Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 33, 14 ʻAukake 1869 — He mau hoailona no ka aoao NAWALIWALI. [ARTICLE]

He mau hoailona no ka aoao NAWALIWALI.

I ka wa e hoopaapaa ana na aoao elua, ina ua ike kekahi aoao ua hewa ia, a aia ma keia aoao ka oiaio, alaila heaha kana haua mau a kakou i ike ai? Aole o ka lawe mai i na kumu e hooiaio ai, a e kukulu paa ai kona aoao. Eia kana, o ka hoino wale aku i kona mau hoa paio, me ke kapa wale aku he wahahee, he alunu, he wahapaa, a me na inoa hoino o ia ano. Eia hoi kekahi mea mau me ka aoao hewa, o ka huli ae ma kekahi kumu hoopaapaa i pili ole i ka ninau mua i kamailioia. O kekahi mea haku manao ma ka Hae Kalolika, o Iune iho nei, ua kue aku i kekahi kumu manao iloko o ke Kuokoa

no Maraki 27, a, e like me ka mea i oleloia maluna, ua lilo koke no i ke kapa wale aku i kona hoa paio he epa a he wahahee, a he hookahuli a ho-ano-e i ka olelo o ka Baibala. Ua oleloia no hoi, o keia ho-ano-e ana i na olelo a ka Baibala he mea ka e hiki ai ke hoopono aku i na Misionari Amerika no ko lakou mare wahine ana. Me he la he hewa ia, o ka mare, a me he la he poe loio na Hoolepope, e imi ana e wehe ae i hemo na Misionari i keia lawehala ana! A ua ho-ano-e ia ka Baibala, wahi a kela aoao, i mea e pakele ai keia poe i lawehala ma ka mare wahine ana! A mahope ua hoole ikaika, me ke kumu ole nae e maopopo ai ka oiaio o kona hoole ana; "Aole Baibala oiaio ma ka honua nei i komo kela mau huaolelo o ka Baibala Hawaii ma 1 Timoteo, 3: 2, a oukou e hai mua nei." He mea hiki wale no paha ke hoole, aka, mahea e ikeia ai aole Baibala oiaio o ia ano? Aia anei ma ka unuhi ana o ka Baibala Hawaii ka pololei ole? Ina pela no ke aha la oe e hoike ole mai nei i ka unuhi pololei, i ike like kakou a pau? Ua makau, a ua ike ole no paha. Aia a hoikeia mai ka unuhi pololei ana, alaila e hiki ia kakou ke manao he kumu oiaio ko keia hoole ana. A malalo ae nei, e hoike ana au i ka olelo Latina a oukou e na Roma e kaena nei, me ka unuhi maoli ia i ka olelo Hawaii o kela mau pauku. Eia ka olelo Latina o 1 Timoteo 3: 2-5. 2. Oportet ergo episcopum irreprehensibilem esse, unius uxoris virum, sobrium, prudentem, ornatum, pudicum, hospitalem, doctorem. "3. Non vinolentum, non percussorem, sed modestum; non litigiosum, non cupidum, sed "4. Suae domui bene praepositum; filios habentem subditos cum omnicastitate. 5. Si quis autem domui suae praeesse neseit, quomodo Ecclesiae Dei diligentiam habebit?" Penei ka unuhi ana me ka nana ole ana i ka Baibala Hawaii: "2. Nolaila, he mea kupono, o ka bihopa he mea i hiki ole ke hoahewaia mai, he kane na ka wahine hookahi, he kuoo, he naauao, he hanohano, he ano haahaa no nae, he hookipa malihini, he kumu ao. 3. Aole e inu nui ana i ka waina, aole e hakaka ana, aka he akahai; aole e hoopaapaa ana (ma ke kanawai) aole he puni waiwai, aka, 4. He mea e noho haku maikai ana maluna o kona hale iho, me kana mau keiki e noho ana malalo ona me ka maemae ma na mea a pau. 5. Aka, ina e hiki ole i kekahi ke noho haku maluna o kona hale iho, pehea la e hiki ai iaia ke malama aloha ka Ekalesia o ke Akua?" O ka oukou Baibala no keia, o ka Latina, e na Roma; ua unuhi hewa ia anei kela pauku 2? A heaha hoi ke ano o kela mau huaolelo no ka noho haku ana maluna o ka hale a me ka ohana? Ke oleloia mai nei no hoi, ua hookahuliia ka ke ano o ia mau pauku, aole o ka huaolelo wale no. Ke olelo nei ka Hae Katolika, o kela pauku 2, he pili wale no i ke ano o ke kanaka mamua o ka hookahunaia ana? Pela no paha, aka ea, he hoopauia anei ia mau ano a pau i ka wa e hookahunaia ai? He haaleleia anei ka wahine ia manawa? Aole anei i olelo o Iesu, o ka ke Akua i hoohui, aole e hiki i ke kanaka ke hookaawale? Mat. 19: 6? Ua maopopo aole i haalele o Petero i kana wahine. 1 Kor. 9: 5. Ke kuhikuhi nei nae ua haku manao nei ia Mataio 19: 27, kahi a Petero i olelo ai, "Ua haalele makou i na mea a pau." Me he la ua komo ka wahine iloko o ia mau mea a pau i haaleleia! Ua haalele anei o Ioane i kona hale a me kona waiwai? Ina pela, pehea i hiki ai iaia ke lawe a malama i ka makuahine o Iesu, "iloko o kona hale ponoi." Ioane 19:27. Ina aole ona waiwai, a aole he hale, alaila, ua hiki anei iaia ke malama ia Maria? Pela no hoi o Petero, ua hele hou no i ka lawaia mahope koke o ka make ana o Iesu. Ioane 21. Ke ae mai nei nae ua haku manao nei, o "A***" "Aole no i kue o Iesu i ka noho mare ana ma ia ano. Aole no i kue o Ioane a me Paulo i ka noho mare ana o kekahi poe, oiai he noho mare ole ko laua. Aole no i kue o Petero i ka mare ma kona haalele ana i ua mea a

paa." No ke aha ka olelo o "A," no keia? Ua olelo anei kekahi ea, ua kue o Iesu, Ioane, Paulo a me Petero i ka mare ana? A eia hoi ka'u: Ua kue anei lakou i ka mare ana o na bihopa? Ke hoino nei o "A" i na misionari no ke alakai wahahee, a me ka hookahuli i na olelo Baiba|a. Ua kapa mai, "he puni wahine," a pela aku. He hana anei ia i ku i ke kanawai o Iesu? Ua like anei me ka olelo ma Epeso 4: 15, "E hai ana i ka oiaio me ke aloha." Eia hoi kekahi, a oki au. Aole ma ka hoopaapaa ana o keia aoao, i kapa inoa ia kekahi mau kumu Roma, e like me ko ka nupepa Roma e lawe wale nei i na inoa o ko keia aoao a kau aku ma ka papa hookahi me ko Kaona, a pela aku. Mahea ka aoao i kohu o na huaolelo, a mahea ka aoao i hoino wale? E nana oukou. HULI-OIAIO.