»aKahrkt holo» na hma a alaiki, iawelawe. ; Ke haanr» aku nei makou i i kn kakqu Haku Meie © noho f luaui aua nia ka Au«a Mauna o Hawall, tio kona paupauaho ole i ka hoolako p*nepiue ana iko kakou |Ci!ohai*%"** ina : Himeni a me na Mele i hakui« a i onuhl-| ia mai e ia, ma kela a ine keia puka ana oko kakou pepa, Kakaikah) loa iloko o keia euau mnknhiki luihi oko kaknu noho hnoponopono ana, na pule i puka ole, kona mau uu je a me na hiineiii. Ke haawi pu aku nei hoi inakou i ka unhalo i ka elemakule haoohuno o kakou e m> \ ho mai i» i ka lepo uia o £>vii. no kona hoo* lako i ke kakau mau »n<\ i u Na Hunahuna Moolelo no ka Moolelo Hawan/' i hoopuka* j ia ijiela a nie keia pule. Kupanaha ko ma» l kou īke ana i ko laua ikaika loa ī ke kakau , 1 ko Uim wa eieinakule. Aoie niakou e poina i ka haawi ana aku i! ka uiahalo i na tausani o ka poe i |x»taj>ala i ma» iko kakou nupopa. H hoike nna no ' ia no ko oukou mahalo i ko oukou nupepa ; Kuukoa. | He mau tans.ini na palapnla i hoopukaia | mn na kolamu kaawale o ko kakou nupepa i | keia mau makahiki loihi. He oiaio, ua ka-! pne makou i kekahi inau palapala no ke ku-1 pono ole, a no ka loloiahili, ka puui hoopaa-; pna a wuhn kole oi, a pelu aku, nkn, ua olu- j olu ma.kou i ka hoike «ku, he ehia la o ]a- j kou i hoohuakeeo, a holo aku ma keia aoao i e kue mai «i, ke manao nei mnkou aole pahn i loaa hookuhi kauna o la poe. He ia kakou a pau, ua hookuu akea ia ka nupepa Kuokoa, no kela a me keia mea e kamaiiio aku e iike me ke kupono, iua he kanaka kiekie a he kanaka haahaa, ua like pu wnle no ia ia makou, ke! kupono ka iioolaha ana. I kekahi manawn, ua hoolahn makow ij keknhi mau inanno i kulike oie me ko mn-> ! kou inunao iho, oia ko makou hoike ana, he; nupepa keia no na makaainana oke aupuni Hawaii. Ke paipa i aku nei makou ma keia wnhi i na Luna hou o ke Knoloa a ino na Luna knhiko, ma keia mnkahiki, e haawi aua makou i Uku Kauleu. j na Luna a pau e ioaa ! ana na inoa he kanaliina, a hoounaia nia ka puolo hookahi ke hookaa mai lakou a pav> i na dla »> ia ptiolo ma ko mukou lima me ke koena o!e, i Elua Dala a me Hupnlua ina ke dala gula, oia hoi. e haawi ana makou i ka uku keneta hoihoi no keia n me kein daU e like me mamua. a uku kaulele iho keia elna dala me hapaiua. Oia hoi, he ehiku da!a a me hapalua no keia a me keia kanalima inoa, me ke kanalima dala ke hookaaia mai. Penei, ina hookahi luna ua loaa iaia ke kanaiima inoa, a ua ohi keia i na daia no ka hapa mua he kanalima da(a, a hookaa mai ia makou, alaila, e haawi mnkou i kela luna i eiima dala no kona uku mau, a haawi hou aku inia i elua dala a me hnpalun uku kauieie, ua iike ia me ahiku dala a me hapalun no ke knnalima inoa ke hookunia mai na dala he kanalima no ka hapa mua, a pela aku a pau kn makahiki. Aole makou e hnawi ana i ka uku kaulele i na Luna i huli a ioaa na inoa he lehulehu walej hiki i ke knnalima, a knuoha mai na makou e hoouna pakahi aku ma ke ope iiilii i kela a rne keia iawe pepa, no ka mea. aole no ia i kupono i ka mea i make» inake ia. Ua lohe pnha keknhi poe mawnho ae, ma ke kamaiiio akea Hiia a ko nmkou makama* kn ma keln aoao mni imua o kona poe lawe pepn knkaikahi, he poe mnkou " no ka puuiu kipi, ahe poeake e hoohui nupuni "a me na inoa e ae a lakou e knp* mai nei, aka, ke hai aku nei makou, o ka hnna no ia a ka enemi a ine ka poe kue mai ia makou ; me ko makou kuka a kamailio ole no ia mea he hoohui aupuni. Oko makou makemake o ke kuokoa mnu o Hawaii nei, a me ka puliki i ka hua kumu o ko kakou nupuni, " Ua mau ke ea o Hawaii i ka pono," oole i ka hoopili wale malalo o kekahi aupuni. Aole makou i manao, ua oi ae ke njoha aina o lahui o na haole i hookapaia ma ka palapala ma ko kakou «upuni, momua o makoa ka poe i hanau ponoi ia maiuna o na kabu* laelae o Hawaii nei, i noho a nui ma ko kakou ooe haoau, d ke manao nei e noho joa aku a waiho na iwi i keia one, ke ole na keakea a me na kauo ana a ni hana ia makou. Ke kokoke mai nei ke Kau Ahaolelo o ka makahiki 1370, a nolaīla, ke paipai aku ne» makou i na mea a pau e lawe i ka Nupepa Kuokoa, i ike i na haoa a pau o ka Ahaolelo. E like me ka wiwo ole o ke Kuokoa i na kau Ahaolelo a pau. E hoike ana makou i ke ano a me Ve kulana o Wela a me Ma Lunamakaainana a oukou e na makaainana e boouna mai ai. I ka hoopau ana, ke koike nei maoa na Lunahoopooopono mua, ua hookiekieia ae o Rer. O. H. Kolika i Lunahooponopono nui no kein nupepn mai keia la ako, a iaia ka hooponopono ana o na mea a pau e piH ana i Nopepa Euokoa nei. KeMana maua manao, e like rne ka hoio ana o hana ma ke Kufa Nui Kaikamahine o Wamlua, peia auanei e holo ai ke Kuo/eoe ma hooponopono ana. O na Hope Lu> nafkoopbncpQoa o L. H. KUika a ine J. Kawninai.i

— — , Kekahi Paako elelo ro;u ka llaa.ipl MAI A KA FERESI !>F. N V «K>F,RS i*a Kai.aki fKā WeilE AXA «*A Aka- f oūto m i s< i,\ 6 o !•; *• O na lahui e i»ol«o koke m«i ,111.1 ka Hema o .\n«Lri|.n Huipnia ? a tnr\ Ks> I » me i«pana, e p<>no e nnna nui ia ; kou. E iiooikßilt«i »na n t por» <mpor.'-< , ; Uviopono{>ont» ika noho ona i wam"v j kakou a »»e keia nv«ti iahui « pau || ano e htki ai iu bkau ke p»ujele, a e U,f ai ka porv* hke la lakou »ntc kakou. * i ikukuiu ina liana t»i)i kafem. Ma hafHi'!d aus u kekaln hana hwi we ke au | • puni o Kina, i oi aku ke ano nanuno. mua « ua t>aua knhiko, a i hookumuia n>l hw tua ka noiau a me ku hooikaika o ke-ll I kahi mea Iwuolwiho »>ko k«kou ).<thui ne r S '*f [kc hoomaka oei ke ao hoHKiko» *» luunil , uui hm nku me kelu hhui lein.ilehu t ole in« knnaku oua ain*-e,e komo mat. oiai o Ainenka iiuipum. k:i kihui nain < ■ alakii ma kela hnna hou. he mea ktipnr. jia )»kou, e hoomau i h«»)o pon*> keia h i- : ' [ na» a i mnopop<» ai ko k;»kou\nno oraio. f j ; M» kem men, kc «« *-» k uif ; ni» kauawai « J>iini n»:iu lo;i u\ aku ka pu- ; kn o k» boi>kauwain :inn »> n.i mko ni. ( ; !ko kukou nina, u»:»luk» «> ka imw Ē \lk.) ke nno. hin.i h«»opa;i u Mi| ® i maknhikj/ ut> pa|m ?«xi »kn ao hoi j rnl imoku Ami rik;i ika h .vc n:»ua hii.i i kc:nL ! poe. I ki'kaīu aim-o hr»njvM»o ;ur.\ i ke • 1| | h;m;i. I\e k»»kua m i ;iu ika hookie\iv 1 I ;ie i k«i Klele Kuhiiūi um Knui n i k;i {.i-1 pa IIMI') n u;i Kuhnj:>. M 1 I Ke mnh:iio nei maknu tkn n| j keln k:nnik*i nui e uoho pf>o nei ) S 0 keknln ;iuptinv uni «» Ku honni nu, j| peia no ti«»i ua maiuo o k:» p»>t' kne a |M'i« 1 kein lawe uun ma» t nn jMin.»na i i»>* » || pnnia i>i» keknhi mau in;»U;«h»ki. U:» fmpa h>n in na moku «» kela auj im , 0010 ehiwe i na knuwn panhMua <• kn.i ano i keknhi nupum e ne nu.i » k» ;a haiia, • akn, o ke aupuni liawnu, u»»na ua kam he (>O.CKM), ke h« uei i k»»ua hue e puit i | maluua o un nmnua o un kta o k(»ua in .p moku, n e kii i mau kuywn o keia iiim im j nn fiu)kuj)uni liilii o k;i uioana P.ikīpika, a mnlin e knu hou nnn pnha i kn hne If.iwai» mnlunn o keknhi mok» uku i Kinn. K nknnkn mni pnhn munnn | n i nupum nui o kn houun net t ka kakou | !hann. 1