Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 39, 25 Kepakemapa 1869 — Page 4
| This text was transcribed by: | Brenna Lewis |
| This work is dedicated to: | I dedicate this page to my dog, Hiwa who pass |
Ka Aupepa Kuokoa
Ahahai Enanelio o Oahu
Haiawai ka Ahahui Euaaelio o ka mokupuni o Oahu ma Kahana I Koolauloa, I ka la 14.
25 o Sepatemaba, M.H. 1569.
Hera 10 kakahiaka, ua weheia ka halawai me ka haiao a Rev. J. N. Paikuli. aia ke poolelo ma Pilipi 3:10 hapa hope.
Eia na Kahu a me na Elele i hiki mai.
No Kawaiahao, aole Kahu. Koa ka Elele, Kaumakapili, Rev. A. O. Polepe ka Kahu Kapohaku ka Elele, Ewa aole kahu, Keoahu ka Elele, Waianae, Rev. A. Kaoloko ke kahu. Kekilo ka Elele, Waialua, Rev. J.N. Paikuli ke kahu, Kihakapu ka Elele. Kahuku, Kekahuna ka haiolelo, Nakea ka Elele, Hauula, Rev. H. Kauaihilo ke kahu, Koekoe ka Elele, Kahana, Rev. E. Kekoa ke hahu, Hua ka Elele, Kaneohe, Rev. J. Manuela ke kahu.Kekeni ka Elele, Waimanalo, Rev. S. Waiwaiole ke kahu, Kaohie ka Elele, Wailupe, aole kahu. Kalua ka Elele.
Eia na Lala mau o ka Aha i hiki mai, Rev. O. H. Kulika, Rev. L. H. Kulika, P. Naone.
Ua kohoia o REv. J. Manuela i Lunahoemalu a o S. Waiwaiole i kakauolelo.
Eia ke Komite imihana, Rev. O. H. Kulika, Rev. L. H. Kulika, Rev. E. Kekoa, Rev. A. Kaoliko.
Komite uni humumanao, Rev. O, H, Kulika, Rev. J. N. Paikuli, Rev. H. Kauaihilo.
Hoike hapa mai ke Komite unihana i na hana e hana ai.
1. Hoike kihapai.
2. Na Kumumanao
3. Na palapala hoopai.
Ua hapaina ka hoike o na kihapai.
Hapaiia ka heluhelu ana i na kumumanao.
Ua heluhelu mai o Rev. A. O. Polepe i kana haawina a ua aponoia, a kauoha ia e hoopaka ma ka nupepa Kuokoa .
Heluhelu mai o Rev. O. H. Kulika i kana haawina.
Heluhelu mai o Rev. J. Manuela i kana haawina.
Heluhelu mai o Rev, J. N. Paikuli i kana haawina.
Heluhelu mai o Rev. S. Waiwaiole i kana haawina.
Heluhelu mai o Rev. H. Kauaihilo i kana haawina.
Ua hoopaneeia ka halawai apopo, hera 9 kahahiaka.
Pule o REv. H. Kauaihilo.
Poalua, Sepatemaba 15.
Hora 9 kahiaka, hoomaka ka halawai me ka pule a P. Naone.
Heluhelu ia ka moolelo o ka la i nehinei @ apono@a me kekahi hooponopono ana.
Ua heluhelu ia na haawina i koe a hiki i ka p@@ ana.
O ka Rev. L. H. Kulika haawina ka @ kauoha ia e ka Aha e hoopuka ma ke nupepa.
Hoike mai ke Komite o ka aha ku i ka wa, no ka noonoo ana ia Kauhane e lilo i keiki na keia aha, a pa keia aha e hoo@na ahu i Wailuku.
"I ka Aha Euanelio o ka mokupuni o Oahu, Sept. 15, 1569.
"O ko oukou Komite i haawiia e noonoo i ka mauao o ke Kahu o ka Ekalesia o Waimanalo, e hoohloia o Kauhane i keiki na keia aha, a e hoouna ia oia e keia aha i ke kula kahuna ma Wailuku. I ka noonoo ana o ko oukou Komite, aole he maopopo ke ano o keia mea he keiki na ka aha eia. wale no, o na mea a ka aha i hoouna ai a konio i ke kula kahunapule. O lakou wale no na mea i pono e kapaia he keiki na ka aha. He mau keiki no ka keia aha, @ia no ke noho la i Wa@uku, a ke imi nei ma ke kula a na kau@@ e komo i keia oihana o ke kahunapule. He makehewa ke kapa wale ana aku i ka mea a are he keiki na ka aha aka ua oluolu no ka aha i ka launa ana mai o na mea a pau e makemake ana, a e imi ana i keia no ua ma nu halawai a pau a keia oha;
"Nolaila, ke manao nei ko oukou Komi@e e noonoo hau ia ka olelo hooholo o kela halawai hope ana i lune iho nai, e hoolilo ana ia Kauhane i keiki na ka Aha aole no kekahi kumu i ike ia iloko on a, aka, no ko kakou ike ana i ka hemahema oia hana anai.
"Eia no ke manao mua, oia no ka hoouna ana ia Kuuhane i Wailiuku. Ke mauao nei makou e hoopanee hou aka ka noonoo ana i keia manao a ka wa okoa aku, no ka hoaa ole aku iaia o ke kulana maopopo loa. @@ he komo ana aku i ke kula a na kaula."
O. H. Kulika,
A. Kaoliko,
J. Manuela.= Ke Komite.
Ua aponoia ka hoike a ke Komite.
Heluheluia ka palapala a ke kahu o Kawaiaheo e pili ana ia M@kalemi, Aumai a me leeia, e noi ana e hoolilo ia lakou i mau keiki na ka aha. Ua hoomoe ia ma ka papa.
Ua hooliloia keia hapalua hera i manawa haipule a hiki i ka hora 12, alaila, hoopanee ia ka haua.
Hora 1 ahiahi.
Ua hoomakeia ka hana me ka pule a Kekahuna.
Na ka Lunahoomalu i heluhelu i ka palapala hoopai n ka Ekalesia o Kahuku e lilo o @@@@@@@@ i kahu uo lakou, he (60) inoa.
Noi mai o Rev. A. O. Polepe e ae aku k@@@ aha i ka palapala noi a ke ekalewia o Kahuku e h@o o kekahuna i kahu, a e hoo kahuna aku iaia. Hooholoia. E niuaomau. aku nee @a@a, a haawi aku i palapala haiole. @@ hou nona. Ua ninau ka aho iaia. Ma ke nui a Rev. L. H. Kulika e haawi aku i palanali haiolelo a hiki i ka wa e hookahu@@@
E koho ia nae na Komite naoa e hookahuna aku ia Kekahuna. Hooholoia.
Eia ke Komite na lakou ia n@@a. Rev. O. H. Kuhka. REv. J. N. Paikuli, Rev. A. O. Polepe, Rev. E. Kekoa, Rev. H. Kau@@@@o
Heluhelu ia ka palipala kahea a ka ekale@ia o Hana ia REv. E. Kekoa. A ua nioau ia ko E. Kekoa manao no ka paiapaia kanea a ka eka@e@ia o Hana iaia.
Ua hoike mai o E. Kekoa he aloha no kona i ka leo kahea, aole nae oia e hele ana ia leo kahea e noho ana no e malama i ka ekalesia o Kahana nei.
Hooholoia. E apono aku keia aha ia Rev. E. Kekoa no kona noho ana a malama i ka ekalesia o Kahana nei.
He olelo hooholo ka Rev. L. H. Kolika.
Hooholoia. Ke hoike nei keia aha i ko lakou kaumaha no ko ke ajua lawe ana ia Paulo Kapohaku mai waena aku o na hana ana i lawelawe pu ai me makou. Ke hoomaopopo nei makou he leo paipai keia ia makou mai ka Haku mai e hooikaika me ka wiwo ole ma Kana hana, a e noho makaala mau no ka hiki koke ana mai o ka Haku. Ke uwe nei keia aha me ka ekalesia o Moanalua i hooneleia i ke kahu a lakou i aloha nui at; a ke paipai nei makou ia lakou e imi aku i kahu kupono hou no lakou @ mea e mau aku ai ko lakou pono Ekalesia ana.
Hooholoia. Aia a hoopaneeia keia halawai e halawai ma Kaumakapili.
Hooholoia. E malama ia ka heludoina mua u ka M. H. 1570 i hebedoma haipule a e malama ia ka Poaha hope o Feberuari 1570 i la nonoi i ke Akua no na kula a pau.
Ua koho ka Lunahoomalu i ke Komite hool@ha moolelo, Rev. L. H. Kulika, Rev. A. O. Polepe, Rev. S. Waiwaiole.
Hooholoia. E lilo keia hapaha hora i mau@wa e haipule ai.
Heluhelu mai ke Komike i na kumumanao no kela halawai o Feberuari 1570.
1. E wehewehe i ka pauku ma Luka 16: 26 Rev. L. H. Kulika
2. Ke kumu o ka hemahema o na anaiua hoomana i ka himeni a pehea la e pau ai ia hemohema? P. Naone.
3. He pono anei i ke Kahu ke noho ma kona kihapai ke kue kona ekalesia iaia?
Rev. B.W. Pareka.
4. He pono anei ke bapetizo ia na keiki a ke pue mawaho o ke ekalesia?
5. Ka inoa "Keiki a ke Akua," heaha kona ano? Rev. L. Kamika.
6.Heaha ke ahí o Gehana i olelo ia ma ka Baibala? Rev. S. Waiwaiole.
7. Heaha ka hookuma iwaena o ke Diabolo me ua uhane ino?
Rev. J. Manuela
8. Pehea la e ike ai na kanaka i ko ke Akua hookahi ana?
Rev. P. W. Kaawa.
9. Pehea la e pii ai ka ike o na kula la o ke aupuni? Rev. E. Kekoa.
10. Heaha la ke ano o ka kakou olelo he Uhane ke Akua? Rev. H. Kauaihilo.
11. He mea pono anei i kekahi ekalesia ke hoolilo i ko lakou mau Uala a pau o ka mahina hou i na hana kuloko me ka haawi ole i kekahi no ka hana a ka Haku ma na aina pouli? Kekahuna.
12. Pehea ka like ole ana o ko ke Akua ike me ko kakou? Rev. A. Kaoliko.
13. He pono anei i kekahi ke noho luna ke kue oia ia kona kahu? Rev. A. Kaoliko
14. Ina i noho HAKU mai ke Akua a hooko aku i kona makemake ma na mea a pau. pehea la i hiki mai ai ka hewa i keia ao?
Rev. A. O. Polepe.
15. O ka mihi io e ola‘i he heaha ia?
Ekalesia o Moanalua.
16. O ke kukulu ana o na halekuai awa ma kela apana keia ap@na, he mea anei ia e pu ai ka lahui? Ekalesia o Ewa.
Heluhelu ia ka moolelo a aponoia.
Hoopaneeia ka halawai a halawai hou ma Kaumakapili i ka Poakolu ekolu, la 16 o Feberuari, M.H. 1570. Pule o Rev. J. Manuela.
S. WAIWAIOLE, Kakauolelo.
Olelo pane ia S. M. Kaheano.
E KE KUOKOA E; Aloha pu kaua:
Aia ma ke aniaui kilohi o kou la haaheo Poanono, la 4 o Sepatemaba e nau nei, helu 36 buke S o kou ola makahiki ana.
Ua halawai elua mai me a‘u a me kuu mau hoa haumana o ke kula khunapule nei, na olelo hookikina a S. M. Kahoano e olelo ana ma ke kumumanao. "Heaha la ka pono o na haumana o ke kula kahunapule o Wailuku, o ka puka anei a holo i na aina e. a o ka puka anei a lawelawe iho maanei?"
A ua pane ia iho no penei:
1. "O ka pono loa, o ka puka ae a hele i na a@ua e" E S. M. Kahoano e he nui ka makemake a me ka olioli o ko‘u uhane i kau mau olelo hookikina o keia ano, a o ka oiaio maoli no ia wahi au @ pela no kekahi hapa o ko‘u mauao e uoho haumana nei. Aka. eia wale no ka hemahema nui e pili ana i laila, "O ka loss ole o na kukoolua wahine kupono e makemake pu ana ine makou e holu i na aina e." A in a he mau kaikamahine kupono kau i makaukau no ka wa@e kane a i ao maikai la hoi ma na kula kaikamanine e like la me Waialua, Makawao, Koloa a pela aku a ua makemake hoi e holo i ua aina e. Alaila, ke noi aku nei au ia oe, e haawi mai o@@@ a me @@@ hoa haumana. @@ puka ae ai makou a holo i na aina e. ke hiki oia ak@ i ka makahiki 1570 o ka lu@i e e@@@a mai ana. I like ai me kou makemake aka hoi, ma aole ma kou poli na kaikamahine kupoi i makemake pu me oe e no@@ ai makou i na aina e alaila ua hua ole kau olelo hoohikina ia makou, "e puka ae a hele i na aina e." e aho nu ke noho oe pela me jou mahaoi.. aole wahalama hou.
2 " E puka ae no a hele i kahi i hai ia maluna i na ainea e nolaila. "E ku oe a e hele" (i na aina e.) Ea. auhea oe e ka makamaka. he oluolu wale no kou manao e me ou hoa haumana i kau mau olelo paipai o@lea e kukala leo nui mai nei. Aka, in a he mea hiki ia oe me ke koena ole. e hoopili pokole mai i na iwiaoao o makou a ke Akua i kaili ai mai ka aoao aku la o Adamu, alaila, e ku no makou a hele i na aina e, e like ai me kau kauoha no ka mea, "o oe ka hoi ka oioi o Maui Hikina" a me kekahi mana hoouna Missionari i na aina e. He keu ka mahaoi! Ua ike no au, o keia ka hemahema nui nana i keakea mai ka manao holo i na aina e, oia hoi. ka nele i na kokoolua kupono ole i makemake pu e holo i na ainae. A no keia hemahema ua hoohokaia ka manao holo i na aina e o kekahi o kou mau kaikuaana a hoa maumana hoi i kela makahiki aku nei.
I naauao oe: Eia na kumu i lilo ai keia hemahema i mea nui, a i alai hoi no ka poe i makemake e holo i na aina e.
1. O ka makemake ole ia o na kahunapule e na wahine, no ka mea, he poe ilihune wahi a lakou.
2. Ua maa keia lahui e noho pu ka inakuu me na keiki, aole hookaawale, nolaila. in a mare ke kaikamahine me na kahunapule ka poe i makemake e hele i na aina e, o ke keakea mai la no ia o na wahi makua o ka hola no ia la.
3. O ka minamina o na wahi kupuna i kahi moopuna o pau i ka amu ia mai e na pegana a hui pu hoi me ka makau o ua wahi moopuna nei o ke uki iho la no ia.
A no keia mau kumu ua ike ia he nui no o na kahunapule e noho wahine ole mai nei, a ua lohe pono ma: no hoi au mai ka waha mai o ka makou kumu W. P. Alekanedero, penei kana: "O ka hemahema nui o ka Oihana Hoolaha Euanelio i na aina e, oia no ka nele i ua wahine makemake i na kane i manaoia e hele i na aina e." Oia la i lohe oe aole no ko makou makemake ole e hele i na aina e, aka, no ka makemake ole ia e na kokoolua kupono, nolaila, aole o‘u makemake i kekahi hawawa like me oe i walaau iho nei maluna o makou.
Ina e loaa ana ia makou na kookua kupono e holo ai i na aina e, alaila, e kokua nui anei oe i kou ilala no ka mahine hou? aohe e ole, no ka mea, "He oi ka hoi ka niho o ka ua o Hilo i ka lani." E Kahoanoe, mai hapai hou oe i ke kuilipa a loane iluna, o haule auanei ilalo moku ko wawae. Aole hoi e holo hou maluna o kou mau manao hawawa, o kahuli auanei i ka moana lana hoi ka auwae kahi uuku.
3. Olelo oe, " Aole pono ke puka ae a lawelawe iho ma Hawaii nei, no ka mea, ua awakea loa ka malamalama o ka naauao ma Hawaii nei, nolaila, o ka puka ae no ka pono a holo no i ua aine e." Aole i like na paona ukana a ka manao e waiho nei maloko o ko makou mau waihona. He mau manao kapakahi loa kau e kipaku ino nei ia makou, me he mea la, o oe kekahi elele mai ke Akua mai, ua ike la oe i ka pono ole ke puka ae a lawelawe iho ma Hawaii nei, e oi loa aku ai la ka pono o kou mau manao kapakahi mamua o ko makou ike.
E Kahoano, ke ike nei makou i kou lalau nui. Ua manao paha oe la, he oihana like keia me na uihana o keia honua lepo, a na kekahi mea mana honua la ka h@una ana, a kapakahi loa e like me kou manao. Ke hai aku nei au ia ow, mamua ae o kuu hele ana mai e noho maumana no ke kula kahunapule nei, a haalele aku la i ke one hanau, i na makua a me na makamaka. Ua paa e ka manao, e koho ana ma ka pilikia pu me ko ke Akua poe kanaka, a e hookauwa aku nana a pau na la o ke ola ana e like kona ike he kupono. A ma kahi a me na wahi a pau ana e alakai ai e lawelawe i kana hana, malaila nu, aole i hoopale aku. Ina no ma na aina e, a ma Hawaii nei, oia iho no, nolaila, aole pono ke hoolohe aku i hou hawawa, e kipaku mo nei ia makou, "e puka no a hele i na aina e." No ka mea he nui @o na kihapai kahu ole ma Hawaii nei. mahea e lawa ai. ke ae ia kou mau manao kapakahi?
4. Ke ao mai nei oe ia makou me ke kauoha ana. "Mai hopohopo, mai kanalua, aole hoi e nana i hope. o like me ke kanaka i lalau na lima i ka o@ palau a‘nana ka maka i hope." KE hoihoi hou aku nei au i keia mau olelo ao au maluna ou iho, no ka mea ua ike oe, ua haalele aku makou i ke kanalua a me ka hopohopo ma ka poli o ka aina hanau a ke noho nei ma ka hale ao hoonui a ka ike, e kali ana o ka aleale mai o ka wai, e ko ai ko makemake hele i na aina e.
Kohu pono keia mau olelo ao au ia oe oho ne. aole ia makou, oiai oe e noho ana i ka aina hanau paha, a me na makua ma ka poli hoi o ke kanalua a me ka hopohopo, a ke ao mai nei anei oe ia makou? pilipono kela olelo a Paulo ia oe, O oe ka ke ao aku ia hai, mai mea oe, e mea no anei oe, a mai kanalua makou, e hoolohe no anei oe, nani wale! he mea ole ka nianaoio ke ole ka hana, pela hoi he mea ole ka olelo ao ia hai ke ole i makaukau mua, a heaha la kau olelo n@@ iho? ua oi aku anei ka makaukau o kau mau oleloao ke hoolohe makou, mamua o na olelo ao hohonu a ka makou kumu e ao nei? O oe anei kekahi hoahanau haawi nui i kou dala no ka mahina hou e pono ai ka poe holo i na aina e? O oe anei kekahi
mana hoouna misionari i na aina e? O oe anei kekahi kanaka mea kai kan@@@iae lehelehu e noho ana ma na hale ao. e hiki ai ke ho@awa i ko makou hemahema kokoolua ole ke puka ae a nele i na aina e? he haipule aneioe? A heaha hoi ka@ pihina? loa he kuinukula. e ao ne i kau mau haumana, aole la makou. Ina he kahunapule ahelune ekalesia paha. e lawelawe oe malaila, aole walaau mai maanei in a he kua hapuu e hana aku oe ma ia mea i pau kou pololi. no ka mea, ua lawa makou i na olelo ao maikai he nui a heaha hoi ka pomaikai ke hoolohe i kau.
O kela iho la ka‘u mau olelo i mauao ai e pane aku ia oe, e like me ke noi ia ana mai e kau mau olelo hookikina, me he luna paipai la e kupaku ino ana ia makou. me ka olelo ana, " E puka no a hele i na auna e, aole pono ke noho lawelawe iho maanei." E ka makamaka e. mai pu hou ae oe ma kahi oioi o ka luakini e walaau uho ai maluna o makou, no ka mea, ua loaa i na manu o ka lewa ka punano a i na iole he lualepo. O ko makou Haku ua, aole wahi e moe ai konapoo oia, ka makou e imi nei.
No ia mea, in a walaau hou mai oe alaila. e olokaa ia aku no na pohaku lasepi he 66 mai ka mauna aku o Haleakala, a e ooleku hou na ale o ka moana, a pii hou hoi ke kai hoee iluna o Puna e pulumi hou i na kumu niu i koe a pau pu me oe, nolaila, ke hooki nei au maanei a hoolohe aku u ka leo ao nahenahe o kuu makua hanai uhane. Me ke aloha. T. KAHEHUAKA.
Koloa, Wailuku. Sept. 10. 1569.
Na Pauku a me na lalani a hapa lalani
I LIKE OLE O KA BAIBALA
kahiko me ka baibala hou.
Roma 1:1. Ma ka lalani ekolu, welau o ia lalani "Ewanelio." ma ka buke hou. "Olelo maikai" ma ka buke kahiko.
Pauku 4. Ma ka welau, e nana ma ka buke kahiko "Iesu Karisto ko kakou Haku" oia ka welau malaila, aole e ikeia keia welau ma ka buke hou.
Pauku 10. Lalani mua, "E noi mau ana" oia ka heluhelu ana ma ka buke hou, aole hoi pela ma ka buke kahio. Eia no malaila "E noi mau ana ma ka‘u pule."
Pauku 13. MA ka lalani ekolu "Euanelio" ma ka buke hou. "Oleli maikai" ma ka buke kahiko.
A pela iho no ma ka pauku 16 ma ka lalani alue (Euanelio) no ma ka buke hou. (Olelo makai) ma ka buke kahiko.
Mokuna 2:15. Ma ka lalani eha "lunamanao" ma ka buke hou, aole pela ma ka buke kahiko. "Manao" oia no ka mea i kakauia malaila.
Mokuna 3:2. Ma ka lalani akahi a huli ae i ka lalani elua, "He nui no ma kela mea ma keia mea," oia ka heluhelu ana ma ka buke hou, aole pela ma ka buke kahiko. Eia kana, "He nui no ma kela wahi, ma keia wahi."
Mokuna 4:11. Lalani elua "I hoailona no ka pono o kona mauaoio" oia ma ka buke hou. Eia ma ka buke kahiko, "I hoailona no kona manaoio."
Pauku 20. Lalani akahi a hiki ae i ka lua "Aole hoi ia i kanalua i ka olelo ana mia ia ke Akua," ma ka buke hou keia. Eia ma ka buke kahiko, "Aole hoi ia i kanalua ma ka hoomaloka i ka olelo ana mai a ke Akua."
Mokuna 5:10. "I hoolauleaia i kakou i ke Akua." o ka ka buke hou keia. Eia ka ka buke kahiko, "I hoolauleaia‘i kakou i ke Akua," o ka ka buke hou keia. Eia ka ka buke kahiko, "I hoolauleaia‘i kakou ma ka make ana o Kana Keiki,: ma kela hoi (he Akua) a ma keia hoi (he Keiki.)
Pauku 14. Ma ka lalani elima i waena iho @ Oia hoi ke kumu hoohalike," ma ka buke hou keia e ike loa‘ ia‘i. A nana iho hoi ma ka buke kahiko, penei kana hoike ana mai "Oia hoi ka hoailona."
Pauku 16. Lalani mua "Aole hoi ma ka mea hookahi.: ma ka baibala hou keia. Eia ma ka baibala kahiko" Aole like hoi ka hoahewa ana mai."
Mokuna 6:2 "Pehea la kakou ka poe i make no ka hewa e noho hou ai malaila," O ka ka baibala hou keia. Eia ka ka baibala kahiko, "Pehea la kakou ka poe i haalele i ka hewa e noho hou ai malaila," ana i waena ka like ole, "He makemakeia buke.) (nahe haalele hoi ma keia?)
Pauku 13. Ma ka lalani eono " e hana pono i ka Akua" aole pela ma ka buke kahiko. Eia kaua i hoike mai i mau mea e haua pono ai, ma ka buke hou he (Akua) ma ka buke kahiko aole.
Mokuna 7:6 Lalani eha " I malama a@ hoi kakou i ke Akua" Ma ka buke kahiko ia. Eia ma ka buke hou, "I hookauwa hoi ka kou me ka hou ana o ja uhane."
Pauku 14. Lalani mua he wahi hapa naeiwaena" ua ike no kakou," ma ka buke kahiko ia. A ma ka buke hou hoi " ua ike no au."
Mokuna 5: 1. Ma ka hap hope "Ka poe hele ole mamuli o ke kino mamuli no o ka uhane." Aia wale no keia hana oia ka buke hou aole ma ka buke kahiko.
Pauku 3. Llani mua. "O ka mea hiki ole." ma ka buke kahiko ia, aole pela ma ka buke hou " no ka hiki ole."
Pauku 15. Ma ka lalani elu a me ka lalani eha ma ka buke kahiko, "Na kauwa hooluhi" ma ka lalani elua ia, a ma ka lalani eha "Keiki hookama" aole pela ma ka buke hou (uhane) oia ma ka lalani elua a me ka lalani eha.
Mokuna 8:17. Ma ka lalaoi elima iwaena "A i hoino pu ai mai kakou kekahi me la," ma ka buke hou keia, aole i ikeia ma ka buke kahiko ka huaolelo (kekahi.)
Pauku 24. Lalani elua, " wale no" aole i ikeia keia ma ka buke hou, ma ka buke kahiko wale no i ikeia ai.
Pauku 38 L@lani eha, " A me na mea ikaika." Aole keia i ikeia ma ka buke kahiko. aia wale no ma ka buke hou.
Mokuna 9:1. Lalani ekolu " A o kuu lunamanau" ma ka buke hou keia, ma ka buke ka@@@" A o kuu manao."
Pauku 10. Lalani ekolu. "Ina mahoe aole keia ma ka buke hou, ma ka buke kahiko wale no i keia ai o keia lala@.
Pauku 20. Lalani elua iwaena, "Pakike" ma ka buke hoa ia. Eia ma ka buke kahiko "Hoahu."
Mokuna 10:4. Lalani elua, "O karisto ko ke kanawai mea e pau ai" Aole pela ma ka buke kahiko. Eia kana hoike ana malaila, "O karisto ko ke kanawai hope."
Pauku 15. Ma na lalani hope, " NAni na wawae o ka poe i hoike mai i ka Euunelio i hai mai hei i ka nu hou maikai." Aole pela ma ka buke kahiko, "Nani na wawae o ka poe i hoike mai i ke ola. I hai mai hoi i ka pono," oia ko ka buke kahiko.
Pauku 19, "A e hoohuhu" Aole keia i loko o kela pauku o ka buke kahiko.
Mokuna 12. Ma ka weiau hope, "Oia ka oukou hoomana naauao." Aole pela ma ka buke kahiko, "Oia ka oukou hoomana ma ka naau," oia ka buke kahiko.
Pauku 13. Lalani mua, a welau mua oia no ka hoomaka anaku " E haawi aku" Aole pela ma ka buke kahiko " E kokua aku" oia malaila.
Mokuna 13:7 Lalani eha iwaena " A i ke buke i ka mea he pono ke ohi mai," Oia ma ka buke hou aole pela ma ka buke kahiko penei kana; "A i ka waiwai ohi."
Mokuna 14:1 Lalani ekolu, " E hoomahuahua," O@ ma ka buke kahiko. Eia ma ka buke hou "Hookolokolo."
Pauku 15. Lalani ekolu "Mai hana make oe me kau ai." Oia ma ka buke kahiko. Eia ma ka buke hou " Mai hoopoina aku oe me kau ai."
Mokuna 15:4 Lalani elima " A me ka hooluoiu ana o ka Palapala Hemolele," ma ka buke hou keia. Eia ma ka buke kahiko, "A me ka hooikaika ana mai o ka Palapala Hemolele."
Pauku 5. Lalani elua " A me ka hooikaika ana mai" Ma ka buke kahiko keia. Eia ma ka buke hou. "A me ka hooluolu ana."
Pauku 19. Lalani ekolu "Uhane Hemolele" Oia ma ka buke kahiko. Eia ma ka buke hou " Uhane o ke Akua."
Pauku 26. Lalani elua "Ka manao o ko Makedonia" Aole ma ka buke kahiko keia Eia malaila, " Makedones a me Akaia."
Pauku 27. Lalani mua " He mea pono ia manao" Ma ka buke hou keia. Eia ma ka buke kahiko "He mea pono ia."
Mokuna 16:18. Lalani hope loa, "Ke hoowalewale nei lakou i na naau o ka pow manao ino ole" Ma ka buke kahiko keia. Eia ma ka buke hou" Ke hoowalewale nei lakou i na naau o ka poe noonoo ole."
Pauku 25. Lalani mua, ma ka hoomaka ana "A i ke Akua nona ka mana" Ma ka buke kahiko ia. Eia ma ka buke hou" A i ka mea nona ka mana."
1 Kerineko 1:6 " No ka paa ana o ka olelo a Karisto iloko oukou;" Ma ka buke kahiko keia. Eia ma ka buke hou, "No ka hooiaio ana o ka olelo a Karisto i waena o oukou."
Pauku 7. Lalani elua "I ko oukou" Ma ka buke kahiko keia. Eia ma ka buke hou, "E kali ana."
Pauku 17 Lalani elua " E hai i ka olelo maikai" Ma ka buke kahiko keia. Eia ma ka buke hou "E hai i ka Euanelio."
Mokuna 2:4. Lalani elua, "Aole ma ka olelo hooikaika" Ma ka buke kahiko keia. Eia ma ka buke hou " Aole ia ma ka olelo maalea." Aole i pau.
Kumumanao.
Malaki 3:10
"E lawe mai i na waiwai hapaumi a pau iloko o ka hale ahu waiwai,
I ai maloko o kou hale,
A e hoao mai oukou iau ma ia mea, wahi a Iehove, a pela aku.
I wehe ai paha au i na puka wai o ka lani,
A e ninini iho au i ka pomaikai maluna o oukou, a pela aku."
Pela no ka wanana a ke Kaula a Malaki. Pela no hoi ka ohi ana i na kokua iwaena o ka ohana o Iseraela. Ua mau lakou i ka haawi i na hua mua i kaou ia e lakou, a me na honau mua maemae o na holoholona a pau. Ina e loaa he umi busera palaoa, o ka umi o ka busera no ka hookupu hapaumi iloko o ka waihona okoa o Iehova, no ka mea, o ka mea ia e hoolakoia ai na papa oihana kahuna a Levi. Oia no hoi ke kanawai papa i maa ia lakou no na" mohaiai, mohai hoomalu mohai kalahala." E nana aku no ma Oihanakahuna."
E pili ana paha keia no ke kokua manawalea i ke Aupuni o ke Akua ma na aina e, no ka mea, o ka papaumi a ke poe aloha i ko na aina pegana ma Maikonisia a me ko Fatuhiva poe; ua kauohaia lakou ma keia poolelo a kakou e kokua " ai maloko o ko Iehova hale." E pono no paha e mahele i ekolu alanui o keia "Kumumanao."
1 O ka pule,
2 O ka haawi i na hapaumi,
3. O ka lawe i ka hoa o na hapaumi.
1. O ka pule ke kookoo makaukau e maloe ai . O ka launa mau o na haipule o ke Akua ma Hawaii bei, me ka pule i ke Akuna i hole na haua kuwaho a kakou a pau. Ina e waiho wale ia ka pule i ke Akua, pehea, launa mai anei ka Uhane o ke Akua? Aole no! Nolaila, pono ka nonoi i ka Uhane o ke Akua i kokua ia na hana a pau.
Heaha no nae hoi ka pono o ka pule wale no, ke ole kekahi Koo e ae e hiki ai? Hiki ole no! Ina e @u@ani a tausani ka poe e pule ana me ka hana ole, heaha ka pono oia! Aole pono o ia? O ka pule, o ka hana. alaila waiwai loa nei mea he pule. Aole no ka hemahema i ka pule ana ke kumu e paipana mai nei e pule aka i mau ko kakou launa pu ana me ko kakou Makua ma ka Lani@ e like me ka makua e paa ana ma ka lima o kana keiki a alakai aku ma kana wahi i ma kemake ai.
Malama paha o Amerika kekahi i pule nui no ko Hawaii nei poe naaupo i ka makahiki 1510 a mamua aku olaila. Pela no i ka nana aku. Aia mae ma A. D. 1520. akahi no a ulu iloko o lakou ka manao hou. Olelo lakou: "Makehewa ka pule wale no---- o ka haawi paha i ka papumi----- a o ka hele kino e lawe i ka hoa o ka papaumi oia ka Baibala."
Haila la, makepono iho la ka pule a ka poe haipule, pela no kakou ma Hawaii nei. O ka pule no ka na aina e, o ka pule no ko Hawai nei, o ka pule no ko ke ao okoa a pau. Pela kakou i kauohaiai. "O kou manao hoi ia, e pule na kanaka ma ia wahi aku ia wahi aku, e hapai ana ma na lima hala ole."
2. O ka haawi i na papumi o na loaa. Owai auanei ke kanaka hoowahawaha i ka mea haawi lokomaikai? Aole ea? "Ua oi aku ka pomaikai o ka haawi ana ku mamua o ka loaa ana mai," pela no ka olelo. O ka mea hawi i ka hua mua o kana loaa no ko Aupuni o Iesu ua pili no ia i ke Kumumanao o kakou. Heaha la ka waiwai o keia puahuli ke ana wau. ke haawi ole aku e kanu ia iloko o keia loi? Aole waiwai, aole ola ka ohana, pela no na loaa a pau a ke kanaka e huli ai. Ina aole hoo ke kanaka i kana loaa iloko o ka pahu o ke Akua i kana loaa, alaila, e puehu ana i ka makani hauhau o ka puahiohio o ka lealea.
Eia keia. O ka poe kanu anoano, hua ai, lawaia, kalepa, he poe haawi lakoi i ka lakou mau hua, a loana hou mai ka ukali o ia mea i lilo aku, pela no ka poe haawi i holo ka oihana Misionari ma na wahi a pau. E nana no nae hoi i kekahi pow haawi ole i ko lakou mau makamaka, auu, pi, akaoa, puhali, auwaeoo, kuli paa, maua, konia, pulimapaa, ohopeoo nauau, ike ole, pikauli, a pela aku. Lako anei kuonoono anei? Aole la? E nana hoi i ka pow hea hea mai, aloha, maniwalea, makamaka nui, kokua pilikia, huawi lokomaikai, hookipa? A pehea lakou? Hihune paha lakou, nele paha? Aole no! Wahi a ka wanana. "E hoao mai oukou iau i whe ai au i na puka wai o ka lani a ninini i ka pomaikai maluna o oukou i hoopihaia ko oukou waihona waiwai a liu.
Kekahi keia. Aole no ko Iehova lilihune, nele, keia hoike ana mai o ke K@ula, aole no. "Aole anei nou na puu he tausani, a me na muliwai aila tausani a tausani." Pela no, Nona na mea a pau, aka, he kuleana ko ka Mea Nana i hoopuha i na waiwai a pau iloko o na moana a me ka honua nei. E like me ka hakuaina a me na lopa. He kuleana ko ka hakuaina i loko o kona aina ponoi. Pela no ka pow hoaina iloko o Ko Karisto Ekalesia, he kuleana Kona iloko o kani mau keiki a pau iloko o Kona kihapai. "E hoonani ia Iehova me kou waiwai, alaila, e hoopiha ia kou waihona a hu."
Nolaila, ua waiwai kakou ka poe haawi i na mea ku ole i ka pono. Nolaila, o ke kokua, o ka haawi lokomaikai, he mau mea ia e hiki ai ka kakou Oihana Misionari kuloko a kuwaho hoi. Mai poina ia oukou ka moolelo o ka whine Kanemake, i ka wa o ke Kaula i kipa ai i kona hale. He wahi piha hookahi o ka poholima wale no koe e ai ana oia me kana keiki a make aku. Aka, olelo ke Kaula, "E awiawi oe e hana mua nau a mahope na olua me ko keiki, "aole aua iki haawi no; mahope iho piha mau ka aila a emi ole ka barela palaoa, a hala ke kau wi. Aia la, waiwai ka lokomaikai!
3. O ka hele aku no e hoolaha i ke ola ea? "Isaia 6:S A lohe iho la no hoi au i ka leo o ka Haku, i ka i ana mai mai, la wai la au e hoouna aku ai? A owai la ka mea nana e hele no kakou? Alaila, i aku lau, eia no au, e hoouna iau." Nolaila, ua maopopo loa, o kekahi kookoo kupono no keia e hiki ai ka kakou mau hapaumi i na aina e. Auhea la na paahana kupono ma Hawaii nei, kai apo iko a hoomaopopo lea i keia oihana nui e pono ai?
Pehea la auanei e hiki aku ai ka malamalama? Eia no: E puana pu mai i keia "leo hea mai Maikonisia, a hui Fatuhiva." O ke ku no a hele, o ke koa no a koe ole aku. O ka poe hohe wale, noho iho i Hawaii e opu ai ai ka palu ai ol. Ena makua mea keiki o Waialua e ao ia nei, kuu ia mai na makuahine o ka pono, e hui me na ouo o Wailuku a me Lahainaluna, e lawe i ka Lamaku o ke Ola i na aina pouli. Alaila, nalo pono ko kaua luhi ea?
Mai puni i ka pake, kanaka ai oolea e ake no e hoi i Kina. mai puni i na waiwai mae wale, e nana i ka hua o ka pono i ao ia iloko o lakou, i hiki ia lakou ke nana i na haumana mahope o lakou. Aole anei ea? E hoomanao i ka pule a Agura, Sol. 3:7-9.
Nolaila, aole i koe ia kakou kekahi wahi maikai o ka kakou mau hana ponoi iho, ke ole kakou e ukali aku ma na wawae o ka Mea nana kakou i hea mai, mailojo mai o ka pouli, a, i ka malamalama kupanaha On a. "E imi e oukou mamua i ke Aupuni o ke Akua a me kana pono, a e pau ua mau mea la i ka haawiia mai ia oukou." A nana no e ninini mai i ka pomaikai, a piha a hu mawaho o kona lokomaikai. E Waialua a me Lahainaluna, Wailuku (Ka poe o ke Kula Kahuna a me na haumana o Hale Iwa) e lawe 4 ka lamaku o ke Ola i ko na aina pouli.
Oi hoi e lhoi nei!
C. H. KULUWAIMAKALANI
Napoo, Sept. 5, 1869.