Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 28, 10 July 1869 — Kokua ana. [ARTICLE]

Kokua ana.

0 na hua elua c kau ae la ma ke poo o keia hahai ana, a me he la ua hanina na hiohiona, a ua like no keia wehewehe ana me ka ua kauka A. Kenede o Honi)lulu, ina kana hon-i-a-i ana'e ma ka nupepa Kuokoa o ka ia 26 aku nei Buke S, Helu 26. Mai ka H. M. Wini ae. 1 ka nana nna ma ka Palapala Hemoiele Kauolia Kahiko. Aole o kana mai ka ikaika 0 na kanawai e hoomalu ana i ka mea i loaa 1 k;\ mai Lebera, a no ka pnka pinepine mai waena mai o na pake, no keia mea, a i na kunaka maoli. Me ke akaka ole nae o ka oiaio he mai pake. O ka Pahpnla Hemolele ka hoike no ke akaka o!e, he mai Lebera a mai Pake paha. Nolaila ke apono aku nei keia i ka hoike a A. Keneile he kauka no Honolulu, oia hoi o ka moekolohe no ke kumu oiaio maoli, oia mni e laha nui mai nei. No ka mea, he kumu oiaio i hoomakaia mai a Wakea mai, no ka mea, ua piha oia i ka manao kuko no Hoohokukalani, ka iaua kaikamahine ponoi me Papa. A pela oia i hoololi ae ai i ke ano hnipule maoli ma ka hoomana kii i 10 la, oia hoi na kapu hou la eolelo nuiia nei e kakou. I mea e kaawale nku ai o Papa mai a Wakea ae i na la he 10. I mea e launa hewa mau ai laua imuao ke kahuna naua i aoaku pela, a penei imua o Waken. A mai a Kumuhonua ma mai ka poe nana i hoonoho mua a me kona iahui, aole e ikea keia hana kalohe o ka moekolohe, mai ia lakou mai, ka poe i oleloia, oia poe kai noho mua ma keia pae moku. Pela no hoi paha kakou e ike nei ma ka Solomona hana ana i keia mau hewa elua, e like me ua Wakea la. E like me ka inau ana o keia mau hewa mai a iaua mai, ua nui na kanawai hemolele i u-hai puia a lilo ana i mea ole ia mailaila mai, o na haunaeie kaua, a me na mai iuku, na pepehi kanaka a oia wale. Aka nae, ua oleloia, ua laha mai ka Pufaa, Alaala, Hahai, ihupepe, Pala, Kakio. Puupuu palnhu, 1010, a pela paha na mai biio, a mai kahe, a me ako-ako. Ua oleloia, ua laha mai keia mau mai n>a* hope mai o ka pae ena niai ma keia mau mokupuni a pao o oa kanaka mai na aina e mai, inamua aku o ko Lono (Cook) ma biki ana mai, NoiaUa ua ike mua ia ub mau inni la i ka wa o Kamehameha 1 mai, a pela no a keia wa. A o kekahi ano oia mau mai, ua aa-i ino loa, a ua liio i mai aa-i, īpa ua ioaa he kane a be wahine paha ia ano mai, a ina e iauoa kekahi mea ike oie ia ano, o kona wa no ia e lilo ai i hoa kaaua mau dona, mai ia la mai i n& manawa he noi no. A nolaila, ua iliki kokeia aku e ka make na opio wahiue, peia oo na opio kane he nui wale, ma oa kau i haia he nui o keia «a no. A ua maikai o!e no hoi ke ola o kahi oia poe e ola nei i neia manawa. £ia kek&hi, aole io no paha he mai Poke na mea e iaulaha inai nei, aka, ua akaka nae ma ka nuna ana, a me ka ninau ana, ī ka hoomaka ana tnai oia mea, ameka loihi o kn uiu ana tnai, oiai e hanuna mai ana ka ieo, a e hakumakuina mai ana ka laea me ua papaUna, a nuuu niai aiui oa lima a ine na wawae, 4 makahiki ko kekahi, 5 maka*

ri:k; ko kekahi, na mea ano like me ia. A•; ko kekahi, 6 malama ko kekahi. me • n k;i lakou hai mai. O ke ano a me ke ku-1 enu eia mea nana i hoemaka maī i kīnohi. 'o ke nnu. Ano ka ni.iiama o.e m ika wi e -snu ana a pela aku a peii roai. noiaiia ua , pun? ke kanaka. a no ia mea, ua kuhikuhua » la I.jkoj, o ka wai ka mua i keia a , me keii ahiahi, o keU a me keia h*bedoroa,: a o ka inu i ka apu p.!akai he moino mailo- • ko, a i kekahi mau hebedoma, ua inupakoiu puna paakai i ka ia o keia a me keia. a ī ka- i hi mau htbedoma, he iaau hoomaemae koko; mai na kauka haoie o Hoooiuiu mai, e inu j puna pakolu ana i keia a me keia 3a o ka j ht-t>edoma. | A i ka wa pono, ua paia na wahi nunu a pau i ka makeke i na minute he 30 pakahi 0 keia a me keia puie a pau ekoiu, a ua ikea aku hoi ka akaaia mai o na iii ota ano, a o ka eieeie ka hope, a he mau puie ekoiu eha paha ka iii maoii, o ka maikai no ia. Peia no na hui a punie hoopauia'i, a o na hua'ie hoonaha kahi mea e maikai ai. Peia ka hapanui i hoopakeieia'i, a ekoiu pahi poe i hanai3 ma Kaiihi, eiua i make no ka maiama maikai oie. No ia mea, ua hoemiia mai i nei wa ka iohe ame ka ike aku. Koe nae ka mamae paia a kaokao. Eiua mea hou e ike hou oieia, o ua mai la, a me ka eieao hoino kaio kihapai, i keia mau kau ua naio pu ia mau mea ī neia wa. Ua manaoia ua lohe ko ka hni i na pule hakookoo o na haipuie ma ia kihapai. Eia hou hoi, no ka mea, ua nui ka poe i ! haule aku ia i ka make i ka mai Li, a weia ; hoi, i na makahiki elima 1563 a 66 mai, no ka mea ua maiama maikai oie ia i ka wa kupono, pia hoi ka wa, a o ka manawa paha e li ana, a weia paha, no ka hana koke oleia ia wa na mea i hahaiia maiuna'e nei, a ua ' haia paha na eono ia, aiaiia,ua maopopo aohe iaau kupono no ia mea, a o ka hele aku i ka make koke ka hope. Eia kekahi kuinu hiki koke mai q ka make, ma keia ano, o na kahuna hoomanamana, mamuii o Kahaea, Keawenuikauohilo, Kuamu, Kapo,a me Pua. A no ka mea, ua makau keia poe ano kahuna.i ka wai wela, o poo ahi ka inai wahi a lukou, o ke ola oie ka hope, noiaiia, ua knpu ioa na mea ahi a waia waie ia poe, a o kaiko a ake nui ia poe, o ka wai huihui a me na iaau wai hei ka lakou e hanai i keia ano mai. No ka mea, ua manao ia poe, na ua mau inoa la maluna keia ano mai mai, 1 nolaila nui wale na mea i hauleaku i ke aia j hoi oie mai. No ka ike ole i ke kumu i hiki | mni ai ka ii, ame ka wela. Eia na kumu i ; hiki mai ai ia ii la a weia hoi, oia ka hana ikaika ana i kahi mea a mau mea paha, a ua nui ka wela a me ka hou e kahe ana, a o ka auau koke no ia ika wai. A i oie hoi ia, o ka noho no ia maioko o ka puka makani me ke kapa iahiiaiii, a o ka pulu mau i ka ua kekahi mea e loohia mai ai i ka li la, a wela hoi, ke hooponopono koke oie ia i ka Iwa pono, a hemo ae ke kapa puiu. O keia : mau kumu ka mea e hiki mai ai. Aole o , iakou ia, aka nae paha, na ka naaupo e ole:io ae peia. Ano ka mea, he iwakulua kumamawaiu makahiki ou i nana mau ai i kejīa mau ano, a elua makahiki o ko'u nana j ana ma keia kihapai e hai aku nei. | Kaninau. I Ewa, Oahu, lune 30, 1569.