Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 20, 15 Mei 1869 — E ulu hou anei keia Lahui Hawaii? Ina pela, heaha na mea e maopopo ai? [ARTICLE]

E ulu hou anei keia Lahui Hawaii? Ina pela, heaha na mea e maopopo ai?

Ke iini nei ka naau o kekahi poe e ike 1 ke ano o ko Hawaii nei, iioko o ke keneturia hou aku. Mni ka wa o Kapena» (Capt. Gook) i ku ai maanei, ua emi na ka- : naka Hawaii, mni kn 400.000 paha, a i keia manawa, he oS,OOO waie-no i koe. Aia aj , haia he 100 makahiki hou aku, pau anei na kamaaina, ili uiauia o Hnwaii nei) i ka! ■ nalowaie ? a i ole ia, e oiu hou ana paha ke : koena kanaka ia manawa ? Oia ka ninau a ? keia kumumanao. Aole o'u manao e nalowaie ioa ana keia hihui. Eia ke kumu o ko'u manao. Aole kakoo i iohe i kekahi iahui ma ka honua ' nei i nanuao na makaainana, a ua naiowaie a pio ia Uhui. Oka ikaika oka iahui e ka- ! mau ai a me ka mahoahua ana ae, aia no [iiokoona makaainana wa!e no. Maiioko ae o na makaaioaoa ka poe kino pa&aoolea, ! ka pū ana ae o kekahi a !ifo lfkou ipoekoa, j i poe lona, i poe waiwai, e hooiauna po ann |me oa'lii. O ka pau no ia oko Ukoo hua ;e kawowo ai, no ka mea, ma ko lakou noho hanohnno, pakeUii. inu-waina, inu-awa, a \ hooiealea hoi, oa momooa a palopalu ko !a- -! kott kino. Ma ia inea ka lolena a pio ana o na hanauna alii, mai ta iahui aku ia lahui aku. E iike me ka lole ana ona hanaooa'iii o ' Hawnn nei, peU no ma na lahui e. 1 tJa lehulehu na ohaoa alii ame na ohnna * koikoi ma Bentania, F.inni, Gereman»a, 3<n*iw;t ua » mailoko ae o m l iii«kaaitutia ka nui a na ohana koikoi e uo- ' ho h*nohaoo iwi.

L*&slths r i Uhai. kah: i nvh ; ? hapo i: »4 l rs,:l3 3 5.510;i p®o loa fjtkca ike p;o p':r m* ti na'iii; aka, mx kahi i s«3« e-i \ xa, aek kakea i >he ik:. lm p:o n Uhui. I rair.i«a v ke !iht r.-e; ka naauia ( iw3«r» o n-4 maknainaei o nr:. Ka* I k» : k*h; ot kamihi i ike ols ika i i ke kikaohm*. a m«* ka h«!a. 1"«» ijth-a na l aīipepa. E:i no na e bc*>pc-nopono anj jwagixi oni kanaka. Na ra puuku a i rne ni ktha kt hee-keioko-io e. ame ke kmat < e #ko ina koioāe akt po«e hupw e hocbha ! «3« nei. a k&e uaku «r»»e oa hihia e hoo?u- i hi as ini Laeakanawai oke Aupuni. Me \ he li. e hocraakjiukau e ana na aha ekaSesia i i na makaainana i ka naauao, e hoohlo S iakou i m»riu ona kanaka. Ma niea, ke hoonaauao nei na eka!esia. hus pa me n» i kuia kamahi ina makaamana holookoa. ta 1 wanana pinepīne uka p:o r.r.a ona (nik'.ui i ; o Arnerika. Ca pio no a ke emi nei na oha- j !na hupo ; aka, aia ma Nu loka kekahi snau ohana i hoonaauaoia ena ao!e e ' knla ka noho ana o na haole a puni lakou, aole nae e pio ana. No ko iakou naauao, ua kokoke e hui kekahi o keia poe Inikini. e koho balota pu nie na haoie, a koho pu i na Luna oke Aupuni. He inikmi kekahi hoa 0 ka Feresidena, iioko o kana »r«au hana aupuni, he koa malalo iho ona iiokoo ke Kaua Kipi ana i hoomo iho nei. O kekahi poe Inikm» ua kapaia " Choctaus " e e:ni ana inainua, i keia wa, e kawo- ? wo hou ana. ! Maiioko ne oko lakou kula nu» i hoonaa- ; unoia ko iakou mau kahunapuie. me na ka- | hu ekaiesia, e iike me ko Hawaii nei. i ko'u ntanao aole e pio ana na makaainana naauI ao o Hawaii ne«. ! 2. I keia manawa, ua emi a hapa ka ikaI ika o na mau me na ahutau\ahi i hoiomoka iai keia lahui i ka makemamua, Aoieokana ■ ; mai ka nui o na ukali o ka mue koiohe i ikea ■ i ka iwakaiua makahiki i haia iho nei. Me he , muiiwai okoa la na keiki kauea me na kaikumahine, " Ka ea o ka aina, " \ iho ilalo i Ika make. la manawa, wanana o Wnie ke I Kuhina o ko na ama e, i ka wa o K.. 111, ma | kona iieiu ana i ka ratio o ka make, ke hoohalikeia me ka hanau, "e pio ana keia lahui iloko o na makaiuki he kanakolu, a kanaha paha." Aka, ke ike nei kakou aole e mau ana ia rotio. Ke emi nei, aoie hikiwawe ka emi e iike me mamua. Me he iio ikaika a hoio ioa, ka make o ko Hawaii poe opio i ka moe koiohe mamua, ano, ua iike ka make me ua iio la, ua iuhi a nawaiiwali i ka holo. Eia kekahi mea a kakou e noonoo ai. I ka M. 48, a 49, ua make n* kanaka makua . a me na kamalii iii!»' he ami tausani (10,000) i na ahui»" i hiki mua mai ia M. H. Ka niai uiaiii a me ke kunu kani (wbooping eou^h-. i x Noiaiia maika hapn oLu tia inakua haoau hou i keia wa. Ina i lawe oie ia ika inake na kamalii liiiii, iwakalua M. i hala iho nei, ina ua mahuahua na kumuiau hauau hou i i; keia mau M. a kakou e noho nei. Ma ia i mau ahulau, ua panee akti ka mahuahua o . | ka hanau ma Hawaii nei. * Ke lana nei nae ,! ko*u manao, e kokoke ana ia manawa. E j opuu hou ana na iala o ke kumu laau Ha-, . | waii me na taia iau pua, a e hoohua hou . | no ia. . I Eia kekahi, aoie pa na wahine Hawaii, .' ke hapai nei, n hanau ieliu'.ehu hoi ka hapa j nui o iakou. Eia nne ka piākia. No ko iai; kou aloha, a hopohopo o make keia poe poi ' kii, lapaau pinepine na inakua Hawaii i na .: baby Ckciki) makamae. i na pono o!e ke ia- .' paauia ; a o ka innke leiiulehu no īa o lakou. Ina i haaUle okoa na makua Hawaii i ka in- ! p-iau i na keiki uuku, mai ka hnnau ana, a u! kaaiaaia'e iakou, me ka hoomaona, hooma- : hana, a hoomaemae mau ana i ko lakou ki--9 : ! no. Ke neanao nei au, e iehulehu hou no .' kahanauna Hawaii. (J. B. Andrf.ws.