Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 32, 7 August 1869 — No Iosepa Nawahi. [ARTICLE]

No Iosepa Nawahi.

Iloko 0 nei mau pule i hala iho nei, ua nui ka walaau ana mawena 0 na lala 0 ke Komite Hoike 0 na Kula Aupuni a me lo- | sepa Nawahi, i ka mea a Ke Au Ohoa i ma- : halo nui ai, no ka ike, akamai, naauao, hoS honu, aleie oHilomai, ka mea hoikeikeakaakamai, ka mea hooio io maoli no, hoopuka- [ puka akamai io maoli no, a ano oiaio maoli j no. Ina o koua ano maoli no ia, a ina 0 kojna ake nui no ia, 0 ka ike ia mai e ka lehu- | lehu a mahaloia mai, heaha la ka mea 0 ke j kaeko ana, oiai he mea maikai ka mahaloia

i ka ike, akamai. laia e ku ana imua o ka iohulehu, a hooniole i na haumana ; aole anei i komo ka manao hooio a me ka Inna ana ae e mahalo ia mai ana ia ? E ka poe hea ? Me he mea la oia no ka Ke Jlu Okoa i olelo ai nona. Ua hoopuka ae o ua o J. Nawahi ) ka hewa pakahi o na Komite, a maloko o ia hoopuka ana, ua komo pu iho kekahi !ala o ia Komite iloko o ka hoahewa pu ia. Ua laweia ae kekahi o ka ua Komite nei hana imua o na haumana a me na kumu i hewa ; a he hewa iho la ka ia, a he hemnhema iho la ka ia, me ke kuahaua ana i ka lehulehu, he looa e ka keia Komite. Ua lawe ae o J. Nawahi ia mea, i inea e hoinoia mai ai e ka lehulehu, a il< aku maluna ona ka mahaioia—Ma nei mea i maopopo loa ai, he wahi kanaka puni mahnioia o J. Nawahi, a ua ku no e like me ka "Ke Au Okoa" īolelo ai, l *he hooio ano ike." Oiai aohe hewa i ha« na ia, aole no hoi i hoole ia ka pono a ka haumana, aoie loa ; ine ka ike lea no o kekahi poe, aohe i hooleia ka ka haumana hana, eia ka e imi wale ae ana ia i mea e hewa ai. Nolaila, i maopopo loa ai, he ano hoikeike o Nawahi iaia iho, e hooie ana i kekahi, e hoiooana i kekahi,e hoahewa ana : hoi i ike ia ae ai oia. Hoike loa mai kana | hana i kona ano. E pono e wehewehe aku i imua o ka lehulehu, i ike pono mai. ua imi | hewa wale o Nawahi ia'u, i loaa īaia ki ma< haloia. Aia a nana aku oukou ma ka aoao hope loa o ka Heiunaau, a ma ka ninau hope loa e ike auanei oukeu, ua kaawale loa ke kai: ana o ke l» a ua kaawale loa aku ka 1 ke wa i hnna ai ka haunuuui e like me kana

hina 35 a lei. si h<-- f - n r.c a r i i k\n\ ic~ aa; a ma ko'u an? K ei ;ke iho c?u i ke ano o u b'i*c, a ru!a:!i trio i oiele ai i maopopo ?.i Wi la3r.no o k» h.iumani ; a ka»j n:n-».'i 31.1 r "He I aoei. ka ?" P;'.ne mii ki hnumaaa. ' Aole. he ?«.-«?-i 1 n »ue ki A ki p.ihhaiaha. Olelo ho'i vj. *-. \ r»! v .?n?i e ; ke heluhe'a poue>. h-> iw:!.?! i 1 k.i pa-a--h-ilaha." O!tio rn:i Kekahi kumu, "Ina p-?-h, aliila, e komi mi k'. akau OKe I."'. 0 ka pau no ia o ko"u mamo. «a ike no au,' :ua pono no ki ole-o an3.he :*.v; r e; 1 a nie ka : oia ka rska. no kuu ike no h~:. he mea n»au ke kau p'j ar.a o ki puu okoa a me ka hakin.* ma na hakini hui a pv,j, r.olaila au i h'>onie!e ai mr\ k'o'n ano Kof:vi:e, he w.ihi no e pmi aku ai e hewa ai ua eoe kumu !a a me na huun-.ana, oi\ hoi kein, "ma na hakina hui. e hui pu ke kau nna o ka puu okoa ;ne ka hakini." Ac!o nae :iu 1 o'.elo aku prh, av!e au i ike i ka hoopukapuka akamn i mea e m:\haioiii mai ai. Na ka mea i ne'e i ka miihaloia e ?.ke nui aku i ka ip.ahai;* aia. Aeie ;>u i makapehu no ka inahalo ana e i.o >iknik i aku ai i loaa kahi mahaioia n.ai. L*\ ike iho no au, ua hiwa ; no au ia mea, ua imi muaia n;i !o>a. No'.o malie ino no. a na J. N.'Wuhi no a me kona hoa 'nui e hooika'ka aku i io ia iki mai kau wahi maliaioia. !!e mea hi'ahiia ke kii ana aku i ka maha'oia, he pii ke ano oia, waiho' malie a na ha »nah.»io e ki» m.ll, noie o ke ; ake inahaioin. b T a ku no ka Mawahi hana • i ka hoino nna, a e ahu r:o nae ia ike ia op. ) ; Mai pono ioa, jna ua hewa io, a ina he ioaa ; i io ka'u i oleio ai no ua ninau Heiunaau ia, : aka, he wale aua no k;t'u. iie : ] mea aloha no nae ka ike ana aku i ke kanai ka opiopio e naku mai nna i kahi o ka pmio, ■ e hanu ana ma o a maiinei i !oaa kahi o ha | mahaloia. Aoho hooikaika nna aka moa i , j loa.i, a 0 ka k.i huue no o ka anunu, o kela ; ; o keia, aia ka pono oka piha aku. Aloha ! | maoli. | He mea hoakaka ka'u e waiho aku imua 0 na Kumukula, na haumana a me ka !ehu-. ; lehu. Oiai iloko iho nei ona hoike ona Kuhi Aupuui, un n!:\ kolenhi hoop;i;i pa;i ma- ! waena 0 u\ o losepa N.iwahi a me Kaliau-; i manu, no kekahi mnau kumupaailiono, pe- i i nei : "E unuhi i ke kumup iai!iono o 1 TiiS." | i Penei ka k:t haumana kuu ana, Ho-' .ole o J. Nawahi i ke kaha hoailona Kumu ; I a penei kana e kau ai. i.725( Ninau aku la ! ! oJ. Nawahi, penei, " iNo ke aha ka mea i ' : kau ia ai ke kalia kumu ?" Olelo mai lu ka j | haumana i mea e akaka ni, e unuhiia ana | i ke kumu. Olelo awu la ua kanaka naauao i i nei, "Ina pela 3 V ~- 73 ( alaila, e unuhiia'i a ; ;. ke Kumupaniliona." Hu ka aka iaia nei. I j ia wa 1 kue ikaika mai ai o Kahaumanu. A : no ko'u ike ana, he mea pohihihi lo i imua o I Nawahi, ka haumana a me Kahaumanu. no--1 j laila, ninau ai au i ka haumana penei, ' lna ' he kanaka malihini a komo mai e kau ana ; kela mau hua Ī72f>( heaha la kona manao? j E maopopo no anei iaia ? " Pane mai no 0 j Nawahi, " Ina he kanaka i maa, alaila, e 1 inaopopopo loa no iaia." A hooinaka leoke | no ka hoopaapaa ana me Kahaumanu. Ua ! hoole loa o Nawahi, i ke kau ana i ka hoai-

lon;i kuinu kaha. Penei kana e kau ai ma ka papa.e kiko no i na hua nie kahi apo a pau ae la no. Pela ka e kau ai nui ka papa eleele. Ea, keu keia oke olakai makapo. Pehea Ia kona manao, ina e kauia ma ka papa keia mau hua 27( e aha ia'na la ? iMaopopo anei ? Aole, malia olelo oia he unuhi kumukaha; a oleio kahi he unuhi paailiono. Ua olelo kela, ua monkaka no i na kiko a n\e kahi apo ina ka akau. Hele pela ; pehea kela -JT( e aha ia ana ? Ua o!e--lo no kela, penei e kau ai- V l7^^ __ a i o!e, penei, 17_^( e like me ko ka buke, poia ka e kau ai ma ka papa eleele. He puno ke'a ' a o ke ino loa o kela _ i72t>( aohe maopopo. Aole nn na kiko i hoike mai i ke ano o ke kumu, aole no hoi na kela wahi apo, aole loa no; aole uo hoi na ka =. Aole buke i olelo mai, na ke kiko e hoike mai ke ano o ke kumu e unuhi ai, aole no hoi na ke apo me ka =.

(Ja lawe mai kn haumana a me kana kumu nana i ao i kekahi mau ike o na puke e, a o ka'u ia i mahalo loa ai; mai hoopiii oukoa € like me ka nei kanaka e hoopohihihi | ana, o ka hoole no i ka hoailona V | Aole no au i ike i ka hewa o ke kau ana pe- j nei J V IT . : /( malie o ko kakou manao like no ; īa. Ke hoahewa nei nae o Nnwahhi ika j oukuu hana nna {wla. E noi ae knkou e ho-1 ike inai ike kumu. E noi pu kakou e ho-; ike mai i ke kumu i pono ai ke kau ana o| Nawahi, penei;— 1728 ( A pehea la keia 27( a me ci( a me \2s{ ? Kekahi o na Komile, Davjda MALO. Aia ma ke aupuni Kipuhalika nui o Amerika Huipuia, ua oi aku mamua o iniliona poe haole Uereinania e noho nei maiuna iho o kela aina momona. O ka uku e ioaa mai ai ka laikini i ka ha» le piliwaiwai ma ke kulanakauhale o Nu Io« ka, he elima tausani <lala. Ke makemake nei Ka poe imi waiwai ole ma kela ano, e noho nei ma Hawaii, e kauia kekahi kanawai o ia ano ma ia uku kiekie, i akaka ae ai ka poe Hawaii a haole o ia ano e miki mai ana i ka laikini o ia ano. ia Gcnerala Kalani i noho aenei ma ke poo oihana aununi, ua houkohu aku eia he hookahi tousai.il mau luna aupuni. Ua ikeia tna kekahi o ua mokupuni o ka I Pakipika neu he lua a ikaika ana. O ; ka halulu o ka Su i o k »hi a ka pele p a ana, he mea makau no i.t ke iohe aku, a he kau | hoi ka wehweli.