Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 34, 22 August 1868 — Page 2
This text was transcribed by: | Jordan Bayudan |
This work is dedicated to: | My Family |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ua hoopioia e oukou na pu kuniahi i oi ae
mamua o ke kanakolu. he mau pu nunui
kaumaha ka nui o lakou. me na wahi hoahu
mea kaua. @@ e oukou ka puukaua
keikei o Magedala i hoolmali ponoua e Teo-
dua a me knoa mau alii i koe me ia, a me
ko iakou mau ukali. Mahope iho o ko ou-
kou wawahi ana i ka puka pa. aole loa i ho-
ike mai o Teodoa i kona ano aloha. aka ua
pepehi iho kela iaia me kona lima ponoi.
aole hoi oia i manaoio i ka elele a ke aloha
i waihoia aku imua on a. Aole o na @@ pio
Pelekana wale no ka oukou i hoopakele ai,
aka, o ko kekahi mau lahui makamaka e ae
no. Ua kalakalaia hoi e oukou na kaulahao
o na @@ nui o Abosioia i oi ae mamua o ke
kanaiwa. O Magedala hoi kahi a na pio he
uni pepehi hoomainoinoia ai. ua @@ e
oukou i ke ahi, a he puu pohake papaa-wela
wale iho no ia e koe la. Ua aie nui ko ka-
kou lanakila ana i na mea nui elua : O ka
mua i ka lokomaikai o ke Akua. ka mes
nona ka luma i kau mai maluna o kakou , ma
ke kumu kupono o ke kauana ; a o ka lua,
i ka ikaika maikai a me ka hoihoi nui i lona
ia oukou. Ua hoopoina iho la na koa @@
i ke ano o ko lakou pili lahui ana, ua hoo-
mau mai la mahope o na koa Europa o la-
kou. Aohe mau piali kaua i komo iloke o
ke kaua i oi ae ka hanohano mamua o ko
oukou nei; ka mea a oukou i alo ai iloko o
na pilikioa a ma na huhi he nui ; a he wa ake
nui loa ia no oukou i ka manawa e hooko-
koke aku ai oukou i ko @@ poe enemi.
E pau @@ ka hoomanaoia ana o ko oukou
mau mea huna , a o ko oukou hanohano ke
ula mau ana iloko o na moolelo. E hoona-
@@ aunaie ka Moi Wahine a me na kanaka.
Enelani e ka oukou mau hana. Ma ko'u
@@ alihikaua no oukou ke hoomaikai aku
nei au ia oukou no ko oukou hooko pololei i
ka oukou hanam a me ka mano lokomaikai
i hoawiia aku e oukou. Aole he mea hoo-
kuhi i kue mai i na koa ma ke kahua kaua.
@@ @@ ole ia, ma na poe kama@@ i @@
la ke Kino a o ka waiwai hoi. Aole no ka-
kou e hoop@@ i ko kakou nie i ko kakou
pe hoa@@ nana i kokua mai ia kakou
iloko o ka la welaweia o Zoola, a me ke Ala
o Koomaile, a me na mea hoi i hiki ai ka
Loaa kuke ana mai o ka kakou mau palapala.
E kiui makaala no au maluna o oukou a
hiki i ka manawa e ae hou aku ai oukou
maluna o na moku, a ke hiki i ka hopena o
kuu olà nei e hoomanaoia no me ka haaheo
na'u oukou i alukai. R. NAPIA,
Alihikaua Nui.
MAU MEA NO KO @@ HOPENA,A ME KONA
PALAPALA HOOILINA
Ua pii pu aku o Teodoa me 22,000 kon
hele wawae olina o Magedala, a hoouoho iho
la hoi i kona poe kaua lio ma Amaraha. I
kona @@ @@ e hooikaika hou ia Magedala.
no ka pokole o ka manawa, aole i ikaika
pono. Ua pau no hoi kona poe alihikaua i
ke kuihe. O ka nui o na Abusinia i make
757, a o ka poe i eha 2,739. O ke kumu o
ka make nui no ka pu raifala wale no, a me
ke kou maoli no hoi kekahi o na koa Pele-
kana. Maia mau mea i mahalo nui loa ia
ai lake e like me ko lake mahaloia no
ka lanakila.
I ka nana ia ana mawaena o ka poe make,
ehiku mau mea i @@ ua like loa ko lakou
loleaahu me ko Teodoa, a hoohaki alihi-
kaua @@. I ka ike ana o Teodoa i ka make
nui o kona poe koa, komo aku la oia iloko o
kahi a ka poka a me ka mea hoopoha e
haul ana i make iho ai oia, aka, ike e ai la
oia i ka poe pelekane e komo mai on a, ma-
nao iho la oia e lilo ana oia i paahao. He
mea oiaio, in a no la ua pau loa i ka pe-
pehiia, no ka mea, iloko o ia manawa ua nui
loa kona huhu, a kauoha ae la oia e pepehiia
n põe haole pio, me ka poina loa iaia o
kona hookuu ana ia lakou. A i kona hoo-
maopopo ana ae ua pau lakou la i ka pakele,
a i kona ike ana ua pau kona mana, a ke
kahe a @ mai la ke koko o kona poe koa,
a e pio ana hoi kona aupuni, a e pau ana
kona noho Moai ana,-elua auwai a ka wai-
maka e helu ai, Uwe au la hoi oia i ka i
ana, Etiopia! Etiopia! e kuu wahine! e
a'u mau keiki!" a kahea ae la oia me ka
leo nui i ku i ana. " Iloko o ka poli o ke Ka-
hikolu e ki mai ia'u!" a make iho la oia.
Haawi ae no oia i kona palapala hooilina ia
Emehedo i kekahi alii on a, a na ua o Eme-
hedo i kuhikuhi aku i na @ Pelekane i
kahi i waiho ai o kona kino make. Penei
ka palapala hoilina:
Ko TEODOA PALAPALA HOOILINA.
Iloko o ka mua o ke Kahikolu, Teodoa, ka
Mio hope o Etiopia. I lanakila ai malua o
Tedoa ua olelo mai la ke Akua i ka lahui
kanaka mona ka noho alii ana i oi ae mamua
o ka hapa "o na mea i hanaia." e hele a e
hoohui i kou poe kaua aiana me na moku.
Owau pu no kekahi me oukou i e kaua pu
aki kakou a e ulupa iaia. Pela no. Ke
hoomau o Enelani i ka malama ana i ke au-
puni o kou mau koa Abusinia, e kaua aku
oia i ka pou e kue mai ana. Ke hookuu mai
lakou, ke makemake nei au o Meheha. o kou
keiki, ko'u hooilina Moi. Owau =m o ka Eme-
@, ke olelo aku nei iaia, e lilo oiai hoa-
loha no na mea a ke Akua i haawi mai ai i
ka lanakila, no ka mea, ua ike no lakou i ka
malama anai ko lakou mau hoaloha , a i
hoaloha hou no na koa.
Eia kekahi. * * * ua makau na @-
kala i ka @ o E@. E lilo oe, e Ale-
heha. i mea nui, e like me kou makuakane,
a e makau hoi i ke Kahikolu,
Ko oukou. ONA LA.
__________________
UA PAI @.- O ka helu o ka helu o ka ekalesia
o Waikane. i hoolaha ia ma ke pepa kau
nei o kela pile, he 65 wale no. ua hewa ia,
a o ka pololei he 165i anoai, ua haohao pu-
ha ia ekalesia no ko lakou uuku loa.
______________________________________________
ENGLISH COLUMN
FOREIGN NEWS.
____
The Bark Comet arrived on the 19th.. inst.
bringing later news to the 2d. of August.
The U.S Congress has taken a recess
till September 21st.
Among its last acts, was a Bill for the
protection of the right of American Citiens
abroad, with the amendment that in case of
imprisonment by any foreign Government
and refusal of surrender, the President is to use any means not amounting to actual war
to elect their relese. Passed by 29 to 5.
A tremendous rain storm occurred at Bal-
timore July 24, a portion of the City was en-
tiredly flooded, a number of building were un-
dermined and damaged, first floors of stores
were under water.- The damages cannot
be estimated at less than $3,000,000.00.
Many livers were lost.- There was also a
great rain in New York the same day doing
much damage to merchandise.
A dispatch from Savannah says jeff. Da-
vis will soon sail for Europe, to be gone ser-
eral months. He will be represented in the
coming trial by his counsel!.
EUROPE
London July 25th
A Court circular announces that Queen
Victoria will leave England on he 5th of
August, to go first to Paris, whence she will
make a tour through France, Germany and
Switzerland. She expects to return October
1st.
It is proposed to erect a monument in
Westminster Abbey in the memory of Lord
Brougham and Professor Farraday.
LONDON JULY 29th- MIDNIGHT
The usual banquet given at the conclu-
sion of the session of Parliament to the Min-
inters came off to-night.
Disraeli, in the course of his speech touch-
ed upon the relations between England and
the United States. He said, with regard to
the subjects of misunderstanding which had
been so much dwelt upon by the United
States, every day leads to better feeling.
He expressed the opinion that the solution
was near at hand, owing to mutual good
sense of the two great nations.
ST. PETEHSBURG, JULY 28th.
The Emporer Alexander has called a
Conference of thirteen members, to meet on
the 10th of August, at St. Petersburg, for
the purpose of arranging the details of an In-
terminational Convention, pledging all the
great Powers to abandon the use of explosive
bullets in time of war.
LONDON, JULY 24th
Dates from Macao, China, to July 12th,
says the entire rebel army has abandoned
the attempt to take Tientsien and marched
off in a southerly direction.
Important news is received from Japan.
The Mikado has proclaimed another edict
against the Christians. The civil war still
continued, and the party of the Chognatum
(Tycoon) were gaining strength. It is re-
ported that Stotsbashi has an army of 200,-
000, assisted by seven vessels of war, and
that they are seriously menacing Yedo.
The natives about Osaca are throwing every
obstacle to prevent foreigners from buying
land there, in accordance with treaty stipula-
tions.
LONDON, July 27th
Further advices from Japan to the 30th of
June are received. All the foreign Ministers
had united in a protest against the revival by
the Mikado of decrees against the Christians.
The civil war continued to rage with great
violence. The troops of the Mikado were in
possession of all the ports opened by the
treaty to foreigners.
A brother of Stosdashi (late Tycoon) is at
the head of the revolt against the Spiritual
Emperor. He had a large army and was
gradually advancing on Yedo, where the
party of the Tycoon are very strong. There
had been some fighting in the vicinity
Yedo, but no decisive results. it is though
the war between the two parties whose
respective strength and resources appeared
to be so evenly balanced. would result in a
division of the country into two independent
Empires, governed by the Mikado and the
Tycoon.
NU HOU KUWAHO
_____
Ma ke ku ana mai nei o ka moku Kometa
i loaa mai ai ia makou he mau wahi huna-
huna mea hou o na Aina e.
No Amerika.
maloko mai o ke telgarapa i hoikeia ai
kekahi wai kahe nui launa ole ka ma ke ku-
lanakauhale nui o Bal@. Ua nui
loa ka waiwai i poino, a ne ka make o ke-
kuhi poe. Aole he wai kahe i ikeia ma ia
kulanakauhale e like me keia. O ke kumu
o keia wai kahe no ka ua nui weliweli mai
ke kakahiaka mai o ka la 24 a hiki i ka la
25. O ka nui o ka waiwai i poino, he $3,000.
000. O keia ua nio hookahi ua haiia mai
ka poino malaila no ka wai kahe.
ILINOI. Ua puka ae kekahi mai weliwe-
li no na bipi ma Ilinoi; i ka manoia no na
pua bipi mai o Tesaka.
- Ua lono ia mai ke kokoke nei o Jeff Davi-
sa e holo aku i Europa, he mau malama
kona e hele ai.
- Ua kakau mai kekahi mea kakau mano
o ka Nupepa Elele o Nu loka ma Mekiko.
he olelo ano kaumah pili kuloko no ua
Aupuni la. O kekahi o na kumu e hoolele
bauli ia nei ua Aupuni H@ la he lono i
wawa ia ae, ke hele mai la ka na puali kaua
______________________________________
o Amerika Huipuia ilaila. a i mea @ @
aku ai ia lakou. ua liuliu e ae o Vera @@-
za a me kekahi mau wahi e aku.
- Ke hana la o Banacolofeta i ke Kukahi
me ke Duke Nui o Hese Damasatata i mau
ai ka oho like ana mawaena o Amerika
Huipuia a me Geremania Akau. ua hala
aku l oia i ke kulanakauhale alii o Wite-
Mebega e hana ai i ke Kuikahi kaulili me
ia Aupuni.
- Ua ae aku o Lopeza ke Peresidena o Pa-
rague ia Wasaburena. ke Kuhina Amerika e
hana i ke Kuikahi me na moku aina o Bera-
zila.
KAPALAKIKO. Ma ka la 30o luhi, ua
hailikia kekahi pake i ka pohaku a make
lon, na kekahi mau keiki kolohe o Kapala-
kiko. nani maoli ke kolohe o ka poe opio-
pio.
No Enelani.
Ua oleloia mai e hele ana ka moi Wahine
o nelani i ke kaahele ma ka la 5 o Augate
mawaena aku oia o Farani e hele may ai a
i Geremania a me Helevitia. Aole oia e
hoi ana a hiki i ka malama o Okatoba.
Ua hooholo ai ka Hale o na makaainana
he bila Kanawai e ae ai i ke Aupuni e ku-
ai a e hana hoi i na laina waea olelo a pau
maloko o na Aupuni Huiia o Beritania Nui.
- E halawai ana na Komisina Kaua o na
Aupuni o Europa ma Sana Peterobora Ru-
sia, no ka hooemi ana i na mea kaua, pela
ka mea i kamailioia maloko o na Nepepa o
Ladana.
No Iapana.
Mai Ladana mai loaa mai ai ia makou
na mea hou no lapana, ua kue, aku ka Mika-
do me ka hoohilahila i na Karistiano; ua
nui hoi na wahi o Iedo i lilo i ke Taikuna.
Oia mau no ke Kupikipikio Kaua ma Ia-
pana, a me he mea la nae e oi ae ana ka
ikaika o ka anoan Taikuna. Sotobsi, i ko ka
Mikado, a e maheleia ana paha ke aupuni e
na alii elua, no ka Taikuna a me ka Mikado.
Roma.
Ua ikeia kekahi ohumu malu e ka poe
makai ma Roma. ua mano waleia he
ohumu no ka pono o ka poe Garibaldiana,
a ua hoaikaika nui ia ua mea e pio a; ia
ohumu malu.
POTUGALA. mai Potugala mai he lono
kuee ke poha mai la mawaena o ia Aupuni
a me Enelana, no ke kue ana o kekahi mau
manuwa Pelekane i kekahi mokuaina o Po-
togala ma na Kapakai o Guinea Aferika
Hema.
____________________________________
KA LUNA HOOPONOPONO.- - L. H. KULIKA.
KA HOPE LUNA HOOPONOPONO, J. KAWAINUI.
POE HAKU MANAO NO KE KUOKOA.
Rev.L.Laiana (Lyons) S.M. Kamakau.
Rev.M. Kuaea, Rev. C. B. Anelu.
D. Malo, (Lokoino.) (Andrews.)
____________________________________
HONOLULU,AUGATE 22, 1865.
Ke Kula Nui o Waialua.
_____
E hoomaka ana ka makahiki eha o keia
Kula Nui no na Kaikamahina, i ka Poalua,
ka la 1 o Sepatemaba.
Ke kau leo mua aku hei ke Kumu alakai
o keia Kula i na makua, a i na haumana o
keia kula i hoomaha iho nei, ehoomakaukau
mua mai oukou, i akoakoa mua mai na hau-
mana a pau iloko o na la hope o Augate, i
hiki ke hoomaka pono aku ke kula i ka la
1 o Sepatemaba.
Ke hiki mai i honolulu, e hoike koke mau
na kaikamahine ia lakou iho ma ke keena o
ke Kuokoa. Na'u na O. H. KULIKA.
________________
Ko Kakou Oihana Papa Oia.
___
O keia ouhana i malamaia e ka "Papa
Ola," he oihana maikai loa ia, a he hana no
hoi i mano nui ia kona pono pili kino, i ke
ola maoli o k lehulehu. I ka wa e noho
alii ana na Moi Ekolu, ua ikeia no he wahi
Papa Ola iwaena o ia kau, a i ke au mai hoi
o ka Moi Eha ua imi ikaika loa oia a me
kana alii wahine i keia pono ma ka hele
hoomanawanui ana iwaena o na makaainana
aloha aina, ma ke nui ana'ku i ko lakou lo-
komaikai e kokua pu mai me laua ma ke
kukulu ana i Halemai no ka poe ilihune i
hoopilikia e ka mai; a no ia mea hoi, ua
holo pono iho la ka laua hana, a ua hooko
pono ia ka makemake pono o ko laua naau,
a ke ku nei ia Halemai i kia hoomano nui
no ko laua lokomaikai. A i ke au iho nei
hoi o keia Moi Elima, i ka alua paha o na
makahiki o kona noho alii ana, aia hoi, ua
hanaia ke kanawai no keia mea ma ka la 3
o Ianueri o ka makahiki 1865, a o ka hoo-
kahua ana ia o ka pomaikai maoli o kanaka,
mamulu o keia oihana hoopono lehulehu.
A ke manao nei makou, o ka oihana au-
puni hookahi paha keia i oi loa 'ku kona hoo-
pomaikai ana iaia iho ma ka malama ana'ku
i ke ola o ka lehulehu, mamau'e o na oihana
he nui wale e hoohanohano ana i kona ku-
lana iho a no ka mea hoi, ua manaoia o ke
ola pono ana o ka lahui kanaka mamuli o
ka malama mikiala ana o ka Papa i ka poe
i loohia ia e na mai mau o ka aina, a ne ba
mai luku mai na wahi e mai, o ko ke Aupu-
ni waiwai mau no ia. a nolaila hoi,; he
mea pono i ko kakou "Papa Ola," ke imi
ikaika me ka makaala loa, i ka mea e laula-
ha ole mai ai na mai luku, a me na mai la-
le i manaoia, e poino ana ka pono o ka lehu-
lehu.
O ka lakou hana nui, o ka huli a hoonoho
aka i na Kauka akamai ma ka lapuau ana,
i ka põe nae i ike maoli i ka olelo mau o ka
aina, e hoopau aku hoi, i ka ulu mau ana
mai o na Kahuna hawaii hoopunipuni, a
hoomanamana, ma ke ano o ua Aumakua ka-
hiko, a no ka mea hoi; o ka lapuwale a me
ko lakou naaupo ma ka lapaau ana, he ku-
mu no ia e make nui ai kanaka, aolaila, e
Kiai pono i na Awa Ku Moku, no na waa
Kahiki mai na aina e mai, malia paha hoi,
aia iluna o ia mau waa na mai lele e poino
ai ka lehulehu, a o ko lakou mikiala loa ana
_______________________________________
ma keia mau mea. Ke kumu nui no ia e po-
maikai in a ai ke Aupuni.
He Oihana nui ka oukou. a he Ouhana
pomo io. a he hana no hou, i pili paa'iku kona
hopena i ka pono maoli o ka aina. mamuli o
ka oukou hooponopono loea ana. aka hoi.
iloko aku nei o na pule i hala. ua ike makou
i ko oukou hana kapulu ana i ua Oihana
nei, ma ka hookohu ia ana o Dr. Davida J.
Lee, i Kahuna Lapaau hele kaapuni, e like
paha me ke Kanawai i Hooholo ia iho nei
e ka Ahaolelo i hala, a no keia mea; ua ka-
nalua loa ko makou naau i ka pono ole o ka
oukou hana, no ka mea hoi; he kanaka hou
loa mai keia, aole liuliu kona noho ana mai
ma ko kakou aina nei. he kanaka makaukau
paha i ka Oihana Kauka , aka, he kanaka ike
ole loa nae i ka olelo Hawaii, ka makou ike
noia.
A o ko makou ake nui e noho nei i kana-
ka ike maoli i na olelo elua, a o keia wahi
kanaka i hookohu ia iho nei i Kahuna la-
paau hele kaapuni iwaena o ka poe mai, i
ole he wahi kanaka hele pu me ia, nana e
unuhi mai i kana olelo namu, he kumu ma-
opopo no ia e poino nui ai ka poe mai. H
nui wale o ko kakou mau Kauka Lapaau
akamai i kamaina loa ma hawaii nei, a ua
ike maoli no hoi kekahi poe o lakou i ka
olelo mau o ka aina, aka heaha la ke kumu
o ka hookohu ole ia ana o kekkahi o lakou e
Ka Papa, aole nae makou i ike i ka manao o
Ka Papa, aka nae, in a i hookohu ia kahi o
lakou ua oi loa'ku ka pono oia, mamua'e o
ka hookohu ia ana o ka haole, namu wale
no kana hana imua o ko makou mau maka-
maka mai, aohe pono, a no keia mea, e aka-
hele Ka Papa i ka wikiwiki ana.
He mea nui keia a Ka Papa e noonoo ai,
aka, ua heo mua nae ka Oihana i kela hao-
le ice ole i ka namu Hawaii, a o ka hopana
o kana hana, ka makou e kali nei, a o ko
makou makemake nui o ka holo pono ana o
keia oihana ma ka lima o ko lakou Papa
Ola, i ola ka Moi, a me kona lahuikanaka, i
pau ai hoi ka laulaha nui ana mai o na mai
lele, mamuli o ko lakou mikiala mau ana, a
i hana pono ia keia mau mea a pau loa, he
kumu no ia e ola hou ai ka aina.
A ke lohe wale ia'ku nei, he mai puupuu
liilii aia ma ke kulanakauhale o Kapalakiko,
a malia paha auanei o laulaha ia mai ma
Hawaii nei ia mai lele, e hooneoneo ai i ko
kakou aina nei, nolailam he mea pono no i ka
Papa ke malama i na waa kahiki mailaila
mai, ma na Awa Ku Mokno o keia Aupuni, i
pakele ka lehulehu, a e like hoi me kekahi
Olelo kaulana a Hawaii nei.
I kahi e ka ua hana e kepulu a pela hoi.
I kahi e ka mai imi e ka mea e hoopale ai.
E mikiala oukou! E malama hoi! I ola kakou.
__________
NU HOU KULOKO
___
Oahu.
- No ka piha loa ana o ka Pepa o ke-
la pule aku nei i na Palapala a me na Nu-
hou Kuwaho, nolaila, ua nele oukou i na
Nuhou Kuloko, aka, ua hoomakaukau no
nae makou, a e ike no oukou i ka Pepa o
keia pule.
___
- I mea e ike ai ko makou poe heluhe-
lu, ke hoike ia aku nei, aia ma ka Aoao 4 o
ko kakou pepa o keia la. ua pai iho makou
i ka palapala mua a William Hoapili Kaau-
wai, he moolelo hoi no ko laua hele koolua
ana e kaapuni i keia honua, mana aukanaka
a pau o ka aina malihini.
___
- I kekahi mau ahiahi poeleele o keia
mau la aku nei, ua ike ia aku kekahi mau
ao panopano ma ka hikina akai o keia mo-
kupuni, a mai loko mai o ia mau ae, e ana-
panapa mau ana, a me he anapu uwila la ke
ano i ka nana aku. Ua manao no nae ma-
kou, o ka wena no paha o ka wahine o ka
lua, a o kona enaena no ia e pii la iliuna.
___
KE KULA BIHOPA MA KAALAA- Maluna
aku nei o Kilauea i ka Poakahi iho nei, ua
ike aku makou i na haumana o keia kula, e
ka-kau mai ana iluna o ka moku, a i ka ni-
naninau ana aku hoi i ka poe ike maka, hai
ia mai ana, o na haumana ia o ke kula Bi-
hopa, in a Kaalaa, e hoihoi nui ia ana i La-
haina. O ke kumu o keia laeia ana ilaila
ua lohe mai makou. oia no ka hoohui ana
me ke kelu o Mr. Meisona, ke Kahunapule
Bihopa o Lahaina. ____
MAKE I KA LA HOOKAHI.-Makai mai hoi
o Kaumakapili, i kela Sabati aku nei, la 9 o
keia malama, a i ke ahiahi o ia la, hora 5 a
oi iki aku, make iho la o Keawehiku. (oia
hoi ka wahine mare a G. W. Poepoe e pau-
aka mai la no hoi i Hamakua, Hawaii), a o
kana kane hoi, lawe ia aku la oia i Waiki-
ki, aka ia lawe ia ana, a hiki paha ma Ma-
namana, oia paha ka hora 6, pau ae la ka
ike o ua kanaka nei, aka, kamau iki no hoi
kona hanu a hiki ma Kaluaolohe i Waikiki,
make loa iho la, a o kona inoa o Kaohi. Ua
noho keia mau mea ma ke ano manuahi. a
make pu iho la laua i ka la hookahi; a in a
hoi aole i lawe ia ke kane, ma paha ua wai-
ho a make like laua ma khi mow hookah.
Ina paha o kahi menemene loa akua ia. Ua
oho like laua, a mai like, a make like no i
ka la hookahi ma keia ao, a pehea aku la la
ko laua noho ana ma ke kae o ka lua ma
ela ao? Ma ka Poakahi ae, ua kuaiia ku
na wahi kapa komo o Keawhiku, a oia ka
mea i loaa ai o kahi pahu.
_________________________________
KA MOI-Ma ka hora 4 o ke ahiahi Poa-
ono aku nei i hala. Aug. 15. ua hoohikilele
ia mai ko makou mau puuwai e na leo na-
kolokolo o na pu aloha Alii o Poowaina; a
i ka hookolo hele ana aku i ke kumu o ke-
ia kani , hai ia mai ana, o "Kalani, e holo
ana i Molokai ko kakou Moi Lokomaikai."
A i ka lohe ana mai, e hala ana paha ke-
kahi mau mahina malaila, alaila, ike hou ia
mai kona maka Alii ma ke kulanahauhale
alii nei o kona Aupuni.
____
KA AHA HIMENI LULU PALA O KAUMAKA-
PILI.-Ma ka po aku nei o ka poaha o kela
pule i hala, ua wehe ia'e keia hana. e like
no me ke mea i hoolaha ia ma na Nupepa,
aole nae no ka Papa Himeni hoookoa o ia
Ekalasia, aka na kekahi mau haumana wale
no i wae ia o ke kula Haole a Mr. Kiba i
hana, a ua mahaloia kekahi mau himeni a
lakou i hana; no ka makaukau maole ma ke
mele ana. o ka ou loa aku nae paha hoi o na
mea i hana ia ma ia po, o ka mea hookahi
pahu. O ka nui, o na dala i loaa mai ma
ia hana ana he $50.75, nui no.
____
HALE PAU AHI.-Ma ka la S o keia ma-
lama ua pau i ke ahi ka hale noho o Ke-
alohi, ma Kaomoiki, Aiea, i Ewa'e nei o ke
kumu o ka pau ana, i puhi ia e kekauwahi
kaikamahine uuku, nona na makahiki eono,
a ua a aku ke ahi. ua pau, a koe iho he
wahi pahu, elua umeki laau. A ma Kalau-
ao hoi, mia pau no i ke ahi kekahi hale ma-
laila, a o ka ike e ia ana e ka lehulehu pa-
ke, ua pakele iho la, na kekahi keiki uuku
no ehiku makahiki i puhi,- E na makua
mea keiki liilii, e malama oukou, mai
haawi i na kukau pele. a mai noho a hoo-
maamaa iki ia lakou ma ke koekoe ana.
____
LA HOONANAO NO NAPOLIONA III,-Ma ka
Poaono aku nei o kela pule, Aug. 15, ua
wehe ia ae ka luakini Katolika Roma o Ho-
nolulu nei, no ka malama ana i keia la hoo-
manao o ka Emepera nui o Farani. Mala-
ila na Kanikela o ia aupuni a me na Luna
o keia aupuni, a me kekahi poe hauohano o ke
kulanakauhale nei. A ma ka auina la iho,
ua ike aku makou i kekahi o ko kakou mau
luna koa, a me kekahi mau luna aupuni e
ae, e hele ana i ke Keena o ke Kanikela
Farani e ike iaia, a e hoike pu aku hoi i ko
lakou komohia pu ana i ka hoomanao ana i
ka la o ko lakou Moi Nui Napoliona.
____
AIHUE LOLE MA LAHAINALUNA.- Ua pala-
pala mai kekahi mea ia makou mai Lahai-
naluna mai, i ka pau loa o kekahi mau lako
Kino o kekahi keiki i ka aihue ia, i ka wa e
kaulau ana i ka po. aole nae i loaa ka mea
nana i aihue. E ka poe kolohe, ua ike aku
no hoi oukou, aole kela he kula loaa wale
mai o na pono kino i na keiki mai ke Aupu-
ni aku, aka, o kahi dala ouku i hoouna ia
aku e na makua ilihune, a me ia wahi luaa
uuku e malama ia ai ko lakou ola kino, me
na lako e ae. O kela hana, ua like loa no
ia me ke kipaku ana i ka mea nona ia mau
lole i aihue ia, aohe make noho ia puu kau-
lana o ka naauao.____
KA NETTIE MERRILL-O keia olali o ke
kai-uli, ka mea nana i @ mau na ale
o ka Moana ua pale kona ikea mauia e ou-
kou ma na kapa kahakai o kona mau awa
ku mau, ke kumu oia hele ana i noho iho
ai no ka hoomaemae hou ana i kona kino,
a he mau la loihi i hala'e ka hanaia ana ua
paa, ua maemae, ua ui, ua nani maoli no
ka helehelena i ka ike aku a i keia mau la
ke welo hoohie nei kona have i ka makani
ma ke awa o Kuloloia no ka ae hou ana aku
maluna o na ale o Kaieiwaho, a ma
ke ahiahi iho o ka poalua kona holo ana ku
no Koloa a me Waimea, a na na makani
kolonahe hoie mai ka iana aku e ahai hele
ia ia ma ka ili kai o ka moana.
____
REV.E.COWINA.-O keia Kahunapule ma
Kaukeano iwaena o na haole o ke kulanaku-
hale nei, ua lohe mai makou, ua loaa ia ia he
wahi e noho hou ai,aia ma ke kulanakauhale
o Okalana ma kela aoao aku o Kapalakiko,
Kaleponi, nolaila e pau ana paha kona noho
ana mai maanei, aka, aole nae i pau kana hana
iloko o keia mau makahiki he 10 a kea o
kona noho hoomanawanui ana, iwaena o ke-
ia kihapai me ke kaniuhu ole, aia hoi, pu-a
hou mai la ka leo lani e hele, a e hele ana,
a ma ka mokuahi o keia la e hoi- mai nei, e
hooponopono ana oia i kana mau mea, alai-
la holo loa aku. Nui no ka makou aloha
ia ia, no ka mea he kanaka hoopono, a i hi-
linai nui ia hoi e kana mau hana maikai a
pau loa. ____
PAU I KE AHI KA HALE O P., KAPOHAKU.-
Ma Kalibi-waena ae nei, i ka po Poakahi,
la 17 o keia malama, ua pau iho la ka hale
noho o ka mea nona ka inoa maluna i na
ula menemene ole o ke ahi. Aole nae hoi
i akaka ka mea nana keia ahi, aka, ua ma-
nao ale ia aku na ka enemi no. O na la-
ko kino a pau, ua @@ @ la ke ahi, a o
ka buke Baibala a me na buke e ae, ua pa-
kele no i ua o Kapohaku. I ka wa nae o ua
o Kapohaku i ike ai ua pau ka hale i ke ahi,
manna no oia e make ana, no ka mea iloko
no oia kahi i moe ai, a na ka wela ana hoi
o kona kua i ke ahi, puoho ae la oia, a ike
iho la ua pau kona hale i ke ahi, o kona pu-
ka no ia iwaho me na buke a me kekahi hu-
luhulu moe, a holo iwaho, a kokolo hou aku
la a hiki ma ka puka o ka luakini, a malai-
la kahi i okuu ai a hiki wale i ka lehulehu
ana o na kanak ma ka hale pau ahi, a ma-
nao no hoi lakou, ua pau la o Kapohaku i
ke ahí, nolaila, nui loa ko lakou aloha iaia,
eia no ka auanei kela ma ka puka o ka lua-
kini kahi i okuu ai. E hoomanao hoi ka-
kou, no ka mea, "E waiho ana no he wahi
maha no ko ke Akua poe kanaka." O kana
wahine nae, ma Honolulu nei no kahi i no-
ho ai no ke onawaliwali o kona kino, a mai
ike ole nae oia i ka puu make o kana kane,
in a he manao ko ke Akua pela. Aloha ino.
__________________________________
LUNAKANAWAI KIEKIE HOU.- Ua loho mai
makou, o kekahi kanaka makaukau loa ma
ka @ Loio, a ma ka Oihana Koa @ @
oia o Gen. A. S. Hartwell, o Amerika @@
puia, ua loaa aku iaia ka makemake o keia
Aupuni, e lilo mai i Lunakanawai, ma kahi
o Hon. G. M. Robisana i make aku nei no
ko kakou Aba Kiekie. A in a he @@ @@
e ai mai ana kela, e paa, ana ia hakahaka.
____
KANIKELA HOU.- Ma ka eke Leta o keia
Poakahi aku nei mai na aina e mai, ua hiki
mai ka palatal bookohu o T. C. @@
(Hoika), i Kanikela ma ko kakou @ @
nei, no na Aupuni Hui o Geremania @@
Ua @ wale na poe Geremania a me na @
ole hanohano e ae o keia kulanakauhale
hele aku e hoomaikai iaia, no kona @@
ia ana ma ia kulana. a ua hookipa aku @
hoi ke Kanikela hou i kona mau hoa @
me ka oluolu maikai.
____
MANUWA AMERIKAI POINO.- O @
ka inoa o keia manuwa, he mokuahi @ @
iaia nae e holo ana ma na kai @ @ @
Amerika, ua pili aku kona @ maluna @
pohaku, a ua naha iho la, He 104 ka @
o na kanaka maluna, ke hui pu ia @@
na sela; @ pokele nae ko lakou oia @
kekahi hapa o ka waiwai. Aole he mea @
kahi o na kanaka i pilikia. o ka moka @
no a me na wahi ukana pu kekahi.
____
PAU I KE AHI.-Ma ka hoi ana mai @
ko kakou wahi lawe leta i ka Poalua iho @
ua lohe ia mai ma o na la kekahi mau he
@@ o na Pali Koolau. O kekahi hapa
o ka mala ko ma Laiewai. elua eka a @ @
i heo, o ke kumu o ka pau ana, na ka Luna
nui no o ia mala ko i puhi i ka wana
puhipuhi ana ma kauwahi ae i ka opaia @
ia ia e nanen ana ma kahi e aku, aia @
ua pau ae @ i ka mea na ole.
- A ma Waialua hoi, o ke kai @ @
ma ka poakolu a me ka poaha ka ka @
ka ana mai o ko laila kai @. Ua @
loa keia mokupuni i ke kai hoee "wahi ana"
____
NAHAHA NA KAA-LIO.-Ia makou e @
ana i ka opiopi nupepa i kela poaono @
nei, Aukake la 15, ua hoopuiwa ia mai makou
e ka naholo kiki ana ae o na kanaka ma @
maanei o na alanui, a i ke kiei ana aku.
ia mai ana e ka poe ike maka, he mai @
ua hookui a nahaha. O ka nui o na @
lona i keia pilikia, eha. a mawaena @
na mea poino loa, o ke kaa o kekahi ma
kahiko o kakou Rev.B. W. Pareka a
ko kahi Laka hali waiu o anei o Makiko
ma ke ahahi no hoi o ua la la, ua @
hou no kekahi kaa, i hookui ma ke @ @
Alanui Moi a me Nuuanu, a o ke ola @
na Kahu nona keia mau waiwai, aole @
pilikia ia, aka paha o ko lakou mau @
kai poino. ____
Maui.
KA WILI-KO MA ULUPALAKUA.-Ua @
maha keia wili-ko iloko o na mahina e @
a ma ka la 3 io nei o keia malama. @
hoomaka hou ana i kana hana, he mau @
ana i na ko, a pa ki liilii a ka wai. @
mai nei o lona Kahuakai o ia whai ia @.
____
MOKU HULIHIA.-Ma ka la 8 iho nei o @
kake, ua hulihia a holo a ia ka moku @
Mea Mahaloia C. K. Kakani Esp., o h@
hulu. O ke kumu o keia poino ana, @
ka makani puahiohio, a ke waiho la @
Kino kupapau ma ka hohonu o ka lae @
ilio ia nei o Kipahulu. O ka On a ka @
ia moku ka mea aloha, i ka hoi ole o @
ho. Pela mai nei o Rev. D. Puhi ia @
____
KA LAWE LETA O MAUI HIKINA.-Ua @
maikai nui no na kanaka o keia Pualio @
ui, i ka ae ana aku o ke Aupuni i ka @
lawe leta, e holo malaila, aka hoi, kepa @
la mainei o T.H. Pelenekineki o Kea@
makou, i ko lakou hoohalahala nui i ka @
mau ole aku o ka lakou mau Nupepa @
wa pono, hala ka ela malama, @ @
aku, nolaila, wahi ana "Lana ole ka @
no ka lawe Nupepa ana." O ka Nupepa @
hoouna ia ana maluna o "Kilauea" e @
pono ana ia lakou, aka hoi, ma i @
aku maluna o "Moikane," e kipa mau @
ia mau puolo ma Makawao, a ilaila ka @
amoe ai a hala na mahina elua. A@
makou ia wahi, aka, ma o ko oukou @
pilikia nui ia, hoohalahala hou ae no @
ke Aupuni, i hiki loa'e ka Luna Leta @
kawao, a pau loa ia pilikia o oukou.
____
Hawaii.
WI O KONA.- He palapala kai hiki mai @
makou, mai ia Mr. h. Aea mai, e ha @
ana. "He nui loa ko lakou pilikia i ka @
pela io non paha, no ka mea, ke lawe a @
ka hoi na Pai ai ilaila i ola ko laila poe @
he no e pilikia loa, "he moku nui hou" @
a ka olelo. ____
KA PUALI KAUA LIO.-O ke kea @
keia o ka uleu launa pono ole mai a @ @
nohano, wahi ana i ike ia ma ia la, m@
iho o ke alakai ana a ko lakou Kapena @
kip, he kohl like loa ka me ka puali @
lio o Generala Makalelana. Hele a o ka @
aku la na, oki loa ka hoi ko Honolulu @
mau Puali Kaua Leo, eia nae ka mea @
aohe i aoia ua kapena nei i ka oihana @
A he mea pono anei hoi i ke koa i ao oia
ke alakai aku i ka lehulehu koa ike ole @
keia Oihana. Aole, wahi a ka poe ike.
NA HANA HOOLELEA.
Kukini wawae, elima ka nui
Heihei kaa " " " "
Kukini wawae hou eono
Heihei iloko o ka eke " "
" Kekake " "
Piipii laau pakika, aole hookahi mea @
A oia iho la na hana i hana ia ma ka la
hoi Ea o Kohala.