Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 51, 25 Kekemapa 1869 — Ka mokuimi Kanaka. "R. W. Wood." [ARTICLE]

Ka mokuimi Kanaka. "R. W. Wood."

Ma ke ahiahi o ka la Sabati aku nei i hala, ua ku niai ka inoku kii kanaka kalepa a k-t Papa Hoopae Lima Hana, aia ke awa o Honoiuiu nei, inahope o kona holo ana aku e i-iu paahana ma na mokup ini luiii o ka Hema. He ekolu a eha paha na niokūpuni a keia moku i kspa aku ai, me ka manao e oiii n>ai i na kanaka kamaaina o kela mau mokupuni, a lawe mai ia nei, aka. aole nae i hoopomaikaiiu ka huakai i[ni kanaka a ke Aupuni Haw,;ii. I ke ku ana o ka moku ma ka mokupuui uuku o Niue, ua loaa i ke Kapena he palapaia mai naMii mai o ka mokupuni. lie mea maopopo loa, ma na malamn mua o keia maknhiki, ua kakau iho na Luna iluoponopono Aupuni a me na Lunakanawai o iu wahi, he pala-i pala e lioike aku aiM i kekulii o na kanawai o Niue, i na Kapena moku e holo aku ana ma ko lakou mau kapakai. O ke anu nui o ua palapnia la. oia no keia, —Mamua iho nei, ua holo aku na un>ku :ini kanaka ma ia mau moku : puni, a ua la\>e aiiiue aku i na kanaka 'i| mau paahuua ma na aina e. No keia; kuinu, ua hooanuMuuia na poli aloha o na makua i ka lnkou mau keiki i I iwe malu ia aku, a ua kau ia he kanawai e papa ana i na waa e holo aku aua i na \ moku. He nui na Kapena inoku i holo aku mahula, maho()e iho o ka pai ana o kela kanawai, a holo wale aku, aka, o keknhi mau kapena moku, kue no i keia kanawai. Ua haawi na'hi i kekahi o na Misionari e noho ana maluuu o ka aina, e unuhi i ko. lakou kanawai ma ka olelo I)eritania, a hoouna aku i Sidane Tahiti, Sumoa a me na kamaaiua iho ma ka aina e kalepa kanaka ana, O ka nui o na lima paahana i laweia mai, he iwakalua kumamaono na wahine, a he umikumamaono na kane, oia walei iho la no. Nu ka mokupuni mai lukou 0 Dcinger. (Pukapuka.J Mailoko mai o keia poe i laweia inai i Hawaii nei, he elima wale no wahine i m:ireia, a pela uo hoi na kane. O ka | nui o na wahine i laweia mai me na kane| ole. he iwakalua kumamakahi. Ileahaj ka hana a keia poe wahine i maa ole i I ka liooponopouo hale ana ? Healia ka ] pono o kolakou noho malihini ana mai me ke ku kaawale loa aku o ka olelo mai j ka kakou aku ? Ile poe kupono anei ke- j ia i ka hoounauna ana ma na hana pili kino mai ? Ma ka hoolaha ake Kakau-; olelo o ka Papa Hoopae Lima Hana, ua ! ike iho mukou, ua hiki noke kuai iu mai ka manawa i hoopaaia'i iakou i kela u me keia e kii aku ana e hoolimalima. O ka i lakou wahi hana ahona iki e haua ai, oia no ka holehole ko. Aole kupono no na hana e ae. uo ka mea, nole no lakou i lioonaauao nui ia,a aole uo Koi i maa ma na hana e ae. Heaha ke kumu ilawe ia mai ai keia mau wahine i mare ole ia a nui ? I mau wahine hookomakama anei ? A i mau wahine anei e hoopulaj»ula ai i keia lahui? 1 aha la? Ua maopopo no ia kakou,o kela lahni noua mai keia mau wahine, aohe i maa loa i ka noho ana o ke ao naauao, a o ka lakou mau hana kahiko i ko lakou aina iho, o ke kolohe, o ka malama ole i ko lakou maluhia. oia auanei kekahi mea a lakou e hana pu mai ai ] a i ole ia, aole no e ne!e ko lakou hana ana. Ke ehaeha nei ka manao o ka poe Karistiano i keia lawe ana mai i na wahine mare ole ia. a hoopunana maluna o ko kakou aina, me ka maopopo ole o ko lakou noho ana kane ile u»n keia mua aku. O ka loihi o ka i aeia mai ai keia ;>oe. e iawe mai i Hawaii nei, he elua wale no na makahiki; a i k& pau ana o ia manawa, e hoihoiia aku no lakou, malaU» o ka lilo o ke aupuni paha, ao ke aha la : lua ua ke aupuni ka Lilo e hoihoi aku ui ia lakou, alailn, he keu aku ko kakou lokomaikai. O ka uiua ko kakou lawe mni e hc»opoinaikaī aku ia lakou, ma ka haawi ana aku i ka hana me ka uku ia, a me ka hoihoi aku ia lakou uiaUlo o ko kakou iilo no. Mahaio makou ia Kapena Enelani, o ka moku iiui kauaka R. IV. fVooi. oo kona hwe hipa uua mai i na paahaua malihīni me kona aluuu ole aku a uui f me ka mauao maalea ole a koi wale aku. Ua lawe mai o*ta me ka nui iae ia mai, a ua .iuihn loa i ka hapuku ana mai, e like me ka h tua a kekahi j»oe imi kanaka e ae e lohe i-i mai uei.